İşte Cevaplar
Cevap : Pedagojik drama olarak da adlandırılır. Çocuğun hemen her konuda eğitiminde kullanılan bir tekniktir. Bu nedenle diğer iki drama türünü de belirli oranlarda içine alır. Çünkü eğitici drama, çocuğun psikolojik yapı ve psikolojik yaşantılar konusunda bilinçlenmesini de, özel bir yetenek olarak yaratıcılığı kazanmasını da amaçlar. Eğitici drama ile yaratıcı drama arasındaki en önemli fark, eğitici dramanın amacının oyun yaratmak olmaması ve çocukların konuya eğitim amaçlı olarak katılmalarıdır.
Çocuğun her konuda, her türlü eğitimini sağlamak için uygulanan eğitim ve öğretim tekniğidir. Eğitimde dramaya kısaca okul oyunu da denebilir. Bir grup etkinliği olup iletişim ile gerçekleşir.
Eğitimde drama öğrencinin; Kendini ifade etme, öz güven duygusu geliştirme, psiko-motor, zihin dil yönünden gelişim sağlama, empati kurarak çok yönlü düşünebilme, iş birliği, dayanışma, paylaşım gibi duyguların gelişimi, eğitim ve öğretimde olumlu rol oynama, rahatlama, öğrenilen bilgilerin kalıcı olabilmesi, olaylara ve durumlara farklı bakış açılarına sahip olma, demokratik ortamlar oluşturarak tartışma eleştirme ve eleştirilere açık olmayı öğrenmesini sağlayan bir süreçtir.
Eğitici Drama Uygulamaları
1. Sayıları Öğreniyorum
Öğretmen eline aldığı küçük bir topu belli bir sayıya kadar elinde atıp tutarak saydırır. Daha sonra herhangi bir öğrenciye topu atar. Öğrenci ise öğretmenin kaldığı yerden saymaya devam eder. Öğretmen dur değince öğrenci topu bir başka arkadaşına atar ve bu sefer yeni öğrenci saymaya diğer arkadaşının kaldığı yerden devam eder. Oyun bu şekilde devam eder.
Örnek: 2, 4, 6, 8, ………
2. Öyküyü Devam Ettirme
Öğretmen bir öyküyü başlatır. “ Bir gün küçük bir ülkedeki kral uykudan kalkmış ve aynaya bakmış. Bir de ne görsün…………” öğretmenin seçtiği öğrenci devam eder. Daha sonra öğretmen o öğrenciye teşekkür ederek başka bir öğrenciye söz verir yada öğrenciye bir başka arkadaşını seçmesini söyler.
Not: Öyküye yapılacak katkı bir kelime olabilir birkaç cümlede, önemli olan öyküyü bir kelimede olsa ilerletebilmektir. Öykü bir şekilde tamamlanmalıdır. Öykü tamamlanıncaya kadar bir öğrenci birkaç kere söz alabilir.
3. Hareketle Bul
Öğrenciler bir çember yapılır. “ Çember nedir?” diye sorulur. İçi boş bir yuvarlak diye yanıtlanır. Daha sonra içine birkaç öğrenci sokulur. Bu sefer “Ne oldu?” diye sorulur. Daire cevabı verilir. Aynı şekilde kare ve üçgen şekilleri de öğretilebilir.
4. Mevsimler
Önce mevsimler konusu sınıfta kısaca anlatılır. Sonra sınıf gruplara ayrılır. ( 4 Grup ) her gruba canlandıracağı mevsim fısıldanır. Öğrenciler kendi aralarında anlatacakları mevsimi çalışırlar. Öğretmen bu esnada öğrencilere fikir olarak yardımcı olabilir. Sunum aşamasında öğrenciler hem canlandırma yaparlar hem de sınıfa mevsim ile ilgili ipuçları verirler. Canlandırma sonunda canlandırılan mevsimi sınıfın bulması istenir. Bütün grupların canlandırması bitince gruplar birbirlerini eksikleri yönünde eleştirmeye başlarlar. En iyi canlandıran grup alkışlanır.
5. Çünkü İle Anlatma
Öğretmen yada bir öğrenci herhangi bir olayı tanımlar. Sonraki çocuk “çünkü” diyerek o olayın nedeni olabilecek başka bir olay yada kişiyi bulup söylemeye çalışır.
Örnek: Adamın ceketi ıslandı. 1- çünkü yanına şemsiye almamış 2- çünkü çok yağmur yağıyormuş.
6. Mekanik Çalışmayı Anlatma
Duyu organlarının yada vücut sistemlerinin öğrencilere mekanize edilerek anlatılması.
Örnek: Sindirim sisteminin anlatılması; İki öğrenci ağız, bir öğrenci ise lokma olur. 4 öğrenci boğaz ve yutak, iki öğrenci mide, iki öğrenci özsular, dört öğrenci ince bağırsak, dört öğrenci kalın bağırsak ve bir öğrencide anüs olur. Lokma ağızdan girer ve tüm organları geçerek anüsten çıkar. Bu geçiş esnasında öğrenciler elleriyle çeşitli hareketler yaparlar. Örneğin lokma midedeyken iki öğrenci lokmayı birbirlerine doğru itip çekerler. Öğretmen gerekirse lokmanın geldiği her yeri adım adım açıklayabilir. Tabii bu esnada “Lokma şimdi hangi organda?” şeklinde sorularda sorabilir.
Günlük temizlik, selamlaşma, haberleşme, fotosentez, aile ortamı vb. konular canlandırılabilir.
