1. Sayfa
MOTORLU ARACI OLUŞTURAN KISIMLAR Motor, Güç aktarma organları, Fren sistemi, Direksiyon sitemi, Süspansiyon sistemi, Elektrik sistemi, Kaporta ( Karoser ), Şase motorlu aracı oluşturan ana kısımlardır.

---

2. Sayfa
MOTOR (GÜÇ KAYNAĞI): Yakıttan elde ettiği ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelere motor denir. Motora bağlı yakıt, ateşleme, soğutma ve yağlama donanımlarından ibarettir.

---

3. Sayfa
Yakıtlarına göre motorlar, Dizel-Benzin-LPG li ve HİBRİD olmak üzere ayrılırlar. Benzinli motorun yakıtı benzin; Dizel motorun yakıtı Mazot (motorin); LPG'li motorun yakıtı LPG gazıdır.Hibrit motorlar dizel, benzinli ya da LPG li motorlar ile elektrikli motorun aynı araçta bulunmasıdır.

---

4. Sayfa
Hyundai'nin hazırladığı Elantra LPI HEV hibrid araçta, hem LPG ile çalışan motor hem de elektrikli motor kullanılarak yakıt tüketimi ve zararlı gazların salınımı düşürülüyor.Hibrid Elektrikli Araç), dünyanın ilk Likit Petrol Gazı (LPG) ile çalışan ve Lityum Polimer bataryalarını kullanan ilk hibrid otomobili olma özelliğini taşıyor. Araçta Likit Petrol Enjeksiyonlu (LPI) 1.6 litre hacimli Gamma serisi motor ile birlikte 15 kW gücünde elektrikli motor ve sürekli değişken şanzıman (CVT) bulunuyor. Bu sayede Elantra LPI HEV'nin yakıt tüketiminde oldukça düşük rakamlar elde ediliyor.

---

5. Sayfa
MOTOR TİPLERİ1.Silindir diziliş şekillerine göre Sıra tipi, V tipi, Yıldız tipi, Boksör tipi 2.Soğutma Sistemine Göre: a. Hava Soğutmalı b. Su soğutmalı3.Çalışma Zamanına Göre:2 zamanlı4 zamanlı

---

6. Sayfa

---

7. Sayfa

---

8. Sayfa

---

9. Sayfa

---

10. Sayfa
Benzinli ve Dizel Motorun Ortak Parçaları

---

11. Sayfa
Karter: Motor yağlama yağının deposudur. Silindir Bloğu: Krank mili ve pistonlara yataklık yapar.Silindir Kapağı: Bujiler veya enjektörler, subaplar, emme ve egzoz manifoltlarının bağlandığı ve silindir bloğunun üst kısmıdır.Supap Muhafaza Kapağı: Motorun en üst kısmı olup, motor yağlama yağı supap muhafaza kapağının üzerindeki yağ kapağından konur.

---

12. Sayfa
Volan: Motora ilk hareketin verilmesi için marş motoru tarafından döndürülen büyük dişli parça volandır. Krank Mili: Pistonların doğrusal hareketini dairesel harekete çevirir.

---

13. Sayfa
Piston: Silindir içerisinde doğrusal hareket ederek; 4 zamanı oluşturur: Emme-Sıkıştırma-Ateşleme-Egzoz

---

14. Sayfa

---

15. Sayfa
Piston Kolu: Pistonu krank miline bağlar.Sekman: Sızdırmazlığı sağlayan piston üzerindeki çelik halkalara sekman denir. Kompresyon ve yağ sekmanı olmak üzere iki çeşit sekman vardır. Subap: 4 zamanın oluşumu sırasında emme ve egzoz işlemlerinin oluşturulabilmesi için açılıp kapanan kapakçıklara subap denir. Eksantrik mili tarafından çalıştırılır.Silindir başına bir emme ve bir egzoz olmak üzere en az iki adet subap bulunur.

---

16. Sayfa
Eksantrik (Kam) mili: Asıl görevi subapların açılıp kapanmasını sağlar.Bunun yanında eksantrik mili; yağ pompası, distribütör ve yakıt otomatiğini de çalıştırabilir.Dört zamanın oluşumu sırasında krank mili 2 tur dönerken eksantrik mili 1 ( bir ) tur döner.

---

17. Sayfa
Yağ Pompası: Eksantrik milinden aldığı hareketle karterden emdiği motor yağını motorun yağlanacak kısımlarına pompalar. Radyatör: Motor Soğutma suyunun deposu ve aynı zamanda suyun soğutulmasını sağlar. Devri daim ( su pompası ): ‘V’ kayışı ile krank kasnağından almış olduğu hareketle Soğutma suyunu motor içerisinde ve radyatörde basınçlı bir şekilde dolaşımını sağlar. Vantilatör veya FAN: Radyatördeki soğutma suyunun soğutulmasını sağlar.

