Bilkent UniversitesiUygulamalı İşletmecilik Yüksek OkuluBusiness Information Management DepartmentTarihReval GörüşmeleriUmut Can Yılmaz20800979Yasemin Başaran DoğanFall 2010-2011Osmanlı Devleti tarih boyunca birçok sorun yaşamıştır gerek padişahların verdikleri yanlış kararlar yüzünden gerekse Avrupa’nın ve diğer ülkelerin Osmanlı üzerinde ki planlar yüzünden. Bu araştırma bu sorunlardan biri olan Reval görüşmelerini içermektedir. 9 Haziran 1908 tarihin de Reval bu günkü Estonya’nın başkenti Tallin’de İngiltere kralı ve Rus Çarı’nın bir araya gelmesiyle görüşülen konulara verilen isimdir. Tarih boyunca iyi anlaşamayan Rusya ve İngiltere, Almanya’ya karşı duydukları ortak korkudan dolayı birbirlerine yaklaşmaya başlamışlardı. Bu görüşmede İran, Afgan hududu, Girit, Balkan demiryolları ve Makedonya gibi çeşitli konular masaya yatırıldı. Avusturya ve Almanya’ya tutulacak tavırlar da görüşüldü. Görüşmeler hakkında net bir açıklama yapılmadığı için Osmanlı devletinin parçalanmak istendiği fikri güçlendi.O dönemde etkin olan Jön Türkler Robert Kolejinde ve California devlet üniversitesinde tarih hocalığı yapan Dr. Ramsaur(1958)’ a göre “Batılı fikir ve kavramların etkisi altında olan bu küçük grup, Osmanlı İmparatorluğu'nun, üzerine çöken yozlaşma ciddî tedbirlerle dizginlenmediği takdirde, batacağına inanmıştı” (s.17).Jön Türkler, bu görüşmenin sonucunun böyle olmasının sebebini II. Abdülhamid’in görüşmeler sırasında ki pasif politikasının sonucu olduğunu düşünüp II. Meşrutiyet’i ilan ettirdikten sonra II. Abdülhamit dönemine fiilen son vermişlerdir. İngiltere’nin ve Rusya’nın Osmanlı üzerindeki planları şu şekildeydi. Karadeniz ve Boğazlar Rusya’ya bırakılıyor, Mısır, Sudan ve Basra körfezine kadar Irak İngiltere’nin oluyor, Fransa ise Suriye ile Lübnan’ı alıyor.Hatta Rusya’nın almak istediği ama tarih boyunca bir türlü elde edemediği bozlar hakkında Dr. Cemal Tukin 1947yılında yazdığı Boğazlar Meseli adlı kitabında şu şekilde bahseder “Meşrutiyetin ilanı ile birlikte İngiltere’nin siyasetinde ciddi bir değişiklik vuku bulmuştur, Avusturya’nın da Bosna Hersek’i karşılıksız ilhaka girişmiş olması bu devleti gerçekten bir hayal sukutuna uğratmıştır. Bununla beraber Rusya bu burhandan faydalanarak yine boğazlar meselesini ortaya atmak istedi. Bu maksatla Rus dışbakanı iswolski Karadeniz kıyılarında bulunan devletlerin harp gemilerini için bazı kayıt ve şartlar altında Boğazlardan geçmelerini temin etmek üzere Londra da teşebbüse geçti.Fakat bu hususta İngiltere hükümetinin sarsılmaz mukavemetiyle karşılaşarak müspet bir başarı sağlayamadı.”