Nedir.Org
Soru Tara Cevapla Giriş


Cevap Ara?

14.756.348 den fazla soru içinde arama yap.

Sorunu Tarat
Kitaptan resmini çek hemen cevaplansın.

Fiilde çatı anlatırmısınız

Bu sorunun cevabı için bana yardımcı olur musunuz.

Bu soruya 4 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin.
    Şikayet Et Bu soruya 0 yorum yazıldı.

    İşte Cevaplar


    ByDoğukan41

    • 2018-01-17 03:23:59

    Cevap : FİİLDE ÇATI Fiillerin özne ve nesneye bağlı olarak kazandığı anlama ve girdiği biçime çatı denir.

    Çatı, sadece fiil cümlelerinde aranan bir özelliktir. İsim cümlelerinde hâliyle olmaz.  Fiiller, özne ve nesne alıp almamalarına; belirtilen işin nasıl yapıldığına; işten nesnenin ve öznenin nasıl etkilendiğine göre çatılar ayrılırlar.  Fiil çatılarının oluşmasında hem fiilin anlamı hem de aldığı yapım eki önemlidir. 

    Çatılarına göre fiiller şunlardır: 

    1. ÖZNELERİNE GÖRE FİİL (EYLEM) ÇATILARI

    Bu başlık altındaki fiillerde özne ve fiil arasındaki ilişki göz önüne alınır.

    Öznenin fiille şu ilişkileri olabilir:  Özene fiilde anlatılan işi kendisi yapabilir. Başkasının yaptığı işten etkilenebilir. İşi kendisi yapıp yine ondan kendisi etkilenebilir. İşi başkalarıyla birlikte ya da karşılıklı yapabilir. 
    a. Etken Fiil
    -Etken fiilin belirttiği işi, oluşu, hareketi, durumu ve kılışı yapan öznenin kendisidir. 
    -Özne gerçek öznedir.
    -Dilimizde tüm fiiller kök hâlinde iken etkendir.
    -Bu fiiller geçişli de olabilir geçişsiz de.  

    Yaşlı nine, çocuktan kendisini karşı tarafa geçirmesini istedi.
    Çocuk da öğrenciliğin verdiği bir bilinçle seve seve ona yardım etti. 

    b. Edilgen Fiil
    Gerçek öznesi söylenmeyen (ve bilinmeyen) fiillerdir. 
    Cam kırıldı   
    kimin kırdığı belli değil
    Bir bildiri okundu.  
    Okuyan belli değil Ev satıldı. 

    *Fiile "-°l, -°n" ekleri getirilerek yapılır.

    Kapı açıl
    Araba yıkandı. 

    * Bu tür fiillerin öznesi sözde öznedir. Yüklemde bildirilen işten etkilenen varlık cümlede özne gibi kullanılır, ama asıl özne söylenmemiştir. Kapı ve araba açma ve yıkama fiillerini yapan değil, bu fiillerden etkilenen varlıklardır.  

    * Bazı cümlelerde işi yapan "tarafından" sözüyle ya da "-cE" ekiyle belirtilebilir. 

    Hırsızlar polis tarafından yakalanamadı.
    Bu kararlar milletçe verilmedi. 

    * Sözde ya da gerçek öznesi olmayan edilgen ve geçişsiz fiiller de vardır:
    Bu sıcakta uyunmaz.
    Bu söze gülünür.
    Yarın pikniğe gidilecek.
    Burada kalınacak. 

    c. Dönüşlü Fiil
    Öznenin işi yaparken aynı zamanda o işten etkilendiğini gösteren fiillerdir. Yani fiili yapan da ondan etkilenen de öznedir. Özne gerçek öznedir. Nesne yoktur. Fiile "-°l, -°n" ekleri getirilerek yapılır.  Bu fiiller nesne alamazlar; geçişsizdirler.

    Örnekler:
    Kızlar süslendi;
    delikanlılar güzelce giyindi.
    Adam hep kendisiyle övünüyor.  