---

18. Sayfa
Termostat: Önce motorun erken ısınmasını sağlar, motor ısındıktan sonra motorun çalışma sıcaklığını sabit tutar. Marş Motoru: Akümülatöden aldığı elektrik enerjisi ile motora ilk hareketi veren elektrik motoruna marş motoru denir.

---

19. Sayfa
Şarj Dinamosu(Alternatör): Motor çalışırken araç için gerekli olan elektriği üretir. Mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir.Emme Manifoltu: Silindirler içerisine taze hava veya taze benzin-hava karışımının gönderilmesini sağlayan kanallardır.

---

20. Sayfa
Egzoz Manifoltu: Silindirlerden çıkan Egzoz gazlarının toplanarak egzoz borusuna ve susturucusuna iletilerek dışarı atılmasını sağlar. Egzoz borusunda veya Susturucuda delik, çatlak vs. varsa araçtan anormal bir şekilde sesler çıkar. Egzozunda katalitik konverter bulunan araçlarda kurşunsuz benzin kullanılması gerekir.

---

21. Sayfa
Filtreler: Hava filtresi: Motora giden havayı temizler.Yağ Filtresi: Motor yağlama yağını temizler.Yakıt filtresi: Benzin veya mazotu temizler.

---

22. Sayfa
b. Benzinli Motorun Diğer Parçaları: Benzinli motorun çalışabilmesi için yakıt sistemi ve ateşleme sisteminin birlikte çalışması gerekir. Yakıt sistemi parçaları: Yakıt sitemi Silindirler içerisine benzinle hava karışımı gönderir. Besleme Pompası(Benzin Otomatiği): Benzin deposundan emdiği benzini karbüratöre iletir.

---

23. Sayfa
Karbüratör: Motor için gerekli olan benzin ve hava karışımını hazırlar. Karışım yaklaşık ( 1/15 ) oranındadır. Ateşleme Sistemi: Ateşleme sistemi sıkıştırma işlemi bitmek üzereyken bujiye yüksek voltajı göndererek ateşlemeyi sağlar.Endüksiyon Bobini: 12V akü voltajını 15.000 – 25.000 V’a kadar yükselterek bu yüksek voltajı distribütöre verir.

---

24. Sayfa
Distribütör: Endüksiyon bobininden gelen yüksek voltajı ateşleme sırasına göre bujilere dağıtan parçadır. Eksantrik milinden hareket alır. Buji: Distribütörden gelen yüksek voltajla ateşleme sağlar.

---

25. Sayfa
c. Diesel Motorun Diğer Parçaları:Diesel motor emiş sırasında silindirlere sadece hava emer, hava sıkıştırılır ve sıkıştırılmış havanın üzerine enjektörle mazot püskürtülerek ateşleme yapılır. Besleme Pompası (Mazot Otomatiği): Depodan mazotu emerek enjeksiyon pompasına verir.

---

26. Sayfa
Enjeksiyon Pompası(Mazot Pompası): Besleme pompasından gelen mazotu çok yüksek basınçlarda püskürtme sırasına göre enjektörlere gönderir.Enjektör: Mazotu ince zerreler ve toz halinde sıkıştırılmış havanın üzerine püskürterek ateşlemeyi sağlar.

---

27. Sayfa
MOTORLARDA 4 ZAMANIN OLUŞUMU:Motorların çalışa bilmesi için her silindirin 4 işlemi (Emme-Sıkıştırma-Ateşleme-Egzoz) yapması gerekir. Motorlar çalışma zamanlarına göre 2 ve 4 zamanlı olarak ikiye ayrılır. Zamanların oluşumu sırasında 4 zamanlı motorda piston dört kez hareket eder, krank milinin iki devrinde bir ateşleme yapılır.                                                                  

---

28. Sayfa
EMME ZAMANI

---

29. Sayfa
SIKIŞTIRMA ZAMANI

---

30. Sayfa
İŞ ZAMANI

---

31. Sayfa
EGSOZ ZAMANI

---

32. Sayfa
iki zamanlı motorda zamanların oluşumu sırasında piston 2 kez hareket eder, krank milinin her devrinde bir ateşleme yapılır.                               

---

33. Sayfa
DÖRT ZAMANLI BİR MOTORDA TÜM ZAMANLARIN SIRALANMASI

---

34. Sayfa

---

35. Sayfa

---

36. Sayfa
Dört Zamanlı bir motorda Zamanların oluşumu: a. Benzinli Motorda: Emme Zamanı: Silindirler içerisine benzin ve hava karışımı emilir.Sıkıştırma Zamanı: Benzin ve hava karışımı sıkıştırılır.Ateşleme Zamanı ( İş/Güç ): Sıkıştırmanın sonuna doğru buji ile ateşleme yapılır.Yanma gerçekleşir. Yanma sonucu yüksek ısı ve yüksek basınç oluşur. Bu yüksek basınç pistonu hareket ettirerek krank miline güç verir.Egzoz Zamanı: Yanmış gazlar dışarı atılır.

