Nedir.Org
Soru Tara Cevapla Giriş


Cevap Ara?

14.756.348 den fazla soru içinde arama yap.

Sorunu Tarat
Kitaptan resmini çek hemen cevaplansın.

Asit ve baz açıklama

Bu soruya açıklama yazılmamış..

Bu soruya 6 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin.
    Şikayet Et Bu soruya 0 yorum yazıldı.

    İşte Cevaplar


    gunersena06

    • 2020-06-16 08:20:26

    Cevap :

     Asitlerin Genel Özellikleri :  

    1. Tatları ekşidir. 
    2. Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
    3. Yakıcı- parçalayıcı tahriş edici özelliktedir.
    4. Suda çözündüklerinde ortama H+ iyonu verir.
    5. H+ İyon sayısı > OH- iyon sayısı
    6. Bazlarla nötrleşme tepkimeleri vererek tuz ve su oluşturur.

     Bazların Genel Özellikleri :

    1. Tatları acıdır.
    2. Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
    3. Ele kayganlık hissi verir.
    4. Suda çözündüklerinde ortama OH- iyonu verir.
    5. OH- İyon sayısı > H+ sayısı
    6. Asitlerle nötrleşme tepkimeleri vererek tuz ve su oluşturur.

    Diğer Cevaplara Gözat
    ArdaPatZeus2 Takipçi
    Cevap Yaz Arama Yap

    Zeus

    • 2020-06-16 08:44:12

    Cevap : Asit ve Baz Nedir: Suda çözündüğünde çözeltiye artı yüklü hidrojen iyonları (H3O+) veren maddeler asit, hidroksil (OH-) iyonu veren maddeler baz olarak tanımlanır.
    Cevap Yaz Arama Yap

    Zeus

    • 2020-06-16 08:42:04

    Cevap :

    Asit ve Bazlara Gündelik Örnekler

    Her ne kadar asit ve baz denildiğinde, özellikle asit için, çevremizde pek de bulunmayan “tehlikeli” kimyasallar akla gelir. Fakat gündelik hayatımızda karşılaştığımız birçok ürün asit ya da baz olabilmektedir. Hatta öyle ki, mor lahanayı dahi turnusol kağıdına benzer bir görevle kullanmak mümkündür!

    Gündelik asitlere örnek verecek olursak, birçoğumuzun da bildiği nareciye akla gelir. Limon suyu, içerdiği sitrik asitten dolayı pH olarak 2-3 arasında bir yerlere düşer. Bu da onu sudan 10,000-100,000 kat daha asidik yapar. Ayrıca sitrik asit, gıda amaçlı olarak da aktarlarda haricen satılmaktadır. Şahsen ben sitrik asidi, karbonatla olan etkileşiminde karbondioksit verdiği için, akvaryum hobisinde bile kullanmıştım (birçok kişi bu asit-baz reaksiyonunu hala ucuz bir çözüm olarak kullanır).

    Asitlere bir diğer örnek de sıklıkla kullandığımız özellikle turşu ve salatalar için vazgeçilmez olabilen sirkedir. Yüzdece içeriği sirkeden sirkeye değişeceği için bir pH belirtmek zor olsa da pH’ı 2 ile 3 arasındadır. Sirkeyi asidik yapan ise içerdiği asetik asittir. Elma sirkeleri biraz daha fazla alkalin bileşik içerdiğinden, daha az asidiktir fakat hala asidiktir.

    Elbette bazların en bilindik örneği ise sabunlardır, doğaları gereği alkali bir yapıya sahiptirler. Ayrıca her zaman sofralarımızın baş tadı olmasa da karbonattır. Aslında bu genellikle sodyum bikarbonattır, fakat kısaca karbonat deriz. Sıklıkla reflü hastaları, mide asitlerinin verdiği rahatsızlık sebebiyle bir bardak suya bir miktar karbonat koyarak, mide ortamını nötrleştirmeye çalışır. Ortamın asitliği azaldığında, hastanın şikayetleri de azalır. Ayrıca birçok yemekte karbonat, ortamın pH’ını bazikleştirdiği için sebep olduğu bazı etkilerden dolayı tercih edilir. Hatta el çekimi Noodle yapanlar, hamurdaki glutenin gücünü artırdığı ve sertleştirdiği için karbonatı özellikle tercih etmektedir. [3]

     

    Hazırlayan: Devrim Yağmur Durur
    Geliştiren: Ögetay Kayalı

    Referanslar
    1. Petrucci, Herring, Madura & Bissonette, Genel Kimya 2 İlkeler ve Modern Uygulamalar
    2. Tural H., Analitik Kimya
    3. Li, M., Sun, Q.-J., Han, C.-W., Chen, H.-H., & Tang, W.-T. (2018). Comparative study of the quality characteristics of fresh noodles with regular salt and alkali and the underlying mechanisms. Food Chemistry, 246, 335–342. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2017.11.020
    4. <http://chemistry.elmhurst.edu/vchembook/184ph.html>
    pH cetveli görseli: <https://carmensscience.weebly.com/chemistry/ph-scale>

    3 yıl önce M ama bakanlar olursa
    3 yıl önce M yani sizin için demedim
    3 yıl önce M internetten bakılmıyo değil mi
    Cevap Yaz Arama Yap

    Tugcedogus

    • 2020-06-16 08:39:48

    Cevap :
    Sözlükte Asit Nedir:
    Turnusolün mavi rengini kırmızıya çevirmek özelliğinde olan ve birleşimindeki hidrojenin yerine maden alarak tuz oluşturan hidrojenli birleşik, hamız.
    Cevap Yaz Arama Yap

    Tugcedogus

    • 2020-06-16 08:39:48

    Cevap :
    Sözlükte Baz Nedir:
    Temel, esas.
    Cevap Yaz Arama Yap

    Zeus

    • 2020-06-16 08:48:08

    Cevap : Ekte asit ve bazları konusunu anlatan word (docx) konu anlatımı var başarılar..

