Cevap :

ÇENGEL ÇEŞİTLERİ

1. Bir hikaye, anekdot ya da kişisel deneyiminizi paylaşın.
2. Güncel bir şeye referans göstererek başlayın.
3. Bir alıntı ile açılış yapın.
4. Bir fıkra ya da komik bir hikaye anlatın.
5. Önemli bir istatistik veri kullanın.
6. Düşündürücü ve ilginç bir soru ile başlayabilirsiniz.
7. Kendiniz hakkında ya da konu ile ilginiz hakkında konuşarak başlayın.
8. Doğrudan dinleyicilerinizi referans gösterebilirsiniz.
9. Çarpıcı bir görsel imge kullanabilirsiniz .

ÇENGEL NEDİR?
Tüm konuşmada olduğu gibi etkili bir açılışın da bazı bölümleri vardır ve bunlardan biri Çengel'dir. Çengel, güçlü ve izleyici üzerinde dramatik bir etkisi olan, onların hayal güçlerini harekete geçiren, düşünmeye sevk eden hatta onları şaşırtan bir şey olmalıdır. En önemlisi de tüm dinleyicilerin ilgilerini sizde toplamalarını ve söyleyeceğiniz her sözü merakla beklemelerini sağlamalıdır.

Dinleyicilerinizin ilgisini çekebilmek için konuşmanıza bir çengel ile başlamanız gerekir. Çengel burada izleyicilerinizin dikkatini çekmenize yardımcı olan ve onları konuşmanızın ana fikrine doğru yönlendiren bir şeydir. Çengel, güçlü ve izleyici üzerinde dramatik bir etkisi olan, onların hayal güçlerini harekete geçiren, düşünmeye sevk eden hatta onları şaşırtan birşey olmalıdır. En önemlisi de tüm dinleyicilerin ilgilerini sizde toplamalarını ve söyleyeceğiniz her sözü merakla beklemelerini
sağlamalıdır.

Anahtar nokta çengelinizi konuşmanızın geri kalanına ve tabii ki ana fikrinizi açık bir şekilde bağlamaktır. Bunun için seçeceğiniz hikâyenin ya da anekdotun ya da sahnenin konuşmanız için çok önemli bir fikri ya da prensibini ifade ettiğinden emin olun. Bu konuşmanızın geri kalanı ile çengel arasındaki açık bağlantı konusunda size garanti olacaktır. Bağlantıyı daha açık hâle getirmek için de hikâyenizin ya da anekdotu veya sahneyi, bu bize göstermektedir ki..., bu deneyim bana şunu öğretti.... gibi bağlayıcı cümlelerle devam edebilirsiniz.

Yani çengel yalnızca dinleyicilerin dikkatini çekmekle kalmamalı onları ana fikre, konuşmanın geri kalanına doğru yönlendirmelidir. Çok dikkat çekici bir çengel ile konuşmanızı başlatabilirsiniz ama eğer ana konuyla ilgisini kurmazsanız bu havada kalan hatta rahatsız edici bir örnekten öteye gitmeyecektir. Böylesi bir durumda yaptığınız şey bir çengelden çok bir çekice benzer. İzleyiciyi şaşırtır sersemletir fakat onu hiçbir yere yönlendirmez.

Nasıl ki açılış çengeli dinleyicilerin dikkatini konuşmanıza çektiyse sonuç fikirleriniz de onların olumlu bir izlenimle ayrılmalarını sağlamalıdır. Son cümleleriniz akıllıca, iyi yazılmış ve hatta alıntılanabilir cümleler olmalıdır.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat

Cevap :

Çengel Çeşitleri

Aşağıda birçok açılış önerisi sıraladık. Hangi çengeli kullanacağınız sizin seçiminize kalmıştır ama
kullanırken dinleyicilerin ilgisini çektiğinden ve dinleyicileri konuşmanızın sonraki bölümündeki ana
fikre yönlendirdiğinden emin olun.

