İşte Cevaplar
Cevap : Fransız Devrimi’nin Temel Özellikleri
Fransız burjuva devrimine ilişkin şu birkaç noktaya öncelikle işaret ettikten sonra, onun “halk katılımı ve aydınlara tanıdığı misyon” yönüne eğilmeye çalışacağız:
Fransız burjuva demokratik devrimi feodalitenin bağrında yeşerip, gelişmiş olan kapitalizmin belli bir ekonomik güce ulaşmasını ve dolayısıyla burjuvazinin siyasal iktidar talebini simgeler.
Fikri hazırlığı bakımından 1789 Devrimi, temeli en olgun burjuva devrimidir. Devrimden önce yaşanmış bir “aydınlanma” dönemi, devrim sürecinde kitlelerin ve aydınların demokratik değerlere sonuna kadar sahip çıkmasının nispi bir açıklamasını vermektedir. J. J. Rousseau’nun, toplumun bütün bireylerini eşitlik temelinde ele alan ve devlet karşısında bireyin soyut özgürlüğünü, ve onun toplumsal varoluşunu özgür bireysel iradesine bağlayan önermeleri, Buffon’dan gelen mutluluk, erdem ve ahlak gibi kategoriler, Voltaire’in laisizmi ve kilisenin saygınlığını temelinden sarsan “akılcı din” yaklaşımı ve aydınlara biçtiği (despotluk hakkını da içeren) misyon ve nihayet Diderot’nun materyalizmi Fransız devrimine olgunlaşmış bir burjuva ideolojik temel sunar.
Fransız Devrimi ilk burjuva demokratik devrimi olmamakla beraber, farklı olarak, burjuvazinin bir kesimi (bazen tamamı) monarşiyle uzlaşmak istemiş olsa bile, devrim sürecine bağlı olarak ortaya çıkan dengeler açısından bu imkân bulunamamış, dolayısıyla feodalizmin tasfiyesi (tabii feodallerin ve monarşinin direncine de bağlı olarak) İngiltere’de olduğu gibi, uzlaşmaların ardından gelen süreçlere değil, “milli usturanın” (giyotin) altında kurulan platformlarda çözümlenmiştir.
Fransız burjuva demokratik devrimi, halk kitlelerinin devrime katılımı yönünden de diğer burjuva demokratik devrimlerinden ayrılır. Toplumsal gelişmenin düzeyi tarafından belirlenen devrimin “burjuva demokratik çerçevesi” dahi burjuva sınıfı tarafından değil aristokrasiye karşı burjuvazinin değerlerini de savunan halk kitlelerinin aktif katılımı sayesinde korunabilir.
Bu devrimin kayda değer başka bir özelliği ise, aydınların devrimdeki etkin rolüdür. Halkın geniş katılımı temelinde etkinliklerinden ancak söz edebileceğimiz bu aydınlar, o kadar öndedirler ki, tarihin bu en görkemli burjuva demokratik devrimini “aydınların başkaldırısı” olarak algılayan, ulusun bütün bireylerinin katılmaktan kaçınamadığı böylesine derin bir sosyal olguyu “Danton-Robespierre çatışması” olarak gören, hatta bir halk örgütlenmesi olarak ortaya çıkmış komünden gücünü alarak, devrimin değerlerini sonuna kadar savunan ve somuta döken Jakobenleri bir aydınlar oligarşisi olarak görüp burjuva demokratik değerlerin en somutetkinliğe ulaştığı devrimin en parlak dönemini (1792-1795) “volantarizmin sınırlı parlayışı” diye niteleyen yanlış, çarpık ve kasıtlı yaklaşımlara çokça rastlanmaktadır.
1789 Fransız Devrimi’nin bir başka fakat belki de en dikkate değer özelliği, burjuvazinin ortaya attığı, ama sonuna kadar tartışmaktan kaçındığı demokratik ve siyasal değerlerin halk ve aydınlar tarafından sonuna kadar savunulması ve bunun mantıksal bir uzantısı olarak bu tartışmada siyasal tarihin ancak birkaç yüzyıl sonra ortaya çıkaracağı formüllere ve değerlere çok yaklaşılmasıdır. Daha ileri ve bilimsel yaklaşımların ilk ve ilkel biçimlerini “tohum” halinde bile olsa Fransız Devrimi’nde görmek, burjuva kapsamlı bir özgürlük talebinin, daha muhtevalı özgürlük kavramlarıyla doğrudan ilişkisini buradan çıkarmak imkânı vardır.
