Fiilde Çatı Sunumları
-
1 7 yıl önceSilİlgili Yazı: Fiilde Çatı
Dosya Adı: fiilde çatı ödevi sunusu (pptx)
(Göster / Gizle) Sunum İçeriği: Düz metin (text) olarak..
1. Sayfa
FİİLLERDE (EYLEMLERDE) ÇATIstyle.visibilitystyle.rotationppt_hppt_wstyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibility
2. Sayfa
Çatılarına Göre Eylemler:Fiiller çatıları bakımından şu alt iki gruba ayrılarak incelenir.Nesnelerine Göre Fiil Çatıları2)Öznelerine Göre Fiil Çatılarıstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.rotationppt_hppt_wstyle.visibilitystyle.rotationppt_hppt_wstyle.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_xppt_y
3. Sayfa
NESNELERİNE GÖRE FİİL ÇATILARI Kendi içinde dört alt gruba ayrılır. Oldurgan FiillerEttirgen FiillerGeçişli FiillerGeçişsiz Fiillerstyle.visibilityppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_hppt_wstyle.visibilityppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_y
4. Sayfa
a) Geçişli Eylemler:Öznesinin yaptığı iş başkasına geçen , yani nesne alan fiiller çatıları yönünden geçişli fiil(eylem) olarak adlandırılır. Nesne öznenin yaptığı işten etkilenen varlıklardır.style.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_hppt_w
5. Sayfa
Örnek: Adam, elindeki kağıtları hırsla yırttı. Kendi elleriyle dikti bu ağacı. (“yırtma” fiilinden etkilenen “elindeki kağıt”tır) (“dikme” fiilinden etkilenen “bu ağaç”tır.) ●Annem bulaşıkları duruluyor. (“durulama” fiilinden etkilenen “bulaşıkları”dır.)style.visibilityppt_xppt_yppt_hppt_wstyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_wppt_xppt_yrstyle.visibilityppt_wppt_h
6. Sayfa
b) Geçişsiz Eylemler:Öznenin yaptığı iş başka bir varlığa geçmeyen, yani nesne almayan fiiller, çatıları yönünden geçişsiz fiillerdir. Geçişsiz fiiller “neyi?, kimi?” sorularından hiçbirine cevap vermez.style.visibilityppt_wppt_xppt_yrstyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_y
7. Sayfa
Örnek: Çocuklar koşarak evlerine gittiler. ● Kuşlar çok yüksekten uçuyor (“gitme” fiilinden etkilenen varlık yani nesne yok)(“uçma” fiilinden etkilenen varlık yani nesne yok)● Gece sabaha kadar yağmur yağdı (“yağma” fiilinden etkilenen varlık yani nesne yok)style.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_y
8. Sayfa
!Dikkat: Bir fiilin geçişli ya da geçişsiz olduğunu anlayabilmek için fiile “ne? , kim?; neyi?, kimi?”sorularını yönelterek cevap ararız. Aldığımız cevap işten etkilenen bir varlık ise fiil geçişli, bulamazsak fiil geçişsizdir. style.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_y
9. Sayfa
!Dikkat: Hem geçişli hem de geçişsiz; yani kimi anlamlarıyla geçişli, kimi anlamlarıyla geçişsiz olan fiiller de vardır. Bu açıklamaya göre:Taksi biraz önce buradan geçti. - neyi geçti?, kimi geçti? » Cevap alamadığımızdan geçişsizdir.Kısa boylu atlet, hepimizi geçti. - kimi geçti? – » Cevap “hepimizi” bu yüzden geçişlidir.style.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_ystyle.visibilityppt_hppt_wppt_xppt_y
10. Sayfa
!Dikkat: Kimi fiiller aslında geçişli olmasına rağmen cümlede nesne kullanılmayabilir. Öğrenciler, güzelce okudular. » (Cümlede nesne yok ama okumak fiili geçişlidir.) (Öğrenciler, şarkıyı güzelce okudular.) » ( şarkıyı nesne)Durakta, uzun süre bekledik. » (Cümlede nesne yok ama bekledik fiili geçişlidir.) (Durakta, uzun süre onu bekledik.) » (onu nesne )style.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_hppt_wstyle.visibilityppt_xppt_yppt_hppt_wstyle.visibilityppt_wppt_xppt_yrstyle.visibilityppt_hppt_wppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_y