    Tabiat olayları ile ilgili dönüşlü fiillerde "yapma" anlamı yerine "kendi kendine olma" anlamı vardır.

    Karlar tepelere doğru çekildi.
    Sıcaklardan dolayı gölün suyu çekildi.
    Öğleye doğru hava açıldı.
    Havalar ısınınca buzlar çözüldü. 

    * Bazı fiillerin edilgen şekilleriyle dönüşlü şekilleri farklı ekle yapılır:
    Sevmek > sevinmek  > sevilmek
    Dövmek   > dövünmek> dövülmek
    Giymek > giyinmek  > giyilmek
    Görmek   > görünmek> görülmek 

    * İsme getirilen "-lEn" ekiyle fiile getirilen "-İş" ve "-lEş" eki de  dönüşlülük anlamı katabilir:
    O gün pek içlendim.
    Trafik polisini görünce adam tutuştu.
    Birazdan sakinleşir. 

    Not: Edilgen fiille dönüşlü fiil karıştırılabilir:
    Özgür konferansta oldukça sıkıldı. >  dönüşlü
    Sabaha kadar kurşun sıkıldı. >  edilgen 

    d. İşteş
    Fiil -Fiilde bildirilen işin birden fazla kişi tarafından yapıldığını; işi beraber ya da karşılıklı yaptıklarını bildiren fiillerdir. 
    "-°ş" ekiyle yapılır. 
    Dövüşmek, uçmak, gülüşmek, görüşmek... 

    * Ya "birlikte" ya da "karşılıklı" anlamı katar. 
    Kuşlar uçtu birlikte
    Çocuklar gülüştü.   birlikte
    Öğrenciler kaçıştı.   birlikte 
    Arada bir yazışırız. karşılıklı
    Onunla Ankara'da tanıştık.   karşılıklı 

    * Bazı filler "ş" sesini yapılarında barındırır ve işteşlik ifade ederler. Bunlara anlamca işteş fiiller de denebilir. 
    Yarışmak, savaşmak, üleşmek, güreşmek, barışmak, konuşmak... 

    * Bazı işteş fiiller bir durumdan başka bir duruma geçmeyi ifade ederler. Bunlarda işteşlik anlamı zayıftır.
    Buharlaşmak, güzelleşmek, ağırlaşmak, sertleşmek, sakinleşmek...
    Durum, gün geçtikçe kötüleşiyor.
    Hasta, biraz daha iyileşti.
    Güneşte fazla kaldığından iyice esmerleşti.
    Rengi giderek koyulaşıyor. 

    Not: Yapısında "ş" sesi bulunduran bütün fiiller işteş değildir. Bunlara dönüşlü de denebilir.
    Dostluğumuz günden güne gelişiyordu.
    Sonunda öfkesi yatıştı.
    Daracık bir yere sıkıştı.
    Boyunda büyük işlere girişti.
    Fırtınadan sonra deniz yatıştı.
    Otobüs kalkmak üzereyken yetişti.
    Evinden uzakta kalmaya alıştı. 

    * Bazı fiiller "-lE-ş" şeklinde iki ek alarak, bazıları da "-lEş" şeklinde tek ekle işteş yapılırlar.
    Kucak-la-ş-,   
    selâm-la-ş-;
    Toka-laş, 
    bayram-laş... 

    *Çoğu nesne alamaz; ama bazı işteş fiiller nesne alabilirler.  Kazandıkları parayı paylaştılar. 

    2. NESNELERİNE GÖRE FİİL (EYLEM) ÇATILARI

    Fiillerin nesne alıp almadıkları, alıyorlarsa hangi özellikleri taşıdığı göz önünde tutulur. 

    a. Geçişli Fiil
    Özellikleri:
    Belirtili ya da belirtisiz nesne alabilen fiillerdir. Bu fiillere "ne?, neyi?, kimi?" soruları sorulduğunda belirtili ya da belirtisiz nesne bulunur. İş, kılış fiilleri geçişlidir. 