Bir hikaye, anekdot ya da kişisel deneyiminizi paylaşın

Çocukluğunuzu hatırlayın. Yatmadan önce dinlediğiniz yada dedenizin, anneannenizin size anlatığı
hikayeleri düşünün. İyi anlatılmış hikayelerin hayal gücünüzü nasıl ele geçirdiğini, nasıl canlandırdığını,
ne kadar hoşunuza gittiğini ve daha fazlasını dinleme isteğinizi kamçıladığını hatırlıyor musunuz?
Yetişkin olduklarında da insanlar hikaye dinlemekten hoşlanırlar. Canlı imgeleriyle bir hikaye
dikkatimizi cezbeder ve anlatıcıdan daha fazlasını anlatmamızı istememize neden olur. Bu da tam
dinleyicilerinizde bir konuşmanın açılışında oluşmasını beklediğimiz tepkilerdir. Bu yüzden bir hikaye ya
da anekdot ile giriş yapmak son derece etkili bir çengeldir.

Anlatabileceğiniz birçok hikaye bulabilirsiniz ya da sizin ya da bir başkasının başından geçmiş ilginç
bir deneyimi kullanabilirsiniz. Ya da bir yerlerde kulağınıza çalınmış ilginç bir anekdotla da
başlayabilirsiniz. Popüler bir filmin ya da bir kitabın ya da bir oyunun bir sahnesini tasvir ederek de
başlayabilirsiniz. Ya da duruma uygun bir hikayeyi kendiniz de uydurabilirsiniz.

Anahtar nokta çengelinizi konuşmanızın geri kalanına ve tabii ki ana fikrinizi açık bir şekilde
bağlamaktır. Bunun için seçeceğiniz hikayenin ya da anekdotun ya da sahnenin konuşmanız için çok
önemli bir fikri ya da prensibi ifade ettiğinden emin olun. Bu konuşmanızın geri kalanı ile çengel
arasındaki açık bağlantı konusunda size garanti olacaktır. Bağlantıyı daha açık hale getirmek için de
hikayenizin ya da anekdota veya sahneye, bu bize göstermektedir ki..., bu deneyim bana şunu öğretti....
gibi bağlayıcı cümlelerle devam edebilirsiniz.

Ayrıca seçtiğiniz hikayenin ilginç bir hikaye olmasına ve elbette ki iyi anlatabildiğinize emin
olmalısınız. Bir hikayeyle başlamanın avantajı çok canlı detaylar kullanabilmenize olanak tanımasıdır.
Canlı tanımlamalar kullanmalı, belki hikayedeki insanları karakterize etmeli, biraz tiyatro yeteneğinize
güvenmelisiniz. Böyle yaparak, dili iyi kullanarak dinleyicilerinizin de iyi bir konuşmacı, anlatıcı
olduğunuz izlenimini kazanmasına neden olabilirsiniz. Böylece konuşmanın geri kalanında da iyi bir
konuşma dinleyeceklerini düşünmelerini sağlayabilirsiniz.

Güncel bir şeye referans göstererek başlayın

Dinleyicilerinizin dikkatini çekmenin bir başka yolu da güncel bir olay ya da konuya referans
göstermektir. Konuşma sırasında olmakta olan, konuşmadan önce olmuş olan ya da daha yakın zamanda
olacak olan olaylara referans göstermek dinleyicilerinizin de ilgili olduğu bir konuyu konuşmanıza
taşımanız ve onlarla daha başta ortak birşeyler paylaşıyor olmanızı sağlayacaktır.

Kullanabileceğiniz referanslara aşağıda birkaç örnek verilmiştir.