Diğer Cevaplara Gözat
Fransız burjuva devrimine ilişkin şu birkaç noktaya öncelikle işaret ettikten sonra, onun “halk katılımı ve aydınlara tanıdığı misyon” yönüne eğilmeye çalışacağız:
Fransız burjuva demokratik devrimi feodalitenin bağrında yeşerip, gelişmiş olan kapitalizmin belli bir ekonomik güce ulaşmasını ve dolayısıyla burjuvazinin siyasal iktidar talebini simgeler.
Fikri hazırlığı bakımından 1789 Devrimi, temeli en olgun burjuva devrimidir. Devrimden önce yaşanmış bir “aydınlanma” dönemi, devrim sürecinde kitlelerin ve aydınların demokratik değerlere sonuna kadar sahip çıkmasının nispi bir açıklamasını vermektedir. J. J. Rousseau’nun, toplumun bütün bireylerini eşitlik temelinde ele alan ve devlet karşısında bireyin soyut özgürlüğünü, ve onun toplumsal varoluşunu özgür bireysel iradesine bağlayan önermeleri, Buffon’dan gelen mutluluk, erdem ve ahlak gibi kategoriler, Voltaire’in laisizmi ve kilisenin saygınlığını temelinden sarsan “akılcı din” yaklaşımı ve aydınlara biçtiği (despotluk hakkını da içeren) misyon ve nihayet Diderot’nun materyalizmi Fransız devrimine olgunlaşmış bir burjuva ideolojik temel sunar.
Fransız Devrimi ilk burjuva demokratik devrimi olmamakla beraber, farklı olarak, burjuvazinin bir kesimi (bazen tamamı) monarşiyle uzlaşmak istemiş olsa bile, devrim sürecine bağlı olarak ortaya çıkan dengeler açısından bu imkân bulunamamış, dolayısıyla feodalizmin tasfiyesi (tabii feodallerin ve monarşinin direncine de bağlı olarak) İngiltere’de olduğu gibi, uzlaşmaların ardından gelen süreçlere değil, “milli usturanın” (giyotin) altında kurulan platformlarda çözümlenmiştir.
Fransız burjuva demokratik devrimi, halk kitlelerinin devrime katılımı yönünden de diğer burjuva demokratik devrimlerinden ayrılır. Toplumsal gelişmenin düzeyi tarafından belirlenen devrimin “burjuva demokratik çerçevesi” dahi burjuva sınıfı tarafından değil aristokrasiye karşı burjuvazinin değerlerini de savunan halk kitlelerinin aktif katılımı sayesinde korunabilir.
Bu devrimin kayda değer başka bir özelliği ise, aydınların devrimdeki etkin rolüdür. Halkın geniş katılımı temelinde etkinliklerinden ancak söz edebileceğimiz bu aydınlar, o kadar öndedirler ki, tarihin bu en görkemli burjuva demokratik devrimini “aydınların başkaldırısı” olarak algılayan, ulusun bütün bireylerinin katılmaktan kaçınamadığı böylesine derin bir sosyal olguyu “Danton-Robespierre çatışması” olarak gören, hatta bir halk örgütlenmesi olarak ortaya çıkmış komünden gücünü alarak, devrimin değerlerini sonuna kadar savunan ve somuta döken Jakobenleri bir aydınlar oligarşisi olarak görüp burjuva demokratik değerlerin en somutetkinliğe ulaştığı devrimin en parlak dönemini (1792-1795) “volantarizmin sınırlı parlayışı” diye niteleyen yanlış, çarpık ve kasıtlı yaklaşımlara çokça rastlanmaktadır.
1789 Fransız Devrimi’nin bir başka fakat belki de en dikkate değer özelliği, burjuvazinin ortaya attığı, ama sonuna kadar tartışmaktan kaçındığı demokratik ve siyasal değerlerin halk ve aydınlar tarafından sonuna kadar savunulması ve bunun mantıksal bir uzantısı olarak bu tartışmada siyasal tarihin ancak birkaç yüzyıl sonra ortaya çıkaracağı formüllere ve değerlere çok yaklaşılmasıdır. Daha ileri ve bilimsel yaklaşımların ilk ve ilkel biçimlerini “tohum” halinde bile olsa Fransız Devrimi’nde görmek, burjuva kapsamlı bir özgürlük talebinin, daha muhtevalı özgürlük kavramlarıyla doğrudan ilişkisini buradan çıkarmak imkânı vardır.
Diğer Cevaplara Gözat