İşte Cevaplar
Burada kök; terim anlam olarak kullanılmıştır. Bitkinin bölümlerinden biri olan kök kısmı bir terimdir. Bu cümle de herhangi bir yan anlam bulunmamaktadır.
YAN ANLAM
Bir sözcüğün ilk anlamından çok uzaklaşmadan kazandığı yeni anlamdır. Sözcük ilk anlamına bir benzerlik ilgili ile veya çağrışım yapacak şekilde bağlı olmalıdır. Sözcüğün ilk anlamını çağrıştırmalıdır. Genelde insandan doğaya aktarım şeklinde karşımıza çıkar. Ayrıca bir sözcüğün birden çok yan anlamı olabilir. Aşağıdaki örneklere göz atalım:
Ayakkabının burnu sence de çok sivri değil mi? (Burada “burun” sözcüğüne dikkat edelim. Burun dediğimiz zaman akla ilk insana ait bir organ geliyor. İnsana ait bir organ olan burun kafaya bağlı, sivri yapısıyla bilinir. Ayakkabının burnu da ayakkabının gövdesine bağlı en sivri bölümdür. Yani kelimenin ilk anlamı ile bir benzerlik ilgilisi vardır. İşte “burun” sözcüğü bu yolla yan anlam kazanmıştır. )
ÖRNEKLER
Makinenin kolu bozulmuş.
Kapının kolu kırıldığı için yenisini taktık.
Ev denize bakıyor. (Ev yön olarak denize cephe olduğu için “bakmak” sözcüğü yan anlamda kullanılmıştır.)
Eline biraz para sıkıştırıp savmış başından.
Yol ağzında inebilir miyim?
Çanta ağzına kadar parayla doluydu.
Masanın ayaklarındaki vidalar gevşemiş.
Lavabonun altına dirsek almaya gidiyorum.
Senin için henüz boş bir kadromuz yok.
Bakın çocuklar, İstanbul Boğazı’ndan geçiyoruz.
Yukarıda koyu yazılmış örnekleryan anlamörnekleridir.TERİM ANLAM
Bir zümreye; meslek grubuna, spor dalına, iş alanına vs. ait özel sözcüklerdir. Bu sözcüklerin bazıları sadece terim anlamda kullanılırken bazıları da kimi zaman terim anlamda kimi zaman gerçek, mecaz ve yan anlamda kullanılabilir. Şimdi örneklere göz atalım:
Bu şiirin ölçüsü 7’li hece ölçüsüdür. (“Ölçü” sözcüğü edebiyat alanına ait terim anlamda kullanılmıştır.)
Ölçü birimlerimiz Cumhuriyetle birlikte değişmiştir. (“Ölçü” sözcüğü gerçek anlamda kullanılmıştır.)
Bu sefer ölçüyü gerçekten kaçırdı. (“Ölçü” sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır. )
Ölçü, şiir, uyak, kafiye, redif, mecaz, aliterasyon, kinaye… (Edebiyat terimleri)
Üçgen, açı, kenarortay, dikdörtgen, kare, prizma… (Geometri terimleri)
Skeç, tekst, metin, rol, dekor, suflör, perde, oyun, provs… (Tiyatro terimleri)
Hukuk, hakim, mahkum, adalet, celse, dava, beraat, müebbet, hapis… (Hukuk terimleri)
Doktor, hasta, eks olmak, steteskop, kalp, acil… (Tıp terimleri)
Bu olaya bakış açınızı değiştirmelisiniz. ( Yan anlamda)
Diğer Cevaplara Gözat