1. Sayfa
TÜRKÇE ÖĞRETİMİYrd. Doç Dr. Ş. Dilek BELET

---

2. Sayfa
İÇİNDEKİLERTürkçe öğretiminin önemiTürkçe öğretiminin kapsamıTürkçe öğretiminin ilkeleriTürkçe öğretimine yönelik öneriler

---

3. Sayfa
Türkçe öğretiminin önemiTürkçe herşeyden önce çocuğun anlama ve anlatma gücünü geliştirir.Ulusal kültürü yeni nesillere aktarma, ortak bir kültür aracılığıyla kuşaklar arasında bağ kurulmasını sağlar.Öte yandan evrensel kültür ve sanat eserleri ile karşılama okulda özellikle Türkçe dersi ile gerçekleşir.İnsan sözcüklerle düşünür. Çocuk başlangıçta yakın çevresinde edindiği sınırlı sözcük dağarcığını Türkçe dersindeki dinleme, okuma, konuşma ve yazma etkinlikleri ile zenginleştirir ve bir sisteme bağlar.

---

4. Sayfa
Türkçe Öğretimi’nin kapsamıÖğrencilerin hayat boyu kullanabilecekleri dinleme, konuşma, okuma, yazma, görsel okuma ve görsel sunu becerilerini kazanmalarıBu becerileri kullanarak kendilerini bilişsel, sosyal ve duygusal yönlerden geliştirmeleri etkili iletişim kurmaları Türkçe sevgisiyle, istek duyarak okuma-yazma alışkanlığı edinmeleri amaçlanmaktadır.

---

5. Sayfa
Türkçe öğretiminin ilkeleriDört temel dil becerisinin birlikte öğretilmesiÖğretimin doğal bir ortamda yapılmasıDiğer derslerden yararlanılmasıDilin kurallarının sezdirilerek benimsetilmesiÖğrenme alanları ile öğrenme etkinlikleri arasında ilişkinin doğru kurulmasıMetinlerin belirlenmesinde tematik yaklaşımın benimsenmesiBecerilerin edindirilmesinde çoklu ortamların sağlanması

---

6. Sayfa
Türkçe öğretiminin ilkeleriDört temel dil becerisinin birlikte öğretilmesi Türkçenin öğretiminde tümleşik becerilerin geliştirilmesi önemlidir. Bu bağlamda; dinleme, okuma, konuşma ve yazma becerileri bir arada edindirilmelidir.

---

7. Sayfa
Türkçe öğretiminin ilkeleriTürkçe öğretiminde diğer derslerden yararlanılmalı; Türkçenin kullanıldığı tüm derslerde Türkçe becerilerinin doğru kullanılması ve geliştirilmesi gerekir. Yapılan araştırmalara göre; okuduğunu anlama ve akademik başarı arasında doğrudan ilişki vardır.

---

8. Sayfa
Türkçe öğretiminin ilkeleriTürkçenin kuralları öğretilirken tümevarım yaklaşımı izlenmeli;Örneklerden kurallara, özelden genele gidilmelidir. Doğal ortam ilkesi doğrultusunda da örneklerle dilin etkili kullanımı sağlanmalıdır.

---

9. Sayfa
Türkçe öğretiminin ilkeleriTemel dil becerileri ile öğretim etkinlikleri arasında sıkı bir ilişki kurulmalı; Tüm beceriler, gerektiğinde dil bilgisi çalışmaları ile bütüncül bir yaklaşımla ele alınmalı ve etkinliklerde dil becerilerinin geliştirilmesi temel alınmalıdır. Becerilerin geliştirilmesine yönelik farklı yöntem ve tekniklerle öğrencilere zengin öğrenme yaşantıları sunulmalıdır.

---

10. Sayfa
Türkçe öğretiminin ilkeleriMetin seçiminde tematik bir yaklaşım izlenmeli; Örn: Sağlık ve Çevre, Birey ve Toplum, Değerlerimiz vb.