11. Sayfa
c) Oldurgan Filler:Geçişsiz fiillerin kök ya da gövdesine “-()r, -()t, -dır” eklerinden uygun olanını getirilerek fiilin geçişli olması sağlanır. Bunlara oldurgan fiil denir.style.visibilityppt_xppt_yppt_hppt_wstyle.visibilityppt_wppt_h
12. Sayfa
Geçişsiz Oldurgan uçmak » uç(ur)mak → Kafesteki kuşu uçurdum. (uçurmak oldurgandır.)uyumak » uyu(t)mak → Çocuğunu uyuttu. (uyutmak oldurgandır) dalmak » dal(dır)mak → Kaşığı yemeğe daldırdı. (daldırmak oldurgandır.)style.visibilityppt_wppt_xppt_yrstyle.visibilityppt_wppt_xppt_yrstyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_y
13. Sayfa
d) Ettirgen Fiilleri:Geçişli eylemlerin kök ya da gövdesine “-()r, -()t, -dır” eklerinden uygun olanını getirilerek fiilin geçişlilik derecesi arttırılır. Bunlara ettirgen fiil denir.Ettirgen fiiller, eylemi başkasına aktaran fiillerdir. Bu tip cümlelerde özne iş yapmaz, başkasına yaptırır.style.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_y
14. Sayfa
!Dikkat: Oldurgan ve ettirgen yapan eklerin aynı ekler olduğuna dikkat edilmelidir. Oldurganlıkta geçişsiz fiiller geçişli yapılırken; ettirgenlikte geçişli bir fiil yeniden geçişli yapılarak geçiş derecesi arttırılmaktadır. Ettirgen fiillerin yüklem olduğu cümlelerde özne işi başkasına yaptırmaktadır.style.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_y
15. Sayfa
Geçişli Ettirgen İçmek iç(-ir)mek → Çocuğa sütü içirdim. (İçme işini ben yapmadım çocuğa yaptırdım.) yıkamak yıka(-t)mak → Arabayı yıkattım. (Yıkama işini ben yapmadım, başkasına yaptırdım.) style.visibilityppt_hppt_wppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilityppt_wppt_xppt_yrstyle.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_y
16. Sayfa
ÖZNELERİNE GÖRE FİİL ÇATILARIDönüşlü Fiillerİşteş FiillerEtken FiillerEdilgen Fiillerstyle.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_y
17. Sayfa
a) Etken Fiiller:Yüklemde bildirilen işi, oluşu, hareketi yapan, yerine getiren bir kişi ya da varlık varsa(gerçek özne) o cümlenin yüklemi olan fiil, çatısı yönünden etkendir. Kısaca fiillerin yapıcısının beli olduğu cümleler çatı yönünden etkendir.style.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_y
18. Sayfa
Ahmet arkadaşını sınıftan çağırdı. (Çağırma eylemini gerçekleştiren Ahmet’tir.) Çok geçmeden uyumuş.(Uyuma eylemini gerçekleştiren o’dur.) style.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_y
19. Sayfa
b) Edilgen Fiiller: Yüklemde bildirilen eylemi yapanın, yerine getirenin belli olmadığı eylemler çatıları yönünden edilgen fiil olarak kabul edilir. Öznelerin bilinmediği fiillerdir. Edilgen fiiller, fiil köküne, “-il, -in” eklerinin getirilmesiyle yapılır.style.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_wppt_h
20. Sayfa
Acele gelmesi için ona haber gönderdim. (Gönderme eylemini yapan bendir.)Acele gelmesi için ona haber gönderildi. (Haber gönderen kim? Belli değildir.)Çocuklar top oynarken cam kırılmış.(Kırma eylemini yapan çocuklardır.)Top oynarken cam kırılmış. (Kırma eylemini yapan kim? Belli değildir.)style.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_y