    Örnekler:
    Titizlikle elindeki yazıları inceliyordu.
    Son gelişinde Ankara'yı da dolaşmıştı. 

    *Cümlede nesne kullanılmamış olsa da bu fiiller geçişlidir.
    Dikkatli bakmayınca fark edemezsiniz. 

    b. Geçişsiz Fiil
    Nesne alamayan fiillerdir. Oluş ve durum fiilleri geçişsizdir. Yükleme nesneyi bulmak için sorulan "ne?, neyi?, kimi?" sorularının cevabı yoktur. 

    Örnekler: Kar yağdı, tren durdu, ben uyudum, kartallar uçtu, dışarıda kaldı, o da yoruldu... 

    Not: Bazı fiiller hem geçişli hem geçişsiz olarak kullanılabilirler: 
    Gezmek, dolaşmak, geçmek, sürmek, çalmak,  

    c. Oldurgan Fiil
    Geçişsiz bir fiile "-dİr, -t, -r" eklerinden biri getirilerek fiil geçişli yapılırsa buna oldurgan fiil denir. 
    Yatmak > yatırmak
    Ötmek  > öttürmek
    Uyumak > uyutmak
    Gezmek > gezdirmek.
    Kaçmak > kaçırmak 

    d. Ettirgen Fiil
    Geçişli olduğu hâlde "-dİr, -t, -r" ekleriyle tekrar geçişli yapılan fillerdir. Geçişlilik dereceleri artırılmıştır. Fiili bir başkasına yaptırma söz konusudur. Oldurgan fiiller ettirgen hâle getirilebilir. 

    Örnekler:
    Gazete aldı > aldırdı > aldırttı
    Elbiseyi yıkadı  > yıkattı > yıkattırdı
    İçmek > içirmek  > içirtmek
    Durdurmak  > durdurtmak
    Uçmak > uçurmak >   uçurtmak   >  uçurtturmak 

    Sonuç: Bütün fiiller çatı bakımından öznesine ve nesnesine göre ayrı ayrı iki özelliğe sahiptir:
    * Çocuk koşarak yolun diğer tarafına geçti.
        Öznesine göre: etken; nesnesine göre: geçişsiz 
    * Alış veriş listesini evde unuttum.
        Öznesine göre: etken; nesnesine göre: geçişli

    Diğer Cevaplara Gözat
    Cevap Yaz Arama Yap

    Onur2

    • 2017-12-22 11:47:55

    Cevap : Fiil çatısı, en genel ifadeyle yüklemin özne ve nesne ile olan ilişkisidir. ... Bir evin çatısını düşünelim (Genelde üçgen şeklinde çizilir) çatının alt kısmına yüklemi koyarsak üstteki iki kenara da özne ve nesneyi koyduğumuzda fiil çatısını oluşturmuş oluruz.
    Cevap Yaz Arama Yap

