1. dünya savaşının nedenleri nelerdir
Ekonomik Nedenler, Siyasi Nedenler Maddeler halinde yazın. Nedenleri, sonuçları ve önemi. Osmanlı açısından nedenleri nelerdir ?
Bu soruya 2 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin.
İşte Cevaplar
Cevap : I. Dünya Savaşı'nın nedenleri kısaca şu şekilde özetlenebilir;
I. Milliyetçilik Akımı (Fransız İhtilali'nin Etkileri)
II. Ekonomik Yayılma ve Sömürgecilik Faaliyetleri (Sanayi İnkılabı'nın etkileri)
III. Silahlanma Yarışı (Militarizm)
IV. Devletlerarası Rekabet ve Bloklaşma,
V. Özel Nedenler
I. Milliyetçilik Akımı (Fransız İhtilali'nin Etkileri)
1. Fransız İhtilali ile ortaya çıkan Milliyetçilik Akımı siyasal bir nitelik kazanmıştır.
2. Her ulus kendi devletini kurma düşüncesini benimser hale gelmiştir.
3. Uluslar milli birliklerini sağlamak için hareket etmeye başlamıştır.
4. İtalyanlar ve Almanlar gibi dağınık halde yaşayan uluslar milli birliklerini kurmak için çalışmalarda bulunmuşlar ve milli birliklerini kurmayı başarmışlardır.
5. Almanya ve İtalya bu süreçten güçlü bir devlet olarak ortaya çıkmış ve Avrupa'da siyasal dengeler bozulmaya başlamıştır.
6. Dünya'nın değişik bölgelerinde görülmeye başlayan milliyetçilik hareketleri devletlerin birbirleriyle nüfuz mücadelesine girmelerine sebebiyet vermiştir.
II. Ekonomik Yayılma ve Sömürgecilik Faaliyetleri (Sanayi İnkılabı'nın etkileri)
1. Sanayi İnkılabı'ndan sonra ortaya çıkan hammadde ve pazar arayışı devletlerin ekonomik yayılma (sömürgecilik) isteklerinin artmasına yol açmıştır.
2. Sanayileşmenin hızlanması sonucunda devletler hammadde ve pazar arayışında yarışır hale gelmiştir.
3. Ülkeler arasında ekonomik ve siyasal rekabet giderek artmaya başlamıştır.
4. Sömürgecilik yarışı ülkeler arasında problemlerin yaşanmasına sebebiyet vermiştir.
III. Silahlanma Yarışı (Militarizm)
1. Siyasal birliğini tamamlayan Almanya sanayisinin büyük bir bölümünü silahlanmaya ayırmıştır.
2. Almanya tahrip gücü yüksek silahlar ve denizaltılar yapmaya başlamıştır.
3. Almanya'nın silahlanması karşısında diğer ülkelerde bu alanda çalışmalar yapmaya başlamıştır.
4. Ülkeler sömürgecilik faaliyetlerinde olduğu gibi silahlanma konusunda adeta yarışır hale gelmişlerdir.
5. Militarizm anlayışı giderek güç kazanmış, ülke siyasetine yön verir hale gelmiştir.
6. Devlet yönetimi üzerinde militarizm anlayışı etkisini göstermiş, adeta savaşa özenilir hale gelinmiştir.
IV. Devletlerarası Rekabet ve Bloklaşma
1. Sanayisini geliştiren Almanya ve İngiltere arasında giderek siyasal ve ekonomik alanlarda rekabet ve çekişmeler yaşanmaya başlamıştır.
2. Fransa Sedan Savaşı sonunda Almanya'ya kaptırdığı Alsas Loren'i geri almak istemiş ve iki ülke arasında gerginlikler yaşanmaya başlamıştır.
3. Balkanlarda Rusların nüfuz kazanmaya çalışması Avusturya-Macaristan tarafından hoş karşılanmamış, iki ülke arasında rekabet ve gerginlik ortamı yaşanmaya başlamıştır.
4. Sömürge yarışına geçte olsa katılan İtalya zamanla güç kazanmış ve gücünü daha da arttırmak istemiştir.
Bu sebepler neticesinde devletler arasında gruplaşmalar ve bloklaşmalar başlamıştır.
V. Özel Nedenler
1. Boğazları ele geçirmek ve sıcak denizlere inmeyi planlayan Rusya, Avusturya-Macaristan ve Almanya'yı etkisiz hale getirmek istemiştir.
