Açık Rıza: Kanunda " belirli bir konuya ilişkin, bilgilendirilmeye dayanan ve özgür iradeyle açıklanan rıza" biçiminde tanımlanmıştır. 

 

Geçerli olması için açık rızanın belirli bir konuya ilişkin olması gerekir. Bunun anlamı
" Verilerimin işlenmesini kabul ediyorum."  şeklinde açık uçlu bir rızanın tek başına Kanunda "açık rıza" kabul edilmeyeceğidir.

 

Rızanın, başta hangi verilerin ne amaçlarla işleneceği olmak üzere işlemenin farklı noktaları açısından da verilmiş olması gerekir. Burada önemli olan tarafların karşılıklı makul beklentileri olacaktır.

Açık rızanın belirli bir konuya ilişkin olması, mahiyeti gereği bilgilendirilmeye dayanmasına da bağlıdır.Veri sorumlusunun, gerçekleştireceği farklı işlemler için, ilgili kişi tarafından öngörülmesi muhtemel olması kaydı ile  ilgili kişinin açık rızasını bir defa alması kural olarak yeterlidir. Fakat veri sorumlusunun sonradan farklı amaçlarla bu verileri işlemek istemesi durumunda (üçüncü kişilere aktarım gibi) ayrıca buna ilişkin rıza alınması gerekecektir. Aynı durum, verilerin işlenme amaçlarının değişmesi halinde de geçer olmaktadır.

 2. Bilgilendirilmeye Dayanması

Açık rızanın verilmesinden önce ilgili kişinin işlemeyle alakalı bütün konularda açık ve anlaşılır bir biçimde bilgilendirilmesi gerekir.

Kanunun 10. maddesinde düzenlenen aydınlatma yükümlülüğü, mahiyeti gereği birçok durumda rızanın bu elementi ile ilişkili olacaktır fakat düzenlenme şekli itibariyle ayrı bir yükümlülüktür.

 

İlgili kişinin bilgilendirilmesine yönelik iki temel unsurdan bahsedilebilir: Anlaşılabilirlik, erişilebilirlik.

 

Anlaşılabilirlik: Bilgilendirmenin ortalama bir bireyin anlayabileceği bir dil kullanılarak gerçekleştirilmesi hayati önem arz eder. Anlaşılabilirlik sınırı, somut duruma ve hedef kitleye göre değişiklik gösterecektir. Bu anlamda sade bir dil kullanılması, mesleki veya teknik jargondan uzak durulması ve gerektiği durumda terimlerin açıklanması gibi yollara başvurulması duruma göre gerekebilir.

 

Erişilebilirlik: Bilginin doğrudan ilgili kişiye sağlanması gerekir, bir yerlerde erişilebilir durumda olması yeterli değildir. Ayrıca bilginin açıkça görünür (bunda yazı tipi ve büyüklüğü etkilidir) olması da önemlidir.

 

Veri işlemenin karmaşıklık derecesi ne kadar artarsa, veri sorumlusundan beklenti de o derecede artacaktır. Yani veri işlemenin ortalama bir vatandaş tarafından anlaşılması zorlaştıkça, veri sorumlusunun bu yükümlülüğü daha ağır değerlendirilecektir.

 

Açık rıza ancak ilgili kişinin gerçek bir tercih ortaya koyabildiği durumda geçerlidir, aldatma, korkutma, baskıya maruz kalma veya rıza gösterilmediği takdirde önemli bir olumsuz sonuç doğacak olması rızayı özgür iradeye dayanmaktan uzaklaştırmaktadır.  "Baskıya maruz kalma”, sosyal, finansal, psikolojik faktörler dahil olmak üzere her türlü baskıyı içerecek kadar geniş yorumlanmalıdır.

 

Tarafların eşit konumda olmadığı veya birinin diğeri üzerinde yoğun bir tesiri olduğu durumlarda rızanın bu elementinin dikkatle değerlendirilmesi gerekmektedir. Özellikle işçi-işveren ilişkisinde, işçiye rıza göstermeme imkanının etkin bir biçimde sunulmadığı veya rıza göstermemenin işçi açısından muhtemel bir olumsuzluk doğuracağı durumlarda rızanın özgür iradeye dayandığı kabul edilemez. Örneğin, işçi her ne kadar teoride rıza göstermeme imkanına sahip olsa da, bu tercihinin sonucu olarak bir iş fırsatını kaybedecekse rızanın özgür iradeye dayandığını kabul etmek mümkün değildir. Bu sebeplerle işçi-işveren ilişkisinde veri işlemenin, açık rıza dışındaki istisnalardan biri veya birkaçına dayandırılması önerilmektedir.