    Serkann

    • 2017-12-23 04:42:34

    Cevap : 1. Öznelerine Göre Fiil Çatıları (Özne-Yüklem İlişkisi) Özne – yüklem ilişkisinde, öznenin, eylemin bildirdiği işi nasıl yaptığı önemlidir. Buna göre de fiiller dört grupta incelenir: 1.1. Etken Fiil İşi yapan gerçek bir öznenin bulunduğu fiillere etken fiil denir. Örnek » Babam her gün kitap okuyor.
    cümlesinde “okuma” eylemini yapan bir özne (babam) vardır. İşi yapan gerçek bir özne olduğu için bu cümlenin yüklemi etkendir. » Bu kitabı dün aldım.
    cümlesinde “alma” eylemini gerçekleştiren bir özne vardır. Ama bu cümlede bir sözcük olarak verilmemiştir. Özne bir sözcük olarak verilmese de, cümlenin öznesi gizli olsa dacümlede işi yapan belli olduğu için bu cümlenin yüklemi çatısına göre etkendir.   » Bahar gelince ağaçlar güzelleşti.
    cümlesinde olduğu gibi sadece canlı varlıklar değil, insan dışındaki varlıklar da özne görevini üstlenebilir. Yukarıdaki cümlede “güzelleşen” ağaçlardır. Cümlede özne olduğuna göre, bu cümlenin eylemi çatısına göre etkendir.   Örnek Soru Çözüm Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi etken çatılıdır? (1993 – OKS) A) Semtimize bu yıl yeni parklar yaptırılıyor. B) Otomobilimiz on gündür boyanıyor. C) Hırsızlar, her gün birer ikişer yakalanıyor. D) Çocuklar oyun sahasının yokluğundan yakınıyor.    UYARI  Etken fiiller, nesne – yüklem ilişkisine göre geçişli veya geçişsiz olabilir. Örnek » Benim sözlerimi herkes anladı.
    cümlesinde “anlama” işini gerçekleştiren gerçek özne “herkes” sözüdür. Yükleme sorulan “neyi” sorusuna cevap veren “sözlerimi” ise nesnedir. Öyleyse bu cümlenin yüklemi öznesine göre etken, nesnesine göre geçişlidir.   1.2. Edilgen Fiil İşi yapan gerçek bir öznesi olmayan fiillere edilgen fiil denir. Edilgen çatılı fiillerde özne işi yapan değil, yapılan işten etkilenen durumundadır. Edilgen fiiller, fiil kök veya gövdelerine “-l” veya “-n” eklerinin getirilmesiyle oluşturulur. Örnek » Futbolcu kırmızı kartla oyundan atıldı.
    cümlesinde “atma” işini gerçekleştiren yoktur. Onun yerine “atılma” eyleminden etkilenen “futbolcu” vardır. “Futbolcu” işi yapan değil de yapılan işten etkilenen durumunda olduğundan cümlede “sözde özne” görevindedir. O hâlde “atıldı” eylemi çatısına göre edilgendir. » Bütün sokaklar temizlendi.
    » Kitapların hepsi okundu.
    » Kapı hızlı hızlı vuruldu.
    Yukarıdaki cümlelerde yüklem durumundaki fiiller “-l- ve -n-” eklerini almıştır. Ayrıca “temizlenme, okunma ve vurulma” eylemlerini yapan gerçek bir özne de bu cümlelerde verilmemiştir. Onların yerine işten etkilenen “bütün sokaklar, kitapların hepsi, kapı” sözcükleri özne görevini üstlenmiştir. » Bakkaldan bir ekmek alındı.
    sözde özne  yüklem cümlesinde “alma” eylemini yapan, gerçekleştiren gerçek bir özne yoktur. Biz zihnimizden “tarafından” sözüyle cümleye bir özne getirebiliriz. Bu durumda cümle şöyle olur: “(Çocuk tarafından) bakkaldan bir ekmek alındı.”      UYARI  Edilgen fiiller, nesne – yüklem ilişkisine göre daima geçişsizdir. Çünkü; edilgen fiillerde nesne gibi görünen öge, daima sözde öznedir. Örnek » Kardeşim, kırtasiyeden güzel bir kalem aldı.