2. Rusların Slavları birleştirme politikası (Panslavizm), Avusturya-Macaristan'ı etkilemiş, Slav-Germen çatışması başlamıştır.
3. Siyasal birliğini geç tamamlayan İtalya yeni sömürgeler peşine düşmüş, gözünü Akdeniz'e çevirmiş ve bölgede nüfuz sahibi olmak istemiştir.
Diğer Cevaplara Gözat
I. Milliyetçilik Akımı (Fransız İhtilali'nin Etkileri)
II. Ekonomik Yayılma ve Sömürgecilik Faaliyetleri (Sanayi İnkılabı'nın etkileri)
III. Silahlanma Yarışı (Militarizm)
IV. Devletlerarası Rekabet ve Bloklaşma,
V. Özel Nedenler
I. Milliyetçilik Akımı (Fransız İhtilali'nin Etkileri)
1. Fransız İhtilali ile ortaya çıkan Milliyetçilik Akımı siyasal bir nitelik kazanmıştır.
2. Her ulus kendi devletini kurma düşüncesini benimser hale gelmiştir.
3. Uluslar milli birliklerini sağlamak için hareket etmeye başlamıştır.
4. İtalyanlar ve Almanlar gibi dağınık halde yaşayan uluslar milli birliklerini kurmak için çalışmalarda bulunmuşlar ve milli birliklerini kurmayı başarmışlardır.
5. Almanya ve İtalya bu süreçten güçlü bir devlet olarak ortaya çıkmış ve Avrupa'da siyasal dengeler bozulmaya başlamıştır.
6. Dünya'nın değişik bölgelerinde görülmeye başlayan milliyetçilik hareketleri devletlerin birbirleriyle nüfuz mücadelesine girmelerine sebebiyet vermiştir.
II. Ekonomik Yayılma ve Sömürgecilik Faaliyetleri (Sanayi İnkılabı'nın etkileri)
1. Sanayi İnkılabı'ndan sonra ortaya çıkan hammadde ve pazar arayışı devletlerin ekonomik yayılma (sömürgecilik) isteklerinin artmasına yol açmıştır.
2. Sanayileşmenin hızlanması sonucunda devletler hammadde ve pazar arayışında yarışır hale gelmiştir.
3. Ülkeler arasında ekonomik ve siyasal rekabet giderek artmaya başlamıştır.
4. Sömürgecilik yarışı ülkeler arasında problemlerin yaşanmasına sebebiyet vermiştir.
III. Silahlanma Yarışı (Militarizm)
1. Siyasal birliğini tamamlayan Almanya sanayisinin büyük bir bölümünü silahlanmaya ayırmıştır.
2. Almanya tahrip gücü yüksek silahlar ve denizaltılar yapmaya başlamıştır.
3. Almanya'nın silahlanması karşısında diğer ülkelerde bu alanda çalışmalar yapmaya başlamıştır.
4. Ülkeler sömürgecilik faaliyetlerinde olduğu gibi silahlanma konusunda adeta yarışır hale gelmişlerdir.
5. Militarizm anlayışı giderek güç kazanmış, ülke siyasetine yön verir hale gelmiştir.
6. Devlet yönetimi üzerinde militarizm anlayışı etkisini göstermiş, adeta savaşa özenilir hale gelinmiştir.
IV. Devletlerarası Rekabet ve Bloklaşma
1. Sanayisini geliştiren Almanya ve İngiltere arasında giderek siyasal ve ekonomik alanlarda rekabet ve çekişmeler yaşanmaya başlamıştır.
2. Fransa Sedan Savaşı sonunda Almanya'ya kaptırdığı Alsas Loren'i geri almak istemiş ve iki ülke arasında gerginlikler yaşanmaya başlamıştır.
3. Balkanlarda Rusların nüfuz kazanmaya çalışması Avusturya-Macaristan tarafından hoş karşılanmamış, iki ülke arasında rekabet ve gerginlik ortamı yaşanmaya başlamıştır.
4. Sömürge yarışına geçte olsa katılan İtalya zamanla güç kazanmış ve gücünü daha da arttırmak istemiştir.
Bu sebepler neticesinde devletler arasında gruplaşmalar ve bloklaşmalar başlamıştır.
V. Özel Nedenler
1. Boğazları ele geçirmek ve sıcak denizlere inmeyi planlayan Rusya, Avusturya-Macaristan ve Almanya'yı etkisiz hale getirmek istemiştir.
