Osmanlı'da Devlet Başkanı Olmak İçin Gerekli Şartlar  

Saltanatlarda bir kişinin sultan olabilmesi için herhangi bir şart gerekmediği, sadece padişahın oğlu ya da ailesinden olmanın yeterli olduğu şeklinde yaygın bir kanaat vardır. Ancak yakından incelendiğinde meselenin bu kadar basit olmadığı görülür. Bu sebeple burada Osmanlı Devleti’nde saltanata varis olabilmek için ne gibi şartlar arandığını yakından incelememiz yerinde olacaktır.

A- Osmanlı Hanedanının Erkek Evladı Olmak

(...) Osmanlı tarihi boyunca padişahların kızları ve kızlardan dünyaya gelen oğulların padişahlığı gündeme gelmemiştir. Bu anlayışın hem eski Türk hem de İslam hukuku teori ve uygulamasına dayandığı söylenebilir. (..)

B- Akıllı Olmak

İslam hukukunda halife olabilmek için kişinin âkil (akıllı), bâliğ(ergen) ve reşit (ergin) olması gerekir. Bu hususlar eda (fiil) ehliyetinin şartlarıdır. Böyle bir ehliyet şartının aranmasının temelinde kişilerin kendileri için işlem yapmalarının uygun görülmediği durumlarda, devlet işlerinin kendilerine havale edilemeyeceği anlayışı yatmaktadır.
Dolayısıyla ehliyeti ortadan kaldıran hallerden birisine maruz kalmış bir kişinin de devlet başkanlığı söz konusu olamaz. Bu yüzden İslam hukukçularına göre akıllı olmayan kişinin devlet başkanı olması mümkün olmadığı gibi görevde iken akıl hastası olan kişinin de devlet başkanlığından indirilmesi gerekir. (...)

C- Duyu Organları Tam Olmak

İslam hukukçularına göre devlet başkanı olacak kişinin duyu organlarının tam ve vazife yapar vaziyette olması gerekir. Buna göre kulak, burun, göz ve dili yerinde olması gerektiği gibi sağırlık, dilsizlik ve körlük gibi bu organların vazife yapamaz durumda olmaları da devlet
başkanı olmaya engeldir. Ancak koku alma, tat alma ve hissetme duyusunun olmaması veya eksik olması halife olmaya engel değildir (...)

D- Bilgi ve Tecrübe Sahibi Olmak

 1-Şehzadelerin Eğitimi - 2) Şehzadelerin sancağa çıkması...