    cümlesinde “alma” işini yapan özne (kardeşim) vardır. Cümle gerçek öznesi olduğu için etkendir. Alma işinden etkilenen bir öge, yani nesne cümlede vardır: güzel bir kalem. Öyleyse bu cümle öznesine göre etken, nesnesine göre geçişlidir. » Kırtasiyeden güzel bir kalem alındı.
    cümlesi ise öznesine göre etken değil, edilgendir. Çünkü cümlede “alma” işini yapan gerçek bir özne yoktur. Bu cümlede eylem başkası tarafından yapılmıştır. Başkası tarafından yapıldığı için de öznesine göre edilgendir. Edilgen fiiller nesnesine göre daima geçişsiz olduğuna göre, bu “alınma” eylemi geçişsizdir. Demek ki cümle öznesine göre edilgen, nesnesine göre geçişsizdir.   1.3. Dönüşlü Fiil İşi yapan ve yapılan işten etkilenen gerçek bir öznenin bulunduğu fiillere dönüşlü fiil denir. Bu tür fiillerde eylemleri yapan özne olduğu gibi, eylemden etkilenen de öznedir. Dönüşlü fiiller, etken fiillere “-l” ve “-n” ekleri getirilerek yapılır. Örnek » Sergen maçı kazanınca sevindi.
    cümlesinde, işi yapan “Sergen” olduğu gibi, etkilenen de “Sergen”dir. (Sevinmiştir.) Dolayısıyla bu cümlenin yüklemi dönüşlü eylemdir. » Sınavı kazandığımı duyunca çok sevindim.
    » Sarsıntıyı duyunca hemen telefona sarıldı.
    » Dedesi her zaman madalyasıyla övünürdü.
    Yukarıdaki cümlelerde yüklem durumundaki fiiller “-l ve -n” eklerini almıştır. Cümlelerin yüklemlerini incelediğimizde, öznelerin, yüklemde bildirilen işi “kendi kendilerine yaptıklarını ve yaptıkları işten yine kendilerinin etkilendiklerini” görüyoruz. Dolayısıyla bu eylemler dönüşlüdür.      UYARI  Edilgen eylem ve dönüşlü eylem; aynı eklerle oluşturulduğundan karıştırılabilir. Edilgen eylem ile dönüşlü eylem arasındaki fark ise şudur: Dönüşlü fiillerin gerçek öznesi vardır, edilgen fiillerin ise sözde öznesi vardır. Örnek » Benim sözlerimden çok alındı. (dönüşlü)
    cümlesindeki “alındı” fiilinin gerçek bir öznesi vardır: “O”. Dolayısıyla bu cümlenin yüklemindeki eylem dönüşlüdür. » Marketten deterjan da alındı. (edilgen)
    cümlesindeki “alındı” fiilini gerçekleştiren bir özne yok, sadece yapılan işten etkilenen “deterjan” sözde öznesi var. Öyleyse bu cümlenin yüklemindeki eylem edilgen çatılıdır. » Bu elbise geçen yıl dikildi. (edilgen)
    cümlesinde elbise geçen yıl dikilmiş; ama elbiseyi diken belli değil. “Bu elbise” sözcüğü sözde öznedir. » Ali, durakta tam iki saat dikildi. (dönüşlü)
    cümlesinde ise “dikilmek” eylemini yapan ve etkilenen gerçek bir özne (Ali) vardır. » Bulaşıklar yıkandı. (edilgen)
    » Rıfkı akşam yıkandı. (dönüşlü)   Örnek Soru Çözüm Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem, özneye geri dönmektedir? (2004 – ÖO) A) Anahtarı bulabilmek için akşama kadar arandı. B) Arkadaşım bugün telefonla sürekli arandı. C) Hasta için yakınları tarafından kan arandı. D) Son baskısı da tükenen o kitap çok arandı. 1.4. İşteş Fiil Fiilde anlatılan işin birden fazla özne tarafından birlikte veya karşılıklı yapıldığını gösteren fiillere işteş fiil denir. İşteş fiil, her şeyden önce, birden fazla öznesi olan fiil değil, olabilmesi, meydana gelebilmesi için birden fazla özneyi gerektiren fiildir ve bu fiiller (eylemler), özneler tarafından birlikte veya karşılıklı yapılır. İşteş fiiller, fiil kök veya gövdelerine “-ş” ekinin getirilmesiyle oluşturulur. Örnek » Çocuklar bahçede top oynadılar.
