Cevap :

ATATÜRK VE MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ

TRABLUSGARP  SAVAŞI

Tarih: 1911

Savaşan devletler: Osmanlı Devleti---İtalya

Savaşın nedeni: İtalya’nın, güçsüz duruma düşen Osmanlı topraklarını almak istemesi.

Osmanlı Devleti Trablusgarp’a asker gönderecek durumda değildi. Bu nedenle bu savaşa gönüllü olan subaylar katılmıştır. Mustafa Kemal’de gönüllü olan subayların arasındadır. Bu onun vatanseverliğini göstermektedir.

Mustafa Kemal’in Trablusgarp Savaşı’nda binbaşı olarak görev yapmıştır.

Savaşta Derne ve Tobruk’ta başarılı savunma savaşları yapıldı.

Savaşın sonucu:

1. Savaşı Osmanlı Devleti kaybetti, İtalya kazandı.
2. Bu savaşı sonunda İtalya ile Uşi Antlaşması yapıldı.
3. Uşi Antlaşması’na göre Trablusgarp ve Bingazi İtalya’ya verildi.

 

ÇANAKKALE SAVAŞI

Tarih:18 Mart 1915

Savaşan Devletler: İngiltere,Fransa --- Osmanlı Devleti

Savaşın nedeni: Osmanlı Devleti’nin topraklarının paylaşılmak istenmesi.

İngiltere  ve Fransa  Çanakkale Boğazı’nı geçerek, Rusya’ya yardım etmek istemesiyle savaş başladı.

19. Tümen komutanı Yarbay Mustafa Kemal ve arkadaşları düşman askerlerini ilerleyişini durdurmayı başardı. Bu savaşta 500.000’den fazla insan hayatını kaybetmiştir.

Savaşın sonucu: İngiltere ve Fransa geri çekilmiştir.

Not: Çanakkale Cephesi,Osmanlı Devleti’nin 1.Dünya Savaşı’nda yenilmediği tek cephedir.

 

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI

Tarih: 30 Ekim 1918

Antlaşmanın önemi:Osmanlı Devleti Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalayarak 1.Dünya Savaşı’ndan çekilmiştir.

Bu antlaşmanın bazı maddeleri şunlardır:

1. Çanakkale ve İstanbul Boğazları İtilaf devletlerine açılacak.
2. Osmanlı ordusu terhis edilecek.
3. Bütün ulaşım ve haberleşme araçları itilaf devletlerinin kontrolü altına girecek.
4. İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durum çıkması halinde herhangi bir yeri işgal etme hakkına sahip olacak.
5. Türk limanları, tersaneler, posta ve telgraf merkezleri İtilaf Devletleri tarafından denetlenecek.

Önemli: Bu antlaşmanın 7.maddesine göre; galip devletler güvenliklerini sağlamak için istedikleri yerleri işgal edebilecek.(Antlaşmanın en ağır maddesi 7.maddedir)

Not: Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti bağımsızlığı kaybetti.

Not: Savaşı kazanan itilaf devletleri bu antlaşmaya dayanarak yurdumuzu işgal etmeye başladılar.

Önemli: Mustafa Kemal İstanbul’un ve Anadolu’nun işgalleri karşısında ümidini kaybetmedi. Kurtuluşa olan inancını şu sözlerle ifade etti:’’Geldikleri gibi giderler.’’

Birinci  Dünya Savaşı sonunda kazanan devletlerle Osmanlı  Devleti arasında, Mondros Ateşkes  Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma nedeniyle, ordumuz dağıtıldı, ulaşım ve haberleşme araçlarımız düşmanın eline geçti.  Bu antlaşmadaki 7. maddeye göre İtilaf devletleri ülkemizi işgal etmeye başladılar.

İngilizler:         Musul,Urfa, Antep ve  Maraş’ı,

İtalyanlar:       Antalya ve  Konya’yı,

Fransızlar:     Adana, Antep, Urfa ve  Maraş’ı,

Yunanlılar:     İzmir ve çevresini,

Ermeniler:    Kars, Ardahan ve  Batum’u işgal ettiler.

