1. Sayfa
BEYİTLERDEN OLUŞAN NAZIM ŞEKİLLERİ

---

2. Sayfa
1.BEYİTAynı ölçüyle yazılmış,anlam yönünden birbirini tamamlayam iki mısraya beyit denir.Beyit divan nazmının birimidir.Her beyit tek başına bir duygu ifade eder.Beyittirki mısraların aynı ölçü ile yazılması şart değildir.

---

3. Sayfa
Bir şu’lesi var ki şem’-i canınFanusuna sığmaz asumunın ŞEYH GALİPAdeti hubların cevr ü cefadır ammaBana ettiklerini kimselere etmediler (NECATİ)

---

4. Sayfa
Eskiler beytin mısralarındaki kelimelere ayrı ayrı adlar vermişlerdir.Birinci mısranın ilk kelimesine SADR.son kelimesine ARUZ,bunların arasında kalan söze de HAŞİV denilirdi

---

5. Sayfa
Beyit

---

6. Sayfa
MÜFREDTek başına beyit demektir.Yukarda açıkladığımız beyitin tüm özelliklerine sahiptir.Divanlarda müfredat başlığı altınada toplandığını daha önce ki konularda söylemiştik.

---

7. Sayfa
GAZEL Sözlük anlamı,yumuşak ,hoş,nazik ve güzel demektir.İslamiyetten önce Araplar kasidelerin başında,bazen de içinde aşk ve hissi coşkunluklarını ayrı bölümde söylerlerdi.

---

8. Sayfa
KASİDEArap edebiyatı nazım şeklidir.İran yoluyla bize geçmiştir.Arap edebiyatının en tanınmış kaside üstadı Emr-ül Kays’dır.İslamiyetten önce Arabistan’da nazım şekli kaside olan yarışmalar yapılırdı.

---

9. Sayfa
KASİDEEdebiyatımızda ilk kaside 18.yy da Hoca Dehhani tarafından yazılmıştır.Divan edebiyatında en güçlü kaside üstadı Nef ‘i dir.Ahmet Paşa,Fuzuli,Baki,Nedimin kasideleri çok başarılıdır.

---

10. Sayfa
KASİDEKaside 30 ile 99 beyit arasında değişir.Kafiye düzeni gazele benzer.Kasidenin ilk beytine matla denir.Son beytine makta denir.En güzel beytine Beytülkasit adı verilir.Şair kendini kendini söylemez.

---

11. Sayfa
KASİDEAcemler Araplardan aldıkları kasideyi olduğu gibi kullanmamışlardır.Daha sonra Türkler bu nazım şeklini şekil ve muhteva yönünden değiştirerek kullanmışlardır.Arap kasideleri üç bölümdür.

---

12. Sayfa
KASİDEÖnce çadırda göç eden sevgili tasvir edilir.İkinci bölümde,şairin sevgilisi çöllerde takip ederken vahşi hayvanlarla yaptığı mücadeleler anlatılır.Üçüncü bölüm ana bölümdür.

---

13. Sayfa
NESİPKasidenin giriş bölümüdür.Bazı kasideler adlarını bu bölümden alır.Bahar tasviri yapılmış ise “Kaside-i bahariye” ,kış tasvirinde “Şıtaiye” ramazan tasviri yapılmış ise ramazaniye adı verilir.

---

14. Sayfa
TEGAZZÜLNesip bölümünden sonra gelen aynı ölçü ve kafiyeyle yazılmış bir gazeldir.Şair aşk ve lirik duygularını bu bölümde ifadeye çalışır.Şiirin duyguların ifadesine vasıta olduğu hatırlanır.

---

15. Sayfa
GİRİZGAHBu bölüm bir giriş ve geçiş bölümüdür.Şair burada,bir iki beyitle bundan sonraki bölümde kimi öveceğini veya yereceğini yani asıl konunun ne olacağını ima eder.Bu kasidenin en kısa bölümüdür.

---

16. Sayfa
METHİYEKasidenin esas bölümü Methiye bölümüdür.Bundan önceki bölümler bu bölümü söylemek için ön hazırlık mahiyetindedir.Kaside zamanla bir şiir kılığı almıştır.

---

17. Sayfa
FAHRİYEBu bölümde şair kendini över.Bölümün sonunda şairin adının geçtiği Taç beyit bulunur.genelde sondan bir önceki bölümdür.Şair bu bölüme geldiğinde kendisi hakkında yorumlar yapmaya başlar.

---

18. Sayfa
DUAŞair bu bölümde Allaha dua ederGünahlarının bağışlanması için yakarışta bulunur.Bundan başka kasideler rediflerine kafiyelerinin son harflerine göre isimlendirilir.

---

19. Sayfa
TERKİB-İ BENDDivan edebiyatında gazel ve kasideye oranla daha az kullanılan bir nazım şeklidir.En az yedi en çok oniki bendden meydana gelir.Her bent sonunda vasıta beyiti vardır.

---

20. Sayfa
MERSİYEŞekil yönünden tamamiyle terkibi bende benzer.Yalnız konu yönünden ayrılır.Mersiyede ölen büyük kişilerin arkasından duyulan üzüntüler açık bir şekille ifade edilir.

---

21. Sayfa
MESNEVİArap edebiyatı nazım şeklidir.Şark edebiyatında da çok kullanılan bir nazım şeklidir.Manzum konular.Didaktik konular,tarihler bu nazım şekli ile yazılırdı.

---

22. Sayfa
MÜSTEZATUzun ve kısa mısralarla yazılan bir gazel çeşididir.Aruzun mef ülü mefailü mefailü feilün kalıbı kullanılır.Kısa mısralar bu kalıbın cüzleri ile yazılır.Anlam yönünden uzun mısralardır.

---

23. Sayfa
ŞİİREy şüh-i kerempişe dil-i zar senindirYok minnetim asla Ey kan-ı güher anda ne kim var senindirPin han-ü hüveyda Gül gocasısın destar senindir Gel ey gül-i rana

---