Emin değilim ama sanırım BİYOİSTATİSTİK denir.


Bir istatistik çalışmada, inceleme ya da gözleme konu olan kollektif olaylardan her birine birim denir. Birimin mahiyeti incelenen olaya göre değişir. Aşağıda, yapılan istatistik çalışmaya göre birimin ne olduğuna yönelik örnekler verilmiştir

İstatistikte birim, maddi bir varlığa sahip olabileceği gibi maddi varlığa sahip olmayabilir de. Örneğin nüfus sayımında birim insandır ve fiziksel ya da maddi bir varlık söz konusudur. Benzer şekilde bina sayımında birim binadır ve yine gözle görülür maddi bir varlığa sahiptir. Bu tür fiziksel varlığa sahip olan birimlere maddi birim denir. Öte yandan, birimin mutlaka fiziki bir varlığa sahip olması gerekmez. Sözgelimi doğum istatistiklerinde soyut anlamda doğum vakası bir birimdir. Benzer şekilde boşanma istatistiklerinde de her bir boşanma vakası bir birim olarak değerlendirilmektedir. Fiziksel varlığı olmayan birimlere ise maddi olmayan birim adı verilir.

Birim tek bir varlık olabileceği gibi bir gruptan da oluşabilir. Örneğin nüfus istatistikleri açısından yaş farkı gözetilmeksizin her insan bir birimken, hane halkı tüketim araştırmalarında aile birim özelliği taşımaktadır.

Birimin sayılabilir ya da ölçülebilir olması gerekir. Nüfus, evlenme, boşanma istatistiklerinde sayma esastır. Tarım istatistikleri kapsamında hesaplanan buğday üretimi ise ölçüm ile gerçekleştirilmektedir.

Birim, uzun ömürlü olabileceği gibi, kısa sürede ortadan kaybolan kısa ömürlü de olabilir. Nüfus sayımlarında birim özelliği taşıyan insan uzun ömürlü bir birimdir. Bugün var olmaktadır ve yarın da var olacaktır. Benzer şekilde, motorlu taşıt istatistiklerinde her bir motorlu taşıt bir birimdir ve uzun ömürlüdür. Bugün de gözlenebilir yarın da gözlenebilir. Bu tür göreceli olarak uzun ömürlü olarak niteleyebileceğimiz birimlere devamlı birim diyoruz. Bu tür birimler belirli bir zaman dilimi içinde gözlenebilme imkânına sahiptir.

Oysa bazı birimler, kısa ömürlüdür ve ortaya çıktıkları anda gözlenmeleri ya da kaydedilmeleri gerekir. Örneğin, trafik kazaları istatistiklerinde her bir trafik kazası bir birimdir ve ortaya çıktıkları anda gözlenmeleri gerekir. Aksi taktirde, ortadan kalkmakta ve gözlenebilir olma özelliklerini yitirmekte ve dolayısıyla kayıt edilmeleri mümkün olmamaktadır. Boşanma istatistikleri de böyledir. Her bir boşanma olayının birim olarak değerlendirildiği bu istatistiklerde boşanma olayı gerçekleştiği anda kayıt edilmelidir. Aksi taktirde daha sonra tespit edilerek gözlenmesi çok güçtür.

İşte, gerçekleştiği anda kayıt altına alınması gereken , kısa ömürlü bu birimlere ani birim adı verilmektedir.

Birimin homojen olması ve belirli bir tarife ya da tanıma uygunluk göstermesi gerekir. Örneğin, İstanbul’a göç etmiş aileler üzerinde bir sosyolojik araştırma yaptığımızı varsayalım. Burada birim, İstanbul’a göç etmiş ailelerdir. Çalışmamız Türkiye’nin çeşitli yerlerinden göç etmiş aileler ile ilgiliyse, yurt dışından göç etmiş aileler çalışmanın birimi niteliği taşımaz. Ya da benzer çekilde üniversite eğitimi için İstanbul’da bulunan öğrenciler de bu çalışmanın birimi niteliği taşımaz.

Benzer şekilde bina sayımı yaptığımızı varsayalım. Sayımı gerçekleştirecek kişilerin herhangi bir eğitime tabi tutulmaksızın sayıma gönderilmesi bazı sakıncaları beraberinde getirecektir. Örneğin; görevlilerden biri, boş ve içinde kimsenin yaşamadığı bir binayı sayarken diğeri saymayabilecektir. Benzer şekilde, bir binanın yanında boş bir arsaya yapılmış, kulübe benzeri bir bina bazı sayım görevlilerince sayılacak bazıları tarafından ise sayılmayacaktır. Yine depo ya da araç park yeri olarak kullanılan temelsiz prefabrik görüntüde bir yapı da görevlilerin inisiyatif kullanmasına göre sayılacak ya da sayılmayacaktır.

Görüldüğü gibi, basit bir bina sayımında bile görevlilerin bir yapıyı hangi koşullarda bina olarak kabul edeceğinin, hangi durumlarda ise bina olarak kabul etmemesi gerektiğinin çok net ve anlaşılır şekilde açıklanması gerekmektedir.