---

11. Sayfa
Türkçe öğretiminin ilkeleriDil becerilerinin geliştirilmesinde çoklu ortamlar sağlanmalı; Bilgisayar, televizyon, teyp video, hem göze hem kulağa hitap eden araçlar Tiyatro ve drama çalışmalarının yanında kaynak kitaplar, okuma kitapları, dergiler vb.

---

12. Sayfa
Türkçe Öğretimine Yönelik ÖnerilerÖğrencilere öğrendikleri dil kalıplarını kullanma olanağı sağlanmalıSınıf içinde bireysel farklılıklar dikkate alınmalıOkuma metinlerinin özgün, otantik olmasına dikkat edilmeliDersi planlarken öğretme etkinlikleri çeşitlendirilmeli

---

13. Sayfa
Türkçe Öğretimine Yönelik ÖnerilerDilin kuralları öğretilirken basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene, somuttan soyuta bir yaklaşım benimsenmeliVerilen bilgiler günlük yaşamla ilişkilendirilmeliÖğrencilerin derse etkin katılımı sağlanmalıDilin doğru kullanımı konusunda öğrenciler güdülenmeli ve cesaretlendirilmeliDil becerilerini değerlendirirken sadece öğretilenlerin sorulması

---

14. Sayfa
metin işleme örneği

---

15. Sayfa
metin işleme örneğiASLANLA FAREHerkes herkese yardım etmeli,Ben büyük, o küçük dememeli.Bir masalım var bunun üstüne,Başka da bulurum isteyene.(1)Aslan toprakla oynuyormuş bir gün;Bir de bakmış pençesinde bir fare.Aslan, aslan yürekliymiş o gün,Kıymamış canına, bırakmış yere.Boşuna gitmemiş bu iyiliği. (2)Kimin aklına gelirFarenin aslana iyilik edebileceği?Etmiş işte, hem de canını kurtarmış.

---

16. Sayfa
metin işleme örneğiGünün birinde aslanBiraz çıkayım derken ormandan,Düşmüş bir tuzağa,Ağlar içinde kalmış;Kükremiş durmuş boşuna. (3)Bereket fare usta yetişmiş imdada:- Bu iş kükremekle değil,Kemirmekle olur, demiş.Başlamış incecik dişlerini işletmeyeGelmiş ipin hakkından kıtır kıtır.Bir ilmek kopunca ağdan hayır mı kalır?Sabır, biraz da zamanGüçten, öfkeden daha yaman. La Fontaine

---

17. Sayfa
metin işleme örneğiMetin Adı: ASLANLA FAREMetin Türü: Öyküleyici metinSüre : 4 Ders SaatiHAZIRLIKAraç-Gereç HazırlığıDefter ve kitap hazırlığıZihinsel Hazırlık:Öğrencilere resimler gösterilir ve üzerinde konuşmaları istenir.Sizce bir işi yapmak için güçlü olmak önemli midir?Yardımlaşma için fiziksel güce gereksinim duyuyor musunuz?Hiç beklemediğiniz bir zamanda hiç beklemediğiniz birinden iyilik gördünüz mü?Yardımlaşma önemli midir?

---

18. Sayfa
metin işleme örneğiAnahtar sözcükler: “aslan yürekli olmak, yardım, pençe, kemirmek, canını kurtarmak,” sözcüklerinin ve deyimlerinin anlamlarını sınıfça tartışınız, ve içinde bu deyimlerin geçtiği farklı cümlelerle öğrencilerin deyimlerin anlamını bulmalarına yardımcı olunuz.Metni Tanıma ve Tahmin Etme :Öğrencilerinizden, metnin resminden, ilk ya da son cümlesinden yararlanarak metnin içeriğini tahmin etmelerini ve tahminlerini not etmelerini isteyiniz. (1. Etkinlik) Bu etkinliğin amacına ulaşması, öğrencilerin bu metinle ilk defa karşılaşması ile olasıdır. Bu tür etkinliklerde kitaptaki metinler yerine öğretmenin bulacağı öğrencinin önceden okumadığı metinler olması gerekir.Amaç Belirleme: Öğrencilere bu metni neden okududuklarını sorarak okuma amacını belirleyiniz.

