İLK YAZILI KANUNLAR SÜMERLERE AİTTİR.

Yazıyı buldukları için de ilk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından yapılmıştır. Yani Sümerler aynı zamanda ilk hukuk devletidir. Fidye ve bedel üzerine kurulan ilk hukuk sistemini Lagaş kralı Urukagine oluşturmuştur.

ÖZELLİKLERİ

1. Sümerlere ait olan kanunlar, Urgakina Kanunlarıdır.
2. Hukuk devlet anlayışı oluşmuştur.v(Kanunlara itaat Hukuk Devleti'nin önemli bir unsurudur.)
3. Para cezaları, uygulaması bulunmaktadır.
4. İlk sosyal reformlar, ilk mülkiyet hakları vatandaşlara verilmiştir.
5. Din adamlarının halk üzerindeki baskısı sona erdi. (Ekonomisi güçlü olanlar halkı hor görüyordu.)
6. Saban kırmanın ve tarla sürmemenin cezası oldukça büyüktür. (Sümerlerde, tarım oldukça önemli bir ekonomik faaliyettir.)

SÜMER YASALARI
1. Sümerlerde para cezası uygulanmış, Babillerde ise işlediği suçun aynısını suçluya uygulama cezası uygulanmıştır.
2. Hammurabi kanunları Sümer kanunlarına göre biraz daha serttir. Ancak toplumun bütün kesimlerinin hakları teminat altına alınmıştır. (Medeni, ceza, ticaret, miras)
3. Hammurabi kanunları Sami geleneklerinden ve Urukagine kanunlarından yararlanılarak hazırlanmıştır.
4. Hammurabi yaptığı kanunlarla ”Tanrı Kral” yerine ”Hayırsever Kral” kavramını getirdi. (Adaletin Çobanı, Kavimler Çobanı)
5. Hukuk devleti anlayışını ilk defa tarihe getirmişlerdir.