Cevap : ”Edebi eserin edebiyat dışı kriterlere kurban edilmemesi” ifadesi, edebiyat eserlerinin bilim dalları gibi gerçeğe büsbütün bağlı kalmakla estetik değerlerini kaybedeceğini, güzelliğini ve etkileyiciliğini yitireceğini anlatmak için kullanılmıştır. Yani bir edebi eser incelenirken edebi kriterlere göre incelenmeli ve bu kriterler gözetilerek yazılmalıdır. Gerçeği büsbütün anlatırsa eya o şekilde incelemeye kalkarsak edebi eser olmaktan çıkıp sosyoloji, psikoloji değeri alır edebi olmaktan çıkar. Buna dikkat edilmelidir. Edebiyat olduğu gibi vermez, estetiktir dümdüz anlatmaz.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat

Cevap : Edebî eser, estetik bir eserdir ama onun incelen mesi bir bilimdir. Her bilim dalında olduğu gibi edebiyat biliminde de üze rinde anlaşmaya varılmış bir kriterler dizisi mevcuttur ve edebî eser bu kriterler çerçeve sinde bilimsel değerlendirmeye tabi tutulur. Ancak edebî eserin konusu, doğrudan veya do I aylı olarak insan ve top I um olduğu için onda, başta sosyolojik malzeme olmak üzere, insan ve top I umla ilgili bütün bi I imlerin araştırma alanı na giren malzemenin bu l unması tabiidir. Edebî eserdeki insanların hayatı ve tabiatı algılayış ve yo rumları felsefenin; sosyal birer varlık olarak birbirleriyle ilişkileri sosyolojinin; giyim-kuşam, ge I enek-gö renek ve âdet I eri etnolojinin; bilinçaltları, ruh dünyaları ve beşerî hasletleri psikolojinin araştırma alanlarına girer. Kimi zaman, edebiyat bilimi, bu bilimlerin verilerinden de istifade eder. Fakat bu istifade etme, edebiyat bilimi çerçevesinde gerçekleşmelidir. Yani edebî ese rin, edebiyat dışı kriterlere kurban edilmeden edebî kriterlerin açıklanıp anlaşılmasında yardımcı olmak üzere kul lanılması gerekir. Yoksa yapılan inceleme bir edebiyat bi I imi incelemesi olmaz; felsefe, sosyoloji veya etnoloji incelemesi olur. Fakat bu, edebî eser ve ede biyat bilimi, diğer bilim dallarından tamamen soyutlanma-lıdır, demek değildir...