Gulam, İslam devletlerinde kölelerden oluşan, hükümdarı korumakla görevli olan askeri birliklerdir. Osmanlı İmparatorluğu'nda kapıkulu askerleri olarak devam etmiştir.

Gulam, kelime itibarıyla Arapça kökenli olup, erkek çocuk anlamına gelmektedir. 

Büyük Selçuklu Devleti ve Anadolu Selçuklu Devleti'nde gulamların çoğunlukla Türk olduğunu ileri süren araştırmacılar vardır. Buna karşın, İslam hukukundaki doğuştan Müslüman olanların köle olarak alınamayacağına ilişkin hüküm gereği, tüm gulamların aslen gayrimüslim oldukları da ileri sürülmektedir.

Abbasi Devleti’nin hizmetine ücretli asker olarak giren Türkler, Gulam Sistemi ile tanışmıştır. Kendilerine Samarra Şehri tahsis edilmiştir. Bu sistem Selçukulular'da Gulam, Osmanlılar'da Kapıkulu Sistemi olarak adlandırılır.

Saray teşkilatı mensupları, diğer merkezi teşkilat üyeleri (Bakanlar), divan reisleri gulam kökenlidir.
Bürokrasi işlerine bakanlar da gulam kökenlidir. 
Sultanı ve sarayı koruyan ordu gulam Sistemi ile oluşturulmuştur.

1. Bu sitemde yaş sınırı söz konusu değildir.
2. Beceri ve liyakat ön plandadır.
3. Güven unsuru çok önemlidir bu sistemde.
4. Gulamların başarısı bir bakıma hükümdarın, sahibinin başarısı ile orantılıdır.
5. Geleceklerinin belirlenmesinde bu durum çok önemlidir. 

Gulamlar Askerlerinin Sisteme Dahil Edilme Yöntemleri

1. Savaşlarda esir alınarak
2. Satın alınarak
3. Yabancı devlet adamlarından gelen hediyeler
4. Vergi karşılığında