    Sunum İçeriği

    ASİTLER VE BAZLARÖn hazırlık sorularıAsit ve bazları nasıl tanımlarız?Bir asidin asitlik kuvveti ile pKa arasındaki ili"ki nedir?Moleküler yapı ile asit kuvveti arasında bir ili"ki varmı dır?Asidik, amfoter ve bazik oksitler kimlerdir?Protonasyon ve deprotonasyon kavramlarını nasıl açıklarsınız?Sülfürik asit dünyada en çok üretilen bir kimyasal maddedir. Üçüncü ve dördüncü sırada kireç ve amonyak bazları gelir. Bu rakamlar asit ve bazların endüstriyel kimyadaki rolünü vurgular. Asit ve bazlar laboratuar uygulamalarında da rutin olarak kullanılır. Asit ve baz kavramları teori olmayıp, sadece birer tanımdırlar. Bu bölümde en yaygın kullanılan tanımlardan Bronsted-lowry tanımı incelenecektir. Lewis tanımı ayrı bir bölüm olarak verilmiştirBronsted-lowry tanımı1923 de J.N. Bronsted ve T.M Lowry birbirinden ba*ımsız olarak, asitleri proton veren (donor), bazları da proton alan ( acceptor) maddeler olarak tanımladılar. Bronsted-lowry tanımı, Arrhenius’un sulu çözeltiler için yaptı*ı tanımdan farklı de*ildir: Hidrojen iyonu verenler asit, hidroksil iyonu verenler bazdır. Aşa*ıdaki dengede;21532851968500H2O+ NH3NH4++ OH-H2O, NH3 ‘ a proton verdi*i için asit, NH3 da proton aldı*ı için bazdır. Denge tersten okundu*unda NH4+ iyonu asit, OH- iyonu da baz olarak davranır. Dolayısı ile Bronsted-lowry asit baz tepkimesinde iki asit (H2O, NH4+ ) ikide baz ( NH3, OH-) bulunur. Gerçekte tepkime, iki baz arasında proton alma yarışıdır.NH4+, NH3 gibi asit baz çiftine Konjüge çiftler denir. Benzer şekilde H2O, OH- ikinci bir konjüge asit baz çiftini oluşturur. Konjüge çiftler aşa*ıdaki gibi gösterilir:21532851905000H2O+ NH3NH4++ OH-Asit1baz2Asit2baz1Hem asit, hem de baz gibi davranan maddelere amfoter maddeler denir. Örne*in yukarıdaki tepkimede asit gibi davranan H2O molekülü aşa*ıdaki tepkimede baz olarak davranmaktadır.2496185254000250063013525500CH3 COOH + H2OCH3COO-+ H3O+Asit1baz2baz1Asit2Benzer şekilde NH3, su ile tepkimesinde baz gibi davranırken, hidrür iyonu ( H- ) ile tepkimesinde asittir.21532859779000NH3+ H-NH2-+H2asit1baz2baz1asit2Bazı çözgen sistemleri ve Arrhenius asit-bazı ( buda bir çözgen sistemi) arasındaki nötralizasyon tepkimeleri Bronsted–lowry tanımları gibi yorumlanabilir: Aslında bu tepkimeler konjü*e asit-baz arasındaki tepkimelerdir:23818854000500H3O++OH-H2O+H2O238188517335500NH4+NH2-NH3+NH3Asit1baz2asit2baz1Her konjüge çiftin daha kuvvetli asidi ve bazı tepkimeye girerek daha zayıf asit ya da bazı oluşturur. Asit ne kadar kuvvetli ise, konjüge bazı o kadar zayıftır, tersine baz ne kadar kuvvetli ise konjüge asidi o kadar zayıf olur.Suda proton iyonuAsit baz tepkimeleri için en önemli ortam sulu çözeltiler oldu*u için ilk önce protonun sudaki davranışını karekterize etmeliyiz. Bir asit su molekülüne proton verdi*i zaman hidronyum iyonu (H3O+) oluşur. Tüm genel çözgenlerin protonosyonu ekzotermiktir. Bu nedenle çözeltide serbest hidrojen iyonunarastlanmaz. Hidronyum iyonu, suda en basit iyondur (1a). Bu iyon di*er su molekülleri ile hidrojen ba*ları yaparak H9O4+ yapısına dönüşür ( @ekil 1 b) .+12890502520950018605501377950026606502349500403225025209500454152014605HO00HO58610502349500O+HHH2O…..HH …… H2OHH2O1a H3O+1b H9O4 +Asitlerinin kuvvetiHA Bronsted asidinin sulu çözeltideki kuvveti, asitlik sabiti (veya iyonla"ma sabiti ) Ka ile ifade edilir. Asit ve su arasındaki proton transfer tepkimesinin denge sabiti asitlik sabitidir:2273935635000HA (aq) + H2O(s)A(aq)- + H3O+(aq)a[H O  ].a[ A− ]Ka = 3a[HA].a[H 2O]a(X) dengede, çözeltideki X ‘ in etkin termodinamik derişimi olup, aktifli*ine eşittir. Saf suyun aktifili*i ( 1 bar da ) 1 dir ve seyreltik çözeltilerde 1 ‘e yakındır. Yani, a(H2O) = 1 dir. Termodinamik duyarlılık gerekmiyorsa veya derişimler çok düşükse ( yaklaşık 1 mM dan daha küçükse), aktiviteler yerine molar derişimler alınabilir. Bu iki kabul, konu boyunca yapılarak, aşa*ıdaki eşitli*i kullanaca*ız:[H O  ].[ A− ]Ka= 3[HA].Sudan proton transferi( bir bronsted asit davranışı ), suyun otoprotoliz denge sabiti,Kw ile tanımlanır:2273935508000H2O(s) + H2O(s)OH-(aq)+ H3O+(aq)Kw = [OH- ] [ H3O+] = 1. 