---

19. Sayfa
metin işleme örneğiANLAMA1. Dinleme, okuma görsel okuma görsel sunu, söz varlığını geliştirmeDinlemeAmaç, yöntem ve tekniklerinizi öğrencilerinizle beraber belirledikten sonra metni öğrencilerinize okuyunuz. Numaralandırılmış yerlerde durarak öğrencilerinize tahmin çalışması yaptırınız.OkumaOkuma, amaç, yöntem ve tekniklerinizi öğrencilerinizle beraber belirledikten sonra örnek okuma yapıp, metni öğrencilerinize sesli olarak okutunuz. Okuma sayısını belirlerken ve paylaşmalı okuma gerçekleştirirken; bütün sınıfa okuma yaptırma kaygısı duyulmamalıdır. Öğrencilerin ilgi ve gereksinimleri göz önünde tutulmalıdır

---

20. Sayfa
metin işleme örneğiGörsel okuma Okuma sonrası metinle resim ilişkisini sorgulamalarını sağlayınız.Bilinmeyen Sözcüklerle Çalışma Öğrencilerden metinde geçen anlamını bilmedikleri sözcükleri belirlemelerini ve arkadaşlarıyla tartışmalarını isteyiniz.

---

21. Sayfa
metin işleme örneği2. Metni İncelemeAslanla Fare metnini hikaye haritası ile ifade etmelerini isteyiniz. (2. etkinlik)Öğrencilerden metinle ilgili olarak kendilerine ilginç gelen bir bölümü resimlemelerini isteyiniz.Metne uygun başka başlıklar bulmalarını isteyiniz.3.Söz Varlığını GeliştirmeÖğrencilerinizden yeni öğrendikleri sözcüklerin anlamlarını pekiştirmeye yönelik sözcüklerinin geçtiği bir öykü kurmalarını isteyiniz. bu sözcüklerin onlara çağrıştırdıkları diğer sözcükleri çıkarmalarını isteyiniz.

---

22. Sayfa
metin işleme örneği3.METİN ARACILIĞIYLA ÖĞRENMEGünlük Hayatla İlişkilendirme: İyilik yapmanın önemi nedir? Ne tür iyilikler yapabiliriz ve iyilik yaparken nelere dikkat etmeliyiz?Diğer Derslerle İlişkilendirme:Hayat Bilgisi dersinde “Birey ve Toplum Ünitesi” ile ilişkilendirilebilir.Araştırma Konusu:Çevrenizde hangi yardım kuruluşları olduğunu ve ne tür yardım etkinlikleri gerçekleştirdiklerini araştırınız.

---

23. Sayfa
metin işleme örneği4. KENDİNİ İFADE ETMEYazmaÖğrencilerinize “neden-sonuç ilişkileri kurma” kazanımını gerçekleştirmek amacıyla metnin sonucunu değiştirerek yeniden yazmalarını isteyiniz.Konuşma“Siz iyilik yaparken nasıl davrandınız, kendinizi nasıl hissedersiniz?” konusunda öğrencilerin duygu ve düşüncelerini sözlü olarak ifade etmelerini sağlayınız.Görsel SunuMetinle ilgili olarak düşüncelerini drama etkinliği ile gerçekleştirmelerini isteyiniz.

---

24. Sayfa
metin işleme örneği5. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEKendini Değerlendirme Formu’ndan yararlanarak öğrencilerin kendilerini değerlendirmelerini sağlayınız.Öğrencilerinizi, çalışma kağıtlarını ve gözlem formlarını kullanarak değerlendiriniz.

---