Duygusal zeka kısaca sosyal zeka olarak da tanımlanır. Bu nedenle gelişmesinde ya da azalmasında ailenin, yakın arkadaşların ve iş hayatının payı büyüktür. Sosyal zeka toplam üç aşamadan oluşur.

İlk aşama, başkalarının duygularını algılamaktır. Buna kısaca ''empati'' adı verilir. Kişinin kendini başkalarının yerine koyup onun gibi düşünüp hissetmesi anlamına gelen empati, duygusal zekanın ilk ve en önemli kısmını oluşturur. Empati yapabilen kişiler çok daha yardımsever bir kişiliğe sahip oldukları yakın çevreleri tarafından sevilir ve takdir edilirler.

İkinci aşamada kızgınlık, öfke, kaygı gibi negatif duygular üzerinde akıl yürütme ve sonuca varma yer alır.

Örneğin birinin sınıf arkadaşının neden endişeli olduğunu anlaması ve buna göre davranması, duygusal zekasının gelişmiş olduğunu gösterir. Aynı şekilde kızgın birini sakinleştirmek ya da üzgün birini teselli etmek de EQ'nun yüksek olduğunu gösterir.

Üçüncü aşamada kişinin kendi duygu ve dürtülerini kontrol altında tutması gelir.

Duygusal Zeka Neden Önemlidir?

Duygusal zeka, kişinin özel hayatında çok daha dengeli ve huzurlu olmasını sağlar. Modern çağda birey bazı zamanlar kendi duygularını anlamakta bile güçlük çekmektedir. Bununla birlikte anne, baba, eş, kardeş gibi yakın aile üyelerinin hislerine ortak olmak için, duygusal zekanın gelişmiş olması gerekir.

EQ, iş yaşamındaki başarının da kilit noktalarından birini oluşturuyor. Çalışma arkadaşlarıyla sağlıklı bir iletişim kurmak isteyen kişilerin ilişki yönetiminde başarılı olması gerekiyor. Duygularını kontrol edemeyen ya da gizleyemeyen bireyler ise sadece iş yerinde değil sosyal hayatta da arkadaş edinmekte zorlanır. Geçtiğimiz yıl İngiltere'de yapılan bir araştırmanın sonucunda, sosyal zekası yüksek insanların, terfi etme şanslarının diğer kişilere oranla %60 - %65 oranında daha fazla olduğu ortaya çıktı. Bu bağlamda duygusal zeka yetenekleri ile ilgili eksikliklerin depresyondan, yeme bozukluklarına ve bağımlılıklara uzanan geniş bir yelpazedeki riskleri nasıl arttırdığını yapılan birçok çalışma göstermektedir.

 Duygusal Zekalarını Yükseltebilmek İçin Öneriler

1.Çocuklarınıza duygularını keşfetmeleri ve ifade etmeleri konusunda teşvik edin ve model olun.

2.Net kurallar ve sınırlar oluşturun ve bunlara bağlı kalın. Çocuğunuz uymadığında önce onu uyarın, bu onun kendi özdenetimini kazanmasına yardımcı olur (Tv ve bilgisayar başında geçirecekleri süreyi sınırlı tutmak gibi).

3.Çocuklara empati yapmalarını öğretmek için sosyal sorumluluk projeleri konusunda bilgi verebilir, birlikte katılabilirsiniz. Böylece onlara duyarlı olmayı öğretebilir ve yardımsever olmaya teşvik edebilirsiniz.

4.Dürüstlüğün önemini vurgulayan sohbetler yapıp bu konuda örnek hikayeleri paylaşabilirsiniz.

5.Ailede ortak sorunlar yaşandığında çözüm üretme konusunda onların da fikirlerini sorun. Kendi düşüncelerini ifade etmelerine izin verin.

6.Kendi problemlerini çözmeleri konusunda yardımcı olun, alternatif çözümler üretmeleri konusunda destekleyin. Sorunları onların yerine çözmeyin.

7.Okul içindeki ve dışındaki sosyal faaliyetlere katılmaları konusunda yüreklendirin. Çocuğunuzun arkadaş edinmesi için yaşına uygun fırsatlar yaratmak önemlidir. Sorun çözme becerilerini geliştirmenin en iyi yolu haftalık aile toplantıları ayarlamaktır.

8.Çocukların hata yapmalarına izin verin, böylece sonuçlarına katlanmayı öğrenebilirler. Hata yaptıklarında özür dilemeyi öğretin. Siz de hatalarınızı paylaşın ve yeri gelince özür dilemekten kaçınmayın.

9.Çocuğunuzla birlikte zaman geçirin ve bunu karşılıklı memnun olunan bir sürece dönüştürün. Fiziksel teması ihmal etmeyin. Herkesin kucaklanmaya ihtiyacı vardır. Kabul, sevecenlik ve şefkat duygularını çocuklar yaşayarak ve hissederek öğrenir.

10.Çocuklarınızı kendilerine uygun hobiler bulmaya teşvik edin. Devam etmeleri konusunda destekleyip sebat etmeyi öğretin. (Ama kurstan kursa koşan ve hafta sonu faaliyetlerine boğulan bir programdan da kaçının).