UYGULAMA 1
Bu sınıfta bir kişinin dışarıda bir nöbetçi öğretmenle tartışıp ona vurup kaçtığını gördünüz. Sınıfa döndüğünüzde sınıf içindeki tavrınız ne olurdu?
1. Alkışlarız.
2. Öğretmenden özür dileyecek birkaç kişi seçeriz.
3. Hiçbir şey görmemiş duymamış gibi yaparız.
4. Arkadaşımızla konuşup özür dilemesini sağlarız.
5. Sınıfın adını kötüye çıkardığı için onunla sınıfta hiç kimsenin konuşamamasını sağlarız.
UYGULAMA 2
Sınıfta çok zor ve önemli bir dersten sınav var. Ama siz hiç çalışmadın. ( öğrencilerden ikisine hitaben söylüyoruz.) Arkadaşınla kafa kafaya verip. Kopya çekmeye karar veriyorsunuz.
Konu: Karar verme ve kopya yöntemini tartıştırıyoruz.
UYGULAMA 3
Öğrenciler 4 gruba ayrılır. Aşağıdaki tümceler yazılmış kağıtlar kendilerine verilir.
1. Acaba nasıl davranmalıyım?
2. Hani bir daha yapmayacaktım?
3. Doğru mu?
4. Anlayamadığım bir şey var mı?
5. Nasıl merak ettim biliyor musun?
6. İlk kez mi oluyor sanki?
7. Bütün bunlar gerçek mi?
8. Neden ayrıntıları anlatmak istemiyorsun?
9. Seni çok sevdiğimi biliyorsun değil mi?
10. Bunu konuyla ne ilgisi var?
Yanıtlarını birer konuyla karşılarına yazmaları istenir.
Süre sonunda gruplardan ortaya çıkan konuları sınıf içinde canlandırmaları istenir.
UYGULAMA 4
Okul yaşamları boyunca çeşitli davranış ve tutumlarıyla, olumlu yönleriyle hiç unutamadıkları ve olumsuz yönleriyle hiç unutamadıkları öğretmenlerini gözlerini kapatarak hayal etmeleri istenir. Ve ardından sorulur. Yıllar sonra bu öğretmeninizle karşılaştığınızda öğretmeninize ne söylemek isterdiniz diye sorulur.
Öğrencilerden birkaçına söz verildikten sonra sınıfta söz almayan diğer öğrencilere şu sorular yöneltilir.
1. Öğrenciler öğretmenlerini sevmedikleri için mi?
2. Dersi sevmedikleri için mi?
3. Yoksa okulu sevmedikleri için mi böyle davranıyorlar?
4. Öğretmenin öğrencilere karşı davranışı haklı mı haksız mı?
5. Öğretmen sizce nasıl davranmalıydı?
6. Sizce bu sınıfın her hangi bir problemi var mı? Eğer varsa sizce çözüm yolları nelerdir?
Eğitici Drama Etkinlikleri
1.Müzik Eşliğinde Farklı Selamlaşmalar
Çocuklar müzik eşliğinde odada serbestçe dolaşırlar. Lider müziği kestiğinde
hemen yanındakiyle farklı şekilde selamlaşılır. Tokalaşma,el içlerini
birbirine vurma,burnunu birbirine sürtme,ayakları,dizleri,sırtı birbirine
dokundurma vs şeklinde olabilir.
Drama çalışması bitince değişik selamlaşma çalışmaları beraberce
hatırlanır,ne hissedildiği hakkında konuşulur.
2.Ayna Ol
Hafif bir müzik açılır ve karşılıklı durulur.Lider ne yaparsa diğeri de aynı
hareketi yapmaya çalışır.Belli bir süre sonra lider değiştirilerek çocuğun
lider olmasına olanak sağlanır.
3. Fırça Nerede?
Çocuğa önünde duvar olduğunu varsayması söylenir. “Yanımıza bir kutu kırmızı
boya alıyoruz ve ellerimiz fırça olsun. Bu duvarı boyayalım” denir. Çocuk
ellerini fırça gibi kullanarak duvarı boyuyor gibi davranır.Sonra fırça
temsili olarak yıkanır.”Şimdi de yanımıza sarı boya alıyoruz,bu sefer de
ayağımız fırça olsun,kırmızı duvarı sarıya boyayalım” denir.Çocuk bu sefer
de ayağını fırça gibi kullanır.Duvarı boyamaya
başlar.Sırayla,dizler,dirsekler,sırt,popo gibi vücut bölümleri fırça olarak
düşünülür ve duvar her seferinde değişik renge boyanır.
Drama çalışması bittiğinde çocuğa en çok hangi fırçayı sevdiği, başka hangi
vücut bölümleri fırça olarak kullanılabilineceği ve drama çalışması
sırasında neler hissettiği sorulur.
4.Sırt sırta Dans
Sırt sırta gelecek şekilde grup olunur ve müzik eşliğinde temas kaybetmeden
dans edilmeye çalışılır. Müziğin temposu değişken olursa daha zevkli olur.
Drama çalışması sonunda çocuğa ne hissettiği sorulur,hangi tempoda
zorlandığı ve hangi tempodan zevk aldığı hakkında görüşleri alınabilir.
5.Bir şey Tut
Çocuğa mavi renkli bir şey tut denir ve çocuk o sırada odada bulunan mavi
renkli herhangi bir şeyi tutar. Bu oyun değiştirilerek “kulak tut,başparmak
tut,kalem tut,üçgen tut,kare tut” şeklinde değiştirilerek de oynanabilir.