(s.347). Ayrıca Tevfik Çavdar(1995)’a göre bu dönem şöyledir “ Rumeli deki gizli örgüte bağlı yurtseverler açısından bardağı taşıran son damla Reval buluşmasıdır… Tarık Zafer Tunaya’nın altını çizdiği gibi buluşma resmi söylevleri aşan bir hava içerisinde geçti ve bir antlaşma görüntüsünü aldı. Buluşmada üçlü bir antlaşma görüntüsü sezildi. Sızan söylentiler kötüydü.Osmanlı üzerindeki denge bozulacak, Rumeli parçalanacaktı. Yıldız vatanı yabancılara terk ediliyordu. Cemiyet yönünden bu kabul edilemez bir durumdu”(s.95). Cemiyet diyerek Jön Türklerden bahsettiğini zannediyorum. Bunlara ek olarak, o dönemde epey meşhur olan Hasta Adam yakıştırması İngiltere ve Rusya’nın canını sıkmış olacak ki Hasta adama son darbeyi de vurarak artık öldürmeye niyetlenmişlerdi. Bu durumların II: Abdülhamit’in dış politikaya olan yanlış tutumundan dolayı kaynaklandığını. Jön Türkler, bu durumdan kurtulmak için meclisin açılmasını ve Hıristiyanlara eşitlik verildiği takdirde Makedonya’nın elden çıkamayacağını ve ülkenin bütünlüğünün sağlanacağına inanıyorlardı. Bu yüzden Reval görüşmelerini II.Abdülhamit’e karşı siyasi bir propaganda olarak kullandılar.Bunun sonucunda da II.Meşrutiyet kapıdaydı.Bu dönem Tevfik Çavdarın Türkiye’nin Demokrasi Tarihi kitabında şöyle anlatılır. “ Selanik’ teki merkezde 21-22 Temmuz gecesi olağanüstü bir toplantı yaparak 24 Temmuz’da genel kıyamın başlamasına karar verir. Kalkışma Rumeli’nin bütün yörelerinden, halk ve asker adına saraya, telgrafın çekilmesi biçiminde uygulanacaktır. Diğer taraftan Selanik ve öteki kentlerde duvarlara cemiyetin meşrutiyet isteyen bildirisi asılacaktır. Bildiri Fethi Bey tarafından kaleme alınmıştır” ve bu olayların hemen ardından 23 Temmuz’da anayasayı yürürlüğe koydurup, İkinci meşrutiyet dönemini başlatırlar.Fakat kurtardıklarını düşündükleri Makedonya ve Doğu Trakya dışındaki Osmanlı’nın diğer Balkan toprakları izledikleri yanlış politika yüzünden 4 yıl içersinde tamamen Osmanlı Devletinin elinden çıkmıştır. Reval görüşmeleri II. Meşrutiyeti doğrudan etkilemiştir. II. Meşruiyet ile birlikte Osmanlı bağımsızla adına adım atmaya başladı. Seçimler yapıldıktan sonra Kanunu Esas-i de yapılan bazı değişiklerle padişahın yetkisi sembolik düzeye indirgendi. Artık padişahın sadece ismi vardı denilebilir. Padişah yerine artık vekiller heyeti bugünkü adıyla bakanlar kurulu meclise karşı sorumluydu. Meclisten güvenoyu alamayan vekillerin ve hükümetin görevi sonlandırılabiliyordu. Meclis başkanı artık padişah değil meclis başkanıydı. Meclis başkanını da artık meclis kendi seçiyordu. Padişahın en önemli yetkisi meclisi kapatmaktı. Fakat bu yetkide kısıtlanmıştı. Meclis kapandıktan sonra üç ay içinde yeni bir seçim yapılması zorunlu koşuluyordu. Bu değişikliklerle beraber Osmanlıda ilk defa parlamenter sistem uygulanmaya başlandı. Bu o dönemdeki Osmanlı için devrim niteliğinde bir ıslahattı. Sonuç olarak, Osmanlı devletinin yaptığı devrimlere ön ayak olması açısından Reval görüşmeleri tarihimizde önemli bir rol oynamaktadır.AlıntılarRamsaur, E.E. (1958). Jön Türkler ve 1908 İhtilali( N. Ülken, Çev) İstanbul: Sander Yayınları.Tukin, C.(1947). Boğazlar Meseles. İstanbul: Üniversite Matbaacılık Komandit.Çavdar, T.(1995). Türkiye’nin Demokrasi Tarihi. Ankara: İmge Kitapevi.Apa formatı kullanılmıştır