Özdeyiş, vecize, aforizma ya da özlü söz; Söyleyeni ve söyleniş tarihi belli olan özlü sözlere özdeyiş denir.

Tdk Göre Özdeyiş Nedir

1 - Söyleyeni belli özlü sözlerdir. Birkaç kelime ile derin anlam ifade edebilen cümlelerdir.
2 - Kulaktan kulağa ya da yazılı olarak aktarılan kültüre yerleşmiş sözlerdir.

Özdeyişlerin Özellikleri

1. Özdeyişler, kısa ve özlü sözlerdir.
2. Doğruyu, güzeli ve söylemektedir.
3. Bir yargıyı bildirmektedir.

Özdeyiş Örnekleri

1 - Yurtta barış cihanda barış!
Mustafa Kemal Atatürk
2 - Bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum.
Hz. Ali
3 - Elimde olsaydı, her karış toprağa buğday eker gibi kitap ekerdim.
Horace
4 - ‘Hayatta en hakiki mürşit ilimdir’
M.Kemal Atatürk
5 - ‘Bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum’
Hz.Ali
6 - Dünya’yı isteyen bilime sarılsın,Ahiret’i isteyen bilime sarılsın;hem Dünya’yı ,hem Ahiret’i isteyen yine bilime sarılsın.
Hz.Muhammed.
7 - Aklı olanın aslında hiç kimseye özenmemesi gerekir.
Goethe

Özdeyiş Nedir (Detay)

Özdeyiş, vecize, aforizma ya da özlü söz, düşünce, duygu ya da ilkeleri kısa ve öz bir biçimde anlatan sözlerdir. Kimi zaman motto, kelamıkibar ve ülger olarak da anılırlar. Özdeyişlerin söyleyeni genellikle bellidir; ancak bazı sloganlaşmış özdeyişlerin ilk kim tarafından yaratıldığı bilinmeyebilir.
 
Özdeyiş derin anlamı olan geniş duygu ve anlatıların tek ve sloganımsı cümle şeklini almış halidir yani derin duygu tasvirleri ve onlarca kelimeyle ifade edilmeye çalışılanın tek solukta çıkmasıdır. "Damarlarımdaki kan gibisin varlığını her an hissetmiyorum ama yokluğunda yaşayamam." (J.Saramago). Aslında aforizmanın tanımını da yine aforizmaları ile de ses getiren Friedrich Wilhelm Nietzsche yapmıştır :"Benim arzum başkalarının bir kitapta anlattığı şeyi, on cümlede anlatmaktır."
 
Aforizma bir form olarak neredeyse bütün disiplinlerle dirsek temasındadır. Mesela bir Schopenhauer, Nietzsche, Cioran, kimi zaman felsefi kimi zaman şiirsel kimi zaman da edebi yönü baskın olan aforizma yazarlarıdır. Lichtenberg ise yer yer bir düşünür edasıyla tespitler ortaya koysa da, aforizmalarının büyük bölümünü eğitimle ilgili temalar oluşturur. Genel anlamıyla aforizmayı düşündüğümüzde ise, filozofların neredeyse tamamına yakınından bir iki söz, motto bulmak olası olduğu gibi, günümüzde edebi metinlerde ve romanlarda sık sık kullanılan bir formdur aslında. Son olarak; Aforizma irdelemez, imler.