6. Köfte Kızartma(Grup oyunu)
Çocukların bazıları kıyma bazıları karabiber, tuz, salça, bazıları ekmek
içi, bazıları tava, bazıları da yağ olur. Lider olan kişi aşçı rolünde tüm
malzemeleri bir araya getirip malzemeleri yoğurur gibi yapar. Çocuklar bu
arada birbirine karışır.Sonra köfteleri alıp tavaya koyar yağla birlikte
kızartır gibi davranır. Aa bakın köfteler nasıl ses çıkarıyor der.Çocuklar
cızır cızır sesler çıkarırlar.Sonra köfteleri tabağa koyup yemeye başlar.
Bu drama örneği az çocukla daha basit bir yemek şeklinde oynanabilir.Örneğin
makarna ve tencere,peynir ve ekmek vs gibi.Çocuk makarna,kocaman bir leğen
de tencere olabilir.Lider anneyse bazen çocukla rol değişimi de yapmalıdır.
Drama çalışması sonunda çocuklara neler hissettikleri sorulur,hangi rolü
daha çok beğendikleri sorulur.Yemeği yaparken hangi malzemeleri
kullandıkları hatırlanır.
7. Mısır Patlatma Oyunu
Bu oyundan önce lider çocukla birlikte mısır patlatırsa oyun daha anlaşılır
hale gelir.Lider olan kişi çocuğa mısır olduğunu söyler ve çocuğu ateşin
üzerindeki tencereye koyuyor gibi yapar.Lider tencereyi salladıkça mısırlar
da sallanır.Biraz zaman geçince ateş hızlanır ve mısır yavaş yavaş patlamaya
başlar.Patlayan mısır kendini yere atar.
8. Bu Nedir?
İçi görünmez bir torbanın içine değişik eşyalar konur ve çocuğun gözünü
kapatarak bu torbadan bir eşya seçmesi istenir.Çocuk dokunarak eşyayı
bulmaya çalışır.Bildiği zaman gözü açılır ve bu eşyayı başka ne olarak
kullanabiliriz diye sorulur.Örneğin eşya bir kalemse bu kalemi diş fırçası
olarak kullanabiliriz,dudağımızın üzerine koyarak bıyık yapabiliriz vs gibi.
Bu torbanın içindeki eşyalar çıkarılıp halının üzerine konur,çocuğun gözleri
bağlanır ve eşyalardan biri çıkarılır.Çocuğun gözleri açılır,hangi eşyanın
saklandığı sorulur.
9. Ormanda Gezinti
Çocuğa Ormanda bir gezinti oyunu oynayacağı söylenir. Önce yatakta
uyunuyor gibi yapılır.Saat çalar,erkenden kalkılır.Eller ve yüz yıkanır gibi
yapılır.Güzel bir kahvaltı yapılır.Dişler fırçalanır.Yanımıza yiyecek bir
şeyler de alalım denir ve yola çıkılır.Odanın içinde yürünmeye başlanır.Dar bir yol,bir dere,tahta bir köprü,yapraklı bir yol,bir dağın etrafı geçilir gibi davranılır.Bir odada oturulup dinlenilir.Getirilen yiyecekler çıkarılır ve yenir gibi yapılır.Sonra gezintiye devam edilir.Akşam olunca eve dönülür.Eller ve yüz yıkanır diş fırçalanır ve iyi geceler dileyip yatılır.Çalışma sonunda ormanda gezintinin hangi kısmının daha fazla sevildiği sorulur, nerelerden geçildiği hatırlanır.Yollardan geçilirken neler hissettiği sorulur.
Eğitici Dramanın Sağlayabileceği Yararlar
Yaratıcı oyun (drama), ana sınıfından ilköğretimin 8’inci sınıfına kadar her kademede, ortaöğretim ve hatta üniversitelerde (Okulöncesi, Sınıf, Türkçe ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliklerinde) kullanılabilecek bir öğrenme ve öğretme yöntemidir. Amaçlar, bilişsel alanın “bilgi, kavrama, uygulama, çözümleme, bireşim”; duyuşsal alanın “değer verme, örgütleme”; devinişsel alanın“duruma uydurma” basamağından birinde olması gerekir. Bu çalışmalarla öğrencilerin doyum sağlayacakları, işbirliği yaparak öğrenecekleri, etkili ve empatik dinleme becerilerini kazanacakları söylenebilir. (Güleryüz, 2002: 327)
Eğitici dramadan okul öncesi ve temel eğitim çağı çocuklarının eğitilmesinde elde edilebilecek yararlar, diğer bir deyişle gerçekleştirilmek istenen genel amaçlar şu maddeler altında toplanabilir. (Önder, 1999: 71-83)
a. Çocukta yaratıcılığı ve hayal gücünü geliştirmesi,
b. Zihinsel kapasiteyi geliştirmesi,
c. Kendilik kavramının Gelişmesinde katkı,
d. Bağımsız düşünme ve karar verme,
e. Duyguların farkına varılması ve ifade edilmesi,
f. İletişim becerilerine olumlu katkı,
g. Sosyal farkındalığın artması ve problem çözme yeteneğinin gelişmesi,
h. Demokrasi eğitimine destek,
i. Grup içi süreçlere olumlu katkılar (arkadaşlık),
j. Öğretmenle çocuklar arasında olumlu ilişkilere katkı,
k. Genel öğrenci performansına olumlu etki.