---

37. Sayfa
b. Diesel Motorda:Emme Zamanı: Silindirler içerisine sadece hava emilir.Sıkıştırma Zamanı: Hava sıkıştırılır.Ateşleme Zamanı (İş/Güç): Sıkıştırmanın sonuna doğru enjektör tarafından sıkıştırılmış havanın üzerine ince zerreler halinde mazot püskürtülerek ateşleme gerçekleştirilir.Egzoz Zamanı: Yanmış Gazlar dışarı atılır.

---

38. Sayfa
MOTOR DONANIMLARI    Motorların çalışmasını ve çalışmanın devamlılığını sağlayan sitemlerdir. 1. BENZİNLİ MOTORDA YAKIT SİSTEMİ: Emme işlemi sırasında silindirler içerisine benzin ve hava karışımının gönderilmesini sağlar. Şu parçalardan oluşur: Depo: Benzinin depolandığı yer. Yakıt ikmali yapılırken motor stop edilmelidir.

---

39. Sayfa
Besleme Pompası(Benzin Otomatiği): Depodan benzini emerek karbüratöre pompalar. Benzin Filtresi: Benzini temizler.

---

40. Sayfa
Karbüratör: Hava filtresinde temizlenerek gelen hava ile benzin otomatiğinden gelen benzini 1/15 oranında karıştırıp emme manifoltuna verir.Karbüratör emme manifoltunun üzerinde bulunur.Emme Manifoltu: karbüratörden gelen benzin ve hava karışımının silindirlere ayrı ayrı geçişini sağlar.

---

41. Sayfa
Hava Filtresi: Karbüratöre giden havayı temizler. Hava filtresi tıkalı ise motor yeterli hava alamayacağı için motor sürekli zengin karışımla çalışır. Karbüratör üzerinde motorun çalışma durumuna göre çalışan bazı devreler vardır. Rölanti: Ayak gaz pedalından çekilmiş vaziyette iken motorun çalıştığı devir sayısına rölanti denir. Yakıt sisteminde rölanti ayarı yapılır.

---

42. Sayfa
Jikle: Soğuk havalarda motorun kolay çalıştırıla bilmesi için zengin karışım hazırlayan tertibata jikle denir. Jikle karbüratörün hava giriş deliği önünde bulunur.Mekanik ve otomatik olmak üzere iki şekilde kumanda edilir. Bunun dışında Karbüratörde Kapış devresi, yüksek hız devresi, gaz kelebeği gibi devreler vardır.

---

43. Sayfa

---

44. Sayfa
NOT: Enjeksiyonlu Benzinli Motorlarda: Emme manifolduna enjektörlerle benzin püskürtülür, emme sırasında silindire giden hava püsküren benzinle karışarak silindire dolar, ateşleme yine buji ile yapılır. Enjeksiyonlu benzinli motoru olan araçlarda; marşa basmadan önce enjeksiyon uyarı lambasının sönmesi beklenir ve gaz pedalına basmadan marş yapılır

---

45. Sayfa
Yakıt sistemi ile ilgili kısa notlar:Egzozdan siyah duman çıkıyorsa yakıt sarfiyatı fazladır.Bunun sebepleri: Hava filtresi tıkalı ise Rölanti ayarı bozuk ise Jikle çekili unutulmuşsa veya takılı Kalıyorsa yakıt sarfiyatı artar.Yakıt içerisinde toz, su, pislik gibi şeyler varsa motor düzensiz tekleyerek çalışır.Hava filtresi tıkalı ise basınçlı hava ile temizlenir.

---

46. Sayfa
Hava filtresi tıkalı, jikle çekili veya motoru çalıştırırken fazla miktarda gaz pedalına basılmışsa motor boğulur. Boğulmuş motoru çalıştırılırken gaz pedalına sonuna kadar basılarak marş yapılır.Yakıt sisteminde kışın: Hava filtresi kışlık pozisyona çevrilir ve Otomatik jikle kışlık pozisyona göre ayarlanır.

---

47. Sayfa
Akümülatör: Motor çalışmazken aracın enerji kaynağıdır.

---

48. Sayfa
Kontak:Endüksiyon Bobini: 12v akümülatör voltajını 15.000 ile 25.000 volta kadar yükseltir. Bu yüksek voltajı distribütöre verir.Distribütör: Endüksiyon bobininden gelen yüksek voltajı ateşleme sırasına göre bujilere dağıtır. Distribütör içerisinde Tevzi Makarası,Platin ve Meksefe (kondansatör) bulunur.Buji: Yüksek voltajla tırnakları arasında kıvılcım oluşturarak ateşlemeyi sağlar.

---

49. Sayfa
Ateşleme Sistemi ile ilgili kısa notlar:Ateşleme sisteminde Buji ayarı, Platin ayarı ve Avans ayarı yapılır.Ateşleme ayarlarından birisi bile bozuk olursa motorun yakıt sarfiyatı fazla, çekişi düşük olur. Egzozdan siyah duman çıkar.Platin meme yapmışsa zımpara ile temizlenir. Platin sık sık meme yapıyorsa meksefe arızalıdır.