    » Herkes bu konuyu anladı.
    Yukarıdaki cümlelerde özne birden fazladır, ancak bu fiiller işteş değildir. Çünkü anlatılan eylem bir özne tarafından yapılabilir, ayrıca “-ş-” eki de almamışlardır. » Babam öğretmenimle görüşmüş.
    cümlesinde özne “babam” sözcüğüdür. Ancak görüşme eylemi bir kişi tarafından gerçekleştirilemez. Bu nedenle “görüşme” fiili işteştir. » Yeni gelen öğrenci ile tanıştın mı?
    » Kuşlar ne de güzel ötüşüyor.”    >  İşteşlik değişik şekillerde ve farklı anlamlarda karşımıza çıkar: 1.4.1 Karşılıklı Yapma (Karşılıklı İşteş Fiil) Fiili, birden fazla özne karşılıklı bir şekilde yapar. Bu durumda özneler karşı karşıyadır. Örnek » İki çocuk dövüştü.
    » Konuyu uzun uzun tartıştılar.
    » Araçlar köprü üzerinde çarpışmış.
    » Komşusuyla sabah selamlaştı.
    » İki ülke sonunda anlaştı.
    Dikkat ederseniz “dövüşme, tartışma” gibi eylemler bir özne ile gerçekleşemez. Bu eylemlerin olması için en az iki kişinin, “çarpışma” eyleminin olması için en az iki aracın olması gerekir.     1.4.2. Birlikte Yapma (Birlikte İşteş Fiil) “-ş” ekini almış olan fiilin, birden fazla özne tarafından birlikte yapılmasıdır. Bu durumda özneler karşı karşıya değil; birlikte, yan yana hareket ederler. Örnek » Bütün çocuklar bağrışıyordu.
    » Gel yolcu, vatanın derdine ağlaşalım.
    » Ne güzel, bütün kuzular meleşiyor.
    » Güvercinler gökyüzünde ne güzel uçuşuyordu.
    Bir çocuk bağırabilir, bir kuzu meleyebilir; birden fazla çocuk “bağrışır”, birden fazla koyun da “meleşir.” Yani bu eylemler, “bağrışma, meleşme” bir özne tarafından gerçekleştirilemez. Zaten gerçekleştirilen eylemler de işteş olamaz.      UYARI  Türkçede kimi eylemler işteş çatılı eylem gibi görünür; ama bunlardan kimilerinde eylemin birlikte ya da karşılıklı yapılması söz konusu değildir. Bunlarda bir durumdan başka bir duruma geçiş söz konusudur. Bazı kaynaklarda böyle fiillere “nitelikçe işteş” fiiller denir. Örnek » Bakım yapılan parklar güzelleşti.
    cümlesinde “güzelleşmek” eylemi birlikte ya da karşılıklı yapılmayı değil, bir değişimi bildirir. Bu nedenle bu eylem işteş değildir.   Örnek Soru Çözüm Aşağıdakilerin hangisinde eylemin karşılıklı olarak yapılması söz konusudur? (1999 – OKS) A) Çocuklar palyaçoyu görünce gülüştüler. B) Sinemaya gitmek için sözleştiler. C) Çukurova’da başaklar erken olgunlaşır. D) Gürültüyü duyan keklikler uçuştular.   2. Nesnelerine Göre Fiil Çatıları (Nesne-Yüklem İlişkisi) Bu fiillerin bir kısmı kullanılırken nesneye ihtiyaç gösterir, bir kısmı ise herhangi bir nesne olmadan da kullanılabilir. Bu fiiller dört grupta incelenir: 2.1. Geçişli Fiil Nesnesi olan ya da nesne alabilen eylemlere geçişli eylem denir. Geçişli fiiller, yükleme sorduğumuz “neyi, kimi, ne?” sorularına cevap verirler. Örnek » İçeriden su getirdi.