Diğer Cevaplara Gözat
Çocuğun her konuda, her türlü eğitimini sağlamak için uygulanan eğitim ve öğretim tekniğidir. Eğitimde dramaya kısaca okul oyunu da denebilir. Bir grup etkinliği olup iletişim ile gerçekleşir.
Eğitimde drama öğrencinin; Kendini ifade etme, öz güven duygusu geliştirme, psiko-motor, zihin dil yönünden gelişim sağlama, empati kurarak çok yönlü düşünebilme, iş birliği, dayanışma, paylaşım gibi duyguların gelişimi, eğitim ve öğretimde olumlu rol oynama, rahatlama, öğrenilen bilgilerin kalıcı olabilmesi, olaylara ve durumlara farklı bakış açılarına sahip olma, demokratik ortamlar oluşturarak tartışma eleştirme ve eleştirilere açık olmayı öğrenmesini sağlayan bir süreçtir.
Eğitici Drama Uygulamaları
1. Sayıları Öğreniyorum
Öğretmen eline aldığı küçük bir topu belli bir sayıya kadar elinde atıp tutarak saydırır. Daha sonra herhangi bir öğrenciye topu atar. Öğrenci ise öğretmenin kaldığı yerden saymaya devam eder. Öğretmen dur değince öğrenci topu bir başka arkadaşına atar ve bu sefer yeni öğrenci saymaya diğer arkadaşının kaldığı yerden devam eder. Oyun bu şekilde devam eder.
Örnek: 2, 4, 6, 8, ………
2. Öyküyü Devam Ettirme
Öğretmen bir öyküyü başlatır. “ Bir gün küçük bir ülkedeki kral uykudan kalkmış ve aynaya bakmış. Bir de ne görsün…………” öğretmenin seçtiği öğrenci devam eder. Daha sonra öğretmen o öğrenciye teşekkür ederek başka bir öğrenciye söz verir yada öğrenciye bir başka arkadaşını seçmesini söyler.
Not: Öyküye yapılacak katkı bir kelime olabilir birkaç cümlede, önemli olan öyküyü bir kelimede olsa ilerletebilmektir. Öykü bir şekilde tamamlanmalıdır. Öykü tamamlanıncaya kadar bir öğrenci birkaç kere söz alabilir.
3. Hareketle Bul
Öğrenciler bir çember yapılır. “ Çember nedir?” diye sorulur. İçi boş bir yuvarlak diye yanıtlanır. Daha sonra içine birkaç öğrenci sokulur. Bu sefer “Ne oldu?” diye sorulur. Daire cevabı verilir. Aynı şekilde kare ve üçgen şekilleri de öğretilebilir.
4. Mevsimler
Önce mevsimler konusu sınıfta kısaca anlatılır. Sonra sınıf gruplara ayrılır. ( 4 Grup ) her gruba canlandıracağı mevsim fısıldanır. Öğrenciler kendi aralarında anlatacakları mevsimi çalışırlar. Öğretmen bu esnada öğrencilere fikir olarak yardımcı olabilir. Sunum aşamasında öğrenciler hem canlandırma yaparlar hem de sınıfa mevsim ile ilgili ipuçları verirler. Canlandırma sonunda canlandırılan mevsimi sınıfın bulması istenir. Bütün grupların canlandırması bitince gruplar birbirlerini eksikleri yönünde eleştirmeye başlarlar. En iyi canlandıran grup alkışlanır.
5. Çünkü İle Anlatma
Öğretmen yada bir öğrenci herhangi bir olayı tanımlar. Sonraki çocuk “çünkü” diyerek o olayın nedeni olabilecek başka bir olay yada kişiyi bulup söylemeye çalışır.
Örnek: Adamın ceketi ıslandı. 1- çünkü yanına şemsiye almamış 2- çünkü çok yağmur yağıyormuş.
6. Mekanik Çalışmayı Anlatma
Duyu organlarının yada vücut sistemlerinin öğrencilere mekanize edilerek anlatılması.
Örnek: Sindirim sisteminin anlatılması; İki öğrenci ağız, bir öğrenci ise lokma olur. 4 öğrenci boğaz ve yutak, iki öğrenci mide, iki öğrenci özsular, dört öğrenci ince bağırsak, dört öğrenci kalın bağırsak ve bir öğrencide anüs olur. Lokma ağızdan girer ve tüm organları geçerek anüsten çıkar. Bu geçiş esnasında öğrenciler elleriyle çeşitli hareketler yaparlar. Örneğin lokma midedeyken iki öğrenci lokmayı birbirlerine doğru itip çekerler. Öğretmen gerekirse lokmanın geldiği her yeri adım adım açıklayabilir. Tabii bu esnada “Lokma şimdi hangi organda?” şeklinde sorularda sorabilir.
Günlük temizlik, selamlaşma, haberleşme, fotosentez, aile ortamı vb. konular canlandırılabilir.
UYGULAMA 1
Bu sınıfta bir kişinin dışarıda bir nöbetçi öğretmenle tartışıp ona vurup kaçtığını gördünüz. Sınıfa döndüğünüzde sınıf içindeki tavrınız ne olurdu?
1. Alkışlarız.
2. Öğretmenden özür dileyecek birkaç kişi seçeriz.
3. Hiçbir şey görmemiş duymamış gibi yaparız.
4. Arkadaşımızla konuşup özür dilemesini sağlarız.
5. Sınıfın adını kötüye çıkardığı için onunla sınıfta hiç kimsenin konuşamamasını sağlarız.
UYGULAMA 2
Sınıfta çok zor ve önemli bir dersten sınav var. Ama siz hiç çalışmadın. ( öğrencilerden ikisine hitaben söylüyoruz.) Arkadaşınla kafa kafaya verip. Kopya çekmeye karar veriyorsunuz.