10-14Molar derişimler ve asitlik sabitleri de*işken üstel büyüklükler oldu*u için, onların logaritmalarını (10 tabanına göre) kullanmak daha uygundur:PH = - log[ H3O+], pKa = - logKa, pKw = - logKw25 oC de pKw = 14. Logaritmaları kullanmanın başka bir avantaşı, tepkimenin Standard Gibbs serbest enerjisi ile denge sabiti arasında basit ilişkinin olmasıdır:;Go = -RT lnK = 2,303 RT pKJGo = 5,71 pK kJ/mol(25 oC de )25 oC de bazı genel asitlerin asitlik sabitleri Çizelge 1 de verilmiştir. Ka de*erleri çok fazla de*işkenlik gösterirken, proton transfer tepkimelerin de JGo de*eri, sadece yaklaşık 340 kJ /mol ‘lük de*işme karşı gelir.Negatif pKa de*eri ( K a > 1 karşı gelir ) kuvvetli asitleri tanımlar. Suya proton verme e*iliminin yüksek oldu*unu gösterir.Pozitif pKa de*eri ( Ka < 1 ) zayıf asitleri tanımlar. Qyonlaşmama e*ilimindedirler. Kuvvetli asitlerin konjü*e bazları zayıf bazlardır. Bunların H3O+ iyonundan proton alma e*ilimleri zayıftır.Genel olarak "unu diyebiliriz: Asit ne kadar zayıfsa onun konjü@e bazı o kadar kuvvetlidirÇözgen dengelemesi (suda)Asit kuvvetlerini çözgen (Su) etkiler. H3O+’ dan daha kuvvetli her hangi bir asit H2O ya bir proton vererek ( H3O+ oluşturur) tamamen iyonlaşır. Suda yapılan hiçbir deney HClO4, HCl, HNO3 asitlerinin hangisinin daha kuvvetli oldu*unu belirtemez. Çünkü üçü de suyla tepkimeye girerek H3O+ iyonunu verir.1921510952500HClO4+H2OH3O+ + ClO4-19627856413500HCl+H2OH3O+ + Cl-19291309398000HNO3+H2OH3O+ + NO3-556133041465500Çizelge 1: Suda asitlerin asitlik sabitleri (25 oC de)AsitHAA-KapKaHidro iyodikHII-1011-11PerklorikHClO4ClO4-1010-10HidrobromikHBrBr-109-9HidroklorikHClCl-107-7SülfirikH2SO4HSO4-102-2Hidronyum iyonuH3O+H2O10,0SülfürozH2SO3HSO3-1,5.10-21,81Hidrojen sülfatHSO4-SO42-1,2.10-21,92Fosforik asitH3PO4H2PO4-7,5.10-32,12HidroflorikHFF-3,5.10-43,45Piridinyum iyonuC5H5NH+C5H5N5,6.10-65,25karbonikH2CO3HCO3-4,3.10-76,37Hidro sülfirikH2SHS-9,1.10-87.04Amonyum iyonuNH4+NH35,6.10-109,26Hidro siyanikHCNCN-4,9.10-109,31Bikarbonat iyonuHCO3-CO32-4,8.10-1110,32Mono Hidrojen arsenatHAsO42-AsO43-3,0.10-1211,53Hidrojen sülfür iyonuHS-S2-1,1.10-1211,96Mono Hidrojen fosfatHPO42-PO43-2,2.10-1312,67H3O+ dan daha kuvvetli bir asit suda yaşayamaz. Bundan dolayı tüm kuvvetli asitlerin sudaki asitli*i, H3O+ un asitli*ine eşittir. Örne*in yukarda ki asitlerin aynı derişimli çözeltileri aynı asit kuvvetine( aynı pH ) sahiptir. Buna suyun dengeleme etkisi denir.Su dı"ındaki çözgenlerde dengelemeHer hangi bir çözgen için asit ve baz kuvvetleri, o çözgenin oto protoliz sabitiyle verilir. Su için bu sabit 14 dür. Amonyak için 33 tür.20389858255002NH3(s)NH4+ + NH2-pK = 33Bu aralık suya göre oldukça geniştir. Bunun nedeni, NH2- nin proton ilgisi, OH- kinden çok daha büyük olmasıdır. Suda dengelenen kuvvetli bazlar amonyakta dengelenmeyecektir. Bununla beraber NH3 ‘ın proton ilgisi suyunkinden oldukça büyüktür. Bu yüzden suda sayıf olan asitler amonyakta dengelenebilir. Bundan dolayı bazik bir çözgen olan amonyak daha zayıf asitlerin asit kuvvetlerinin ölçülmesinde kullanılabilir.Poliprotik asitlerPoli protik asitlerin ( birden fazla proton veren maddeler) ardışık asitlik sabitleri aşa*ıdaki gibi tanımlanır: Örne*in H2A asidi ( H2S gibi ) ardışık olarak iki protonunu verebilir ve iki asitlik sabiti şöyle yazılır.238188563500H2A (aq) + H2O(s)HA(aq)- + H3O+(aq)[H O  ].[HA− ]Ka1 = 3[H 2 A]22739356921500HA- (aq) + H2O(s)A2- (aq) + H3O+(aq)[H O  ].[ A2− ]Ka2 = 3[HA− ]Qkinci asitlik sabiti, Ka2, Ka1 den daima daha küçüktür. Başka bir deyişle pKa2, pKa1 den daima daha büyüktür. Oksi asitlerde bu de*er 5 birim kadardır. Yani pKa2 = pKa1 + 5 dir. Buda denge sabitinde 10-5 lik bir azalmaya karşı gelir. Bu azalma, merkez atomun kimli*ine ba*lı olmayıp, elektrostatik modelle ilgilidir. Qkinci iyonlaşma, negatif yüklü iyondan gerçekleşece*i için daha zordur. Çünkü ilaveelektrostatik iş yapılması gerekmektedir. Netice olarak ikinci iyonlaşma daha isteksizdir.Asit kuvvetleri ve Moleküler YapıAynı grup elementlerinin hidrojen bileşiklerinin sulu çözeltilerinin pKa de*erleri oldukça farklılık gösterir: Örne*in hidra halojen asitlerinin pKa de*erleri düzenli bir e*ilim göstermez:HFHClHBrHI pKa+3-7-9-11Bunlardan bir anlam çıkarmak için öncelikle gaz fazında proton transfer entalpilerini, daha sonrada çözgen