    cümlesinde “getirmek” eyleminden etkilenen varlık “su”dur. Bunu yükleme sorduğumuz “ne” sorusu ile bulabiliriz. Buna göre “getirmek” fiili nesne aldığı için geçişlidir. » Hakem kaleciyi maçtan attı.
    cümlesinde “atmak” eyleminden etkilenen, “kaleci” sözüdür. Bu söz, cümlede nesne olarak kullanılmıştır. Dolayısıyla “atmak” fiili geçişlidir.    UYARI  Bazı cümlelerde, fiiller geçişli olduğu hâlde nesne bulunmayabilir. Çünkü geçişli fiiller nesne alan ya da nesne gerektiren fiillerdir. Örnek » Yolcular durakta bekliyor.
    cümlesinde “beklemek” eylemi geçişlidir. Ama cümlede “nesne” bir sözcük olarak verilmemiştir. Cümle “neyi?” sorusuna cevap verdiği için geçişlidir. Çünkü sonuçta beklenen dolmuş ya da otobüs vardır.   2.2. Geçişsiz Fiil Nesne almayan, yani “ne, neyi ve kimi?” sorularına cevap vermeyen fiillere geçişsiz fiil denir. Geçişsiz fiillere nesneyi bulmak için “ne, neyi, kimi?” sorularını sorduğumuzda cevap alamayız. Örnek » Dayımlar bugün tatile gidiyor.
    cümlesinde “gitmek” eylemi nesne almamıştır. Yükleme sorduğumuz “ne, neyi, kimi” sorularından herhangi birine cevap vermiyor. » Ali’nin sözlerine çok güldük.
    cümlesinde de “gülmek” eylemi geçişsizdir. Çünkü “ne, neyi, kimi” sorularına cevap vermiyor.     2.3. Oldurgan Fiil Geçişsiz fiillerin “-r-, -ar-, -er-, -t-, -tır-” ekleriyle geçişli hale getirilmesiyle oluşturulan fiillereoldurgan fiil denir. Fiilin ilk hali “ne, neyi, kimi?” sorularına cevap vermezken, ikinci hali, yani “-r-, -t-, -tır-” eklerini almış hali, bu sorulara cevap vermektedir. Geçişsiz Fiil   Oldurganlık Eki   Oldurgan Fiil uyumak + -t- → uyutmak pişmek + -r- → pişirmek basmak + -tır- → bastırmak gülmek + -dür- → güldürmek Örnek » Bardakları elinden düşürdü.
    cümlesinde “düşmek” sözcüğü geçişsizdir. Bu fiil “-ür” eki ile geçişli hâle getirilmiştir. Fiil geçişsizken geçişli hale geldiği için oldurgan fiildir. » Çocuk hepimizi güldürdü.
    cümlesindeki “gülmek” eylemi geçişsizdir. Bu eylem “-dür” eki ile geçişli hâle getirilmiştir. Sonuçta bu fiil oldurgan fiildir.   2.4. Ettirgen Fiil Geçişli fiillerin “-r-, -ar-, -er-, -t-, -tır-” ekleriyle geçişlilik derecesinin artırılmasıyla oluşturulan fiillere ettirgen fiil denir. Bu fiillerin bazılarında özne işi başkasına yaptırır. Geçişli Fiil   Ettirgenlik Eki   Ettirgen Fiil anlamak + -t- → anlatmak duymak + -r- → duyurmak sevmek + -dir- → sevdirmek kırmak + -dır- → kırdırmak Örnek » Kitabı öğrencilere okuttu.
    cümlesinde “okumak” geçişli, bu eylemden türetilen “okutmak” da geçişlidir. » Zorluklar sizi yıldırmamalı. (oldurgan fiil)
    » Bakkaldan iki ekmek aldırdı. (ettirgen fiil)
    Cevap Yaz Arama Yap

    Beyzbet

    • 2018-01-05 20:10:06

    Cevap : video gönderdim

    Sunum İçeriği

    Cevap Yaz Arama Yap

    Cevap Yaz




    Başarılı

    İşleminiz başarıyla kaydedilmiştir.