Konu: Karar verme ve kopya yöntemini tartıştırıyoruz.
UYGULAMA 3
Öğrenciler 4 gruba ayrılır. Aşağıdaki tümceler yazılmış kağıtlar kendilerine verilir.
1. Acaba nasıl davranmalıyım?
2. Hani bir daha yapmayacaktım?
3. Doğru mu?
4. Anlayamadığım bir şey var mı?
5. Nasıl merak ettim biliyor musun?
6. İlk kez mi oluyor sanki?
7. Bütün bunlar gerçek mi?
8. Neden ayrıntıları anlatmak istemiyorsun?
9. Seni çok sevdiğimi biliyorsun değil mi?
10. Bunu konuyla ne ilgisi var?
Yanıtlarını birer konuyla karşılarına yazmaları istenir.
Süre sonunda gruplardan ortaya çıkan konuları sınıf içinde canlandırmaları istenir.
UYGULAMA 4
Okul yaşamları boyunca çeşitli davranış ve tutumlarıyla, olumlu yönleriyle hiç unutamadıkları ve olumsuz yönleriyle hiç unutamadıkları öğretmenlerini gözlerini kapatarak hayal etmeleri istenir. Ve ardından sorulur. Yıllar sonra bu öğretmeninizle karşılaştığınızda öğretmeninize ne söylemek isterdiniz diye sorulur.
Öğrencilerden birkaçına söz verildikten sonra sınıfta söz almayan diğer öğrencilere şu sorular yöneltilir.
1. Öğrenciler öğretmenlerini sevmedikleri için mi?
2. Dersi sevmedikleri için mi?
3. Yoksa okulu sevmedikleri için mi böyle davranıyorlar?
4. Öğretmenin öğrencilere karşı davranışı haklı mı haksız mı?
5. Öğretmen sizce nasıl davranmalıydı?
6. Sizce bu sınıfın her hangi bir problemi var mı? Eğer varsa sizce çözüm yolları nelerdir?
Eğitici Drama Etkinlikleri
1.Müzik Eşliğinde Farklı Selamlaşmalar
Çocuklar müzik eşliğinde odada serbestçe dolaşırlar. Lider müziği kestiğinde
hemen yanındakiyle farklı şekilde selamlaşılır. Tokalaşma,el içlerini
birbirine vurma,burnunu birbirine sürtme,ayakları,dizleri,sırtı birbirine
dokundurma vs şeklinde olabilir.
Drama çalışması bitince değişik selamlaşma çalışmaları beraberce
hatırlanır,ne hissedildiği hakkında konuşulur.
2.Ayna Ol
Hafif bir müzik açılır ve karşılıklı durulur.Lider ne yaparsa diğeri de aynı
hareketi yapmaya çalışır.Belli bir süre sonra lider değiştirilerek çocuğun
lider olmasına olanak sağlanır.
3. Fırça Nerede?
Çocuğa önünde duvar olduğunu varsayması söylenir. “Yanımıza bir kutu kırmızı
boya alıyoruz ve ellerimiz fırça olsun. Bu duvarı boyayalım” denir. Çocuk
ellerini fırça gibi kullanarak duvarı boyuyor gibi davranır.Sonra fırça
temsili olarak yıkanır.”Şimdi de yanımıza sarı boya alıyoruz,bu sefer de
ayağımız fırça olsun,kırmızı duvarı sarıya boyayalım” denir.Çocuk bu sefer
de ayağını fırça gibi kullanır.Duvarı boyamaya
başlar.Sırayla,dizler,dirsekler,sırt,popo gibi vücut bölümleri fırça olarak
düşünülür ve duvar her seferinde değişik renge boyanır.
Drama çalışması bittiğinde çocuğa en çok hangi fırçayı sevdiği, başka hangi
vücut bölümleri fırça olarak kullanılabilineceği ve drama çalışması
sırasında neler hissettiği sorulur.
4.Sırt sırta Dans
Sırt sırta gelecek şekilde grup olunur ve müzik eşliğinde temas kaybetmeden
dans edilmeye çalışılır. Müziğin temposu değişken olursa daha zevkli olur.
Drama çalışması sonunda çocuğa ne hissettiği sorulur,hangi tempoda
zorlandığı ve hangi tempodan zevk aldığı hakkında görüşleri alınabilir.
5.Bir şey Tut
Çocuğa mavi renkli bir şey tut denir ve çocuk o sırada odada bulunan mavi
renkli herhangi bir şeyi tutar. Bu oyun değiştirilerek “kulak tut,başparmak
tut,kalem tut,üçgen tut,kare tut” şeklinde değiştirilerek de oynanabilir.
6. Köfte Kızartma(Grup oyunu)
Çocukların bazıları kıyma bazıları karabiber, tuz, salça, bazıları ekmek
içi, bazıları tava, bazıları da yağ olur. Lider olan kişi aşçı rolünde tüm
malzemeleri bir araya getirip malzemeleri yoğurur gibi yapar. Çocuklar bu
arada birbirine karışır.Sonra köfteleri alıp tavaya koyar yağla birlikte
kızartır gibi davranır. Aa bakın köfteler nasıl ses çıkarıyor der.Çocuklar
cızır cızır sesler çıkarırlar.Sonra köfteleri tabağa koyup yemeye başlar.