---

50. Sayfa
Kontak anahtarı ateşleme pozisyonunda açık unutulursa; ateşleme sisteminde platin veya endüksiyon bobini yanar.Kullanma kılavuzuna göre belli KM sonunda araçta buji ve platin değiştirilmelidir

---

51. Sayfa
Buji kablolarından birisi çıkmışsa motor sarsıntılı çalışır.Elektronik ateşleme sistemlerinde platin bulunmaz.Elektronik ateşlemeli sistemler daha yüksek voltaj ürettiğinden bujilere daha yüksek voltaj gider. Bu da yakıt sarfiyatını azaltır.

---

52. Sayfa
NOT: Enjeksiyonlu Benzinli Motorlarda: Emme manifolduna enjektörlerle benzin püskürtülür, emme sırasında silindire giden hava püsküren benzinle karışarak silindire dolar, ateşleme yine buji ile yapılır. Enjeksiyonlu benzinli motoru olan araçlarda; marşa basmadan önce enjeksiyon uyarı lambasının sönmesi beklenir ve gaz pedalına basmadan marş yapılır.

---

53. Sayfa
Yakıt sistemi ile ilgili kısa notlar:Egzozdan siyah duman çıkıyorsa yakıt sarfiyatı fazladır.Bunun sebepleri: Hava filtresi tıkalı ise Rölanti ayarı bozuk ise Jikle çekili unutulmuşsa veya takılı kalıyorsa yakıt sarfiyatı artar.Yakıt içerisinde toz, su, pislik gibi şeyler varsa motor düzensiz tekleyerek çalışır.Hava filtresi tıkalı ise basınçlı hava ile temizlenir.

---

54. Sayfa
Hava filtresi tıkalı, jikle çekili veya motoru çalıştırırken fazla miktarda gaz pedalına basılmışsa motor boğulur. Boğulmuş motoru çalıştırılırken gaz pedalına sonuna kadar basılarak marş yapılır.Yakıt sisteminde kışın: Hava filtresi kışlık pozisyona çevrilir ve Otomatik jikle kışlık pozisyona göre ayarlanır.

---

55. Sayfa
2. BENZİNLİ MOTORDA ATEŞLEME SİSTEMİ:Sıkıştırma işleminin sonuna doğru bujiye yüksek voltajı göndererek ateşlemeyi sağlar. Ateşleme sisteminin elemanları:

---

56. Sayfa
Akümülatör: Motor çalışmazken aracın enerji kaynağıdır.

---

57. Sayfa
Kontak:Endüksiyon Bobini: 12v akümülatör voltajını 15.000 ile 25.000 volta kadar yükseltir. Bu yüksek voltajı distribütöre verir.Distribütör: Endüksiyon bobininden gelen yüksek voltajı ateşleme sırasına göre bujilere dağıtır. Distribütör içerisinde Tevzi Makarası,Platin ve Meksefe (kondansatör) bulunur.Buji: Yüksek voltajla tırnakları arasında kıvılcım oluşturarak ateşlemeyi sağlar.

---

58. Sayfa
Ateşleme Sistemi ile ilgili kısa notlar:Ateşleme sisteminde Buji ayarı, Platin ayarı ve Avans ayarı yapılır.Ateşleme ayarlarından birisi bile bozuk olursa motorun yakıt sarfiyatı fazla, çekişi düşük olur. Egzozdan siyah duman çıkar.Platin meme yapmışsa zımpara ile temizlenir. Platin sık sık meme yapıyorsa meksefe arızalıdır.Kontak anahtarı ateşleme pozisyonunda açık unutulursa; ateşleme sisteminde platin veya endüksiyon bobini yanar.

---

59. Sayfa
Kullanma kılavuzuna göre belli KM sonunda araçta buji ve platin değiştirilmelidir.Buji kablolarından birisi çıkmışsa motor sarsıntılı çalışır.Elektronik ateşleme sistemlerinde platin bulunmaz.Elektronik ateşlemeli sistemler daha yüksek voltaj ürettiğinden bujilere daha yüksek voltaj gider. Bu da yakıt sarfiyatını azaltır.

---

60. Sayfa
Akümülatörün Görevi Ve Çalışma Prensibi

---

61. Sayfa
Akümülatörün Tarifi : Akümülatörler elektrik enerjisini, kimyasal enerji olarak depo ederler ve istenildiği zaman kimyasal enerjiyi, elektrik enerjisi olarak alıcı cihazların devrelerine verirler.

---

62. Sayfa
Akümülatörlerin Çeşitleri : Akümülatörler kurşunlu ve çelikli olmak üzere iki çeşittir.Kurşunlu Akümülatörler : Araçlarda, acil aydınlatma sistemlerinde, telefon santralleri ile alternatör santrallerinde ikaz bobinlerini beslemek için kullanılırlar.Yapısı : Genel olarak bir akümülatör bataryası; batarya kutusu, elemanlar (Pozitif ve Negatif), elektrolitten, oluşurlar.