• Haber hikayeleri: Güncel gazeteleri ve dergileri tarayın. Konuşmanızla ilgili olabilecek haberleri
ulabilirsiniz. İlla çok büyük haberler olmaları gerekmez. Sadece konuşmanızla ilgili olduğundan
kesinlikle emin olun.
• Güncel olaylar: Herkesçe bilinmekte olan güncel bir olaya referans göstererek de konuşmanıza
başlayabilirsiniz. Burada önemli nokta tercih edeceğiniz güncel olayın dinleyicileriniz arasında
hemen herkes tarafından bilindiğinden emin olmanızdır. Konuşmanızı yaptığınız yere yakın bir
yerde ve dinleyicilerinizin aşina olduğu bir konuyu da tercih edebilirsiniz. Bu dinleyicilerinizde
onlarla doğrudan ilgili bir konudan bahsetmeniz yüzünden olumlu bir izlenim oluşturacaktır.
• Fiziksel yer: Konuşmanızı yaptığınız yerde veya yakın biryerlerde olan olaylar da açılış için iyi
bir referans olabilir. Konuşmanın yer aldığı ya da yakınlarındaki fiziksel alanlar içinde ilginç
birşeyler bulmaya çalışın. Mesela o bölgenin ilginç bir tarihi ya da ayırdedici bir özelliği sizin
referans gösterebileceğiniz ve konuşmanızın açılışını yapabileceğiniz iyi bir çengel olabilir.
• Konuşma yaptığınız organizasyona referans gösterin: Konuşmanızın yer aldığı organizasyona da
doğrudan referans gösterebilirsiniz. Özellikle bu organizasyon önemli ve nadir birşey üzerine
yapılıyorsa. Ya da katıldığınız konferansın ya da buluşmanın o seneki teması üzerinden, eğer bir
kişinin anısı için düzenleniyorsa o kişi ile ilgili anılar üzerinden, ya da önemli bir olayın yıl
dönümü olması üzerinden açılışınızı yapabilirsiniz. Bu açılış dinleyicileriniz için özel bir anlamı
olan bir konuda olacağı için etkili olacaktır.
• Güncel bir trendi kullanın: Eğer çok gündemde olan bir konu konuşmanızla ilgiliyse ya da son
zamanlarda çok popüler olan bir trend varsa, mesela son zamanlarda küpe takmak erkekler
arasında yükselen bir trend olabilir, bunun gibi güncel eğilimlere referans göstererek
konuşmanıza başlayabilirsiniz.
• Konuşmanızın tarihi: Eğer konuşmanız özel bir güne denk gelmişse bu günü de referans
göstererek bir çengel oluşturabilirsiniz. Tabi bu gün ile konuşmanız arasında bir ilgi kurmanız
gerekmektedir. Yoksa, bugün 28 Temmuz deyip konuşmanıza devam etmeniz birşey ifade
etmeyecektir. Muhtemelen dinleyicilerin büyük çoğunluğu o günün hangi gün olduğunu
biliyordur. Onun yerine doğrudan o günün anlamı ve öneminden bahsederek konuşmanız ile
arasındaki ilişkiyi kurmalısınız.

Bir alıntı ile açılış yapın

Birçok seçenek içinde bir açılış çengeli olarak en kolay yol bir alıntı ile başlamaktır. İstediğiniz
alıntıyı bulmak özellikle de bilgi ve iletişim teknolojilerinin bu kadar geliştiği bir çağda artık kolay
değildir. Alıntı sözlükleri ve ansiklopedileri de vardır. Yalnızca indexte konunuzla ilgili bölümü bulmanız
yeterlidir. Daha sonra beğendiğiniz bir alıntıyı kullanabilirsiniz.

Bir alıntıyla başlamanın kötü tarafı çok yaygın olmasıdır. Dinleyiciler bir konuşmanın genellikle bir
alıntı ile başlayacağı konusunda bir beklentiye sahiptir. Böyle başladığınızı duyduklarında ise, çok iyi bir
alıntı olsa bile yine de, daha ilginç ve beklemedikleri birşey duydukları zaman gösterecekleri dikkati
göstermeyebilirler. Bu tabi alıntı ile başlayamazsınız anlamına gelmez. Eğer diğer yollar işe yaramamışsa
ya da konuşmaya hazırlanmak için fazla zamanınız yoksa alıntı yapmak iyi bir açılış taktiği olabilir.
Sadece iyi bir alıntı seçtiğinizden emin olun ve herkesin bildiği klişe alıntılardan uzak durun. Tabi
dinleyicilerin çoğunluğunun aşina olduğu bir kişiden alıntı yapmaya da özen gösterin yoksa alıntı
yaptığınız kişinin adını söylediğinizde o da kim ? gibi tepkilerle karşılaşabilirsiniz ve açılışınız ilginç
olmaktan çok uzaklaşır. Bu yüzden dinleyici kitlenizin kim olduğunu iyi analiz etmelisiniz. Örneğin bilim
adamlarına bir konuşma yapıyorsanız ünlü bilimci Stephen Hawking’den bir alıntı yapabilirsiniz. Çünkü
dinleyicilerinizin çoğunluğu bu isme aşinadır. Fakat bu ismi hayatlarında hiç duymamış insanlara
yaptığınız bir konuşmaya kendisinin sözlerinden birine atıfta bulunarak bir açılış yaparak başlarsanız
dinleyicileriniz bu kişinin kim olduğu konusunda da fikir sahipleri olmadıkları için çok da
önemsemeyebilirler.