Bu drama örneği az çocukla daha basit bir yemek şeklinde oynanabilir.Örneğin
makarna ve tencere,peynir ve ekmek vs gibi.Çocuk makarna,kocaman bir leğen
de tencere olabilir.Lider anneyse bazen çocukla rol değişimi de yapmalıdır.
Drama çalışması sonunda çocuklara neler hissettikleri sorulur,hangi rolü
daha çok beğendikleri sorulur.Yemeği yaparken hangi malzemeleri
kullandıkları hatırlanır.
7. Mısır Patlatma Oyunu
Bu oyundan önce lider çocukla birlikte mısır patlatırsa oyun daha anlaşılır
hale gelir.Lider olan kişi çocuğa mısır olduğunu söyler ve çocuğu ateşin
üzerindeki tencereye koyuyor gibi yapar.Lider tencereyi salladıkça mısırlar
da sallanır.Biraz zaman geçince ateş hızlanır ve mısır yavaş yavaş patlamaya
başlar.Patlayan mısır kendini yere atar.
8. Bu Nedir?
İçi görünmez bir torbanın içine değişik eşyalar konur ve çocuğun gözünü
kapatarak bu torbadan bir eşya seçmesi istenir.Çocuk dokunarak eşyayı
bulmaya çalışır.Bildiği zaman gözü açılır ve bu eşyayı başka ne olarak
kullanabiliriz diye sorulur.Örneğin eşya bir kalemse bu kalemi diş fırçası
olarak kullanabiliriz,dudağımızın üzerine koyarak bıyık yapabiliriz vs gibi.
Bu torbanın içindeki eşyalar çıkarılıp halının üzerine konur,çocuğun gözleri
bağlanır ve eşyalardan biri çıkarılır.Çocuğun gözleri açılır,hangi eşyanın
saklandığı sorulur.
9. Ormanda Gezinti
Çocuğa Ormanda bir gezinti oyunu oynayacağı söylenir. Önce yatakta
uyunuyor gibi yapılır.Saat çalar,erkenden kalkılır.Eller ve yüz yıkanır gibi
yapılır.Güzel bir kahvaltı yapılır.Dişler fırçalanır.Yanımıza yiyecek bir
şeyler de alalım denir ve yola çıkılır.Odanın içinde yürünmeye başlanır.Dar bir yol,bir dere,tahta bir köprü,yapraklı bir yol,bir dağın etrafı geçilir gibi davranılır.Bir odada oturulup dinlenilir.Getirilen yiyecekler çıkarılır ve yenir gibi yapılır.Sonra gezintiye devam edilir.Akşam olunca eve dönülür.Eller ve yüz yıkanır diş fırçalanır ve iyi geceler dileyip yatılır.Çalışma sonunda ormanda gezintinin hangi kısmının daha fazla sevildiği sorulur, nerelerden geçildiği hatırlanır.Yollardan geçilirken neler hissettiği sorulur.
Eğitici Dramanın Sağlayabileceği Yararlar
Yaratıcı oyun (drama), ana sınıfından ilköğretimin 8’inci sınıfına kadar her kademede, ortaöğretim ve hatta üniversitelerde (Okulöncesi, Sınıf, Türkçe ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliklerinde) kullanılabilecek bir öğrenme ve öğretme yöntemidir. Amaçlar, bilişsel alanın “bilgi, kavrama, uygulama, çözümleme, bireşim”; duyuşsal alanın “değer verme, örgütleme”; devinişsel alanın“duruma uydurma” basamağından birinde olması gerekir. Bu çalışmalarla öğrencilerin doyum sağlayacakları, işbirliği yaparak öğrenecekleri, etkili ve empatik dinleme becerilerini kazanacakları söylenebilir. (Güleryüz, 2002: 327)
Eğitici dramadan okul öncesi ve temel eğitim çağı çocuklarının eğitilmesinde elde edilebilecek yararlar, diğer bir deyişle gerçekleştirilmek istenen genel amaçlar şu maddeler altında toplanabilir. (Önder, 1999: 71-83)
a. Çocukta yaratıcılığı ve hayal gücünü geliştirmesi,
b. Zihinsel kapasiteyi geliştirmesi,
c. Kendilik kavramının Gelişmesinde katkı,
d. Bağımsız düşünme ve karar verme,
e. Duyguların farkına varılması ve ifade edilmesi,
f. İletişim becerilerine olumlu katkı,
g. Sosyal farkındalığın artması ve problem çözme yeteneğinin gelişmesi,
h. Demokrasi eğitimine destek,
i. Grup içi süreçlere olumlu katkılar (arkadaşlık),
j. Öğretmenle çocuklar arasında olumlu ilişkilere katkı,
k. Genel öğrenci performansına olumlu etki.
Diğer Cevaplara Gözat
Cevap :
Eğitici drama, çocuğun psikolojik yapı ve psikolojik yaşantılar konusunda bilinçlenmesini ve
özel bir yetenek olarak yaratıcılığı kazanmasını da amaçlar.
Sunum İçeriği
1. SayfaEĞİTİMDE DRAMAYrd.Doç.Dr.Perihan ÜNÜVAR
2. Sayfa
1.DRAMA NEDİR? Bir sözcüğü, bir kavramı, bir davranışı, bir cümleyi, bir fikri ya da yaşantıyı, veya bir olayı, tiyatro tekniklerinden yararlanarak, oyun veya oyunlar geliştirerek canlandırma olarak tanımlanan Yaratıcı Drama; olay, olgu, yaşantı ve bilgileri yeniden yapılandırmaya yönelik etkinlikleri içerir.