etkilerini dikkate almak faydalı olur.Proton transfer entalpileriHidrojen iyonunun en basit tepkimesi, onun gaz fazda bir B bazına ba*lanmasıdır. Bu tepkime, Proton kazanma entalpisi (JHop) olarak karekterize edilir. JHop tepkimenin standart entalpisidir:20389856667500B(g) + H+(g)BH(g)JHop (B)Proton kazanma entalpisine bazen proton il@isi (A p ) de denir. JHop = -Ap dir. Ap pozitif oldu*u zaman proton ba*lanması ekzotermiktir. Bu durumda proton ilgisinin yüksek oldu*unu söyleriz. E*er proton kazanma çok az ekzotermikse, bazın ( B veya A- ) proton ilgisinin az oldu*unu söyleriz. Burada tekrar hatırlatmakta yarar var; tepkimenin entalpi de*işimi yerine, Gibbs serbest enerjisi, JGo ‘nin bilinmesi gerekir Fakat gaz faz tepkimelerinde entropi de*işimi, JSo ‘ küçüktür. Dolayısı ile iyi bir yaklaştırma JHo = JGo şeklinde yapılabilir.Gaz fazda proton ilgilerinin incelenmesi kütle spektrometresindeki gelişmelerle mümkün olmuştur. Elde edilen bazı deneysel de*erler Çizelge 2 de verilmiştir. Tüm protonasyon entalpileri ekzotermik olup negatif JHop de*erine ve dolayısı ile pozitif proton ilgilerine karşı gelir. Sonuç olarak; A- bazının proton ilgisi ne kadar büyükse HA nın gaz faz asitli@i o kadar zayıftır ve pKa ‘ sı o kadar büyüktür. Tablodan sırasıyla HF ‘in HCl den, HCl ‘ inde HI den daha zayıf asit oldu*u görülür.Çizelge 2: bazların gaz faz ve çözelti proton ilgileri*ASQTKONJÜXE BAZAP kj/mol (gaz faz)AP’ kj/mol( suda)HFF-15531150HClCl-13931090HBrBr-13531079HII-13141068CH4CH3-1741 ≈1380 ≈NH3NH2-16701351PH3PH2-15481283H2OHO-16341188HCNCN-14761183H3O+H2O-7231130NH4+NH38651182C6H5NH+C6H5N93611601554480136525p00pAP= - ∆H obazın proton ilgisiQkili (binary) hidrojen bileşiklerinin asit kuvvetilok ikili ( binary ) asitlerinin gaz faz asitlikleri periyot boyunca ve grup boyunca artar. Örnegin asitlik CH4, NH3, H2O, HF sırasında ve HF, HCl, HBr, HI sırasında artar. Bu e*ilimlerin orijinini @ekil X de verilen Born –Haber türü bir çevirimden görebiliriz. @ekil 2 deki born –haber tipi çevirimden aşa*ıdaki eşitlik çıkar:Ap(A-) = B(HA) + İE(H) – Eİ(A)Burada B(HA), HA nın ba* enerjisi, QE(H), H ‘nin iyonlaşma enerjisi, EQ(A), A ‘nın elektron ilgisidir.H+(g) + e + A(g)2614930-4572000EQ(A)QE(H)H+(g) + A-(g)H(g) + A(g)2622550-2857500B(HA)Ap(A-)HA(g)@ekil 2. Gaz faz asitlik ve bazlı*ı için termodinamik çevirim.Periyot boyunca proton il@isi, büyük ölçüde A’nın elektron i@lisine ba@lıdır. Elektron ilgisi soldan sa@a do@ru artar. Bundan dolayı, A’ nın proton il@isi azalır. Sonuçta A’ nın elektron ilgisi arttıkça HA ‘nın asitli@i artar. Ba"ka bir deyi"le A’ nın elektronegatifli@i arttıkça asitlik artar.Grup boyunca A’nın yarıçapının artmasından dolayı HA’nın ba@ uzunlu@u artar, ba@ enerjisi azalır. Grup içinde baskın etki budur. Grupta yukardan a"a@ı do@ru hem elektron ilgisinin, hem de ba@ enerjisinin azalması, proton ilgisinin azalmasına neden olur. Buda gaz faz asitlikte aynı yönde bir artma yaratır. Bue*ilimler Çizelge 2 den görülebilir: Ap, halojenlerde F dan I ‘ da do*ru ve ikinci periyotta da soldan sa*a do*ru ( N dan F ‘ a ) azalır.Bu e*ilim, hidratasyon ( daha geneli sovatasyon ) durumunda da de*işmez. Yani suda ( veya herhangi bir çözgende ) asit kuvvetleri aynı e*ilimi gösterir.Oksi asitlerin asit kuvvetiSuda en önemli asitler bir hidroksil (OH- ) grubundan proton veren asitlerdir. Bu tür verilebilir protona asit protonu denir. Moleküldeki öteki hidrojenlerden ayrılır. Üç tür hidroksil grubu var:Aqua asitler: Burada asit protonu merkez metal atomuna koordine olmuşbir su molekülü üzerindedir. [Fe(OH2)6]3+ buna bir örnektir(3). Aqua asit proton transfer dengesi Bronsted dengesinin özel bir halidir:29991055905500E(OH 2) (aq) + H2OE(OH)-(aq)+ H3O+ (aq)28848057683500[Fe(OH 2)6]3+ (aq) + H2O[Fe(OH 2)5]2+(OH)- (aq) + H3O+(aq)Hidrokso Asitler: Bunda asit protonu bir hidroksil grubu üzerindedir. Hidroksil grubuna komşu okso (=O) grubu yoktur. Si(OH4) buna bir örnektir(4) . Bu asit, do*ada minerallerin oluşumunda oldukça önemlidir.Okso Asitler: Bunlarda da asit proton bir hidroksil grubu üzerindedir. Ancak bu tür asitlerde metal atomuna ba*lı bir okso grubu ba*lıdır. Sülfürik asit okso aside bir