Cevap :

Ateşten Gömlek Adlı Romanın Konusu:

Ateşten Gömlek romanı, İzmirli olan Ayşe ve yakınlarının üzerinde Kurtuluş Savaşı mücadelesini ve bu mücadelenin geçirdiği aşamaları (İtilaf Devletleri’nin işgalleri, Kuvva-yi Millliye süreci, düzenli orduya geçiş vb.) anlatmaktadır. Kurtuluş Savaşı’nın yanı sıra kahramanların aralarında geçen olayları (Aşk, kıskançlık, kavga vs.) anlatmaktadır.

Ateşten Gömlek Adlı Romanın Olay Örgüsü:

1. Cemal İhsan
2. İzmir Kızı
3. Ayşe Ayrı Eve Taşınıyor
4. Anadolu’ya Doğru
5. İhtilal Günleri
6. Mehmet Çavuş
7. Kezban
8. Kâbus
9. Perde Arası
10. Sakarya Günleri
11. Ateşten Gömlek
12. Karadağ

Ateşten Gömlek Adlı Romanında Ana Düşünce:

Hem vatanın içinde bulunduğu felâketi hem de bu felaketi yaşayan; aşkları, ihtirasları, kıskançlıkları ve vazifeleri arasında kalan insanların ruh çatışmalarını da ifade etmektedir. Halide Edip Adıvar’ın kaleme aldığı Ateşten Gömlek adlı roman Kurtuluş Savaşı döneminde yaşayan bir grup insanın milli duyguların yanı sıra birbirleri ile olan ilişkilerinde bahseder. Bu kişilerin aşklarını, kıskançlıklarını, tutkularını anlatarak o dönemdeki insanların üzerinden Kurtuluş Savaşını ve milli mücadele duygusunu konu alır.

Ateşten Gömlek Adlı Romanın Kahramanları:

Peyami: Kendini züppe olarak tanımlayan karakter, varlıklı bir ailenin evladıdır. Duygusal bir kişiliğe sahiptir. Hariciye memurluğu yapmaktadır. İzmir işgalinden kaçarak evlerine sığınan Ayşe’ye aşıktır. Peyami’nin Ayşe’ye olan aşkı onu milli mücadelenin içerisine sürükler. Romanın başlangıcında züppe bir karakter olarak gördüğümüz Peyami, roman sonunda Vatansever bir kişiliğe bürünür.
Ayşe: Roman, bu karakterin etrafında şekillenir. Hırslı ve etrafındaki erkekleri etkileyebilecek bir güzelliğe sahiptir. Kocası ve oğlunun İzmir’in işgali sırasında ölmesi üzerine İstanbul’da akrabalarının yanına gelir. Daha sonra Anadolu’ya geçerek milli mücadeleye destek olmak için hemşirelik yapar. Sakarya Muharebesinde hayatını kaybeder.

İhsan: Peyami’nin çok yakın arkadaşı. Ayşe’ye aşıktır ve onunla evlenmek ister. Milli mücadeleye gönül verenlerden biridir. Kurtuluş savaşında (I. İnönü Muharebesi, II. İnönü Muharebesi ve Sakarya Meydan Muharebesi) yer alır. Sakarya Muharebesi sırasında şehitlik mertebesine ulaşır. Ayşe ile yan yana gömülürler.

Cemal: Milli mücadeleye gönül veren bir subaydır. Milli mücadelenin yeni yeni filizlediği yıllarda bile Cumhuriyetçi fikirlere sahiptir.
Mehmet Çavuş: Rumeli’de çetelerle mücadele etmiştir. Kini yüzünden padişahtan nefret eder. Sırf bu yüzden milli mücadeleye katılır. Kezban’a aşık olur ve Kezban’ı kaçırır. Kezban’ın İhsan’a olan aşkını hazmedemez ve milli mücadeleden ayrılarak isyancı olur. İhsan’a tuzak kurar. Ancak kurduğu tuzak Kezban tarafından bozulur. İhsan ve arkadaşları tarafından yakalanır ve asılarak idam edilir.
Kezban: Ailesi ve yakınları Yunanlılar tarafından katledilen yeşil gözlü, güzel bir köylü kızıdır. İhsan’a olan aşkı sebebi ile milli mücadeleye katılır. Ayşe’yi kıskanmaktadır. İhsan’a yardım edebilmek için canını hiçe sayabilecek kadar fedakardır.
Salime Hanım: Peyami’nin annesidir. Şişli’de oturan varlıklı ve sözü geçen bir kadındır. İngiliz manda ve himayesini desteklemekte ve bu yolda hareket etmektedir. Evinin salonunu bu tarz toplantıları yapmak için kullanmaktadır.

