Cevap :

Çanakkale Metni Cevapları

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 51 Cevabı

HAZIRLIK

Çanakkale” sözcüğünün zihninizde yaptığı çağrışımları söyleyiniz.

1. Cevap: Çanak gibi bir yere yapılmış olan kale veya çanak şeklinde bir şehirde yer alan bir kale çağrışımı yapmaktadır bana.

Çanakkale’den Kurtuluşa” adlı belgeselden aldığınız notları arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. Cevap: Belgeseli izledikten sonra sizde uyandırdığı duyguları yazmalısınız.

Farklı biryazı karakteri ile yazılmış aşağıdaki şiiri, türünün özelliklerine ve noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli okuyunuz.
Sevgili öğrenciler, bu şiir 1939 yılında yayımlanmıştır. Şiir, Türkçemizin dönemsel söyleyiş özelliklerinden bazılarını barındırmaktadır. Bu yüzden yazım ve noktalama düzeltmesi yapılmadan kitabınıza alınmıştır. Metni okurken bunlara dikkat ediniz.

1. ETKİNLİK

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 52 Cevabı

a. Aşağıdaki kelimelerin anlamlarını metindeki bağlamlarından yola çıkarak tahmin ediniz. Tahminlerinizi “x” işareti koyarak belirleyiniz.

1. Cevap:

b. Okuduğunuz şiirde geçen “öğün” kelimesi, günümüzde “övün” şeklinde kullanılmaktadır. Bu, Türkçenin dönemsel söyleyiş özelliklerinden biridir. Türkçede yazarken gösterilen “ğ” sesi, söylerken tam olarak çıkarılamaz. Bu yüzden “ğ” zamanla “v” ye dönüşmüştür. Bu, “döğüşmek” kelimesinde de görülür. Siz de böyle ses değişmesine uğramış sözcüklere örnekler veriniz.

1. Cevap:

Söğüşleme — sövüşleme

Göğermek —- gövermek

2. ETKİNLİK 

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 53 Cevabı

Necmettin Halil Onan’ın “Bir Yolcuya” şiirini ezberleyiniz. Şiiri, temasına uygun biçimde vurgu ve tonlamalara dikkat ederek arkadaşlarınıza okuyunuz.

1. Cevap:

3. ETKİNLİK 

Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle cevaplayınız.

1. Türk milletinin Çanakkale’de birçok milletin ordusuyla savaşmak zorunda kaldığı hangi dizelerde dile getirilmektedir?

1. Cevap: Başına yüz milletin birden üştüğü yersin! dizesinden anlamaktayız.

2. Düşman ordusunun gücünün bizim ordumuzun gücünden fazla olduğu hangi dizelerde anlatılmaktadır?

1. Cevap: Aşağıdaki dizelerde düşmandaki savaş aletleri ile bizdekiler kıyaslanmıştır.

Sen savaşa girince mızrakla, okla, yayla,
Karşına çıktı düşman çelikten bir alayla.
Sen topun donanmayla, tüfeğin bataryayla,
Neferin ordularla boy ölçüştüğü yersin!

3. Çanakkale Savaşları’na çok genç yaştaki insanlarımızın katıldığı hangi dizelerde ifade edilmektedir?

1. Cevap: “Nice tüysüz yiğitler yılmadı cenk devinden” derken tüysüz yiğitten kasıt genç yaştaki insanlarımızdır.

4. Şair, Çanakkale Savaşları’nı niçin bir destana benzetmektedir?

1. Cevap: Çünkü şaire göre Çanakkale “Sen Mustafa Kemal’in Yüz milletle yüz yüze ilk görüştüğü yer”dir.

5. Şaire göre Çanakkale niçin övünmelidir?

1. Cevap: Sen Mustafa Kemal’in Yüz milletle yüz yüze ilk görüştüğü yersin diyerek övünmesini istemektedir.

6. Şiirde abartma yapılmış mıdır? Yapıldıysa hangi dizelerde yapılmıştır?

1. Cevap: Yapılmıştır. Mesela toprağından fazladır sende yatan adamlar derken abartma yapılmıştır.

7. Şiirin ana duygusu nedir?

1. Cevap: Çanakkale Zaferi

8. Milletimizin Çanakkale’de yaptığı mücadele ile 15 Temmuz’da yaptığı mücadele arasında benzerlikler var mıdır? Açıklayınız.

1. Cevap: Tam olmasa da vardır. Çanakkale’de Mustafa Kemal gibi bir lider varken başımızda 15 Temmuz’da öyle bir liderimiz yoktu. Ama benzeyen yan olarak bu gariban milletin bağımsızlığına huzuruna kurşun sıkan iç ve dış düşmanların olmasını sayabiliriz.

9. Şiiri siz yazmış olsaydınız bu şiire nasıl bir başlık koyardınız? Niçin?

1. Cevap: ÇANAKKALE KAHRAMANLARI

4. ETKİNLİK 

Şairler şiirlerde ahengi sağlamak için dize sonlarındaki ses benzerliklerinden yararlanırlar. Okuduğunuz şiirde de bu ses benzerlikleri vardır. Dize sonlarında yazılışları ve okunuşları aynı, anlamları ve görevleri farklı ek, kelime ve kelime grupları arasındaki ses benzerliklerine kafiye (uyak) denir. Dize sonlarında kafiyeden sonra gelen, yazılışları, söylenişleri ve görevleri aynı olan ek, kelime ve kelime gruplarına da redif denir. Okuduğunuz şiirde hem kafiye hem de redif vardır.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 54 Cevabı

Aşağıda “Çanakkale” şiirinin ilk iki dörtlüğündeki kafiyeler kırmızıya, redifler ise maviye boyanmıştır. Siz de şiirin diğer dörtlüklerindeki kafiye ve redifleri örneklerdeki gibi gösteriniz.

