Sözlükte Adaptasyon Nedir:
1. Uyarlama. 2. Edebiyat: Bir eseri çevrildiği dilin, konuşulduğu toplumun yaşayışına, inançlarına uyarlama. 3. Teknik: Birbirine uydurma. 4. Zooloji: Uyma. 5. Tatbik etme işi. bir şeyin bir başkasına göre ayarlanması. bir canlının, yaşadığı muhite uyması işi.

Edebiyatta Adaptasyon Nedir?

Özet: Edebiyatta adapte etmeye, uyarlama denilir. Her hangi bir dilde yazılmış edebi bir eseri örf, adet ve karakterler bakımından değiştirerek, başka bir dile aktarma yahut da bir türden başka bir türe dönüştürme işine denir. Ancak ifade etmek gerekir ki, adapte eserler orjinalleri kadar, hatta onlardan daha da değerli olabilmektedir. Detaylı olarak edebiyattaki adaptasyonu anlatmak gerekirse : Yabancı bir yapıtı yer adlarından kişi adlarına varıncaya değin değiştirerek, kendi toplum yaşayışına ve ulusal özelliklerine uydurma, uyarlama. Genellikle tiyatro oyunlarında bu yola başvurulur. Çevirmen, toplumca yadırganmaması için olayı kendi toplumuna uyarlar, halkının dilindeki deyimleri kullanır, gelenek ve göreneklerine aykırı olan durumları değiştirir. Özellikle Tanzimat döneminde bu yola çokça başvurulmuştur. Uyarlama yoluyla Türk tiyatrosunun gelişimine katkıda bulunanların başında Ahmet Vefik Paşa, Âli Bey, Hasan Bedrettin Paşa ve Manastırlı Rifat gelir.

Adaptasyonun edebiyatta iki şekli vardır:

1 — Başka bir dilde yazılmış edebi bir eserin milli örf ve adetlere uydurularak o dile aktarılmasıdır. 2 — Bir edebi eserin yazıldığı türden başka bir türe aktarılmasıdır. Edebiyatımızda birinci maddede belirtileri adaptasyonun en güzel örneklerini Ahmet Vefik Paşa vermiştir. Ahmet Vefik Paşa'nın özellikle Moliere'den yaptığı adapteler Türk tiyatrosu için büyük önem taşımaktadır. Ahmet Vefik Paşa'nın Moliere'den yaptığı adaptasyonlardan birkaç eser: a) Zor Nikahı b) Zoraki Tabib c) Yorgaki Dandini d) Dekbazlık

Biyolojide Adaptasyon Nedir ? (Detay)

Adaptasyon veya uyum, doğal seleksiyonda (doğal seçim) başarılı olmuş, ona sahip olan organizmayı evrimsel olarak daha uyumlu kılan bir özelliktir.[1][2] Sıfat olarak, yani böylesi bir özelliği tarif etmek için, adaptif (uyabilen) terimi kullanılır. Adaptasyon, canlıların ortamlarında başarılı bir şekilde yaşamasını sağlayan kalıtsal değişikliktir. Adaptasyon, yapısal, davranışsal, veya fizyolojik olabilir. Yapısal adaptasyonlara örnek olarak, deri rengi, vücut şekli, vücut örtüsü verilebilir. Davranışsal adaptasyon için fototropizma örnek verilebilir. Fizyolojik adaptasyonlara örnek olarak bir zehir üretmek, sümük salgılamak, homeostaz gibi biyokimyasal yollar veya sistemler gösterilebilir.