MUSTAFA KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKMASI VE MİLLİ MÜCADELENİN BAŞLAMASI

Yurdumuzun işgal altında olduğunu gören Mustafa Kemal, bir şeyler yapılması gerektiğini farkındaydı. Halkın bir olup milli mücadeleyi başlatması gerektiğine inandığı için 19 Mayıs 1919’da İstanbul’dan yola çıkarak Bandırma Vapuru ile Samsun’a gitti. Mustafa Kemal sırasıyla aşağıdaki illeri gezerek genelgeler yayımlamış ve kongreler (toplantılar) yapmıştır.

* Mustafa Kemal ,Samsun, Amasya, Erzurum ve Sivas’ta kongreler yaptıktan sonra Ankara’ya geldi.

* Mustafa Kemal, 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni (T.B.M.M.) Ankara’da açarak Ankara’yı milli mücadelenin merkezi haline getirdi.

KURTULUŞ SAVAŞI

1) Doğu  Cephesi

Doğu cephesindeki mücadele, yıllar boyunca Türklerle iç içe yaşamış, birçok faaliyetinde özgür bırakılmış Ermenilere karşı yapılmıştır.  Doğu cephesinde I. Dünya Savaşı’ndan sonra topraklarımızı tek tek paylaşan işgal devletlerinden olan İngiltere ve Fransa Doğu Anadolu’yu Ermenilere vermeyi planlamıştı. Buna dayanarak Ermeniler Haziran 1920’de saldırıya başladı. Doğu cephesi komutanlığına Kazım Karabekir atandı. Ermenilerin eline geçen Kars, Sarıkamış geri alınarak 15 Kasım 1920’de Ermeni ordusu, Türk ordusu tarafından yenilgiye uğratıldı. Böylece ülkemizin doğu bölgesi güvenlik altına alınmış ve Doğu Cephesi kapanmıştır.Savaş sonunda Ermenilerle Gümrü antlaşması imzalanmıştır.

           

2) Batı Cephesi

Batı Cephesindeki savaşlar Yunanistan’ın İzmir’i İşgal etmesiyle başladı.

Batı Cephesinde yapılan savaşlar şunlardır:

a) 1. ve 2. İnönü Savaşları(1921)

Düzenli ordu ilk başarısını Batı Cephesindeki İnönü Savaşlarında kazandı.
1. ve 2. İnönü Savaşlarını Yunanistan kaybetti.
Mustafa Kemal Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’ya şöyle bir kutlama telgrafı çekti:

    ‘’Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin ters giden tarihini de yendiniz.’’

b) Sakarya Meydan Muharebesi(Savaşı)

Tarih:23 Ağustos 1921---13 Eylül 1921

Yunanistan 10 Temmuz 1921’de yeniden hücuma geçti. Mustafa Kemal ordumuzu Sakarya Nehri’nin doğusuna çekti. Ordumuzun geri çekilmesiyle Kütahya, Eskişehir ve Afyon Yunanistan’ın eline geçti. Bu zor durum karşısında Mustafa Kemal T.B.M.M.’den Başkomutanlık yetkisini aldı.

Önemli: Mustafa Kemal’e Başkomutanlık yetkisi Sakarya Savaşı’ndan önce verilmiştir.

Ordumuz çok zor durumda olduğu için halkın orduya yardım etmesi gerekliydi. Bunun için Mustafa Kemal, Tekalif-i Milliye (Milli Yükümlülükler) emirlerini yayımladı.Bu emriler ile halktan orduya yardımlar gelmeye başladı.Ordumuz savaş için gereken hazırlıkları yaptı.

23 Ağustos 1921’de Yunan ordusu saldırıya başladı. 22 gün ve 22 gece süren savaşı Mustafa Kemal’in komutanlığını yaptığı Türk ordusu kazandı.