2. Rusların Slavları birleştirme politikası (Panslavizm), Avusturya-Macaristan'ı etkilemiş, Slav-Germen çatışması başlamıştır.
3. Siyasal birliğini geç tamamlayan İtalya yeni sömürgeler peşine düşmüş, gözünü Akdeniz'e çevirmiş ve bölgede nüfuz sahibi olmak istemiştir.
Diğer Cevaplara Gözat
Sunum İçeriği
Cevap : 1. Dünya Savaşı Nedenleri kısaca;
1-Sanayi inkılabı sonucunda devletler arasında Pazar ve hammadde arayışından doğan sömürgecilik yarışı ve ekonomik rekabet
2- Ekonomik yarışın devletler arası bloklaşmalara sebep olması
3- Almanya ile Fransa arasında Alsac-e Lorainne (Alsas Loren) bölgesinden doğan çekişme
4- Rusya ile Avusturya -Macaristan İmparatorluğu arasında Rusların panislavizm politikasından doğan gerginlik
5- Rusların Osmanlı toprakları üzerindeki emelleri ve sıcak denizlere inme politikası
6-Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun Bosna Hersek'i ilhalkının Sırbistan ile arasında meydana getirdiği gerginlik
7- Avusturya - Macaristan İmparatorluğu veliahtının Bosna Hersek'i ziyaretinde bir sırp tarafından öldürülmesi
Siyasi Nedenler
Avrupa'da 16. yüzyıl'da yaşanan Katolik-Protestan ayrışmasıyla, Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na bağlı Prenslikler, farklı taraflarda savaşmışlar, tarihte Otuz Yıl Savaşları (1618-1648) olarak bilinen bu savaş da Vestfalya Antlaşması'yla sona ermiştir.
Savaş sonucunda, bugün bile Avrupa Birliği'nin kökenini oluşturan Kutsal Roma Germen İmparatorluğu birliği dağılmıştır. Savaşın sonunda Fransa'nın güçlenmesi, tam aksine Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'nun ve Habsburg Hanedanı'nın zayıflaması sözkonusudur. Bu sonuç Almanya için 19.yy'a kadar sürecek bir zayıflık dönemine ve yine bu tarihlere kadar birliğini kuramamasına neden olmuştur. Sanayi Devrimi ve
Sömürgecilik hareketlerinde de bu olay etkisini göstermiş ve İngiltere,Fransa sömürgecilik alanında hızla güçlenirken Almanya'nın bu alanda geri kalmasına neden olmuştur. 1815’te yapılan Viyana Kongresi ile Avrupa’ya ve geniş anlamda dünyaya yeni bir statü getirilmiş ve buna göre güçler dengesi kurulmuştur.
Kırım Savaşı'nda(1853-1856) bu dengelerin Rusya lehine değişmesine engel olmak için, Haçlı Seferleri'nden sonraki en önemli ittifakla, Avrupa Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte Ruslara karşı savaşmıştır. Yenilgiye uğrayan Ruslar,etkisi 1917 Ekim Devrimi'ne kadar sürecek siyasi ve ekonomik dalgalanmaların etksine gireceklerdir. Yine bu savaşın sonunda, İtalya Birliği'ne gidecek yollar da açılmıştır.1870 Sedan Savaşı ile Almanya ve İtalya’nın birliklerini kurmaları, bunların büyük devletler olarak devletler arası ilişkilerde yer almak için girişimlerde bulunmaları, Viyana Kongresi statükosunu ve güçler dengesini büyük ölçüde değiştirmişti. Bundan sonrası ise yeniden bir dengenin kurulması girişimlerine, o da Avrupa’da yeni blokların ortaya çıkmasına ve bunların birbirleriyle çatışmasına yol açmıştır. Bloklar arasındaki gerginlik de karşılıklı silahlanmaya yol açmıştır. Bu da silahlı barış dönemini ortaya çıkarmıştır. Bu dönemde bloklar ve devletler arası ilişkilerde çok yönlü gelişen çatışmalar gerginliği daha da arttırmış ve devletleri bir savaşın eşiğine getirmiştir. Bu genel çerçeve içinde I. Dünya Savaşı'nın nedenleri çeşitli ekonomik, siyasi, askeri gelişmelere dayanmaktadır.
