Bir adın önüne gelerek onu sayı, ölçü, miktar ve özne yönünden tam ve kesin olarak değil de aşağı yukarı, belli belirsiz bir biçimde gösteren sıfat çeşididir.

Örnek:

Birkaç soruma cevap veremedi.

Birçok sorunum var, hangisini çözeceksin?

Kimi insan, artık böyle düşünmüyor.

Bütün çocuklar güzeldir.

Fazla mal göz çıkarmaz.

Öğretmen, her insana güvenilmeyeceğini söyledi.

Belgisiz Sıfatların Özellikleri :

-“Her, birkaç, hiçbir, herhangi, bir, biraz” gibi belgisiz sözcüklerinden sonra gelen adlar çoğul eki almadan kullanılır.

Örnek:

Her insan böyle düşünmez.

Birkaç kitap okumakla adam olunmaz.

-“Bütün, kimi, bazı” belgisiz sözcüklerinden sonra gelen adlar tekil de çoğul da kullanılabilir.

Örnek:

Bütün ağaçlar çiçek açtı.

Kimi kitaplar işe yaramaz.

Bazı çocuk ders çalışmayı sevmez.

-“Bir” sözcüğü, bir adın önüne gelerek ona “herhangi bir” sözcüğünün (bilgi yelpazesi.net) anlamını katarsa “bir” sözcüğü belgisiz sıfattır; “tek” anlamını katarsa, sayı sıfatı olur.

Örnek:

Bir bayram onu ziyaret edelim.  (Belgisiz sıfat)

Testte yalnızca bir soruyu çözememiş. (Sayı sıfatı)

İsimlerin sayılarını ve miktarlarını kesin olarak değil, yaklaşık, aşağı yukarı, belli belirsiz bildiren sıfatlardır. En çok kullanılanları şunlardır:

“bir, birkaç, birçok, az, çok, biraz, birtakım, bütün, bazı, tüm, her, hiçbir, herhangi bir, kimi...”

Uyarı: Asıl sayı sıfatı olan “bir” ile belgisiz sıfat olan “bir” karıştırılabilir. “Bir” kelimesi kesinlik anlamı taşırsa sayı sıfatıolur. Kesinlik bildirmezse belgisiz sıfat görevini üstlenir.

Bir çiçekle yaz olmaz. (bir tane çiçek) asıl sayı sıfatı

Onu bir akşam vakti gördüm. (Herhangi bir akşam vakti)   belgisiz sıfat

“Birkaç, fazla, her, her bir, herhangi bir, hiçbir...” kelimeleri belgisiz sıfat olduğunda tamlanan tekil olur. Birkaç insan (Doğru)  / Birkaç insanlar (Yanlış)

“ Bazı, nice, bütün, tüm, başka...” kelimeleri belgisiz sıfat olduğunda tamlanan çoğul olur. Bazı insanlar (Doğru) / Bazı insan (Yanlış)

“Birtakım” kelimesi “bazı” anlamına gelirse bitişik; bu anlama gelmezse ayrı yazılır. Birtakım insanlar, bunu hâlâ anlayamadı. / Okulumuz bu sene de  bir takım elbise verdi.

“Az, çok” kelimeleri isim, sıfat, zarf olarak kullanılabilir. Aza kanaat etmeyen,  çoğu bulamaz. (İsim)    / Çok çalıştım (Zarf)  / Az para verdiler (Sıfat)

“Çok” kelimesi –u ekini (bilgi yelpazesi.net) alarak belgisiz zamir olur. Öğrencilerin çoğu kaçtı.

Karışık Örnekler:

- Bir kız

- Bütün gün

- Başka yer

- Bazı geceler

- Her yer

- Bir gün

- Bütün çocuklar

- Başka gün

- Bazı  kanallar

- Her gün

- Bir akşam

- Bütün  yollar

- Başka kimse

- Bazı yemekler

- Her güzel

- Birkaç kuruş

- Bütün kuşaklar

- Başka biri

- Bazı dersler

- Her çiçek

- Kimi zaman

- Çoğu elbise

- Çok şey

- Hiç kimse

- Az adam

- Fazla  işçi

- Kimi günler

- Çoğu kitap

- Çok ev

- Hiçbir şey

- Az iş

- Fazla sıra

- Kimi saatler

- Çoğu sanatçı

- Çok para

- Hiçbir kimse

- Az para

- Fazla yolcu

- Kimi düşünceler

- Çoğu gün

- Çok kimse

- Falan adam

- Filan yer

- Falanca gün

- Bazı işlerde acele edilmeli.

- Birkaç arkadaş dışarıda bekliyor.

- Hiçbir emek boşa gitmez.

- Bütün öğrencileri bahçeye çıkarmışlar.

- Her konuda bilgi sahibi olamayız.

- Bir gün yine karşılaşırız.