---

63. Sayfa
Akümülatör Batarya Kutusunu Oluşturan Bölümler : (I) Akümülatör kutusu (II) Eleman oturtma ızgaraları (III) Plakalardan dökülen aktif maddelerin toplanma yerleri (Tortu kabı) (IV) Üst bölme kapakları (V) Elektrolit doldurma kapakları

---

64. Sayfa
Elemanlar : Pozitif ve negatif plakalarla seperatörlerden meydana gelir.(I) Pozitif Plakalar : Antimuanlı kurşundan pres veya döküm ile ince plaka kafesleri imal edilir. (II) Negatif Plakalar : Plaka kafesleri pozitifte olduğu gibi yine aynı şekilde imal edilirler. (III) Seperatörler : Pozitif ve negatif plakalar arasına yerleştirilen yalıtkan levhalardır.

---

65. Sayfa
İlk Hareket Donanımı (Marş Donanımı)Görevi: Motora ilk hareket vererek motorun çalışmasını sağlamaktır(Elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirir)Parçaları1.Akümülatör2.Marş Motoru3.Marş Selenoidi4.Kontak Anahtarı5.Volant Dişlisi6.Kutup Başları ve Kablolar

---

66. Sayfa
Şarj DonanımıGörevi: Aracın İhtiyacı Olan Elektrik Enerjisini ve Akünün Şarj Olmasını Sağlamak (Mekanik Enerjiyi Elektrik Enerjisine Çevirir)Parçaları1.Akümülatör2.Şarj Dinamosu (Altarnatör)3.Konjektör (Regülatör)4.Şarj Göstergesi5.Kontak Anahtarı6.Vantılatör Kayışı

---

67. Sayfa
Ateşleme DonanımıGörevi: Benzinli motorlarda yakıt hava karışımının yanmasını sağlamaktır.Parçaları :1.Akümülatör2.Kontak Anahtarı3.Endiksiyon Bobini4.Distribitör a.Platin b.Kondansatör c.Tevzi Makarası 5.Bujile6.Buji Kabloları

---

68. Sayfa
Benzinli Motor Yakıt DonanımıGörevi: Değişik yol ve yük şartlarına göre benzinli motorlarda yakıt hava karışımını hazırlayarak silindirlere göndermekParçaları : 1.Yakıt Deposu 2.Yakıt Boru Ve Hortumları 3.Yakıt Pompası(Benzin Otamatiği) 4.Karbüratör 5.Hava Filitresi 6.Yakıt Filitresi7.Emme Ve Egzost Manifoldu8.Yakıt Göstergesi

---

69. Sayfa
Dizel Motor Yakıt DonanımıGörevi: Motor için gerekli hava ve yakıtı çalışma şartlarına göre silindirlere göndermektirParçaları :1.Yakıt deposu2.Yakıt boru ve hortumları(alçak ve yüksek basınç)3.Yakıt enjeksiyon pompası (mazot)4. Besleme pompası5. Hava filitresi6. Yakıt filitreleri7. Enjektörler8. Emme ve egzost manifoldu9. Isıtma bujileri10. Yakıt göstergesi

---

70. Sayfa
Yağlama DonanımıGörevi: Sürtünmeyi önlemek, temizlik, pası önlemek, soğutmaya yardımcı olmakParçaları :1.Karter2.Yağ pompası3.Yağ filitresi4.Yağ göstergesi5.Yağ müşürü6.Yağ ölçme çubuğu7.Yağ kanalları8.Yağ boru ve rekorları

---

71. Sayfa
Soğutma DonanımıGörevi: Motorun verimli olarak çalışması için en ideal ısı ortamını sağlarParçaları1.Radyatör2.Su pompası3.Vantılatör ve kayışı4.Termostat5.Isı göstergesi6.Radyatör alt ve üst su hortumları7.Taşırma kabı (ilave su kabı)

---

72. Sayfa
Araçta Bulunan GöstergelerNOT:GÖSTERGELER ŞÖFÖRÜN GÖZÜ VE KULAĞIDIR 1. Km.saati 2. Motor devir saati 3. Günlük km sayacı 4. Yağ göstergesi 5. Hararet göstergesi 6. Yakıt göstergesi 7. Şarj göstergesi 8. Jikle göstergesi 9. El fren göstergesi10.Zaman saati

---

73. Sayfa
11.Dörtlü flaşör göstergesi12.Sinyal göstergesi13.Far göstergesi14.Sis lambası15.Emniyet kemer göstergesi16.Fren hidrolik göstergesi

---

74. Sayfa
Güç Aktarma Organları : Motordan aldığı dönü hareketini tekerleklere ileten sistemdir.1.Kavrama (Debriyaj) Sistemiİlk kalkışta sarsıntısız bir hareket sağlayan,motorun hareketini vites kutusuna iletmeye veya kesmeye yarayan sistemdir. 2.Vites Kutusu (Şanzuman)a.Aracın yol ve yük durumuna göre hızını ayarlayan ve aracın geriye doğru hareket etmesini sağlayan sistemlerdir.b.Sisteme mutlaka dişli yağı konulmalı ve periyodik olarak seviyesi kontrol edilmelidir.

