İşte Cevaplar
Cevap : Dünyanın Tektonik Oluşumu
Tektonik; parçalanarak dağılmış yer katmanlarının birbirleriyle olan ilişkilerini, durumlarını ve biçim değiştirmelerine denir. “Levha hareketleri” veya “levha tektoniği” olarak da adlandırılan bu yapı, en geniş anlamıyla litosferin yapısını ve bu yapıyı doğuran evrimi araştıran jeoloji dalıdır.
Bilim insanlarının araştırma yapmasından önce insanlar yer kabuğunun tek parça ve sabit olduğunu düşünüyorlardı. Ancak yapılan araştırmalar, bunun böyle olmadığını kanıtlamıştır. Elde edilen bilgilere göre yer kabuğu, parçalar halindedir. Kıtasal, okyanusal ve kıtasal-okyanusal kabuk şeklinde ayrılan bu parçalar, bir yapboz gibi bir araya gelerek yer kabuğunu oluşturmaktadır. Karalarda ve okyanuslarda devam eden yer kabuğu parçalarına “levha” ismi verilir ve yer kabuğundaki hareketler “levha tektoniği” adı verilen bir teori ile hareket eder. Yerin iç kısmındaki hareketler, yer kabuğunun hareket etmesini sağlar.
Mantonun altındaki sıcaklık ortalama olarak 5000 derece civarındadır. Bu yüksek sıcaklık, ergimiş haldeki maddelerin hafifleyerek yükselmesine neden olurken üst kısımlarda ise soğuyarak aşağıya doğru inmesi olayı gerçekleşir. Bu döngüyü, dönme dolap hareketlerine benzetebiliriz. Döngüsel olarak sürekli devam eden bu hareketlere “konveksiyonel akımlar” denir.
Konveksiyonel akımlar, yer kabuğunun da hareket etmesini sağlar. Bu hareketler, bir yapbozun parçalarının birbirine yakınlaşması, uzaklaşması ve yan yana yer değişmesine benzer. Levhaların birbirleri ile karşılaştığı yerlerde ağırlığı daha fazla olan kabuk, ağırlığı daha hafif olan kabuğun altına dalar. Kıtaların ayrıldığı yerlerde ise döngü biraz daha farklıdır. Burada yarıntılardan çıkan magma yükselerek soğur.
Mantodaki hareketlerin oluşumu aslında dünyada da gerçekleşmektedir. Yıllık santimetrelerle ifade edildiği için insanlar bunun farkında olmazlar. Yer kabuğunun hareket etmesi sonucunda meydana gelen kırılma, kıvrılma, yükselme ve çökme gibi olayların tamamına “tektonik hareketler” denir.
Levha tektoniği üzerinde yapılan bilimsel çalışmalara göre, levha tektoniği, yaklaşık 250 milyon yıl Pangea (Panje) adı verilen tek parça halindeydi ve bu kıtayı çevreleyen okyanusa ise “Panthalassa” (Pıntalasa) adı verilmektedir. Yapılan araştırmalara göre Pengea’nın zaman içinde birbirinden uzaklaşması sonucu olarak kuzeyde Laurasia (Loreja) ve güneyde Gondwanaland (Gondvanlınd) adında iki kıta meydana gelmiş ve iki kıta arasında “Tethys” (Tetis) adı verilen deniz oluşmuştur.
Bilim insanlarının verdikleri bilgilere göre levhaların hareket etmesi sonucunda kara kütleleri ve çeşitli parçalar oluşmuştur. Bu da zaman içerisinde günümüzdeki karaların, okyanusların ve denizlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bilim insanları, bu hareket, dünyanın var olması süresi boyunca devam ettiğini bildirmektedir. Yani bundan milyonlarca yıl sonra, denizler, okyanuslar ve kara parçaları daha farklı şekillerde görülebilirler. Çünkü levhaların hareket etmesi ile yeryüzü şekilleri değişmektedir. Her ne kadar insanlar bunu fark edemeseler de ilerleyen yıllarda bugünkü gibi bir araştırma yapılırsa, aradaki değişimler görülecektir.