Adaptasyon Örnekleri

• Kutuplarda yaşayan ayıların yağ oranı ekvatorda yaşayanlara göre çok fazladır. • Kutuplarda yaşayan ayıların burun ve kulakları daha küçüktür. • Kutuplarda yaşayan ayıların beyaz , ekvatordakilerin siyah tüylü olması. • Çöl farelerinin uzun kuyruklu ve geniş vücutlu olmaları. • Kaktüslerin yapraklarının zamanla diken şeklini alması. • Bukalemun ve ahtapotun kendini korumak için renk değiştiriyor olması. • Çölde yaşayan develerin kum fırtınalarından etkilenmemek için kulak ve burunlarının kıllı olması Adaptasyon, doğal seçilimle seçilmiş özelliklerdir. Adaptif özelliği belirleyen genetik temel, çevre yüzünden oluşmaz; genetik varyant önceden de vardır ve onu taşıyan bireye bir avantaj sağlaması yüzünden bulunur. Genetik varyantların önceden var olduğunun ilk deneysel kanıtı Luria and Delbrück tarafından gösterilmiştir. Bu araştırmacılar, sendelenim testi (İng. fluctation test) ile Escherichia coli bakterisinde meydana gelen rastgele değişikliklerin nasıl antibiyotik direncine yol açtığını gösterdiler. Çevrelerine yeterince uyum sağlayıcı adaptasyonlara sahip olmayan organizmalar ya bulundukları ortamdan gitmek zorunda kalırlar ya da soyları tükenir. Bu bağlamda soy tükenmesi terimi, ölüm hızının doğum hızından daha fazla olması sonucu, zaman içinde bu türün yok olması demektir. Bunun zıt anlamlısı seçilimdir, yani adaptif özelliği taşıyan bireylerin doğum oranının, bu özelliği taşımayanlara kıyasla daha yüksek olmasıdır. Canlılarda görülen bazı özelliklerin bariz adaptif amaçları olmasına karşın, çoğu özelliğin mecudiyetinin nedeni belli değildir. Bunun çeşitli nedenleri olabilir: bir özellik eskiden yararlı olmasına rağmen artık olmayabilir; bir özelliğin faydası vardır ama bu henüz bilinmiyordur; özellik başka bir özelliğe bağlı olarak faydalıdır (Spandrel olgusu). Bu gözlem iki temel ilkenin altını çizer: genetik varyantlar rasgele meydana gelir ve bir canlının çevresi sürekli bir değişim içinde olduğu için adaptasyonların yararlılığı da gelip geçicidir. Bir özelliğin adaptif olması, yani bir organizmanın evrimsel uyumunu artırır nitelikte olması, onun her zaman öyle olacağını gerektirmeyebilir. Bir organizmanın evrimsel geçmişinin bir noktasında bir özellik adaptif olmuş olabilir, ama organizmanın ortamı veya ekolojik nişi zaman içinde değiştiği için, bir adaptasyon gereksiz ve hatta bir rahatsızlık kaynağı bir hale gelebilir. Bu tür adaptasyonlara vestigial denir. Bir karşı-adaptasyon, başka bir adaptasyonun neden olduğu seçici baskı sonucu ortaya çıkmış bir adaptasyondur. Bu olgu, evrimsel silahlanma yarışında görülür, bir türü avantajlı kılan bir özellik, başka bir türde oluşup yayılan bir özellik sonucu etkisini kaybeder.Çevre şartlarıyla adaptasyon doğru orantılıdır.

Adaptasyon ve Aklimasyon

"Adaptasyon" terimi bazen tek bir organizmanın yaşamı sırasında ortamına daha uyumlu olmak için meydana gelen bir değişiklik için kullanılır. Ancak, bu olguya daha spesifik olarak aklimasyon veya aklimatizasyon denir. Aklimasyon (iklimlenme) titreme gibi kısa vadeli bir tepkidir, aklimatizasyon (iklime uyum) ise güneşten derinin kararması gibi uzun vadelidir...

Kaynakça

1.^ Sterelny, K. & Griffiths, P. E. (1999) Sex and Death: An Introduction to Philosophy of Biology p.217 University of Chicago Press. ISBN O-226-77304-3 2.^ Freeman, S. & Herron, J.C., (2007)"Evolutionary Analysis" p. 364 Pearson Education Inc. ISBN 0-13-227584-8