---

75. Sayfa
3.DiferansiyelŞanzumandan alınan hareketi 90 derece kırarak tekerleklere ileten ve virajlarda iç tekerin az dış tekerin daha fazla dönmesini sağlayan sistemlerdir. 4.Şaft(Kardan Mili)Vites kutusu ile diferansiyeli birbirine bağlar ve hareketin iletilmesini sağlar.Değişik açı ve yüksekliklerde çalışırBurkulmalara karşı dayanıklıdır (içi boştur)Üzerindeki kayıcı mafsal sayesinde uzama ve kısalma yapabilir

---

76. Sayfa
5. Aks milleriDiferansiyeldeki hareketi tekerleklere ileten millerdir.6.Tekerlek ve LastiklerAracı üzerinde taşırlarFrenlemede aracın kaymadan durmasını sağlarİyi bir sürtünme yüzeyi oluşturarak patinajı önler

---

77. Sayfa
Fren SistemiGörevi: Hareket halindeki aracı mümkün olan en kısa mesafede durdurmak ve duran aracıda sabit hale getirmektirKullanılan Fren Çeşitleri1.Sıvı (hidrolik) fren ayak freni2.Mekanik fren (el freni)3.Egzos freni4.Havalı frenler

---

78. Sayfa
Fren sisteminin bazı parçaları şunlardır:-Fren pedalı-Merkez pompası-Fren boruları-Tekerlek silindirleri-Fren diski-Fren balatası-Kampanalar-Fren ayar sistemleri

---

79. Sayfa
Araç Frenlerindeki Güvenlik SistemleriABS sisteminin avantajları (anti blokaj sistem)1.Emniyetli durma mesafesi sağlar2.Aracın direksiyon hakimiyetini kolaylaştırır3.Aracın yol üzerinde kaymasını önlerASR sistemimin avantajları (anti patinaj sistem)1.Aracın savrulmasını önler2.Güvenli sürüş ve duruş sağlar

---

80. Sayfa
Frenin Tutmamasının Sebepleri1.Sistemde fren hidroliği az veya yoktur2.Boru ve rekorlarda kaçak, sızıntı vardır3.Fren balataları aşınmıştır4.Fren sisteminde hava vardır5.Fren balataları yağlanmıştırNOT:EL FRENİ SOĞUK HAVALARDA ÇEKİLİ BIRAKILMAZEL FRENİ ÇEKİLİ İKEN ARACIN HAREKET ETMESİNİN SAKINCALARI -Araç zorlanır -Balatalar ısınır ve aşınır -Frenler tutmaz ,kampanalar ısınır

---

81. Sayfa
Ön Düzen (Direksiyon) Sistemi Bir aracı istenilen tarafa yöneltmek için ön tekerleklerin sağa veya sola olan doğrultularını değiştirir,aracın sevk ve idaresini kontrol eder. Parçaları :1.Direksiyon simidi2.Direksiyon kutusu3.Direksiyon mili ve kovanı4.Rotlar ve rot başları

---

82. Sayfa
Süspansiyon SistemiGörevi: Mekanik, Hidrolik ve Havalı sistemlerdir.Yol sathından gelecek vuruntu ve sallantıları üzerlerine alarak aracın rahat ve emniyetli bir şekilde kullanılmasını sağlar. Süspansiyon sistemi araçtaki tüm tekerlek bağlantılarında bulunur. Parçaları :1.Helezon yaylar veya makaslar2.Amortisörler

---

83. Sayfa
Terimlere yabancı kalmayın; ABS, AC, MSR, ASR,BAS ne demek?ESP: Elektronik Stabilize Programı (ESP), sensörler sayesinde otomobilin seyir halinde çizgisini korumasına yardımcı olur. Böylece, araç savrulmadan stabil bir şekilde seyrini sürdürür.BAS ya da EBA: ''Brake Assist System'' ve ''Emergency Brake Assist''in kısaltmaları olan BAS ve EBA, sürücünün fren pedalına sert basması halinde devreye girerek, fren gücünü tam olarak devreye sokar.

---

84. Sayfa
ABS: ''Antiblock Brake System''in kısaltması olan ABS, sürücülere, tekerlekler kilitlenmeden fren yapma olanağı sağlar. Ani frenler veya ıslak zeminlerde devreye giren ABS, kullanılan aracın manevra ve kontrol yeteneğini artırarak, sürücüye yardımcı olur.MSR: ''Motor Schleppmomenten Regelung''un kısaltması olan MSR, özellikle kaygan zeminlerde, sürücünün ayağını gaz pedalından çekmesiyle oluşacak kaymayı, motor torkunu kullanarak önlemeye çalışır.

