İşte Cevaplar
Cevap : Kısaca edebi eserler, insanı tüm yönleriyle incelemeyi ve tanıtmayı amaçlaryan, bunun içinde geniş ruh çözümlemeleri yaparlar, insanın iç dünyasını, duygu ve hayallerini anlatırlar işte bu noktada edebiyat ile psikoloji bilimi arasındaki ilişki başlar. Bireyin iç dünyasını konu alan bu eserler, hem psikolojiden yararlanmış hem de psikoloji bilimine katkı sağlamış olur.
İnsanların en önemli özelliği düşünme yeteneğidir. Sağlıklı bir yaşam sürebilmeleri için, işlerini başarılı bir şekilde yapabilmeleri için düşünmeye, düşünceye ihtiyaçları vardır. İşte bir yazarın da edebi metin ortaya koymasında onun düşünceleri ön plana çıkar.
Diğer Cevaplara Gözat
İnsanların en önemli özelliği düşünme yeteneğidir. Sağlıklı bir yaşam sürebilmeleri için, işlerini başarılı bir şekilde yapabilmeleri için düşünmeye, düşünceye ihtiyaçları vardır. İşte bir yazarın da edebi metin ortaya koymasında onun düşünceleri ön plana çıkar.
Diğer Cevaplara Gözat
Cevap :
Detay : Çoğu edebî eserlerde psikolojik yansımaları bulmak mümkündür. Her insanın, duyguları, düşünceleri, bir psikolojisi olduğu gibi, yazarların da vardır. İşte yazarlar, eserlerini yazarken o anki psikolojik durumlarını belli oranda eserlerine yansıtırlar. Ancak bunun birebir yansıma olduğu söylenemez. Yazar, duygu ve düşüncelerini, psikolojisini olduğu gibi aktarmaz. Onu dönüştürerek, değiştirerek, edebî metindeki kişilerde hissettirerek aktarır. Bu da yazarın psikolojik bilgilere de sahip olduğunu gösterir.
Edebî metinler yazarlar tarafından oluşturulur (Anonim olanlar hariç). Bu eserler, bire bir yazarların yaşantılarını, duygularını yansıtmasalar da onlardan izler taşır. Yani, edebî metinlerde yazarın psikolojisinden izler vardır; derinlemesine ve bilimsel yapılan bir incelemeyle, eserler bizi yazarların ruh dünyasına götürebilir. Edebî eserler, insanı her yönüyle aydınlatır. İnsanın ruh dünyasına ağırlık veren psikolojik eserler (romanlar, duygu ağırlıklı şiirler...) insanların ruh çözümlemelerini yapar; bu çözümlemeler, çevremizdeki insanları daha iyi anlamamızda, "Bin bir çeşit insanın, bin bir çeşit hâli vardır." diyerek olayları, durumları yorumlamamızda bize yardımcı olabilir. Mehmet Rauf'un "Eylül", Peyami Safa'nın "Dokuzuncu Hariciye Koğuşu" adlı romanları buna güzel birer örnektir. Dostoyevski'nin ünlü romanı Suç ve Ceza'daki Raskolnikof hırsı, suça meyli, suçluluk psikolojisi, gelgitleri, vicdan muhasebesi gibi yönleriyle başarıyla yansıtılmış bir karakter olarak karşımıza çıkar. Bu tür eserler, psikoloji bilimi için de önemli malzemelerdir. Ancak, edebî eserlerin, gerçeğin değiştirilip dönüştürülmesiyle oluşturulduğu unutulmamalıdır. Bire bir gerçeği yansıtmasa da anlatılan olayların ve kişilerin benzerlerini günlük hayatımızda görmemiz mümkündür.
2. Edebiyat ve psikoloji insanı bir bütünlük içinde kavrayarak onun doğasına yaklaşma gayretindedirler.
3. Genel olarak her ikisinin de insan ruhunu kavramaya, onun düşünce, davranış ve duygularına yön veren bilinçaltı süreçlerine daha yakından bakmaya ve onu çevresinden koparmadan bir “bütün” olarak görmeye çabalayan çalışma sahaları olduğu görülür.
4. İkisinin de ürün ve verileri birbirleri için önemli malzemelerdir.