örnektir(5)19202406527800055867302139950037579301955800029578308128000OH23+OHO180594028384500H2O192024037909500214884026479500566293021590000568134513081000491934517780000375793018859500364363018859500H2O Fe OH2SiSOH OHOH2HOOOHOH2OH[Fe(OH 2)6]3+Si(OH4)O2S(OH)2( 3)(4)(5)Bu üç tür asit, bir aqua asidin ardışık deprotonosyon basamakları olarak ta düşünülebilir:2H+H+219900512065000402780512065000H2O – E – OH2[ HO – E – OH ]2+[ HO –E = O]3+Aqua asithidroksi asitokso asitBöyle basamaklara örnek, oksidasyon sayısı orta derecede olan bir d-blok elementi Ru(IV) da görülebilir:15176504914900031178504305300049466508763000OH2 ]4+OH ]2+O ]3+-2H+-H+23666457048500408114578105+H00+HRuRuRu15176505397500494665039687500311785039687500+2H+OH2OHOHAqua asitler , s ve d blok elementleri ile p blo*unun sa*ındaki düşük oksidasyon sayılı elementler için karekteristiktir. Oksa asitleri yüksek oksidasyon sayılı elementler yapar. Ayrıca p blo*unun sa*ındaki elementler de okso asit üretebilir.Aqua asit kuvvetinin periyodik e@ilimleriAqua asit kuvvetlerinin periyot boyunca de*işimi iyonik modelle bir dereceye kadar açıklanabilir. Qyonik modelde metal katyonu z birim pozitif yük taşıyan bir küreyle temsil edilir. Katyonun yükü ne kadar büyük, yarıçapı da ne kadarküçükse protonun ayrılması o kadar kolay -asitlik kuvveti de o kadar büyük olur. Başka bir deyişle asitlik kuvveti elektrostatik parametreye ( z2/ r) ba*lıolarak de*işir. Bu modelin gaz - faz için ön gördü*ü e*ilimler, e*er solvatasyon etkileri sabite yakınsa çözeltilerde de uygulanabilir.s blok elementlerinin iyonik katıları iyonik modelle tanımlanan pKa de*erlerine sahipken, birkaç d blok iyonu ( Fe2+ ve Cr3+ gibi ) çizgiye epeyce yakın yerdedir. Fakat daha yüksek asit kuvvetine ( daha düşük pKa ) do*ru sapma meydana gelir @ekil X den iyonik modelin ne kadar başarılı oldu*u görülebilir.1479550-83185Cd2+O Cu2+OFe2+OOZn2+OAg+OBa2+Li+ OONa+O Fe3+ Cr3+OO Th4+OOHg2+Sn2+00Cd2+O Cu2+OFe2+OOZn2+OAg+OBa2+Li+ OONa+O Fe3+ Cr3+OO Th4+OOHg2+Sn2+pKa2468101214246810121416 Z2/r@ekil X Aqua asit kuvvetleriQyonik modelden sapma, metal iyonlarının, ayrılan protonu daha kuvvetli itmelerinden kaynaklanır. Buda, katyon yükünün merkez iyon üzerinde tam olarak lokalize olmadı@ını, li@andlar üzerinde delokalize oldu@unu ve bu yüzden yükün, ayrılan protona daha yakın oldu@u dikkate alınarak açıklanabilir. Bu hal E–O ba@ının kovelent karakterini gösterir.d ve p blok metallerinin büyük ço*unlu*unda aqua asitlerinin kuvvetleri iyonik modelden beklenden büyüktür. ( Cu2+ , Sn2+ gibi ) Bunun nedeni, ba*ın kovelent karakterinin artmasıdır. Bu nedenle iyonik model yaklaşımı gerçekçi de*ildir.1057910189865Örnek: A"a@ıda verilen asitlik artı" e@ilimini açıklayın.[Fe(OH 2)6]2+(aq) < [Al(OH 2)6]3+(aq) < [Fe(OH 2)6]3+(aq) \ [Hg(OH 2)6]2+(aq)00Örnek: A"a@ıda verilen asitlik artı" e@ilimini açıklayın.[Fe(OH 2)6]2+(aq) < [Al(OH 2)6]3+(aq) < [Fe(OH 2)6]3+(aq) \ [Hg(OH 2)6]2+(aq)Cevap: En zayıf asit Fe2+kompleksidir. Bunun nedeni Fe2+ nin hem yükü küçük, hem de çapı büyüktür. Yükün +3 ‘e yükselmesi asit kuvvetini artırır. Al3+ un daha büyük asitli*i onun daha küçük yarıçapıyla açıklanabilir. Seride Hg2+ anormallik gösterir. Buda iyonik modelin başarısızlı*ını gösterir. Bu komplekste, oksjine önemli oranda pozitif yük transferi vardır.Cevap: En zayıf asit Fe2+kompleksidir. Bunun nedeni Fe2+ nin hem yükü küçük, hem de çapı büyüktür. Yükün +3 ‘e yükselmesi asit kuvvetini artırır. Al3+ un daha büyük asitli*i onun daha küçük yarıçapıyla açıklanabilir. Seride Hg2+ anormallik gösterir. Buda iyonik modelin başarısızlı*ını gösterir. Bu komplekste, oksjine önemli oranda pozitif yük transferi vardır.Basit okso asitlerAna elementin tek atomunu içeren (mono nükleer) asitlere en basit okso asitlerdenir. Örnek: H2CO3, HNO3, H3PO4 ve H2SO4 v.s. Okso asitleri, periyodik tablonun sa* üst kısmındaki elektronegatif elementler ve di*er yüksek de*erlikli elementler oluşturur. Bunların bazılarının yapıları Çizelge 3 te verilmiştir. Tablodaki H2CO3 ve HNO3 molekülleri düzlem yapılıdır. Bunun nedeni 2. periyot elementlerinin ] ba*ı yapmasıdır. Daha sonraki periyotlarda bu özellik yoktur.