---

85. Sayfa
ASR: ''Anti Schlupf Regelung''un kısaltması olan ASR, araçların patinaja düşmeleri önler. Türkçe'ye antipatinaj sistemi olarak çevrilebilecek ''ASR'', patinaja geçildiğinde çekiş olan tekerleklere giden gücü kontrol eder ve tutunmayı sağlar.EBD: ''Electronic Brake Distributor''ün kısaltması olan ''EBD'', fren yapılması halinde gücün ön ve arkadaki akslara dengeli şekilde dağılmasını sağlar. Böylece, güvenli fren yapılmasına yardımcı olur.

---

86. Sayfa
ASC+T: ''Elektronik çekiş kontrol sistemi'' olarak tanımlanan sistem, aracı seyir halindeyken sensörler aracılığıyla sürekli takip eder. Sürücü, tehlike yaratacak durumlarda aracına gaz verse bile, sistem motor gücünü sınırlar.EPB veya APB: Klasik el freninin yerine geçen bu sistemde, el freni, anahtar kontak yuvasından çıkarıldığında otomatik olarak devreye girer. Sistem, bazı modellerde, motor yeniden çalıştığında, bazı modellerde de bir butona basılarak devreden çıkarılır.Tiptronic: Araçlardaki şanzımanın manuel ya da otomatik olarak kullanılmasına olanak sağlar.

---

87. Sayfa
Cruise Control: Otomatik hız kontrol sistemi olarak tanımlanan ''Cruise Control'' sürücü tarafından devreye sokulduğunda, aracın hızını sabitler. Sistem devreden çıkarılmak istendiğinde, gaza, frene ya da sistemi çalıştıran düğmeye yeniden basılması gerekir. Günümüzdeki bazı yeni nesil modellerde kullanılan, ''Akıllı Cruise Control'' ise sensörler aracılığıyla öndeki araçla olan mesafenin daraldığını tespit eder etmez, aracı yavaşlatır ve daha sonra hızı tekrar ayın seviyeye otomatik olarak getirir.

---

88. Sayfa
SRS: Otomobil kabinindeki sürücü ve yolcuların bir kaza anında korunması amacıyla geliştirilen ''Airbag'' veya ''SRS (Suplementary Restraint System)'', Türkçe'ye ''hava yastığı'' olarak geçti. Emniyet kemeriyle birlikte kullanılmaları halinde maksimum koruma sağlayan hava yastıkları, çarpışma sırasında, çok kısa bir süre içinde otomatik olarak devreye girer.

---

89. Sayfa
EKONOMİK ARAÇ KULLANMA

---

90. Sayfa
KlimaYaz aylarında güneşte kalan aracı çalıştırmadan önce camları açarak araç içindeki aşırı ısınmış havayı dışarı atınız. Aracın kliması çalışırken camları kapalı tutunuz. Aracın kliması ile havayı ısıtamazsınız...! Aracınızın klimasını çalıştırdığınızda her 100 km’de 1.0-2.0 litre extra benzin tüketirsiniz. Ozon tabakasının delinmesine neden olan CFC’lerin %10’uşehiriçi bölgelerde taşıt klimalarından ileri gelir.

---

91. Sayfa
YakıtYaz aylarında özellikle akşam-gece-sabah saatlerinde benzin satın alınız. Soğuk saatlerde benzin satın alarak hem benzin buharlarının atmosfere kaçmasını önlersiniz hem de daha yoğun benzin satın alırsınız. Yakıtın tipini ve markasını dikkatli seçiniz. Benzin buharının depo kapağı üzerine baskısını önlemek için yakıt deposunu ağzına kadar doldurmayınız.Yakıt depo kapağı mutlaka sızdırmaz olmalıdır. Depo kapağından benzin buharlaşmamalıdır.

---

92. Sayfa
TekerleklerLastiklerin hava basınçları yeterli olmalı. Yeterli miktarda basıncı olmayan lastikler çabuk tahrip olur ve ömrü kısalır. Yol tutuşu zayıflar, patlamaya ve yırtılmaya neden olur.Lastiklerin hava basıncını aracınız soğuk iken kontrol ediniz. Sıcak lastiğin hiçbir zaman havasını almayınız. Lastiklerin hava basınçlarını ayda bir kontrol ettiriniz. Lastiklere üreticinin tavsiye ettiği yeterli hava basıncı verilmelidir. Lastiklerin hava basıncı yeterli olmayan taşıtlar, %5’a varan fazla yakıt tüketimine neden olur.

---

93. Sayfa
Aracınızı yüksek hızda sürmeniz lastiklerin daha hızlı tahribatına neden olur.Lastiklerin hava basıncı bir birim (1 1bf/in.2 ) düşükse %2 daha fazla yakıt tüketirsiniz.

