Yazarın herhangi bir konu hakkındaki görüş ve düşüncelerini serbest bir şekilde ortaya koyduğu yazılardır.

 Bir toplumu; sosyal, siyasal, bilimsel vb. konularda düşündürmek amacıyla fikri temelleri olan, bir kısmı kişisel düşünceler olurken bir kısmı ispatlanmış gerçeklere dayanarak yazılan yazılara düşünce yazıları denir. Düşünce yazılarında açıklayıcı ve tartışmacı anlatım teknikleri çokça kullanılır. Fikri alt yapısı olan türler olması sebebiyle de düşünceyi geliştirme yollarından sayısal verilerden yararlanma, tanık gösterme, örneklendirme ve karşılaştırmalara sık sık başvurulur.

Başlıca düşünce yazıları şunlardır:

1) Makale:

Herhangi bir konuda bilgi vermek bir düşünceyi savunmak ya da eleştirmek amacıyla yazılan yazılara makale denir.

2) Fıkra (Köşe Yazısı):

Fıkra, nükteli, güldürücü fıkralar ve köşe yazısı olan fıkralar olmak üzere ikiye ayrılır.

Yazarın gündelik olayları özel bir görüşle, güzel bir üslupla, kanıtlama gereği duymadan yazdığı kısa, günübirlik yazılara fıkra (köşe yazısı) denir.

3) Deneme:

Bir yazarın herhangi bir konuyla ilgili duygu ve düşüncelerini kendisiyle konuşuyormuş gibi dile getirdiği yazı türüne deneme denir.

4) Sohbet (Söyleşi):

Yazarın, bir konu hakkındaki kişisel görüşlerini, okurla konuşuyormuş gibi bir üslupla aktardığı fikir yazılarına sohbet (söyleşi) denir.

5) Mektup:

Genel anlamda mektup, birbirinden uzakta bulunan kişilerin duygu, düşünce ve istekleri ile olayları duyurmak için birbirlerine yazdıkları yazılara mektup denir.

6) Eleştiri (Tenkit):

Bir eseri, bir kişiyi, bir konuyu olumlu ya da olumsuz yönleriyle ortaya koyan eserlere eleştiri (tenkit) denir.