Sözlükte KALECİ Nedir:
Bazı oyunlarda kalenin önünde duran, topun kaleye girmesini önlemekle görevli oyuncu:

Sözlükte DOLAYLAMA Nedir:
Dolaylama Nedir ? (Özet) : Bir kelimeyle anlatılabilecek bir durumu birden fazla kelimeyle anlatmaya denir. Örnekler: “yavru vatan”: Kıbrıs, “büyük kurtarıcı”: Atatürk, “derya kuzuları”: balık, “insanlığın iftihar kaynağı”: Hz. Muhammet, “Türkiye’nin kalbi”: Anakara

Dolaylama Nedir (Detay)

Bir kelime ile anlatılabilecek bir kavramı, birden fazla kelime ile anlatmaya “dolaylama” denir. Bir tek sözcükle belirtilebilecek bir kavramın birden çok sözcükle anlatılması olup ad aktarmasının bir türüdür. Bu çeşit aktarmalarda genellikle parça söylenip bütün anlatılmaya çalışılır. Bu yüzden dolaylama mecaz sanatlarından doğan bir olgudur. Mecaz-ı mürselin parça ilişkisine benzeyen bir özellikle oluşturulur. Fakat dolaylamalarda mecaz-ı mürselden farklı olarak benzetmek amacıyla yapılan bir benzetme söz konusudur. Örneğin beyaz altın diyerek pamuk kastedilirken beyazın ekonomik değeri ve rengi göz önünde bulundurulmuş ve bu benzetme, benzetmek amacı ile yapılmıştır. Mecaz-ı mürsellerde ise benzetme amacı güdülmeden bir benzetme söz konusu olmaktadır. Dolaylamaları mecaz-ı mürselden ayıran küçük fark da buradan kaynaklanır. Üstelik mecaz-ı mürsel sanatı, tek bir kelime ile de yapılabilir. ( Binanın suyu patladı, Ankara, Atina’ya bir nota gönderdi. Kış ayları tezek yakar Erzurum… gibi ) Ama dolaylama, birden fazla sözcükle yapılır ve benzetme amacı güdülerek yapılan bir benzetme ve mecaz anlam söz konusudur.

Dolaylalama Örnekleri

Bu sene bacasız sanayi gelirleri düştü. (Turizm) Delikli demir icat oldu mertlik bozuldu. (Tüfek) Bu yöremiz kara elmas açısından zengindir. (Kömür) Atatürk: Büyük kurtarıcı, Kıbrıs: Yavru vatan, Balık: Derya kuzusu Aslan: Ormanlar kralı, Kaleci: File bekçisi, “Türkiye’nin kalbi”: Ankara, Ulu önder: Atatürk, Beyaz altın: Pamuk, Altın boynuz: Haliç, Beyaz zehir: Eroin Meşin yuvarlak: Top Önemli : Dolaylama, herkes tarafından bilinen, tahmin edilen veya en azından o mevzuda konuşanların çarçabuk anlayacağı benzetmelerdir. On iki dev adam: Basketbol takımı Filenin Sultanları: Bayan basketçiler Süper Star: Ajda Pekkan Sanat Güneşi: Zeki Müren Eğenin incisi: İzmir Bacasız sanayi: turizm Dolaylama ile ad aktarması arasında hem yakınlık hem de karşıtlık ilişkisi vardır; çünkü dolaylama, ad aktarmasının bir türüdür; ama daha az sözcük değil çok sözcük kullanılır. Sözcükler, ait olduğu kavramdan başka bir kavrama aktarıldığında yan anlam kazanır. Ad aktarması, mecaz-ı mürseldir. Mecazı mürsel ise: Bir adın, kendisiyle, ilişkili, onun kapsamı içindeki başka bir adın yerine kullanılmasıdır. Veya aralarında benzerlik ilişkisi bulunan iki kavramdan birini diğerinin yerine kullanılmasıdır. Örneğin Orhan Veliyi okudum derken O. Veli ile eseri arasında bir ilişki vardır. O. Veli’yi okudum derken O. Veli söylenmiş, ama eseri kastedilmiştir. Dolayısıyla aralarında çok yakın ilişki olan iki şeyden biri söylenmiş diğeri kastedilmiştir. Ve bu yapılan benzetmede benzetme amacı güdülmemiştir. Dolaylamada benzetmenin amaç olduğu fark edilmelidir. Filenin sulatanları denmiş bayan basketbolcular kastedilmiş, ama ilgi münasebeti üzerinden benzetme amacı güdülerek benzetme yapılmıştır.