1. Eski Roma'da üç sınıftan ikincisinin üyesi olan yurttaş.
2. Ortaçağ Avrupası'nda özel eğitimle yetişmiş, belli ülküler taşıyan, soylu, atlı savaşçı: “Niğbolu muharebesine birçok Fransız asilleri ile şövalyeler ve Almanlar iştirak etmişlerdir.” -F. R. Atay.
3. Derebeylik düzeninde soyluluk unvanlarının en alt basamağı.
4. Günümüzde Fransız hükûmetinin verdiği şeref belgesi ve nişanı.
5. Orta Çağ Avrupa'sında özel biçimde yetişmiş ve özel ülküler taşıyan soylu kişi, atlı savaşçı.
6. Feodal düzende soyluluk sanlarının en alt derecesi.

Şövalye Nedir

Şövalye, Orta Çağ Avrupa'sında seçkin ve profesyonel bir atlı asker (süvari) sınıfıydı.[1] Şövalyelik günümüzde, bazı ülkelerde önemli bir hizmet nedeniyle verilen bir unvana dönüşmüştür.[1]

Şövalyeliğin Tarihçesi

Ortaçağdaki ilk şövalyeler profesyonel atlı askerlerdi. Bir kısmı feodal bir beyin veya hükümdarın -tımar sistemine benzer şekilde- toprak tahsis ettiği vasallardı ve gerektiğinde efendilerinin birliklerinde savaşıyorlardı; ancak toprak tahsis edilmeyen şövalyeler de vardı. Bazen efendi, şövalyeleri tek tek hizmetine alıyor ve onlara toprak tahsis ediyordu. Bazen de kendisine toprak tahsis edilen bir şövalye yanında başka şövalyeleri getiriyordu.
 
Şövalyeler efendilerine korumalık yapıyor, keşiflerde eşlik ediyor, şatoda bekçilik yapıyor ve onlar adına savaşlara katılıyordu. İngiltere'de sadece hükümdarın şövalye istihdam etmesine izin veriliyordu. Fransa'da ise diğer soylular da şövalye kullanabiliyordu. Bu durum bazı soyluların çok güçlenmesi sonucunu doğurdu.[2]
 
Önceleri şövalyeler yılda sadece 40 gün çalışıyorlardı.[2] 12. yüzyıldan itibaren şövalye sayısında azalma görüldü ve hizmet süreleri uzadı. Şövalyeler askerî hizmet yerine "scutage" denen bir vergiyi vererek, seferlere katılmamaya başladılar. 14. yüzyıla gelindiğinde, savaşta süvarilerin öneminin azalması, paralı askerlerin tercih edilmesi, toprak kiracılarının isteksizliği gibi nedenlerle şövalye sayısında ciddî bir azalma görüldü.[2]

Şövalyelerin Eğitimi

Şövalye olarak yetiştirilecek olan bir erkek çocuğu, yaklaşık 7 yaşındayken babasının evinde "page" olarak çalışmaya ve eğitim almaya başlıyordu. Page eğitimi, muharebenin yanı sıra -çocuğun ailesinin sosyal sınıfına da bağlı olarak- avcılık, dans, müzik gibi konuları da kapsıyordu. Çocuk yaklaşık 12 yaşındayken efendisinin evine taşınıyor ve eğitimine -daha kapsamlı olarak- burada devam ediyordu. Bu dönemde aday "damoiseau" veya "valet" (Almanya'da "knappe") olarak adlandırılıyordu. Bir seferde efendisinin kalkan veya zırh taşıyıcısı veya bir şövalyenin yardımcısı (esquire) olarak görev yaptıktan sonra, şövalyeliğe uygunsa ve gerekli silah, zırh ve ekipmanları alacak parası varsa şövalyeliğe terfi ediliyordu.[1]

Şövalyelik Töreni

Şövalyelik unvanı bir törenle veriliyordu. Tören bazen bir festival veya bayram günü, gösterişli şekilde gerçekleştiriliyordu. Şartlara bağlı olarak, bazen de muharebe alanında basit bir tören gerçekleştiriliyordu. Unvan verilirken genellikle kılıcın bir yüzü, efendi tarafından, şövalyenin omzuna değdiriliyordu. Bu gelenek günümüzde de devam ettirilmektedir.[1]

Günümüzde Şövalyelik

Birleşik Krallık'ta günümüzde de, sanat, iş, siyaset, spor vb. her alandan üstün hizmetlerde bulunmuş başarılı kimseler şövalyelik nişanı ile ödüllendirilirler. Ödüllerini ve unvanlarını törenle kraliçeden alırlar ve isimlerinin önünde Sör (İng: Sir) ya da bayansa Dame unvanını taşımaya hak kazanırlar. Örneğin müzisyen Paul McCartney ve dağcı Edmund Hillary şövalye unvanına sahip ünlülerdendir.

Kaynakça

1.^ a b c d "knight." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2012.
2.^ a b c "knight service." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2012.