Edebiyat İle Psikoloji Arasındaki İlişki
Kısaca : Edebi eserler, insanı tüm yönleriyle incelemeyi ve tanıtmayı amaçlaryan, bunun içinde geniş ruh çözümlemeleri yaparlar, insanın iç dünyasını, duygu ve hayallerini anlatırlar işte bu noktada edebiyat ile psikoloji bilimi arasındaki ilişki başlar. Bireyin iç dünyasını konu alan bu eserler, hem psikolojiden yararlanmış hem de psikoloji bilimine katkı sağlamış olur.Detay : Çoğu edebî eserlerde psikolojik yansımaları bulmak mümkündür. Her insanın, duyguları, düşünceleri, bir psikolojisi olduğu gibi, yazarların da vardır. İşte yazarlar, eserlerini yazarken o anki psikolojik durumlarını belli oranda eserlerine yansıtırlar. Ancak bunun birebir yansıma olduğu söylenemez. Yazar, duygu ve düşüncelerini, psikolojisini olduğu gibi aktarmaz. Onu dönüştürerek, değiştirerek, edebî metindeki kişilerde hissettirerek aktarır. Bu da yazarın psikolojik bilgilere de sahip olduğunu gösterir.
Edebî metinler yazarlar tarafından oluşturulur (Anonim olanlar hariç). Bu eserler, bire bir yazarların yaşantılarını, duygularını yansıtmasalar da onlardan izler taşır. Yani, edebî metinlerde yazarın psikolojisinden izler vardır; derinlemesine ve bilimsel yapılan bir incelemeyle, eserler bizi yazarların ruh dünyasına götürebilir. Edebî eserler, insanı her yönüyle aydınlatır. İnsanın ruh dünyasına ağırlık veren psikolojik eserler (romanlar, duygu ağırlıklı şiirler...) insanların ruh çözümlemelerini yapar; bu çözümlemeler, çevremizdeki insanları daha iyi anlamamızda, "Bin bir çeşit insanın, bin bir çeşit hâli vardır." diyerek olayları, durumları yorumlamamızda bize yardımcı olabilir. Mehmet Rauf'un "Eylül", Peyami Safa'nın "Dokuzuncu Hariciye Koğuşu" adlı romanları buna güzel birer örnektir. Dostoyevski'nin ünlü romanı Suç ve Ceza'daki Raskolnikof hırsı, suça meyli, suçluluk psikolojisi, gelgitleri, vicdan muhasebesi gibi yönleriyle başarıyla yansıtılmış bir karakter olarak karşımıza çıkar. Bu tür eserler, psikoloji bilimi için de önemli malzemelerdir. Ancak, edebî eserlerin, gerçeğin değiştirilip dönüştürülmesiyle oluşturulduğu unutulmamalıdır. Bire bir gerçeği yansıtmasa da anlatılan olayların ve kişilerin benzerlerini günlük hayatımızda görmemiz mümkündür.
Edebiyat ve Psikolojinin Ortak Özellikleri
1. Edebiyat ve psikoloji biliminin asıl malzemesi olarak insandır.2. Edebiyat ve psikoloji insanı bir bütünlük içinde kavrayarak onun doğasına yaklaşma gayretindedirler.
3. Genel olarak her ikisinin de insan ruhunu kavramaya, onun düşünce, davranış ve duygularına yön veren bilinçaltı süreçlerine daha yakından bakmaya ve onu çevresinden koparmadan bir “bütün” olarak görmeye çabalayan çalışma sahaları olduğu görülür.
4. İkisinin de ürün ve verileri birbirleri için önemli malzemelerdir.
Cevap :
Hemen her edebî metnin arka planında bir düşünce vardır. Eğer bu düşünce olmazsa metni yapısal olarak ortaya koymak, olayları kurgulamak, kişileri anlatmak mümkün değildir. Ancak bu düşünce bir felsefî metinde olduğu gibi, edebî metnin tamamına yayılmaz. Edebiyat metninde felsefeyle ilgili bir konuya yüzeysel bir biçimde değinilir. Bu düşünce bir veya birkaç cümlede felsefe boyutunda, felsefeye özgü bir anlatımla dile getirilir. Zaten felsefî bir konuyu edebi metnin tamamında anlatmak ya da konunun ağırlıklı olarak felsefi yönüne değinmek, edebî metnin değerine, işlevine gölge düşürür.
Madde ve yaşamayı çeşitli yönleriyle inceleyen bir düşünce sistemi olan felsefe, zaman zaman araç olarak edebî metinleri kullanmıştır. Bazı edebî metinlerin arka planında bazı düşünceler yatar. Toplumları etkileyen bu düşünceler, felsefî metin yalınlığıyla değil, değiştirilip dönüştürülerek anlatılır. Sayfalarca süren bir edebî metnin arkasında bir cümlelik, bir iki kelimelik bir düşünce olabilir. Edebî metin, bu yönüyle felsefî metinlerden ayrılır. Örneğin Albert Camus'nun romanlarında (Bulantı, Düşüş vs.) egzistansiyalizm (varoluşçuluk) felsefesinin işlendiği görülebilir.