Diğer Cevaplara Gözat
Tektonik; parçalanarak dağılmış yer katmanlarının birbirleriyle olan ilişkilerini, durumlarını ve biçim değiştirmelerine denir. “Levha hareketleri” veya “levha tektoniği” olarak da adlandırılan bu yapı, en geniş anlamıyla litosferin yapısını ve bu yapıyı doğuran evrimi araştıran jeoloji dalıdır.
Bilim insanlarının araştırma yapmasından önce insanlar yer kabuğunun tek parça ve sabit olduğunu düşünüyorlardı. Ancak yapılan araştırmalar, bunun böyle olmadığını kanıtlamıştır. Elde edilen bilgilere göre yer kabuğu, parçalar halindedir. Kıtasal, okyanusal ve kıtasal-okyanusal kabuk şeklinde ayrılan bu parçalar, bir yapboz gibi bir araya gelerek yer kabuğunu oluşturmaktadır. Karalarda ve okyanuslarda devam eden yer kabuğu parçalarına “levha” ismi verilir ve yer kabuğundaki hareketler “levha tektoniği” adı verilen bir teori ile hareket eder. Yerin iç kısmındaki hareketler, yer kabuğunun hareket etmesini sağlar.
Mantonun altındaki sıcaklık ortalama olarak 5000 derece civarındadır. Bu yüksek sıcaklık, ergimiş haldeki maddelerin hafifleyerek yükselmesine neden olurken üst kısımlarda ise soğuyarak aşağıya doğru inmesi olayı gerçekleşir. Bu döngüyü, dönme dolap hareketlerine benzetebiliriz. Döngüsel olarak sürekli devam eden bu hareketlere “konveksiyonel akımlar” denir.
Konveksiyonel akımlar, yer kabuğunun da hareket etmesini sağlar. Bu hareketler, bir yapbozun parçalarının birbirine yakınlaşması, uzaklaşması ve yan yana yer değişmesine benzer. Levhaların birbirleri ile karşılaştığı yerlerde ağırlığı daha fazla olan kabuk, ağırlığı daha hafif olan kabuğun altına dalar. Kıtaların ayrıldığı yerlerde ise döngü biraz daha farklıdır. Burada yarıntılardan çıkan magma yükselerek soğur.
Mantodaki hareketlerin oluşumu aslında dünyada da gerçekleşmektedir. Yıllık santimetrelerle ifade edildiği için insanlar bunun farkında olmazlar. Yer kabuğunun hareket etmesi sonucunda meydana gelen kırılma, kıvrılma, yükselme ve çökme gibi olayların tamamına “tektonik hareketler” denir.
Levha tektoniği üzerinde yapılan bilimsel çalışmalara göre, levha tektoniği, yaklaşık 250 milyon yıl Pangea (Panje) adı verilen tek parça halindeydi ve bu kıtayı çevreleyen okyanusa ise “Panthalassa” (Pıntalasa) adı verilmektedir. Yapılan araştırmalara göre Pengea’nın zaman içinde birbirinden uzaklaşması sonucu olarak kuzeyde Laurasia (Loreja) ve güneyde Gondwanaland (Gondvanlınd) adında iki kıta meydana gelmiş ve iki kıta arasında “Tethys” (Tetis) adı verilen deniz oluşmuştur.
Bilim insanlarının verdikleri bilgilere göre levhaların hareket etmesi sonucunda kara kütleleri ve çeşitli parçalar oluşmuştur. Bu da zaman içerisinde günümüzdeki karaların, okyanusların ve denizlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bilim insanları, bu hareket, dünyanın var olması süresi boyunca devam ettiğini bildirmektedir. Yani bundan milyonlarca yıl sonra, denizler, okyanuslar ve kara parçaları daha farklı şekillerde görülebilirler. Çünkü levhaların hareket etmesi ile yeryüzü şekilleri değişmektedir. Her ne kadar insanlar bunu fark edemeseler de ilerleyen yıllarda bugünkü gibi bir araştırma yapılırsa, aradaki değişimler görülecektir.
Diğer Cevaplara Gözat
