Tanzimat ikinci dönem edebiyatının genel özellikleri:

1. Bireysel konulara dönülmüştür.
2. "Sanat, sanat içindir, görüşü" benimsenmiştir.
3. Dil oldukça ağırlaştırılmıştır.
4. Tiyatro eserleri oynanmak için değil okunmak için yazılmıştır.
5. Realizm ve natüralizm baskın akımlar olarak göze çarpar.
6. Gazetecilik, ilk dönemdeki toplumsal etki ve işlevini yitirir. Gazetelerdeki siyasal ve toplumsal içerikli yazılar yerini günlük sıradan olaylara bırakır. Toplumsal makalenin yerini de edebi makale alır.
7. Birinci dönemdeki gibi hece denenmekle birlikte aruz yine egemenliğini sürdürmüştür. Birinci dönemde de kullanılan Divan edebiyatı nazım biçimleri bırakılmaya başlanmıştır.
8. Şiirin konusu genişletilmiş; ölüm, karamsarlık, aşk, felsefi düşünceler tema olarak seçilmiştir. Sanatçılar, "Güzel olan her şey şiirin konusu olabilir." anlayışını savunmuşlardır. Bu dönem şiiri Servet-i Fünun şiirine de esin kaynağı olmuştur.
9. Roman ve öykü tekniği daha da gelişir. Birinci dönem göre daha nitelikli ürünler vermeye başlamıştır. Betimlemeler ilk döneme göre daha da ölçülüdür. Realizm akımının etkisiyle gözleme önem verilmiş, olay ve kişiler daha gerçekçi anlayışla anlatılmıştır.
10. Nabizade Nazım naturalizmden, Recaizade Mahmut Ekrem ve Samipaşazade Sezai realizmden, Abdülhak Hamit Tarhan ise romantizmden etkilenmiştir.
11. Tanzimatın ikinci döneminde ürünler veren Muallim Naci Divan edebiyatının tek savunucusudur.

Tanzimat'ın ikinci kuşak sanatçıları:

1. Recaizade Mahmut Ekrem,
2. Abdülhak Hamit Tarhan,
3. Samipaşazade Sezai,
4. Nabizade Nazım,
5. Muallim Naci,
6. Direktör Ali Bey,
7. Ahmet Cevdet Paşa'dır.