Sözlükte TEFRİKA Nedir:

Tefrika Sözlük Anlamı

1. Gazete veya dergilerde çıkan, birbirini tamamlayan yazılardan oluşan dizi.

2. Sürekli anlaşmazlık, ayrılık, nifak, ihtilâf: Görmemişti gülşen-i ayşım hazân-ı tefrika / Olmamıştı tîre eyyâmım şeb-i hicrân ile (Fuzûlî’den). Düştü gerçi havf-i tîğinle kulûba tefrika / Etti ammâ dîn ü devlet birbiriyle ittihâd (Nef’î’den). En büyük düşmanıdır rûh-ı nebî tefrikanın / Adı batsın onu İslâm’a sokan kaltabanın (Mehmet Âkif). 

3. Gazete ve dergilerde arka arkaya yayımlanan ve birbirini tamamlayan yazılardan meydana gelen dizi: Elinde bir gazete tefrikası / En yeni Arsen Lüpen sergüzeşti (Enis B. Koryürek). 

4. tasavvuf. Mahlûkātın yâni mâsivânın varlığını dikkate alma, Hak ve halkı birbirinden ayırt eder durumda olma, fark. Karşıtı: CEM’: Halkın var olduğunu ispat tefrika bölümüne girer; Hakk’ın varlığını ispat ise cem’ hâlinin vasfı sayılır (Kuşeyrî Risâlesi Terc.). 

ѻ Tefrika etmek: (Bir gazete veya dergide) Dizi şeklinde yayımlamak: Yeni İstanbul’da tefrika edilen ve şimdi de basılmakta olan kitabımdan… (Hâlide E. Adıvar). … ileride kitap hâline konulmak üzere dört sahîfe olarak tefrika edilmiştir (Orhan Ş. Gökyay).
Edebiyatta Tefrika Nedir
Günümüzde “roman” sözcüğünü düşündüğümüzde neredeyse istisnasız olarak yukarıdaki gibi nesneleri hayal ederiz. Çoğumuza göre, roman bir tür “kitap”tır ve “kitap” dışında bir şey olması pek mümkün değildir.
 
Oysa, romanların ciltlenerek, tek bir “parça” halinde sunulması, bu türün tarihi boyunca süregelen bir durum değildir. Sözlük anlamı “uzun bir eseri parçalara bölerek düzenli aralıklarla gazete ve dergilerde yayımlamak” şeklinde verilebilecek olan “Tefrika” sözcüğü, özellikle Türk Edebiyatı’nda bu türün gelişimini anlamak açısından çok önemlidir.
 

Tefrika yalnızca roman türü ile alakalı bir kavram değildir. Uzun tiyatro eserleri ve yazı serileri de tefrika edilebilir. Sitemizin odak noktası romanlar olduğundan, bu yazıda kavramı ağırlıklı olarak roman türüne olan bağlantısıyla açıklıyoruz.
   
Osmanlı Devleti’nin son, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında yayımlanan pek çok eser, aslında tek bir kitap olarak çıkmamış, bu dönemin popüler gazeteleri içinde tefrika  edilerek, parça parça sunularak yayımlanmıştır.
 
Tefrika sözcüğünün anlamı bu açıdan oldukça basit gibi gözükse de, biraz daha detaylı düşünüldüğünde yayımlanma şeklinin de bir eser üzerinde ciddi etkilere sahip olabileceği görülebilir.  
 
Günümüzde bir yazarın, basıldıktan sonra romanını ciddi oranda değiştirmesi mümkün değildir. Roman yayımlanmadan tekrar tekrar okunabilir veya sonradan fark edilen hatalar ve sıkıntılar, ileride yapılan baskılarda düzeltilebilir. Ancak yazarın, romanı bir kez basıldıktan sonra metin üzerinde büyük değişiklikler yapması mümkün olmaz.
 
Tefrika edilen eserlerde ise, son bölüm yayımlanana kadar, eserin içeriğinde, gidişatında ve yapısında pek çok değişikliğe karar verilebilir. Yazarın olayların kurgusu hakkında fikrini değiştirmesi ve bunları bir sonraki bölüme dahil edebilmesi, roman kurgusunun da aslında baştan sona tamamlanmış bir esere göre çok daha farklı inşa edilmesi anlamına gelir.
 
Tefrika romanların enteresan bir özelliği, okuyucu tepkilerinin de dikkate alınabilmesi ile alakalıdır. Yazarlar, romanlarını yazmaya devam ettikleri sırada okuyucu tepkilerini görebilirler.

Bu sayede, günümüzdeki yayın mantığında mümkün olmayan pek çok şey tefrika edilen eserlerde karşımıza çıkabilir. Örneğin, okuyucuların istekleri romanın kurgusu içinde yer alabilir, yazar okuyuculardan gelen eleştirilere doğrudan veya dolaylı olarak cevaplar verebilir. Bu konuda yaygın olarak sunulan bir örnek, Tanzimat Edebiyatı’nın en popüler yazarlarından biri olan Ahmet Mithat Efendi’nin, okuyuculardan gelen yoğun istek nedeniyle, sevilen bir karakteri öldürmekten vazgeçmiş olmasıdır.

Sabahattin Ali'nin en meşhur romanı, Kürk Mantolu Madonna, ilk olarak Hakikat Gazetesi'nde tefrika edilmişti.   
Romanların kitap olarak basılmasının standart hale geldiği 21. Yüzyılda, bir eserin tefrika edilmesinin nasıl bir durum olduğunu tam olarak anlamanın mümkün olmadığı düşünülebilir.

Fakat, günümüzün popüler E – Kitap sitelerinde ve kişisel bloglarında da, sık sık kendi imkânlarıyla yazdıkları romanları belli aralıklarla yayımlayan yazarlar ile karşılaşabilirsiniz.

Bu durum, modern bir tefrika yapısı olarak gösterilebilir, zira 19. Yüzyılda tefrika edilen bir romanın yazılış süreci ile; bir blog üzerinden, okuyucu yorumlarına açık şekilde yayımlanan bir romanın yazılış süreci arasında pek çok paralellik bulunabilir.

Sözlükte MAKALE Nedir:
Makale, herhangi bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı. Gazete ve dergilerde yayınlanır. Bir gerçeği açıklamak, bir konuda görüş ve düşünceler öne sürmek ya da bir tezi savunmak, desteklemek için yazılan yazılara da "makale" denir.

Makalelerin Özellikleri

- Anlatım yalın ve yoğundur, nesnel bir nitelik taşır.
- Öne sürülen düşünce ve tez kanıtlanır.
- Söz oyunlarına başvurulmaz, süslü anlatımdan uzak durulur.
- Her konuda makale yazılabilir.
- Gazete, yazılı ve dergilerde yayımlanır.
- Genellikle makale yazıları kısa ve öz olur

Makale Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

- Anlatımda sade ve belirli bir formata uygun olursa daha iyi olur.
- Somut özellikler ön plandadır.
- Öne sürülen düşünce ve tez kanıtlamak icap eder.
- Makele yazarken belirli bir konu yoktur. Yazar her konuda yazabilir.
- Gazete dergi ve internette yayımlanır.

Makale Tercümesi İşlemleri Nereden Yaptırılıyor?

Eğer yurtdışı odaklı yayınlarda yayınlanacak bir makaleniz bulunuyor ise profesyonel şekilde tercüme edilmiş olması şarttır. Pek çok yayın, editorial olarak uygunluğu yeterli seviyede bulunmayan makaleyi reddederek size geri gönderebilmekte. İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca gibi pek çok dilde >makale tercümesi yaptırabilmek için siz de https://www.cevirimvar.com gibi bir siteden faydalanabilirsiniz. Makalenizi sistemlerine yüklediğinizde size kelime sayısına göre hızlıca fiyatını çıkartıp teslim süresini bildiriyorlar. Bu şekilde hızlıca sonuca ulaşabilir ve makale tercümelerinizi profesyonel tercümanlara yaptırabilirsiniz!

Makale Türleri / Çeşitleri

Makaleler seçilen konuya göre uzun ya da kısa olabilir. Makale her konuda yazılabilir. Makalenin yazılacağı konu güncel olabileceği gibi, felsefî, bilimsel, sanatsal da olabilir. Ancak edebi makale sanatla ilgili konuları işler. Makaleler niteliklerine göre temelde “edebi makale” ve “mesleki makale” olmak üzere iki grupta toplanabilir.
a- Edebî Makale: Dil, edebiyat ve sanatla ilgili konuları işleyen makale türüdür.
b- Meslekî Makale: Tıp, ekonomi, sosyoloji gibi bilim ve bilime dayalı mesleklerin değişik dalları ile ilgili konuları işleyen makale türüdür.

Makalenin Belirleyici Özellikleri

• Düşünsel plânla yazılır.
• Yazar anlattıklarının doğruluğuna güvenmeli, anlattıklarını bir mantık çerçevesine oturtabilmelidir. Her anlattığı, önceki anlattıklarıyla çelişmemelidir.
• İşlenen konu kendinden önceki söylenmişlerden, yazılmışlardan ayrı olmalıdır.
• Okuyucuya konunun önemini kavratabilmek için örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme gibi nesnel verilerden yararlanmalıdır. Makale yazılırken ele alınan düşünce kanıtlarla desteklenmeli, yazar, her tür iddiasına kanıt göstermeli, ortaya atılan düşünce her yönüyle değerlendirilmelidir. Makalenin kısa ve özlü olma gibi bir hedefi yoktur. Bu sebeple düşünce ayrıntılı bir şekilde istenmelidir. Yazar, öne sürdüğü kanıtlar aracılığıyla düşüncelerini savunmalı, tartışmalı ve buradan bir sonuca varmalıdır. Makalenin, nesnel bir bakış açısıyla ve resmî bir üslupla kaleme alınması beklenir. İfade, açık ve anlaşılır olmalıdır.

Makale Türü Hakkında

Ayrıca bilimsel standartlarda makale yazmak çok önemlidir. Örneğin çok önemli bir hipotezi ispatlasanız dahi eğer bu bilimsel makale formatına uygun değilse hiç bir bilimsel yayında itibar görmez hatta yayınlanmaz. Bu sebeple akademik kariyer sahibi insanlar makalelerini belirli bir formata uygun kalarak yazmak zorundadır. Bu okuyanların işini kolaylaştırır. Akademik bilgi düzeyi ve yazılan hipotezin doğruluğu ile ilgili makale arasında bilimsel bilgi düzeyi açısından direk bir bağlantı olmasa da, bilimsel makale yazma alışkanlığınız ve formata uygunluğunuz karşı tarafın sizi değerlendirmesinde rol oynayabilir. Akademik süreçde bilimsel dünyaya sunulan bir bilgi demetinin başarısı ,anlaşılır bir düzeydeki dille ve formatına uygun bir biçimde karşı tarafın yargı gücüne sunulmuş olma özellikleri ile doğru orantılıdır. Düsünce yazilari içinde en agirbasli ve en zor olan tür makaledir. Makalenin amaci bilgi vermektir ama bu bilgi ansiklopedik bilgilerden çok farklidir. Ansiklopedik bilgide,tanitma,açiklama,siralama ve kendiliginden kesinlesmis olma özellikleri vardir. Oysa makalede kisilik sezinleten bir anlatim,bir yorum ve inandirma egilimi,bir amaç vardir. Bilim ve kültür alaninda yazilan makaleler,sinirli bir kültür kesimine ulasmayi amaçladigindan bu makalelerde daha bilimsel bir dil kullanilir.
Gazete ve dergilerdeki makalelerse,genis halk kitlelerine ulasmayi amaçladigindan yazar, dilini daha açik,daha popüler ve daha anlasilir bir düzeyde tutar, özel terimler kullanmaktan kaçinir.

Türk Edebiyatında Makale (Özet)

- Makale türü, edebiyatimiza tanzimat döneminde gazete ile birlikte bati'dan giren bir türdür.
- Türk edebiyatında makale türünün ilk örnekleri Tanzimat döneminde görülür.
- İlk makale, Şinasi tarafından çıkarılan ve ilk özel gazete kabul edilen Tercüman-ı Ahval’de (Mukaddime adıyla) (1860)yayımlanmıştır.
- Namık Kemal, Ziya Paşa, Şemseddin Sami, Muallim Naci, Beşir Fuad gibi sanatçılar bu türün gelişmesini sağlamıştır.
- Servet-i Fünun döneminde ise bu tür yayılmış, gelişmiş, olgunlaşmıştır.
- Türk edebiyatında makale türünde Hüseyin Cahit, Cenap Şehabettin, Fuat Köprülü, Nurettin Topçu gibi sanatçılar eser vermiştir.

Makalenin Türk Edebiyatındaki Gelişimi (Detay)

Makaleler günümüzde bilimsel makaleler ve gazete makaleleri olmak üzere iki grupta toplanabilir. Fakat makalenin Türk edebiyatındaki serüveni gazetenin yayın hayatımıza girmesiyle başlar. Türk edebiyatının ilk gazetesi 1831 ‘de çıkarılan Takvîm-i Vekâyi’dir. Tamamen hükümet denetiminde çıkarılan gazeteyi 1840′ta yarı resmî yan özel olarak çıkarılan Cerîde-i Havadis izler. Şinasi’nin Agâh Efendi’yle birlikte 1860′ta çıkardığı Tercümân-ı Ahvâl ise batılı anlamdaki ilk gazete kabul edilir. Şinasi’nin 1862′te tek başına çıkardığı Tasvîr-i Efkâr ikinci özel gazetedir. Şinasi, adı geçen gazeteler aracılığıyla “makale”nin yazılı bir tür kapsamında temellerini atmıştır. Bu gazetelerde özellikle güncel konular hakkında yayınlanan makaleler Türk edebiyatında türünün ilk örnekleri kabul edilirler. Türk edebiyatında ilk makaleyi, İbrahim Şinasî ilk sayısı 22 Ekim 1860′ta çıkan Tercümanı Ahval gazetesinde yayımlamıştır. Makalenin, Türk edebiyatına ilk olarak gazeteyle girmesi tesadüfi değildir. Makale, Türk toplumunun düşünce hayatına yeni bir bakış açısı getirmiştir. Olayları sorgulama, neden-sonuç ilişkisi çerçevesinde değerlendirme, çözüm önerileri getirme, kanıtlara dayandırma bu türün bünyesinde taşıdığı özeliklerdir. Gazete ise halka ulaşmanın en yaygın araçlarından biridir. Dolayısıyla Şinasi gazete aracılığıyla halka ulaşabilmiş, makaleler aracılığıyla ise ele aldığı konuyu açık, anlaşılır bir şekilde ve her yönüyle insanlara anlatma imkânı bulmuştur.

Makale türünün Türk Edebiyatındaki önemli temsilcileri

Namık Kemal, Ziya Paşa, Şemseddin Sami, Muallim Naci, Beşir Fuat, Hüseyin Cahit, Fuat Köprülü, Ahmet Mithat, Süleyman Nazif, Ziya Gökalp, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik Halit Karay, Peyami Safa, Falih Rıfkı Atay, Halit Fahri Ozansoy, Yaşar Nabi.

Makale Nasıl Yazılır

Makalenin Bölümleri

Giriş Bölümü
Öne sürülecek sav, görüş ya da düşünce yazının girişinde sergilenir. Makalenin en kısa bölümüdür. Makalenin geneline göre bir iki, paragrafı geçmez. İyi bir giriş makalenin oluşmasını sağlayabilir. Giriş bölümünde, yazıdaki fikir gelişiminin hangi yönde olacağı saptanır. Okuyucu bilgi ve fikir atmosferine yavaş yavaş sokulur. Genellikle okuyucu ilk bakışta bu bölümü okur; sararsa, ilgisini çekerse yazıyı sonuna değin okumaya karar verir. Bu yönden makalelerde girişin çok ustaca ve özenle biçimlendirilmesi gerekir. Bu bölümde konu hiçbir ayrıntıya girmeden ortaya konulur.. Bunun aşırı dolaylamalara kaçılmadan yapılması gerekir. Neyin üzerinde durulacağı, ne hakkında söz söyleneceği bir iki paragraf içinde ortaya konulmalıdır. Gelişme bölümü
Gelişme bölümünde, giriş bölümünde dile getirilen konu açıklanır, makalenin yazış amacı ve bu amaca yönelik bilgi, belge ortaya konularak tez savunulur, antitezler çürütülür. Konu ile ilgili bilgi ve belgelerin ele alınıp işlendiği, konunun genişletildiği ve ortaya konmak istenen fikrin doğruluğuna deliller gösterildiği bölüm, gelişme bölümünü oluşturur. Gelişme bölümü, derlenen, ortaya atılan fikirlerin çeşitli yönlerden genişletilmesi, desteklenmesiyle meydana gelir. Bütün fikir yazılarında olduğu gibi makalede de gelişme bölümünde açıklanacak fikirlerin derli toplu olması lazımdır. Dile getirilen fikirlerin inandırıcı, iddiacı kesin bir karaktere sahip olması için onları uygun yollarla açıklamak, desteklemek ve yerine göre de ispatlamak gerekir. Gelişme bölümü makale yazarının inandırıcı olabilmek için tüm gücünü ortaya koyduğu alandır Bu bölümde ileri sürülen görüşlerin doğruluğunu ispatlamak için kanıtlar gösterilir, karşılaştırmalar yapılır, sayılar ve örnekler verilir. Öne sürülen sav, görüş ya da düşüncenin açımlanması, kanıtlanması bölümü makalenin gövdesini oluşturur. Yazar bu bölümde düşüncelerini açacak, geliştirecek, boyutlandıracaktır. Bunun için de tanımlama, karşılaştırma, örneklendirme, tanıklama, nesnel verilerden yararlanma gibi yollara sık sık başvuracaktır. Böylece okuyucuyu söylediklerinin doğruluğuna ve geçerliğine inandırmış olacaktır. Sonuç Bölümü
Sonuç bölümü; bir bakıma özetleme bölümü sayılabilir. Başta ileri sürülen, sonra açıklanan görüş, sonuç bölümünde -genellikle- bir paragrafta yinelenir. Ama asıl işlev burada yazının etkisinin doruğa ulaştırılmasıdır Ele alınıp işlenen, geliştirilen konunun hükme varıldığı ve o konunun ana fikrini oluşturan kısım sonuç bölümüdür. Bu bölümde yazar söylediklerinin tümünü belli bir sonuca ulaştıracak biçimde bir iki cümle ile sonucu vurgular. Genellikle makale yazarları seçtikleri konu üzerinde söylediklerini bu bölümde bir yargıya dönüştürerek derleyip toparlarlar. Ancak bu bölüm her zaman için gerekli olmayabilir, yazar söylediklerini makalenin gelişme bölümünde iyice aydınlığa kavuşturmuşsa, konuyu dağıtmamışsa, yazısını, ayrıca özetlemeyi amaçlayan bir sonuca bağlamayabilir. Makalenin etkili olabilmesinde sadece bu planı uygulamak yeterli değildir. Makaleye işlenen fikre uygun bir başlık atmak gerekir. Makalelere genellikle kısa ve çarpıcı başlıklar konması gerekir. Makalede okuyucunun asıl ilgisini çeken şey, makalenin başlangıç ve sonuç kısımlarıdır Bunun için bu kısımlara anlamlı bir fıkra, çarpıcı bir diyalog veya bir hatıranın yerleştirilmesi makalenin etkili olmasını sağlar. Makale yazmak uzun bir araştırma ve bilgi toplama aşaması gerektirir. Bu yüzden süre olarak sabır ister. Yazmaya başlamadan önce, makale yazılacak konu ile ilgili olarak geniş bir araştırma yapmak, tüm kaynakları taramak, bilgi fişleri oluşturmak gerekir.

Sohbet ile Makale Arasındaki Farklar

Sohbet ile makale arasındaki farkları üç madde etrafında toplamaktadır:
1 – Makalenin konuyu derinlemesine incelemesine karşılık, sohbetlerde konu yüzeyden incelenir.
2 – Makalelerde işlenen fikir savunularak ispatlanır. Sohbetlerde ise, ispat gayesi yoktur.
3 – Makalelerde daha ciddi ve sağlam ilim dili kullanıldığı halde, sohbetlerde samimi bir konuşma dili kullanılır.

Makale ile Fıkra Arasındaki Farklar

1 – Makale yazarı ele aldığı fikirleri bilimsel bir yaklaşımla incelerken fıkra yazarı yazarı kişisel görüşle ele alıp inceler.
2 – Makalede yazar fikirlerini kanıtlamak zorundadır. Bunun için sağlam güçlü kanıtlar göstermesi gerekir.
3 – Fıkrada ise böyle bir zorunluluk yoktur. Fıkra yazarı isterse ispatlama yoluna gider isterse gitmez, her türlü örneği kul1anabilir.
4 – Makale bilimsel bir yazı olduğu için resmi ve ciddi bir anlatım kullanılır. Fıkrada ise samimi, rahat ve içten bir anlatım vardır.

Makale ile Deneme Arasındaki Fark

Denemeci özgürce seçtiği bir konu üzerinde kişisel görüşlerini okurlarıyla dostça paylaşırken okuyucuyu düşündürme amacı taşır. Yazınsal bir dil kullanarak toplumun geneline hitap eder. Makaleci ise öğretmeyi, bilgilendirmeyi amaçladığı için bilimsel belge, anket ve istatistikler gibi verilerle savını kanıtlama yoluna gider. Bilimsel ve terimsel bir dil kullanarak konuyla doğrudan ilgisi olan sınırlı bir okura seslenir. Öğretici düzyazının bir türü olan makale, bir düşünür, bilim adamı ya da araştırmacının seçtiği bir konuda kendi duygu ve düşüncelerini delil, bilgi, bulgu, belge ve diğer kaynaklardan da yararlanarak açıkladığı ve kesin yargılarla sonuca ulaştığı yazı türüdür. Makaleler, içeriklerini belirleyen konularına göre birçok türe ayrılır. Örneğin resim, müzik, tiyatro gibi sanat dallarını ele alan makalelere sanat makalesi, ulusal ya da uluslararası politika konularını irdeleyen yazılara politik makale, askerlikle ilgili bir konuyu işleyen yazıya askerî makale, psikolojik konulara değinen yazılara psikolojik makale, bir bilim dalıyla ilgili makalelere bilimsel makale, dinî konuları i şleyen yazılara da dinî makale denir.