Bunlara büyük devletlerin çıkar hesaplarını da eklemek gerekir.Özelikle Prusyanın Avusturyayı yenip Alman birliğini sağladıktan sonra yeni ortaya çıkan Alman İmparatorluğu'nun elinde önemli sömürgeleri olmamasına rağmen dönemin süper gücü İngiliz İmparatorluğu'na karşı koyabilecek hatta onu geçebilecek bir sanayi insan gücü ve teknoloji haline gelmesi ve bunun basta İngiltere ve Fransa tarafından engellenmek istemesi başlıca çekişme kaynağıdır.
Ekonomik Nedenler
Sanayi Devrimi ve Sömürgecilik sonucunda ekonomik pozisyonlarını güçlendiren İngiltere ve Fransa, karşı taraftaki Almanya ve İtalya gibi ülkelerden ekonomik olarak çok ilerideydi. Almanya ve İtalya, siyasi birliklerini oluşturduktan sonra, 1914'e kadar olan süreçte aradaki farkı kapatmaya çalışmışlardır.
İngitere ve Fransa'nın ekonomik hakimiyet alanlarını korumak, Almanya'nın ise bu alanları ele geçirmek niyeti savaşın başlıca ekonomik nedenlerindendir. Bu, sömürgeler, deniz yollarının hakimiyeti, uluslarası ticaret imtiyazları gibi ana başlıklarda değerlendirilebilir.
Öte yandan 19. yüzyıl sonlarından itibaren kullanılmaya başlayan ve neredeyse 20. yy'a damgasını vuran petrol yataklarının mülkiyeti de savaşın temel ekonomik nedenlerindendir. Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyeti altındaki Orta Doğu Petrol varlığı, 19. yy sonlarında özellikle İngilizler tarafından,çeşitli gizli/açık yöntemlerle tesbit edilmişti.İngiltere, petrol siyasetini, 1900'lerde tüm stratejilerinin birinci sırasına koymuştu.
Diğer bir konuda Rus İmparatorluğu'nun ekonomik durumudur. Rusya, 19. yy'ın sonlarında 20. yy'ın başlarında toplumsal dalgalanmanın en fazla görüldüğü ülkedir. Toplumun en büyük kesimini oluşturan köylü sınıfı ve o büyüklükte olmasa da etkin bir işçi sınıfı 1905 Devrimi ile 1917 Ekim Devrimi'ne giden yolu açmıştı. Toplumsal dalgalanmalar ekonomik açıdan Rus İmparatorluğu ve Çarlık Rejimi için tehlike oluşturuyordu.
Rus Yönetimi bu dalgalanmaları engellemek için siyasi ve ekonomik güç kazanmak zorundaydı.
1-Sanayi inkılabı sonucunda devletler arasında Pazar ve hammadde arayışından doğan sömürgecilik yarışı ve ekonomik rekabet
2- Ekonomik yarışın devletler arası bloklaşmalara sebep olması
3- Almanya ile Fransa arasında Alsac-e Lorainne (Alsas Loren) bölgesinden doğan çekişme
4- Rusya ile Avusturya -Macaristan İmparatorluğu arasında Rusların panislavizm politikasından doğan gerginlik
5- Rusların Osmanlı toprakları üzerindeki emelleri ve sıcak denizlere inme politikası
6-Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun Bosna Hersek'i ilhalkının Sırbistan ile arasında meydana getirdiği gerginlik
7- Avusturya - Macaristan İmparatorluğu veliahtının Bosna Hersek'i ziyaretinde bir sırp tarafından öldürülmesi
Siyasi Nedenler
Avrupa'da 16. yüzyıl'da yaşanan Katolik-Protestan ayrışmasıyla, Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na bağlı Prenslikler, farklı taraflarda savaşmışlar, tarihte Otuz Yıl Savaşları (1618-1648) olarak bilinen bu savaş da Vestfalya Antlaşması'yla sona ermiştir.
Savaş sonucunda, bugün bile Avrupa Birliği'nin kökenini oluşturan Kutsal Roma Germen İmparatorluğu birliği dağılmıştır. Savaşın sonunda Fransa'nın güçlenmesi, tam aksine Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'nun ve Habsburg Hanedanı'nın zayıflaması sözkonusudur. Bu sonuç Almanya için 19.yy'a kadar sürecek bir zayıflık dönemine ve yine bu tarihlere kadar birliğini kuramamasına neden olmuştur. Sanayi Devrimi ve
Sömürgecilik hareketlerinde de bu olay etkisini göstermiş ve İngiltere,Fransa sömürgecilik alanında hızla güçlenirken Almanya'nın bu alanda geri kalmasına neden olmuştur. 1815’te yapılan Viyana Kongresi ile Avrupa’ya ve geniş anlamda dünyaya yeni bir statü getirilmiş ve buna göre güçler dengesi kurulmuştur.