3. Sayfa
Eğitimde Yaratıcı Drama, doğaçlama, rol oynama vb. tekniklerden yararlanılarak, bir grup çalışması içinde, bireylerin, bir yaşantıyı, bir olayı, bir fikri, kimi zaman bir soyut kavramı ya da davranışı, "oyunsu" süreçlerle anlamlandırması, canlandırmasıdır.
4. Sayfa
Yaratıcı drama; önceden yazılmış bir metin olmaksızın, katılımcıların kendi yaratıcı buluşları, özgün düşünceleri, öznel anıları ve bilgilerine dayanarak oluşturdukları eylem durumları ve doğaçlama canlandırmalardır.
5. Sayfa
Bir düşünceyi beden diliyle, hareket ederek, devinimle anlatımdır. İçsel bir durumun, bir tasarımın, bir düşüncenin eyleme dönüşmesidir.Dramayla birey düşünür, plan yapar, organize eder ve düşüncesini eyleme dönüştürerek uygular. Sonuç Olarak ;
6. Sayfa
Bu süreçte de yaşantılar yoluyla yeni davranış ve duyguları öğrenir, deneyim sahibi olur. Böylece birey duygularını kontrol edebilme, değiştirebilme, düşüncelerini ifade edebilme, konuşarak iletişim kurabilme gibi yeteneklerini geliştirir.
7. Sayfa
TÜRKİYE’DE DRAMABuradan hareketle, eğitimde yaratıcı dramanın Türkiye’deki tarihsel sürecine bakacak olursak, Cumhuriyet’in ilk yıllarında İ. Hakkı Baltacıoğlu’nun “okulda tiyatro” anlayışı ile daha önce kullanılan “dramatizasyon” tekniğine getirdiği yenilikleri görebiliriz.
8. Sayfa
Cumhuriyet döneminde 1926 tarihli İlkokul Programı'nda dramatizasyon sözcüğü ile karşılaşılmaktadır.1950'lerde ilkokullardan ortaokula değin yararlanılması gereken gösteriler drama etkinliklerinin bir bölümünü kapsar.1962'de Ortaokul Programı'nda dramayı temsil yoluyla canlandırma olarak görmekteyiz. 1965'de bir yöntem olarak derslerin öğretiminde ve 1968 İlkokul Programı'nda da dramatize etme sözcüğü ile karşılaşmaktayız.
9. Sayfa
Ancak Türkiye’de çağdaş bir yaklaşımla ele alındığı tarih 1980’lerin başına rastlar. Bu yıllarda sanat eğitimi ve tiyatro alanlarında İnci San ile Tamer Levent’in çalışmaları dikkat çekmektedir. 1980'li yıllardan bugünlere ise yaratıcı drama çağdaş yaklaşımlarla ve bilimsel olarak ele alınmış,özellikle yüksek lisans ve doktora düzeyindeki tezlerle kuramsal olarak geliştirilmeye çalışılmıştır.Kuramsal çalışmaların yanı sıra seminerler,kurslar ve atölye etkinleriyle yaratıcı drama günümüz ilköğretim sürecinin önemli bir parçasını oluşturmuştur.
10. Sayfa
2. DRAMANIN YARARLARIÇocukta yaratıcılığı ve hayal gücünü geliştirir.Zihinsel kapasiteyi geliştirir.Kendilik kavramının gelişmesinde katkı sağlar. Bağımsız düşünme ve karar verme becerilerini geliştirir.
11. Sayfa
Duyguların farkına varılması ve ifade edilmesini sağlar. İletişim becerilerine olumlu katkı yapar. Sosyal farkındalığın artması ve problem çözme yeteneğinin gelişmesini sağlar. Demokrasi eğitimine destek olur. Grup içi süreçlere olumlu katkılarda bulunur (arkadaşlık).
12. Sayfa
Öğretmenlerle öğrenciler arasındaki olumlu ilişkilere katkıda bulunur. Genel olarak öğrenci performansına olumlu etkide bulunur. Özel niteliklere sahip çocukların (zihinsel engelli, bedensel engelli, duygusal bozukluğa sahip çocukların) eğitilmesine katkıda bulunur. İletişim becerilerine olumlu katkı sağlar
13. Sayfa
3. DRAMANIN HEDEFLERİYaratıcılığı geliştirme, Estetik gelişimi sağlama, Eleştirel düşünme yeteneği kazandırma, birlikte çalışma alışkanlığı kazandırma, sosyal gelişimi sağlama, kendine güven duyma ve kararverme becerilerini geliştirme, dil ve iletişim becerilerini kazandırma, Soyut kavramları ya da yaşantıları somutlaştırma,İmgelem gücünü, duygularını ve düşüncelerini geliştirme.
14. Sayfa
4. DRAMA TÜRLERİPSİKODRAMAEĞİTİCİ DRAMAYARATICI DRAMA
15. Sayfa
PSİKODRAMAKişilik, kişiler arası ilişki, çatışma ve duygu sorunlarının özel dramatik yöntemlerle keşfedildiği bir grup yöntemidir.
16. Sayfa
YARATICI DRAMA Yaratıcılık özelliğini geliştirmek ve oyun yoluyla düş güçlerini harekete geçirmek için çocuklarla yapılan drama etkinliklerine yaratıcı drama denir.