21. Sayfa
c) Dönüşlü Fiiller:Dönüşlü fiillerde gerçek özne vardır, bu yönüyle etken çatılıdırYüklemde bildirilen eylemi öznenin kendi kendine, kendi başına yapması; öznenin bu eylemden yine kendisinin etkilenmesiyle oluşan fiiller dönüşlüdür. style.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_y
22. Sayfa
Bir fiilin dönüşlü olması iki özelliğe bağlıdır:1 Yüklemde bildirilen işi özne kendi başına yapacak. 2 Özne bu yaptığı bu işten yine kendisi etkilenecek.style.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_y
23. Sayfa
Örnek:Sınavı kazanan Ayşe, günlerce sevindi. (Sevinme eylemini yapan da etkilenen de Ayşe.)● Deniz yeni girdiği işten ayrıldı (Ayrılma eylemini yapan da etkilenen de Deniz.)style.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_hppt_wstyle.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_y
24. Sayfa
!Dikkat: Dönüşlülük ekleri kullanılmadan da “kendini,kendi, kendine” sözcükleriyle de fiile dönüşlülük anlamı katılır. Gülhan, kendini yoruyordu.Tehlikeden, kendini korudu.style.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_y
25. Sayfa
d) İşteş Fiiller:Fiile “-ış, -iş, -uş, -üş” eklerinin getirilmesiyle oluşan fiillerdir. Bu ekleri alan fiillerin işteş olabilmesi için, şu iki anlamdan birini karşılaması gerekir.style.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilityppt_wppt_xppt_yrstyle.visibilityppt_hppt_wppt_xppt_y
26. Sayfa
1. Bir işin birden çok özne tarafından yapılması.İnsanlar trafik lambasının önünde bekleşiyorlar.Kuşlar ötüştü, kuzular meleşti. 2. Bir işin en az iki kişi tarafından karşılıklı yapılması.Yolda, orta yaşlı bir kadınla selamlaştık.İki otobüs, hızla çarpıştı.Çocuk, okulda yeni bir arkadaşla tanıştı.style.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilityppt_hppt_wppt_xppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilitystyle.rotationppt_wppt_wppt_hppt_xppt_yppt_ystyle.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_hppt_wstyle.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_y
27. Sayfa
GEÇMİŞ OLSUN !!!style.visibilitystyle.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_y
İndir / Download : 31_fiilde_çatı.pptx
Yorumlar
Sıra | Adı | İndirilme |
---|---|---|
01 | Tutanak Örnekleri | 23477 |
02 | Türemiş Kelime | 20475 |
03 | Yüksek Lisans Referans Mektubu Örneği | 18860 |
04 | Tahliye Taahhütnamesi | 12522 |
05 | Yıllık İzin Dilekçe Örneği | 12268 |
06 | Leonardo da Vinci | 12032 |
07 | Olimpiyat | 11782 |
08 | Saf Şiir | 11639 |
09 | Niyet Mektubu Nasıl Yazılır | 10897 |
10 | Niyet Mektubu | 10791 |
11 | Dış Kuvvetlerin Oluşturduğu Yer.. | 10543 |
12 | Tutanak Nasıl Yazılır | 10498 |
13 | Ayasofya Tarihçesi | 9022 |
14 | Rönesans Ve Reform | 8807 |
15 | İnisiyasyon | 8635 |
16 | Savunma İstem Yazısı | 8087 |
17 | Öğrenci Kopya Tutanağı | 7782 |
18 | Akademik Referans Mektubu Örneği | 7223 |
19 | Sanat | 7084 |
20 | Türkiyede Görülen İklim Tipleri | 6981 |
21 | Referans Mektubu Örnekleri | 6652 |
22 | Empresyonizm Sanatı ve Sanatçıları | 6336 |
23 | 2. Sınıf Sihirli Sözcükler Konu.. | 6210 |
24 | Sorumluluk | 6143 |
25 | Teslim Tesellüm Tutanağı Örneği | 6101 |
26 | İlköğretim Haftası | 5846 |
27 | Muvafakatname | 5545 |
28 | Bilimsel Araştırma Basamakları | 5541 |
29 | Masal | 5334 |
30 | Maddenin Özellikleri Çalışmaları | 5101 |