Çizelge 3: Okso asitlerin yapıları ve asit sabitleri*P= 0p = 1p = 2p =3OO307213014033500322453014033500467233013716000446214515557500HO-ClCN7,2HOOHOOH3,6-1,4154813016002000453834515113000573913015113000303403015113000OHOOO142494018034000158623024638000295783013208000307213024638000318643013208000455803024638000587184517018000581533024638000441515517018000464375516065500563435517018000Si OHHOPOHOSOH OClOHHOOHOHOHO10,02,1; 7,4; 12,7-2; 1,9-10,0O307213011874500330073011874500457644511112500470154010223500HOPOHCl31864306032500OOHHO1,8; 6,6-1,0303403021907500O307213024384000HO As OHOH2,3; 6,8; 11,3111125022796500* sayılar ardışık pKa de*erleridir.Sübstitüye okso asitler.Okso asitlerin bir veya daha fazla hidroksil grupları di*er gruplarla yer de*iştirebilir. Böylece sübstitüye okso asit serisi oluşur. Örne*in,O2SF(OH)Floro sülfürük asit O2S(NH2)OHAmino sülfürik asit O2S(CH3)OHMetil sülfirik asit (6) gibi.F oldukça elektronegatif oldu*u için merkez S atomundan elektron çeker. S üzerinde daha yüksek etkin bir pozitif yük oluşur ve asit kuvveti artar. Bunun tersine, daha az elektronegatif NH2 grubu ] ba*ı ile S ‘ün elektron yo*unlu*unu artırabilir. Buda merkez atomun pozitif yükünü azaltır ve asidi zayıflatır. Metil sülfürik asit de ki CH3- grubu başka bir elektron verici (donor) sübstitüentir. Bunun etkisi daha azdır. Çünkü bunun ortaklanmamış elektron çifti ( lone pairs) yokturFosforoz asitte (H3PO3) oldu*u gibi bir –OH grubu yerine bir H atomunun geçmesi bir tuzaktır. Sübstitüson P-H ba*ını yaratır (7) ve bu, asidik proton de*ildir. Gerçekten fosforoz asit diprotik bir asittir. Formülü OPH(OH)2 şeklinde yazılır. Bu hal NMR ve Raman spektrokopisi ile kanıtlanmıştır.372935541592500177673030162500567245536830000OOS3757930170815003662045170815001810385166370NH200NH2112903016192500570103017081500503364516192500SPSOOHHOOHOOHHOH6- O2S(NH2)OH7- H3PO38- H2S2O3Sübstitüsyon bir okso grubu ile de olabilir. Örne*in, Tiyo sülfürik asit [OS2(OH)2](8). Burada bir kükürt atomu sülfirik asidin bir O atomunun yerine geçmiştir.Pauling KurallarıMono nükleer okso asitlerin kuvvetleri Linus Pauling tarafından önerilen iki kuralla tahmin edilir. OpE(OH)q şeklinde yazılan okso asit içinpKa1 P 8-5p dirpKa2 = pKa1 + 5( q> 1 oldu*unda )826135192405Örnek : Sülfirik asitte, O2S(OH)2p = 2, q = 2pKa1 = 8-5x2 = -2, pKa2 = -2 + 5 = +300Örnek : Sülfirik asitte, O2S(OH)2p = 2, q = 2pKa1 = 8-5x2 = -2, pKa2 = -2 + 5 = +3Bu basit kuralların başarısı Çizelge 3 incelenerek de*erlendirilebilir. Tahmini de*erlerin yaklaşık ± 1 do*rulukta olması ilginçtir. Çizelgede asitler okso grup sayısına göre gruplandırılmıştır.Okso asitlerde asit kuvvetlerindeki sapma grup boyunca fazla de@ildir. Fakat periyot boyunca fazladır. Bunun nedeni merkez atomun de@erli@inin de@i"me etkisidir. 5. grupta +5 de@erlik bir okso gruba ihtiyaç duyarken ( OP(OH)3 ) , 6. grupta +6 de@erlik iki okso grubuna ihtiyaç duyar (O2S(OH)2) .Yapısal anormalliklerPauling kurallarının beklide en ilginç kullanımı yapısal anormallikleri saptamak için dir. Aşagıda iki örnek verilmiştir.Örne*in karbonik asit, H2CO3 : (HO)2CO için pKa = 3 kuraldan beklenenpKa = 4,6 deneyselNedeni, CO2 (g) tamamının çözünmemesidir. Dengede (HO) 2CO derişimi % 1 civarındadır.2199005-2222500CO2(g)+ H2O: (HO) 2COÖrnek: Sülfüroz asit, H2SO3: (HO)2SO için pKa = 3 kuraldan beklenenpKa = 1,8 deneysel208470540703500Nedeni, bu kez dengenin sa*a kaymasıdır. SO2(g)+ H2O(HO)2SOAyrıca spektroskopik çalışmalar çözeltide (HO)2SO molekülü yerine, HSO3 - , S2O3 2-iyonları tesbit etmiştir. Ayrıca H2SO3 ‘in katı tuzunda bir S-H ba*ı varlıgı gözlenir.CO2(g) , SO2(g) gazlarının sulu çözeltilerinin pK a de*erleri önemli bir noktaya dikkat çeker: Ametal oksitlerin hepsi asit oluşturmak üzere su ile tepkime vermez. CO buna bir örnektir. CO formik asidin (HCOOH) anhidriti olmakla birlikte oda sıcaklı*ında su ile tepkime vermez. Aynı durum bazı metal oksitleri için de geçerlidir. Örne*in OsO4, moleküler olarak çözünüyor olabilir.826135187960Soru: Kapalı formülleri ve pKa de*erleri verilen asitlerin pKa de*erlerinin uygunlu*unu tahmin edin .H3PO4 : 2,12,H3PO3: 1,90 , H3PO2: 2Cevap :Pauling kuralarından her üç asidin pKa de*erleri bir okso grubu içeren asitlere daha yakındır. Buna göre formüller : (HO)3PO , (HO)2HPO (HO)H2PO00Soru: Kapalı formülleri ve pKa de*erleri verilen asitlerin pKa de*erlerinin uygunlu*unu tahmin edin .H3PO4 : 2,12,H3PO3: 1,90 , H3PO2: 2Cevap :Pauling kuralarından her üç asidin pKa de*erleri bir okso grubu içeren asitlere daha yakındır. Buna göre formüller : (HO)3PO , (HO)2HPO (HO)H2POşeklinde teklif edilir. Yani ikinci ve üçüncüsü birinciden OH ‘in yerine H geçmesi ile türemiştir.