“Çalışmadan, yorulmadan ve üretmeden, rahat yaşamak isteyen toplumlar; evvela haysiyetlerini, sonra hürriyetlerini daha sonra da istiklal ve istikballerini kaybetmeye mahkumdurlar.”
Mustafa Kemal ATATÜRK

Bu söz, Atatürk'ün çalışmanın, üretmenin ve çaba göstermenin önemini vurguladığı bir sözdür. Atatürk'e göre, çalışmaktan, yorulmaktan ve üretmekten kaçan toplumlar, önce haysiyetlerini, sonra özgürlüklerini ve daha sonra da bağımsızlıklarını ve geleceklerini kaybederler.

Bu sözün anlamı şu şekilde açıklanabilir:

1. Çalışmak, üretmek ve çaba göstermek, bir toplumun haysiyetinin temelini oluşturur. Çalışan ve üreten toplumlar, kendi ihtiyaçlarını karşılayabilir ve kendi ayakları üzerinde durabilirler. Bu da onların özgüvenlerini ve haysiyetlerini artırır.
2. Çalışmayan, yorulmayan ve üretmeyen toplumlar, başkalarının yardımlarına muhtaç kalırlar. Bu durum, onların özgürlüklerini kaybetmelerine neden olabilir.
3. Bağımsızlık, bir toplumun kendi kaderini tayin edebilme hakkıdır. Çalışan ve üreten toplumlar, kendi ihtiyaçlarını karşılayabilir ve kendi ayakları üzerinde durabilirler. Bu da onların bağımsızlıklarını korumalarına yardımcı olur.
4. İstikbal, bir toplumun gelecekteki durumudur. Çalışan ve üreten toplumlar, gelecekte daha iyi bir duruma gelebilirler. Bu da onların istikballerini garanti altına almalarını sağlar.

Atatürk'ün bu sözü, günümüzde de geçerliliğini koruyan bir sözdür. Çalışkan ve üretken toplumlar, her zaman daha güçlü ve daha başarılı olurlar. Bu nedenle, her bireyin çalışmanın, üretmenin ve çaba göstermenin önemini kavraması ve bu doğrultuda hareket etmesi gerekir.