Elbette yapacağınız alıntı da son derece önemlidir. Alıntı içinde biraz mizah barındıran, şaşırtıcı,
ilham verici olmalıdır.

Bir fıkra ya da komik bir hikaye anlatın

Birçok kişi iyi bir konuşmanın iyi bir fıkra ile ya da şaka ile başlaması gerektiği konusunda aynı
kanıdadır. Bu mantıksız değildir. Fıkranızı anlatınca ya da şakanızı yapınca dinleyicilerinizden gereken
tepkiyi alır onları güldürürseniz onları daha olumlu bir ruh haline sokarsınız. Onları eğlendirmiş ve sizden
hoşlanmalarını sağlamış olursunuz. Fakat dinleyicilerinizi eğlendiriyor olmanız onlar üzerinde istediğiniz
etkiyi yaptığınız anlamına da gelmez. Birçok konuşma yalnızca dinleyicileri eğlendirmekten daha ciddi
amaçlar için yapılır. Hatta bazı konuşmalar için espri uygun düşmeyebilir özellikle de ciddi bir konu
tartışacaksanız. Ayrıca konuşmalara bir şaka ya da fıkra ile başlamak bir klişe olduğu için çok orjinal bir
tane bulmanız da gerekecektir.

Kullanacağınız fıkra ya da şakanın kimseyi rahatsız etmeyeceğinden de emin olmanız gerekir. Bu
konu hakkında iyi düşünmelisiniz. Eğer kişileri rahatsız etme ihtimali varsa riski almak doğru bir seçenek
değildir. Bunun yerine başka bir açılış çengeli tercih edilebilir.

Son olarak kendinizi de iyi tanımalısınız. Kimi insanlar zamanlamayı iyi tutturabildiği için çok iyi
fıkra anlatabilir. Kimi insanlar ise bu konuda fazla yeteneğe sahip değildirler. Kendi durumumuzu
değerlendirip bu konuda fazla yetenekli değilseniz risk almaya gerek yoktur.

Önemli bir istatistik veri kullanın

Bazı konuşmalar konuları gereği anahtar noktaları oluşturmak için istatistiksel verilere ihtiyaç
duyarlar. Özellikle bu tarz konuşmalarda açılış olarak istatistik kullanmak mantıklı olabilir. Fakat çoğu
insan sadece sayılar duymaktan rahatsız olur. Önemli olan yalnızca sayıları söylemek değil, bu sayıların
ne anlama geldiklerini de etkileyici bir biçimde ifade etmektir. Konunuzla ilgili istatistik bulabileceğiniz
birçok kaynak mevcuttur. Örneğin Türkiye İstatistik Kurumu’nun internet sitesi ya da yayınlanan yıllıklar
ve hatta gazete ve dergilerde açıklanan istatistikleri de eğer konunuzla ilgiliyse ve ilginç, etkileyici bir
hale getirebiliyorsanız kullanabilirsiniz.