Önemli: Sakarya Savaşı’nda ki kahramanlıklarından dolayı Mustafa Kemal’e   ‘’Gazi’’ ünvanı  ve   ‘’Mareşal’’  rütbesi verildi. Savaşın Sonucu: Sakarya Savaşı’nı Yunanlılar kaybetti,Türk ordusu kazandı.

c) Büyük Taarruz ve Başkumandan Meydan Muharebesi

Mustafa Kemal Sakarya Zaferi’nin ardından yeni bir savaşın hazırlıklarına başladı.

Orduyu güçlendirdi.

30 Ağustos 1922’de Yunan birlikleri Dumlupınar’da kuşatıldı.

Büyük Taarruz Savaşı tarihte Başkumandan Meydan Muhaberesi diyerek te adlandırılır.

Bu Savaş Yunan ordusunun ağır yenilgisiyle sonuçlandı.

Savaşın ardından Mustafa Kemal:  ‘’Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri’’  emrini verdi.

Bu emri alan ordularımız 9 Eylül 1922’de İzmir’e girdi. Burada ki düşmanlar yenilgiye uğratıldıktan sonra ordumuz Boğazlara ve İstanbul’a doğru yola çıktılar. Türk ordusuyla savaşı göze alamayan İngiltere,Fransa ve İtalya Türk hükümetine ateşkes teklifinde bulundular. Bunun üzerine Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı.

3) Güney Cephesi

Mondros Ateşkes Antlaşması’na göre Fransızlar güney illerimiz olan Adana, Maraş, Antep ve Urfa’yı işgal ettiler. Bunun üzerine bu illerdeki halk Kuvayi Milliye Birlikleri (Halkın kendi oluşturmuş olduğu düzensiz askeri birlikler) oluşturarak Fransızları geri püskürttüler. Halkın bu kahramanca savaşı karşısında Fransızlar geri çekildi.Savaş sonunda Fransızlarla Ankara Antlaşması imzalandı.

Not:Halkın kahramanca yaptığı bu savaşlardan sonra,Urfa’ya ‘’şanlı’’ ,Antep’e ‘’gazi’’ ve Maraş’a ‘’Kahraman’’ unvanları verildi.

Urfa-----Şanlıurfa                             Antep-----Gaziantep                            Maraş-----Kahramanmaraş

 

Lozan Barış Antlaşması

Tarih: 24 Temmuz 1923

Önemli: Kurtuluş Savaşı bu antlaşma ile sonlandırılmıştır.

Barış Antlaşması İsviçre’nin Lozan Şehrinde başladı.

Lozan Barış Antlaşması’nda ülkemizi İsmet Paşa temsil etti.

Lozan Barış Antlaşması ile vatanımızın bugünkü sınırları büyük ölçüde çizildi.

Yeni Türk devletini bütün dünya tanıdı.

Lozan Barış Antlaşması’nın ardından düşman askerleri İstanbul’dan ayrıldılar.

 

CUMHURİYET’İN İLANI

Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasından sonra artık yeni devletimizin başkentini ve yönetim biçimini belirlemeye sıra gelmişti.

Önemli:13 Ekim 1923’te çıkarılan bir yasayla Ankara başkent oldu.

Önemli:Yeni kurulan devlete yakışan en güzel yönetim şeklinin Cumhuriyet olduğuna karar verildi ve 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi.

1. Mustafa Kemal Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı seçildi.
2. İlk başbakan ise İsmet İnönü oldu.

 

Cumhurbaşkanlarımız:

1. Mustafa Kemal ATATÜRK
2. İsmet İNÖNÜ
3. Celal BAYAR
4. Cemal GÜRSEL
5. Cevdet SUNAY
6. Fahri KORUTÜRK
7. Kenan EVREN
8. Turgut ÖZAL
9. Süleyman DEMİREL
10. Ahmet Necdet SEZER
11. Abdullah Gül
12. Recep Tayyip Erdoğan

---

---

Diğer Cevaplara Gözat