Kırım Savaşı'nda(1853-1856) bu dengelerin Rusya lehine değişmesine engel olmak için, Haçlı Seferleri'nden sonraki en önemli ittifakla, Avrupa Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte Ruslara karşı savaşmıştır. Yenilgiye uğrayan Ruslar,etkisi 1917 Ekim Devrimi'ne kadar sürecek siyasi ve ekonomik dalgalanmaların etksine gireceklerdir. Yine bu savaşın sonunda, İtalya Birliği'ne gidecek yollar da açılmıştır.1870 Sedan Savaşı ile Almanya ve İtalya’nın birliklerini kurmaları, bunların büyük devletler olarak devletler arası ilişkilerde yer almak için girişimlerde bulunmaları, Viyana Kongresi statükosunu ve güçler dengesini büyük ölçüde değiştirmişti. Bundan sonrası ise yeniden bir dengenin kurulması girişimlerine, o da Avrupa’da yeni blokların ortaya çıkmasına ve bunların birbirleriyle çatışmasına yol açmıştır. Bloklar arasındaki gerginlik de karşılıklı silahlanmaya yol açmıştır. Bu da silahlı barış dönemini ortaya çıkarmıştır. Bu dönemde bloklar ve devletler arası ilişkilerde çok yönlü gelişen çatışmalar gerginliği daha da arttırmış ve devletleri bir savaşın eşiğine getirmiştir. Bu genel çerçeve içinde I. Dünya Savaşı'nın nedenleri çeşitli ekonomik, siyasi, askeri gelişmelere dayanmaktadır.
Bunlara büyük devletlerin çıkar hesaplarını da eklemek gerekir.Özelikle Prusyanın Avusturyayı yenip Alman birliğini sağladıktan sonra yeni ortaya çıkan Alman İmparatorluğu'nun elinde önemli sömürgeleri olmamasına rağmen dönemin süper gücü İngiliz İmparatorluğu'na karşı koyabilecek hatta onu geçebilecek bir sanayi insan gücü ve teknoloji haline gelmesi ve bunun basta İngiltere ve Fransa tarafından engellenmek istemesi başlıca çekişme kaynağıdır.
Ekonomik Nedenler
Sanayi Devrimi ve Sömürgecilik sonucunda ekonomik pozisyonlarını güçlendiren İngiltere ve Fransa, karşı taraftaki Almanya ve İtalya gibi ülkelerden ekonomik olarak çok ilerideydi. Almanya ve İtalya, siyasi birliklerini oluşturduktan sonra, 1914'e kadar olan süreçte aradaki farkı kapatmaya çalışmışlardır.
İngitere ve Fransa'nın ekonomik hakimiyet alanlarını korumak, Almanya'nın ise bu alanları ele geçirmek niyeti savaşın başlıca ekonomik nedenlerindendir. Bu, sömürgeler, deniz yollarının hakimiyeti, uluslarası ticaret imtiyazları gibi ana başlıklarda değerlendirilebilir.
Öte yandan 19. yüzyıl sonlarından itibaren kullanılmaya başlayan ve neredeyse 20. yy'a damgasını vuran petrol yataklarının mülkiyeti de savaşın temel ekonomik nedenlerindendir. Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyeti altındaki Orta Doğu Petrol varlığı, 19. yy sonlarında özellikle İngilizler tarafından,çeşitli gizli/açık yöntemlerle tesbit edilmişti.İngiltere, petrol siyasetini, 1900'lerde tüm stratejilerinin birinci sırasına koymuştu.
Diğer bir konuda Rus İmparatorluğu'nun ekonomik durumudur. Rusya, 19. yy'ın sonlarında 20. yy'ın başlarında toplumsal dalgalanmanın en fazla görüldüğü ülkedir. Toplumun en büyük kesimini oluşturan köylü sınıfı ve o büyüklükte olmasa da etkin bir işçi sınıfı 1905 Devrimi ile 1917 Ekim Devrimi'ne giden yolu açmıştı. Toplumsal dalgalanmalar ekonomik açıdan Rus İmparatorluğu ve Çarlık Rejimi için tehlike oluşturuyordu.
Rus Yönetimi bu dalgalanmaları engellemek için siyasi ve ekonomik güç kazanmak zorundaydı.