1. Cevap:

-devinden 

-alevinden 

-evinden

-yersin

-adamlar

-damlar

-akşamlar

-yersin

-halin

-ihtilalin

-Kamalin

-yersin

5. ETKİNLİK  

Okuduğunuz şiirle ilgili arkadaşlarınıza sormak üzere bir soru yazınız.

1. Cevap: Bu şiiri okuduğunuz zaman sen de ne tür duygular uyandırdı anlatır mısın?

6. ETKİNLİK 

Okuduğunuz şiirden alınmış aşağıdaki kelimelerde hangi hâl eklerinin olduğunu ve bu eklerin işlevlerini yazınız.

yiğitler: yiğit kelimesi yalın haldedir. -ler eki çokluk ekidir.
düşmana: -a eki yönelme durum ekidir
sesim:-i eki belirtme durum ekidir
cenkte: -te eki bulunma durum ekidir
toprağından: -dan eki ayrılma durum ekidir

7. ETKİNLİK 

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 55 Cevabı

a. Aşağıdaki kelime ve kavram havuzundan yararlanarak, yaptığınız araştırmalardan ve EBA’dan izlediğiniz belgeselden yola çıkarak “Mustafa Kemal Atatürk ve Çanakkale” konulu bir konuşma yapınız. Konuşmanızda kelime ve kavram havuzundaki kelime ve kelime gruplarını anlamlarına uygun kullanmaya özen gösteriniz. Konuşmanızı 3-4 dakika ile sınırlandırınız.

1. Cevap: Atatürk’ün bir lider olarak ülkemizi değiştirdi. Başka yaşam başka hayat sundu ve bunları bize sunarken tek değildi. Yanında canını feda eden insanlarda vardı. Bizim şimdi böyle yaşam sürmemizin nedenini onlara borçluyuz. 1923 ve sonra Atatürk’ün yenilikleriyle ülkemiz değişti. Atatürk ve canını feda eden insanlara sonsuz teşekkürler. İşte bu çalışmaların fitilini Çanakkale’de yaktı. O zor günlerde orada komutan olarak ölmeyi emreden bir kahraman olarak vatanı için canını kanını vermekten çekinmeyecek biri olarak bizleri bugüne taşıyacak mücadelenin kahramanı olmaya hak kazandı.

b. Konuşmanızı tamamladıktan sonra aşağıdaki soruları cevaplayınız. Bunun için tablonun ilgili yerlerine “X” işareti koyunuz.

Kelime ve kavramları yerinde ve anlamlarına uygun kullanabildim mi? (x)
Herkes beni rahatlıkla duyabildi mi? (x)
Gereksiz el ve kol hareketleri yaptım mı? (x)
Konuşmamı zamanında tamamlayabildim mi? (x)
Konuşmamda gereksiz tekrarlar yaptım (x)

c. Daha iyi bir konuşma yapabilir miydiniz? Nasıl? Kısaca açıklayınız.

1. Cevap: Belki kürsüden konuşurken biraz daha jest ve mimiklerimi fazla kullanabilirdim.

8. ETKİNLİK 

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 56 Cevabı

Aşağıdaki görseli inceleyiniz. Siz de bırakılan boşluğa okulunuzda düzenlemeyi planladığınız “Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma Programı” için bir el ilanı tasarlayınız. Tasarlayacağınız el ilanı için metin oluştururken özlü sözlerden ve şiirlerden yararlanabilirsiniz.

1. Cevap:

GELECEK DERSE HAZIRLIK

Tekalif-i milliye Emirleri hakkında araştırma yapınız.

1. Cevap:

Sakarya Meydan Muharebesi öncesi ordunun ihtiyaçlarını karşılamak üzere Mustafa Kemal’in Başkomutanlık yetkisine dayanarak , 7 ve 8 Ağustos 1921 günleri yayımladığı on emire Tekalif-i Milliye Emirleri denir.

Tekalif-i Milliye Emirlerinin Amaçları

Ordunun silah ihtiyacını karşılamak

Ordunun giyecek ve taşıt ihtiyacını karşılamak

Ordunun personel ve asker ihtiyacını karşılamak

Tekalif-i Milliye Emirlerinin Maddeleri

Her ilçede bir tane Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulacak.

Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.

Her aile bir askeri giydirecek.

Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40’ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.

Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının %40’ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.

Her türlü makineli aracın %40’ına el konacak.

Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20’sine el konacak.

Sahipsiz bütün mallara el konacak

imece nedir? Büyüklerinize sorunuz.

1. Cevap: Genellikle kırsal yerleşim yerlerinde, birçok kişinin toplanıp el birliğiyle bir kişinin tarlasını sürmek, ekinini biçmek, harmanını kaldırmak, mısırını, fındığını toplamak vb. gibi bir işini görmesi ve böylece herkesin bu türden işlerinin sırayla bitirilmesi.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat