İşte Cevaplar
Klasik koşullanmadaki Bitişiklik ilkesinin (Pavlov’a göre en etkili koşullanma için yarım saniye) her koşullanma için geçerli olmadığını ifade eden etkidir.
Puding yedikten 8 saat sonra mide bulantısı ve kusma yaşayan insanın bir daha puding gördüğünde kusması.
Garcia etkisi,
Tat ve hastalık
durumlarında geçerlidir.
Garcia etkisini tepkisel koşullanmadan ayıran üç özelliği;
- Bitişiklik yoktur.
- Üst düzey koşullanma ve uyarıcı genellemesi yoktur. Garcia’da tek uyarıcıya koşullanma vardır.
- Tat farklı ise hemen koşullanılır.
Ayrıyetten Garcia etkisi denince iki tür kavramdan bahsedilir ki,
Birincisi bitişiklik olmayan durumdur.
Örneğin, Ahmet bey öğlen balık yemiş akşam ise midesi bulanmıştır. Akşam midesinin bulanması öğlen yediği balığa bağlaması Garcia etkisidir.
İkincisi ise koşullu uyarıcıyı çağrıştıran her şey Garcia etkisidir.
Örneğin Ali öğretmenini sevmemektedir. Bununla birlikte okulunu, sınıfını ve kalemini de sevmez. Bu da Garciadır.
Diğer Cevaplara Gözat
Üst düzey koşullanmaya örnek verelim mi ? Okulda kötü bir olay yaşadıktan sonra okulu görünce duygusallaşan birinin, okula giderken gördüğü marketi daha sonra parkıda görünce duygulanması üst düzey koşullanmadır. Çünkü birden fazla koşullu uyarıcı vardır.
- Üst düzey koşullanma da koşullanma sırayla olur , yani önce normal bir koşullanma olur sonra bir nötr uyarıcı ortama girer ( başta yoktur ) ona da koşullanır .
- Duyusal ön koşullanma da koşullanmadan önce iki nötr uyarıcı vardır . Birine karşı koşullanma olduğunda diğeriyle hiç alakası olmamasına rağmen diğer nötr uyarıcıya da koşullanır.
Engellemeye örnek verelim mi? Önce zile koşullanan köpeğin daha sonra ışığa koşullanmamasıdır. Nedeni ikinci aşamada ışığın zilden sonra verilmesidir. Uyarıcıların bu şekilde aynı anda verilmeden birbirine etkisi engellemedir.
Engelleme : Ben bunu beğendim başkasını istemiyorum.
Bayan arkadaşlar büyük bir alışveriş mağazasına çanta almak için gittiniz. İlk baktığınız yerde bir çantayı çok beğendiniz hemen almak istiyorsunuz ama arkadaşınız dedi ki biraz daha dolaşalım daha ucuza bulabiliriz belki. Başladınız dolaşmaya ama aklınızda hep o ilk çanta var . O kadar beğenmişsiniz ki başka çantalara bakmıyorsunuz bile . Yani ne oldu ? İlk beğendiğiniz çanta başka mağazalarda ki çantalara bakmanızı engelledi
Gölgelemeye örnek verelim mi ? Ortamda bulunan iki uyarıcıdan en baskın olanına koşullanmak diğerini gölgelemek. Dikkat et engellemeden farkı koşullanmada iki uyarıcı aynı anda bulunuyor. “Asansörden korkan birinin köpek görünce asansöre girmesi”, bu söze dikkat et , normalde ikisinden de korkuyor ama biri diğerini gölgeliyor.
Gölgeleme : Bir şeyin gölgesinde kalma , arkasında kalma diye kodlayabiliriz.
Karşınızda 10 tane kız olduğunu farz edin . Bunlardan birisi Viktoria’s Secret mankeni olsun , diğerleri de şişman gözlüklü bakımsız kızlar olsun . Siz onlara baktığınızda ne olur ? Viktoria’s Secret mankeninden gözünüzü alamazsınız diğerlerini görmezsiniz bile. Yani diğer kızlar bu güzel mankenimizin gölgesinde kalmış olur :))
Garcia etkisine ( olumsuz tat koş.) örnek verelim mi ? gündüz yediği yemekten dolayı akşam midesi bulanan birinin lokantaya koşullanması ( Dikkat et mide bulantısı hemen değil daha sonra oluyor yani bitişiklik yok ).
cildi bozuk olan yetişkin birinin bu durumu ergenlikteki sivilcelere bağlaması da yine garcia etkisine örnektir.
DİKKAT : Öğretmeni sevmeyen öğrenci onunla bağlantılı okulu ve derside sevmez buda bir tür Garcia’dır. Üst düzeyle karıştırma orda ki gibi koşullanma sıralaması yok sadece çağrışım var.