Düşündürücü ve ilginç bir soru ile başlayabilirsiniz

Soru sormak doğal olarak karşı tarafın dikkatini çeker. Doğrudan kişisel bir görüşmedeki gibi sesli bir
yanıt vermeseler bile sorunun yöneltildiği kişilerde, ben bu soruya nasıl cevap verebilirim gibi bir
düşünce yaratır. Bu yüzden bir soru ile başlamak kolay ve hızlı bir açılış yöntemidir.
Çok etkili bir yöntem olsa da soruyu ya da sorularınızı seçerken dikkatli olmanız gerekir.
Dinleyicileriniz kendilerini bir sınavda ya da sorguya çekiliyorlarmış gibi hissetmemelidirler. Daha çok
açık uçlu sorular sormaya da dikkat etmeliyiz. Ayrıca dinleyiciler başlangıçta sorduğunuz soruların
cevaplarını konuşmanızın sonrasında ifade edeceğinizi düşünüp dikkatlerini sürdürebilirler.

Kendiniz hakkında ya da konu ile ilginiz hakkında konuşarak başlayın

Kendiniz hakkında konuşmaya başlayarak daha kişiselleştirilmiş bir açılış çengeli de
oluşturabilirsiniz. Tabi diğer tüm açılış çengellerinde olduğu gibi bu da ana fikriniz, temanız ile doğrudan
ilişkili olmalıdır. Konuşmanıza, konuşacağınız konu ile nasıl ilgilenmeye başladığınızı anlatarak, daha
önceki çalışmalarınız ya da deneyimlerinizi ifade ederek başlayabilirsiniz. Bu konuya sizi neyin çektiğini
anlatmak da dinleyicilerinize de dinlemeleri için bir sebep sunacaktır. Konuşmacının bile konu ile
ilgilenmek için bir sebebi yoksa, dinleyicilerin neden olsun?
Dinleyicilerle kişisel bilgilerinizi paylaşmanız onlarla aranızda daha sıcak ve insani bir ilişki
kurmanıza da yardımcı olabilir. Fakat bu noktada kendi CV nizden ya da geçmiş başarılarınızdan çokça
bahsedip açılışı bir kişisel reklam haline getirmemeye dikkat etmelisiniz. Yoksa dinleyicileriniz sizi
egoist, bencil, kendini beğenmiş bir konuşmacı olarak algılayabilir ve tepki gösterebilirler. En iyi
yollardan biri kendi özellikleriniz ya da deneyimleriniz veya konu ile ilginiz hakkında esprili bir giriş
yapmaktır.

Doğrudan dinleyicilerinizi referans gösterebilirsiniz

Eğer dinleyicilerinizin çoğunluğunun ortaklaştığı birşey varsa. Örneğin, aynı yerden geliyorlarsa, aynı
işi yapıyorlarsa bu bilgileri açılışınız ile bağlayabilirsiniz. İnsanlar kendileri ile ilgili birşeyler duymayı
severler. Eğer dinleyicileriniz hakkında konuşarak söze başlayacaksanız onlar hakkında söyleyecek iyi
birşeyler de bulmanız gerekir. Eğer bu açılış taktiğini kullanmak istiyorsanız konuşmanızı hazırlarken
dinleyicileriniz hakkında iyice bilgi toplamanız gerekir. Eğer doğru şekilde yaparsanız, dinleyicileriniz
kendileri hakkında bu kadar bilgi edinmiş olmanızı takdirle karşılayacaklardır.

Çarpıcı bir görsel imge kullanabilirsiniz

Bir resim binlerce kelimenin anlatacağı şeyi anlatabilir. Bir görsel ile konuşmaya başlamak
dinleyicinize seyredecek ilginç birşeyler sunmak hatta beklenmedik bir şey ile onları şaşırtabilecek bir
yöntemdir. Dinleyiciler konuşmacıyı duymaya gelirler ve izlenecek birşeyler de olmasından memnun
olacaklardır. İlginç bir görselle başladığınızda dinleyicileriniz daha sonra bu görsel hakkında ne
söyleyeceğinizi de merak edeceklerdir. Fakat, dinleyicileri bir görsel imge ile şoke edip öylece
bırakamazsınız. Üzerine söyleyeceğiniz birşeyleriniz de olmalı ve bu söyleyecekleriniz imgeyi
konuşmanızın ana fikri ile bağlayabilmelidir.