17. Sayfa
EĞİTİCİ DRAMAEğitici drama, çocuğun psikolojik yapı ve psikolojik yaşantılar konusunda bilinçlenmesini ve özel bir yetenek olarak yaratıcılığı kazanmasını da amaçlar.
18. Sayfa
5.EĞİTİMDE YARATICI DRAMA UYGULAMA BOYUTLARI Öğretim yöntemi olarak yaratıcı drama, Sanat eğitimi alanı olarak yaratıcı drama ,Kişisel-sosyal gelişim yöntemi olarak yaratıcı drama .
19. Sayfa
5. DRAMANIN YÖNTEMLERİ/AŞAMALARI Isınma ve Rahatlama Çalışmaları Oyunlar Doğaçlama OluşumDeğerlendirme
20. Sayfa
Isınma : Isınma , eğitimde dramanın önemli bir aşamasıdır. Kullanılırsa sürecin başında yaptırılması uygundur. Öğretmen tüm grubun bedenlerini ve duygularını harekete geçirir. Öğretmen ısınma çalışmalarını sınıf içindeki tüm çocuklarla yapmalıdır. En fazla 10-12 dakika olmalıdır. Daha fazla ısınma çalışması yapmak, çocukları yorar. Verimli bir çalışma yapmayı engeller.
21. Sayfa
Isınma çalışmalarında müzik ve ritm ısınmayı daha da kolaylaştırır. Öğretmen,ısınma çalışmalarında çocuklara müzik yada ritm eşliğinde yürüme,koşma,zıplama, itme,çekme, sürünme,vb. hareketleri yaptırır. Öğretmen bu çalışmalar sırasında asıl hedefi gözden kaçırmamalıdır. Bu hedef doğrultusunda grubu motive etmelidir.
22. Sayfa
Isınma çalışmalarında öğrenci önce kendini ve bedenini tanır,keşfeder. Duyu organlarını harekete geçirir. Isınma çalışmalarında öğretmen dikkatli olmalıdır. Bedeni zorlayıcı,ters hareketlerden yaptırmamalıdır.
23. Sayfa
Oyunlar:Belirlenmiş kurallar içinde özgürce oyun oynama ve bu oyunları geliştirme çalışmalarından oluşur. Kimi zaman bilinen çocuk oyunlarından yararlanılır.
24. Sayfa
Doğaçlama: Daha az kesin olarak belirlenmiş bir süreç olup, saptanan konu ya da temadan yola çıkılır veya saptanan bir hedefe doğru belli aşamalarla yol alınır.Bireysel ve grupsal yaratıcılığın en çok ön plana çıktığı çalışmalardır.
25. Sayfa
Oluşum:Bu süreç kimi zaman önceden hiç belirlenmemiş bir çıkış noktasından, kimi zamanda bir nesne, resim, fotoğraf, heykel vb. ile iletişim kurma ile başlar. Sürecin nasıl gelişeceği ve nereye varacağı önceden belirsizdir.
26. Sayfa
Çalışma öncesi,çalışma anı, çalışma sonrasında yapılabilir. Dramanın aşamalarının her birinin ya da birkaçının ardından tartışmanın açılması, eleştiri-özeleştiri, soru-cevap etkileşiminin başlaması değerlendirmenin somut başlangıcı olarak kabul edilir.Değerlendirme:
27. Sayfa
Bu aşamada başkalarının davranış biçimleri,duyguları, düşünceleri, deneyimleri ile ilgili bilgi sahibi olmak, bireyin kendi yaşamına bir göz atması açısından önemlidir.
28. Sayfa
YARATICILIKYeni olanın üretilmesi, eski olanın düzenlenmesi..Daha önce kurulmamış ilişkileri kurma, yeni yaşantı, düşünce, fikir ve ürünler ortaya koyma..
29. Sayfa
Yaratıcı Kişinin özellikleriAkıcılık: ardarda düşünce üretebilme, bir iki ihtimalden fazlasını bulmaEsneklik:Farklı yaklaşımlar kullanabilme yeteneğiOrjinallik:Sıradan olmayan, farklı ve benzersiz çözümler üretebilmeDetaylandırmak: geliştirme ve genişletme
30. Sayfa
Yaratıcı Çocukların ÖzellikleriHayalcilikDüşüncede esneklikBir şeyler ortaya koymaktan zevk almaBildiği objelerin farklı kullanımlarını araştırmaYeni ve farklı olanı denemekten korkmamaEl becerisinde yeteneklilikIsrarcılıkDeğişik düşünce ve ortama kolayca uyumFarklı ve özgün yollar üretmeİşitsel uyaranlara duyarlılıkRitmik aktivitelere yatkınlık
31. Sayfa
Çocukta Yaratıcılığın GelişimiDeney EvresiSembolik DevreGerçekçi Devre
32. Sayfa
Yaratıcılığın Gelişmesine Etki Eden FaktörlerKapalı ve açık malzemelerDışsal ve içsel geribildirimFırsatlardan yararlanmaTaklit ve model almayı kullanmaÇocukların yanlış cevaplarıYetişkinlere sordukları sorularZamanÇatışmalar
33. Sayfa
Yaratıcılığı Geliştirmede Öğretmen ve Yetişkinlerin RolüÇocukları gözlemlemekEtkinliklere katılımlarını sağlamakFarklı materyallerin kullanımlarını göstermekÜrünlerini anlatmalarını sağlamak ve dinlemekYargılama ve düzeltme yapmamakÖzgür ve rahat olabilecekleri ortamlar sağlamakYönlendirici olmak ancak müdahale yapmamak