şeklinde teklif edilir. Yani ikinci ve üçüncüsü birinciden OH ‘in yerine H geçmesi ile türemiştir.Anhidirit OksitlerAna aqua asitlerin deprotonasyonundan okso asitlerin türedi*ini görmüştük. Bu kez oksitlerin protonasyonundan aqua ve okso asitlerin türedi*ini görece*iz. Bu hal, oksitlerin asit ve baz özelli*inin periyot içindeki yeri ile ilişkisini anlamamızı sa*lar.Asidik OksitlerAsidik oksit: Suda çözündü*ünde önce bir su molekülü ba*layan daha sonra suya bir proton veren oksittir.2199005-2222500CO2(g)+ H2O(HO) 2CO23133056286500: (HO) 2CO + H2O[ (HO) CO2 ]- +H3O+Eşde*er bir açıklamada şöyle yapılır ; Asidik oksit sulu bir bazla( alkali ile) tepkime veren oksittir2199005-2222500CO2(g)+ OH-(aq)(HO) CO2 - (aq)Bazik OksitlerBazik oksit: suda çözündü*ünde kendisine bir proton transfer olan oksittir.2199005-2095500CaO+ H2OCa 2+(aq)+ 2 OH- (aq)Benzer şekilde , eşde*er bir açıklama şöyledir: bazik oksit bir asitle tepkime veren oksittir.20847053683000CaO+ 2H+(aq)Ca 2+(aq)+ H2OBazik oksitleri büyük oranda iyonik metal oksitleri, Asidik oksitleri de kovelent ba@lı ametal oksitleri olu"tururAmfoter Oksitler311340540005000Amfoter Oksit: hem asitlerle hem de bazlar la tepkime veren oksittir. Örnek Al2O3 Al2O3 (k) + 6 H3O+(aq + 3H2O2[Al(H2O)6]3+(aq)31134051968500Al2O3 (k) + 2 HO-(aq + 3H2O2[Al(HO)4]- (aq)Amfoter özellik1269491538971269491245917Grup 2 ve 3 ‘ün hafif elementlerinde : BeO , Al2O3 , Ga2O3 Bazı d blok elementlerinde: TiO2 ,V2O5126949198648Grup 4 ve 5 bazı a*ır elementlerinde: SnO2 , As2O3 ,Sb2O3 gözlenirPeriyodik Tabloda amfoter oksitlerin yerleri @ekil xx de görülmektedir. Bunlar asidik ve bazik oksitlerin arasındaki sınırda bulunurlar. Bu oksitlerdeki elementlerin de*erliklerin grup numarasına eşit olduklarına dikkat edin.@ekil xx Amfoter oksitlerin yerleriAsidik Bölge121314151617BeAlGaGeAsInSnSbPbBiBazik bölged- blokunda amfoter özellik için de*erlik önemli bir konudur. Amfoterlik, blokun solunda (Ti dan Mn ‘a beklide Fe kadar ) +4 de , blokun sa*ında ise daha düşük de*erliklerde görülür. Co ve Ni için +3, Cu ve Zn için +2 dir. @ekil xxx de d- blokunun ilk serisi için amfoter oksitlerin de*erlikleri gösterilmiştir .1250950-80645OOOOASQDQKOOOOOOOOAMFOTEROOOOO BAZQKOOOOOOOOOOOOO00OOOOASQDQKOOOOOOOOAMFOTEROOOOO BAZQKOOOOOOOOOOOOO765432ScTiVCrMnFeCoNiCuZn@ekil xxx d-blok ilk serisi için amfoter oksitlerin de*erlikleri gösterilmiştir.826135200025Alştırma: Geleneksel kalitatif analiz yönteminde metal iyonlarının çözeltisi oksideedilerek Fe3+ , Ce3+ , Cr3+ , V3+Al3+, Cr3+ , V3+ iyonlarına dönüştürülür. Sonraçözeltiye NH3 ilave edilerek pH yükseltilir ve iyonların hepsi hidroksitleri şeklinde çökertilir. H2O2 ve NaOH ilavesi Al, Cr ve V hidroksitleri çözer. Böylece Bu iyonlar ötekilerden ayrılır Bu basamakları tartışınCevap: metalin de*erli*i +3 oldu*unda Tüm metal oksitler bazik olup pH = 10 da çözünmezler. Bü çökeltiye H2O2 ve NaOH ilavesi çözeltiyi kuvvetli bazik yapar,00Alştırma: Geleneksel kalitatif analiz yönteminde metal iyonlarının çözeltisi oksideedilerek Fe3+ , Ce3+ , Cr3+ , V3+Al3+, Cr3+ , V3+ iyonlarına dönüştürülür. Sonraçözeltiye NH3 ilave edilerek pH yükseltilir ve iyonların hepsi hidroksitleri şeklinde çökertilir. H2O2 ve NaOH ilavesi Al, Cr ve V hidroksitleri çözer. Böylece Bu iyonlar ötekilerden ayrılır Bu basamakları tartışınCevap: metalin de*erli*i +3 oldu*unda Tüm metal oksitler bazik olup pH = 10 da çözünmezler. Bü çökeltiye H2O2 ve NaOH ilavesi çözeltiyi kuvvetli bazik yapar,amfoter olan Al(III) alüminat, Al(OH )4- . Cr(III), V(III)‘u yükseltgeyerek kromat ,[ CrO4]2- ve vanadat,[VO4]2- iyonlarına dönüştürür. Bunlar asidiktir.amfoter olan Al(III) alüminat, Al(OH )4- . Cr(III), V(III)‘u yükseltgeyerek kromat ,[ CrO4]2- ve vanadat,[VO4]2- iyonlarına dönüştürür. Bunlar asidiktir.Poli Okso Asitlerin OluşumuO-H grubu içeren asitlerin en önemli yönlerinden biri kondansasyon