---

94. Sayfa
RölantiAracınızı 30 saniyeden fazla rölantide çalıştırmayınız. Kış aylarında aracınızı hareket ettirmeden önce motorunuzun ısınması için 1 ila 2 dakika rölantide çalıştırmanız yeterlidir. Bir saatlik rölanti esnasında 3000 gr. sera gazı CO2’i atmosfere atarsınız

---

95. Sayfa
Araç SürmeŞehir içi bölgelerde ekonomik ve ideal taşıt hızı 25-95 km./saattir. Gaz pedalını devamlı nazikçe kullanınız. Ani kalkışlardan ve duruşlardan kaçınınız. Ani fren yapmaktan kaçınınız. Olması gereken vitesten düşük viteslerde aracı kullanarak %45’e varan daha fazla yakıt tüketimine, motorun yorulmasına ve yıpranmasına neden olursunuz. Motoru yormamak için mümkün olduğunca aracınızı uygun viteste kullanınız.

---

96. Sayfa
Aracınızın vitesini nazikçe fakat hızlı olarak değiştiriniz. Aracı ani olarak çalıştırıp hızlandırmak normal seyir esnasındaki değerden %60 daha fazla yakıt tüketimine neden olursunuz.

---

97. Sayfa
Verimli Yakıt TüketimiBir taşıtın şehir içi yollarda verimli yakıt tüketimi en fazla 8 litre/100 km. ve şehirlerarası yollarda en fazla 6 litre/100 km. olmalıdır. Araç satın alırken aracın yaşını ve 100 km de tükettiği yakıt miktarını mutlaka öğreniniz.Hava filtresi kirli ve tıkalı ise filtre motora hava akışını engeller. Kirli hava filtresi %10 daha fazla yakıt tüketimine neden olur. Hava filtresini temizleyiniz/temizletiniz veya değiştiriniz.

---

98. Sayfa
Fazla YükYolculuk esnasında aracınızı fazla yükle yüklemeyiniz. İstiap haddinin üzerindeki her 45 kg. ek yük, %7 ekstra yakıt tüketimine neden olur. Bir araç şehir içi yollarda normalde 7 lt./100 km. benzin tüketiyorsa ve bu araç üzerine ekstra 45 kg. yük konmuşsa, bu durumda 7.5 lt./100 km. benzin tüketirsiniz.

---

99. Sayfa
EgzozAracınızın egzozundan beyaz duman çıkıyor ve bu en fazla 5 saniye sürüyorsa motor iyidir. Bu uzun süre devam ediyorsa (10 sn.den fazla) motorda bir problem var demektir.Egzoz gazı siyahsa hava/yakıt karışımı iyi değil, çok fazla yakıt tüketiliyor ve egzozdan yanmamış hidrokarbon atılıyor demektir. Enjeksiyon sistemini kontrol ettiriniz.

---

100. Sayfa
YAKIT TASARRUFU YAPMAK İÇİN İPUÇLARI;Otomobili rölantide ısıtmayınMotoru çalıştırıp yola çıktığınızda yaptığınız birinci kilometre sonunda otomobilin yaktığı benzin üç dakika rölantide çalışmış kadardır. Yani otomobili üç dakika ısıtmak için harcanan benzinle 1 km yol yapabilirsiniz. Bu nedenle uzun süreli durmalarda motoru durdurmakta fayda var.

---

101. Sayfa
Kısa mesafeler için araç kullanmak lüksYapılan bir test sonucunda 0 derece santigrad hava sıcaklığında 1.6 litrelik orta sınıf bir otomobil motoru marşa basıldığı andan itibaren 100 km'de 40 litreye eş bir tüketim değeri veriyor. Ancak 4 kilometre yol kat edildikten sonra otomobilin motoru normal ısısına kavuşuyor ve tüketim normalleşiyor. Bu nedenle kısa mesafeler için otomobili kullanmak yerine yürümek daha sağlıklı ve ucuz oluyor.

---

102. Sayfa
Doğru zamanda vites değiştirin, ekonomik viteste sürünBirinci vitesi yalnızca otomobili hareket ettirmek için kullanın ve hemen ikinci, üçüncü ve dördüncü viteslere geçin. Vitesler değiştirildiğinde motor devri değişir. Motor devri krank milinin bir dakikada yaptığı devir sayısıdır. 6000 d/d'lik maksimum devir sayısı krank milinin saniyede 100 devir yaptığı anlamına gelir. Her motorun maksimum devir sayısı olduğu gibi en verimli çalıştığı bir devir de vardır.

---

103. Sayfa
Sakin, yol ve trafik koşullarına uyumlu kullanımNe kadar kararlı ve uyumlu otomobil kullanırsanız o denli az benzin tüketir o denli az sinirlenirsiniz ve otomobiliniz o denli az yıpranır. Akan trafiğin ritmine adapte olmak ve otomobilin hemen önüne değil daha ileriye bakarak gelişmeleri izlemek sakin ve trafiğe uygun sürüşün bir parçası.

---