Dalga Aşındırma Şekilleri

Dalgaların aşındırma gücü, dik kıyıların önünde daha fazladır. Açıklarda görülen serbest (büyük) dalgalar, sığ kıyılarda kırılır (çatlar). Dalgalar dik kıyılarda genelde aşındırma, sığ kıyılarda ise genelde biriktirme faaliyetinde bulunurlar.

1. Falez (Yalıyar)

Dalgalar, çarptıkları yüksek kıyıları alttan aşındırır. Alttan oyulan kıyıların üst kısımları zamanla çöker. Böylece falez adı verilen dik kıyı şekilleri meydana gelir.Bu olay kıyıların gittikçe daha dik olmasına ve kara içine doğru gerilemesine yol açar.

Türkiye’den (Antalya) Falez Örneği

Ülkemizde falezler en çok Karadeniz kıyılarında oluşmuştur. Çünkü, en dik kıyılarımız Karadeniz kıyılarıdır. Hopa – Sarp arası ile Cide – İnebolu arası ve Şile çevresi falezli kıyıların en fazla olduğu yerlerdir. Akdeniz’de Teke ve Taşeli kıyılarında da falezler oluşmuştur.

2. Aşınım Düzlüğü (Abrazyon Platformu)

Derin kıyılardaki aşınmanın devam etmesi sonucu, kıyı boyunca uzanan falezlerin gerilemesiyle oluşmuş, sığ sularla kaplı olan düzlüklerdir.

3. Mağara ve Köprüler

Derin kıyılardaki aşınma faaliyetleri sırasında, tabakaların zayıf kesimlerinin aşınması mağara ve köprülerin oluşmasına yol açar.

Dalga Birikim Şekilleri

1. Kıyı Oku (Kordonu):

Dalgaların taşıdığı malzemeleri deniz içinde veya kıyıya paralel bir şekilde biriktirmesiyle kıyı oku oluşur. Kıyı okunun daha büyüğüne kıyı kordonu denir.

2. Lagün [(Kıyı Set Gölü)(Deniz Kulağı)]

Koy ve körfez önlerinin kıyı okları ile kapanması sonucu oluşan göllere lagün adı verilir.
Örnek: Durusu (Terkos), Büyük ve Küçük Çekmece, Akyatan Gölü vb.

3. Tombolo [(Bağlama Seti) (Saplı Ada)]

Denizdeki bir adanın kıyı okları ile karaya bağlanması sonucu oluşan şekillere tombolo adı verilir. Türkiye’deki en güzel örneği Marmara Deniz’inde bulunan Kapıdağ Yarımadasıdır. Bunun dışında Sinop, İnce Burunda tombolo özelliği gösterir.

4. Kumsal (Plaj)

Dalgaların aşındırmasıyla kıyıdan koparılan parçalar, dalgaların ilerleme gerileme hareketi sonucunda giderek ufalanır. Dalgaların bu küçük boyutlu malzemeleri alçak kıyılarda biriktirmesi sonucu kumsallar oluşur.