polimerlerini oluşturmasıdır. Bir proton ayrılması ile poli katyon oluşumu her merkez atomun ortalama pozitif yükünü azaltır:219900536195002[Al(H2O)6]3+(aq)[ (H2O)5Al-OH-Al(H2O)5 ]5+(aq) + H3O+(aq)Poli anyon oluşumu her merkez atomun ortalama negatif yükünü azaltır:265620569215002[ CrO4]2-(aq) + 2 H3O+(aq)[ O3Cr-O-CrO3]2- (aq) + 2H2OBu tür polimerlerin önemi, yer kabu*undaki oksijen kütlesinin ço*unun bu yapıda olması ile anlaşılır Bu yapılar hemen hemen tüm silikatları kapsar . Hatta , canlı hücrelerde enerji depolama için kullanılan fosfat polimerlerini de kapsar. Silikatlar ayrı bir bölüm olarak incelenecektir.Aqua iyonların poli katyonlara polimerizasyonuSadece en bazik metallerin (grup 1ve 2) aqua iyonlarının çözelti örnekleri vardır. Bunların dışında önemli çözelti örnekleri bulunmaz. Bazik veya amfoter oksitlere sahip metallerin aqua iyonlarının çözeltilerinin pH’ı yükseldikçe, genellikle polimerizasyona ve çökelmeye u*rarlar. Metal iyonlarının ayrılması işlemi bunun bir uygulamasıdır. Çökelme kantitatif olarak her metal için farklı pH ‘da meydana gelir. Çok tanıdık iki örnek Fe(III) ve Al(III) tarafından oluşturulan polimerlerdir. Bu çökeltilere do*ada çok rastlanır. Qkisi de asidik çözeltilerde oktahedral he*za aqua iyonlarını [Fe(H2O)6]3+(aq , [Al(H2O)6]3+(aq) oluşturur. pH>4 de ikiside jelimsi hidros oksitleri şeklinde çöker :26562057493000265620549720500[Fe(H2O)6]3+(aq + nH2OFe(HO)3 nH2O + 3H3O+(aq) [Al(H2O)6]3+(aq + nH2OAl(HO)3 nH2O + 3H3O+(aq)Çöken polimerlerkoloidal boyutlardaolupyavaşça kararlı mineral biçiminde kristallenir.Al(III) polimerlerinin yapıları tetrahedronun kenarlarına AlO6 oktahedralarının eklenmesi ile inşa edilir. Aksine Fe(III) uzun polimer zinciri oluşturur. Alüminyum poli katyonları ve benzer iyonlar su tasfiyesinde anyonları çöktürmek için kullanılır.16040101648460Çözünürlük00ÇözünürlükpH arttıkça H+ iyonları bu poli katyonlar tarafından tutulur ve bunların yükleri azalır. Net yükün sıfır oldu*u noktaya “sıfır yük noktası” denir. F(III) ve Al(III)’ün amfoter oksitleri pH’nın yeteri kadar yükselmesi halinde tekrar çözünürler. (@ekil x)1965325187325çözeltiçökeltiçözelti00çözeltiçökeltiçözelti@ekil x: Al2O3 ‘nün çözünürlü*ünün pH ‘la de*işimi;Asidik bölgede [Al(H2O)6]3+(aq Bazik bölgede [Al(HO)4]- (aq)SORULARPeriyodik Çizelgenin s ve p bloklarını içeren kısmı çizin ve elemetleri yerleştirin,1610867406891610867232713Kuvvetli asidik oksitleri Kuvvetli bazik oksitleri161086741242Amfoter oksitlerin genel oldu*u bölgeleri belirtin.1610867242539Aşa*ıdaki asitlerin konjüge bazlarını belirtin; HSO4 –161086740181161086723220516108674135611610867605585CH3OH H2PO4- Si(OH)4 HS-161086737936[Co(NH3)5(OH2)]1610867238220Aşagıda verilen bazların konjüge asitlerini belirtin C5H5N1610867396731610867231697H2PO42- O2-16108674322916108672245851610867416609CH3 COO- CN- [Co(CO)4]Aşa*ıdaki bazları proton ilgisi artan şekilde sıralayın I- , F- , HS- , NH2-HOCN, H2NCN, CH3CN asitlerinin sulu çözeltilerinin pKa de*erleri yaklaşık olarak sırası ile 4, 10,5, 20 dir ( tahminen ). Bu –CN türevlerinin asitlik e*limini açıklayın. H2O, NH3, CH4 karşılaştırın. –CN elektron vericimi veya alıcımı?HAsO42- asidinin Pka ‘sı 11,5 tür. Bu de*er Pauling kurallarının ikisine de uyar mı?Merkez atom Si, P, S, Cl olan ana okso asitlerin yapılarını çizin. PKa de*erlerinde ki e*ilimi açıklayın.1493519229585Aşa*ıdaki çiftlerin hangisi daha kuvvetli asittir? [Fe(OH2)6]3+ , [Fe(OH2)6]2+1493519414511493519233475149351942549914935196068551493519798879[Al(OH2)6]3+, [Ga(OH2)6]2+ Si(OH)4 ,Ge(OH)4 HClO3,HClO4 H2CrO4 ,HMnO4 H3PO4,H2SO4Aşa*ıda verilen oksitleri en asdik –amfoter – en bazik şeklinde sıralayın Al2O3 , B2O3 , BaO , CO2 , Cl2O7 , SO3Verilen asitleri asit kuvvetleri artan şekilde sıralayın HSO4-, H3O+, H4SiO4 , CH3GeH3, NH3Na+ ve Ag+ benzer iyonik yarıçaplara sahip hangisinin aqua asitleri daha kuvvetlidir. Niçin?PO43- ‘den P2O72- ‘ nin oluşum,[Fe(OH2)6]3+ ‘nin dimerleşerek [ (OH2)4 Fe (OH)2 Fe(OH2)4]4+ oluşum tepkimelerini yazın1386839238856Sulu ortamda karıştırıldıklarında temel tepkimeleri yazın H3PO4 ve Na 2HPO4138683936244CO2 ve CaCO3
    Cevap Yaz Arama Yap

    Cevap Yaz




    Başarılı

    İşleminiz başarıyla kaydedilmiştir.