2. Edebiyatda da Felsefede de hayal gücü vardır.Fakat Felsefecinin hayal gücü edebiyatçınınkinden az değil yer yer daha fazla olabilir. Felsefecinin hayal gücü matematikçininki gibi soyuttur.
3. Kimi edebiyatçılar eserlerinde felsefeyi kimi felsefeciler eserlerinde edebiyatı kullanmışlardır.
4. Edebi bir tür olan deneme edebiyat ile felsefe arasındaki köprüyü kurar. Felsefi denemecilik bir felsefe fikrini ortaya atar ve değişik açılardan o fikrin kanıtını bulmaya çalışır. Edebi denemecilik ise edebiyatta duygudan ziyade düşüncenin ağırlık kazandığı zamanlarda başvurulan bir yöntemdir.
5. Edebiyat ile Felsefenin ortak paydası dildir.İkisi dile gömülü; dile zirveye çıkaran etkinliklerdir.Fakat bu dili kullanmada edebiyatın üstünlüğü vardır. Felsefe edebiyattan aldığı birikimi başka bir işlemden geçirir. Yani edebiyattan aldığı suyu arıtarak kullanır.
Edebiyat İle Felsefe Arasındaki İlişki
İnsanların en önemli özelliği düşünme yeteneğidir. Sağlıklı bir yaşam sürebilmeleri için, işlerini başarılı bir şekilde yapabilmeleri için düşünmeye, düşünceye ihtiyaçları vardır. İşte bir yazarın da edebi metin ortaya koymasında onun düşünceleri ön plana çıkar.Hemen her edebî metnin arka planında bir düşünce vardır. Eğer bu düşünce olmazsa metni yapısal olarak ortaya koymak, olayları kurgulamak, kişileri anlatmak mümkün değildir. Ancak bu düşünce bir felsefî metinde olduğu gibi, edebî metnin tamamına yayılmaz. Edebiyat metninde felsefeyle ilgili bir konuya yüzeysel bir biçimde değinilir. Bu düşünce bir veya birkaç cümlede felsefe boyutunda, felsefeye özgü bir anlatımla dile getirilir. Zaten felsefî bir konuyu edebi metnin tamamında anlatmak ya da konunun ağırlıklı olarak felsefi yönüne değinmek, edebî metnin değerine, işlevine gölge düşürür.
Edebiyat ile Felsefe İlişkisi
Madde ve yaşamayı çeşitli yönleriyle inceleyen bir düşünce sistemi olan felsefe, zaman zaman araç olarak edebî metinleri kullanmıştır. Bazı edebî metinlerin arka planında bazı düşünceler yatar. Toplumları etkileyen bu düşünceler, felsefî metin yalınlığıyla değil, değiştirilip dönüştürülerek anlatılır. Sayfalarca süren bir edebî metnin arkasında bir cümlelik, bir iki kelimelik bir düşünce olabilir. Edebî metin, bu yönüyle felsefî metinlerden ayrılır. Örneğin Albert Camus'nun romanlarında (Bulantı, Düşüş vs.) egzistansiyalizm (varoluşçuluk) felsefesinin işlendiği görülebilir.
Edebiyat ile Felsefe Arasındaki Ortak Noktalar
1. Edebiyat da Felsefe de bireysel bir çabanın ürünüdür.2. Edebiyatda da Felsefede de hayal gücü vardır.Fakat Felsefecinin hayal gücü edebiyatçınınkinden az değil yer yer daha fazla olabilir. Felsefecinin hayal gücü matematikçininki gibi soyuttur.
3. Kimi edebiyatçılar eserlerinde felsefeyi kimi felsefeciler eserlerinde edebiyatı kullanmışlardır.
4. Edebi bir tür olan deneme edebiyat ile felsefe arasındaki köprüyü kurar. Felsefi denemecilik bir felsefe fikrini ortaya atar ve değişik açılardan o fikrin kanıtını bulmaya çalışır. Edebi denemecilik ise edebiyatta duygudan ziyade düşüncenin ağırlık kazandığı zamanlarda başvurulan bir yöntemdir.
5. Edebiyat ile Felsefenin ortak paydası dildir.İkisi dile gömülü; dile zirveye çıkaran etkinliklerdir.Fakat bu dili kullanmada edebiyatın üstünlüğü vardır. Felsefe edebiyattan aldığı birikimi başka bir işlemden geçirir. Yani edebiyattan aldığı suyu arıtarak kullanır.