Ateşten Gömlek Adlı Romanda Zaman:

Olay Birinci Dünya Savaşı’nın bitiminden itibaren başlayıp kurtuluş savaşı yıllarını kapsıyor. Ateşten Gömlek romanı birinci dünya savaşının sona erdiği yıllardan başlayıp, Kuvva-yi Milliye, düzenli orduya geçiş ve Kurtuluş Savaşı yıllarını kapsamaktadır.

Ateşten Gömlek Adlı Romanda Mekanlar:

Halide Edip Adıvar’ın kaleme aldığı Ateşten Gömlek adlı romanda geçen mekanlar oldukça geniştir. Roman İstanbul, Sultan Ahmet Meydanı, İzmir, Adapazarı, Eskişehir, Ankara ve Anadolu’nun belli bölgelerindeki yerlerde geçmektedir. Romandaki iç mekanlar için Şişli’deki ev, hastane odası, otel odası örneklerini verebiliriz.

DİL VE ANLATIM ÖZELLİKLERİ:

Eserde coşkulu, heyecanlı bir dil kullanılmıştır. Ancak yazarın Türkçesinin zayıflığı yer yer çok belirgindir. Tanımlamalar, betimlemeler, analizler, tahlillerde kitabi bir dil kullanılmıştır. Örneğin ‘bu akşam içim hülya yapmak istiyor’ veya ‘seninle e gider, İzmir’de bir çiftlik yaparız’ vb. Öte yanda bu kusurları örten bir realizm, bir dürüstlük ve bir coşku, bir inanmışlık var ki okuru hala etkilemektedir. Romanda bazı olaylar, örneğin bir yolculuk veya bir cephanenin gizlenişi çok ayrıntılı anlatılmış bu da romanın genel akışını ve dengesini olumsuz etkilemiştir. Romanda teferruat boldur. Bir yolculuk olanca teferruatı ile anlatılmış. Bir cephenin bulunduğu yerden alınıp başka bir yere götürülmesi sayfalar sürüyor. Bütün bunlara rağmen, romanın bütün kusurlarını örten bir realizm, okuyanı hayran bırakan bir dürüstlük ve inanmışlık var.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat

Cevap : Ateşten Gömlek romanında mekânlar kahraman ve olaylarla yakından ilişkilidir. Roman, İzmirli bir genç kız olan Ayşe'nin Kurtuluş Savaşı'nda mücadelesini ve savaşın farklı aşamalarını anlatır. Roman boyunca, mekânlar sık sık değişir ve kahramanlar için önemli sembolik anlamlar taşır. Örneğin, Ayşe'nin evi, güvende olduğu tek yerdir ve onun için bir sığınak haline gelir. Ayrıca, İzmir'in işgal edilmesi ve savaşın son aşaması olan Büyük Taarruz gibi tarihi olaylar, romanda önemli bir yer tutar. Bu olaylar, kahramanların hikayeleriyle kaynaştırılır ve onların deneyimlerini vurgulamaya yardımcı olur.

Cevap :

Ateşten Gömlek romanında mekânların kahramanlar ve olaylarla ilişkisi şu şekilde özetlenebilir:

1. Ayşe'nin evi: Ayşe'nin evi, güvende olduğu tek yerdir ve roman boyunca onun için bir sığınak haline gelir. Bu ev aynı zamanda, Ayşe'nin baba figürü tarafından yangın sırasında kurtarıldığı yerdir. Bu olay, Ayşe'nin karakteri üzerinde önemli bir etkiye sahip olur.
2. Köyler: Roman, Ayşe'nin Doğu Anadolu'daki köyünden İzmir'e göç etmesiyle başlar. Köyler, romanın başlangıcındaki yaşam tarzını ve Ayşe'nin karakterinin kökenlerini yansıtır.
3. İzmir: Romanın büyük bölümü İzmir'de geçer ve olaylar, İzmir'in işgal edilmesi ve Kurtuluş Savaşı'nın farklı evrelerine odaklanır. İzmir aynı zamanda, Ayşe'nin kendine yeni bir hayat kurduğu yer ve savaşın sonucunu etkileyen önemli olaylara ev sahipliği yapar.
4. Sınır: Romanın son bölümünde, Ayşe'nin ailesi ile birlikte sınırda yaşadığı yoksulluk ve zorlukları yansıtır. Sınır aynı zamanda, romanın kapanışında umutlu bir geleceğin müjdecisidir.

Mekânlar, romanın kahramanları ve olayları ile sıkı sıkıya ilişkilidir ve okuyucunun karakterlerin deneyimleri ve hikayeleri hakkında daha iyi bir anlayış kazanmasına yardımcı olur.