Hatayda nüfusunun dağılışını etkileyen doğal ve beşerî faktörler nelerdir?
Hatayda Hatay nüfusunun dağılışını etkileyen doğal ve beşerî faktörler nelerdir sorusunun cevabı için bana yardımcı olur musunuz?
Bu soruya 1 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin.
İşte Cevaplar
Cevap : Hatayda Hatay nüfusunun dağılışını etkileyen doğal ve beşerî faktörler nelerdir sorusunun cevabı;
Hatay’da 1940-2009 yılları arasındaki kentleşme hareketlerinin temelinde tarım ve tarıma dayalı sanayi başta olmak üzere metalürji sanayi, ulaşım ve ticari faaliyetler etkin rol oynamıştır (Beşeri Faktör). Ancak 1975’den sonraki kentleşme sürecinde ön plana çıkan metalürji sanayinin il genelindeki etkinliği sorgulanabilir niteliktedir. Zira bu etki İskenderun ve çevresiyle sınırlı kalmış, Amanosların doğusuna yansımamıştır. Buna karşın tarım ve tarıma dayalı sanayi başta olmak üzere ulaşım ve ticari aktiviteler hemen her dönemde il genelinde etkinliğini korumuştur. Bilhassa Hatay’ın Türkiye ile Arap ülkeleri arasında geçiş sahasını oluşturması ulaşım ve ticari fonksiyonların canlı kalmasına neden olurken, İskenderun ve Antakya’yı da bu ulaşım ve ticari koridorunun merkezi konumuna getirmiştir (Beşeri Faktör). Böylece konum özellikleriyle birlikte canlanan ulaşım ağı, Antakya ve İskenderun gibi kentlerde ticari aktivitelerin ortaya çıkmasında ve gelişiminde etkin rol oynamıştır. Bunların yanında kentleşmede idari ve kültürel fonksiyonlar da göz ardı edilmemelidir.
Ülkemizde 1950’lerden sonra hız kazanan kentleşme sürecinden önemli derecede etkilenen yerlerden biri de Hatay’dır. Elverişli coğrafi şartları ve geçmişten gelen yoğun nüfus-yerleşme özellikleriyle ( Doğal Faktör) birlikte, bilhassa 1950’lerden sonra başlayan tarım ve sanayi hamleleri (Beşeri Faktör) ildeki kentleşme sürecini hızlandırmıştır. 1940 yılında Hatay’da nüfusu 10.000 ve üzerinde olan yerleşme sayısı 2, kentli nüfus oranı %15.76 iken, günümüzde kent sayısı 19, kentli nüfus ise %60’a ulaşmıştır. Öyle anlaşılıyor ki, Hatay’da 70 yıllık süreçte toplam nüfus yaklaşık 6 kat artarken, kentli nüfus 22.5 kat büyümüştür. Ancak plansız gerçekleşen kentsel büyüme sadece çevre sorunlarını değil, anakent ve banliyölerinde karmaşık bir fonksiyonel arazi kullanımını beraberinde getirmiştir. Hatay kuzeybatıdan Adana, kuzeyden Osmaniye, kuzeydoğudan Gaziantep illeriyle, doğu ve güneyden Suriye, batıdan ise Akdeniz’le çevrelenmiştir (Doğal Faktör).
Ülkemizin en güney ucunu oluşturan il 5824 km2 ’lik alanıyla Türkiye’nin yaklaşık %0.71’ini oluşturur. 2009 yılı ADNKS sonuçlarına göre 1.448.418 nüfusun yaşadığı ilde km2 ’ye 248 kişi düşer. Dolayısıyla toplam nüfus itibariyle Türkiye’nin sadece %2’lik bir bölümünü oluşturan Hatay, aritmetik nüfus yoğunluğu yönüyle İstanbul, Kocaeli ve İzmir’den sonra 3. sırada yer alır. Yine aynı yıl verilerine göre nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasından (km2 ’ye 94 kişi) yaklaşık 3 kat daha fazladır.
Hatay, tarıma elverişli iklimi, toprak ve su kaynaklarıyla (Doğal ve Beşeri) tarih boyunca insanoğlunun dikkatini çekmiş ve dolayısıyla geçmişten günümüze nüfus ve yerleşmenin
yoğun olduğu bir sahadır. Aynı zamanda doğu-batı ve kuzey-güney yönündeki ticari yolların Akdeniz’le buluştuğu yer olması nedeniyle de erken dönemlerden itibaren kentlerin kurulması ve sürekliliği bakımından uygundur. Özellikle Amik Ovası, prehistorik dönemlerden günümüze kadar insan topluluklarının yoğun olarak yerleştiği yerlerden biridir.
Yine Hatay’da sanayi ve ticarete bağlı olarak gelişme gösteren diğer bir ulaşım sistemi deniz yolu olup, bu noktada İskenderun Limanı özellikle Ortadoğu ülkelerine yönelik ticari sevkiyatlarda aktarım fonksiyonuyla ön plana çıkmıştır (Beşeri Faktör). Limanın kapasitesi, donanımı, etki bölgesi ve taşınan yük miktarı göz önünealındığında, hinterlandının sadece Hatay ve Türkiye ile sınırlı olmadığı, aynızamanda Doğu Akdeniz ve Ortadoğu’nun en önemli limanlardan biri konumunda olduğu anlaşılmaktadır. Bunun dışında ayrıca ilde İsdemir Limanı, Advansa SasaPolyester Tesisleri, Asfalt İskelesi, Çekisan Şamandırası, Gübretaş Sarıseki İskelesi, Orhan Ekinci İskelesi ve Yazıcı İskelesi de bulunmaktadır.
İlde havayolu ulaşımı son yıllarda gelişme göstermiştir. Bu anlamda Hatay’da 2007 yılında hizmete açılan bir havaalanı olup, buradan İstanbul, Ankara veKıbrıs/Lefkoşa’ya düzenli seferler yapılmaktadır. Havaalanının ilk yılındatoplam 1200 uçuşta 140.000 yolcu taşınmıştır.
Diğer Cevaplara Gözat
Hatay’da 1940-2009 yılları arasındaki kentleşme hareketlerinin temelinde tarım ve tarıma dayalı sanayi başta olmak üzere metalürji sanayi, ulaşım ve ticari faaliyetler etkin rol oynamıştır (Beşeri Faktör). Ancak 1975’den sonraki kentleşme sürecinde ön plana çıkan metalürji sanayinin il genelindeki etkinliği sorgulanabilir niteliktedir. Zira bu etki İskenderun ve çevresiyle sınırlı kalmış, Amanosların doğusuna yansımamıştır. Buna karşın tarım ve tarıma dayalı sanayi başta olmak üzere ulaşım ve ticari aktiviteler hemen her dönemde il genelinde etkinliğini korumuştur. Bilhassa Hatay’ın Türkiye ile Arap ülkeleri arasında geçiş sahasını oluşturması ulaşım ve ticari fonksiyonların canlı kalmasına neden olurken, İskenderun ve Antakya’yı da bu ulaşım ve ticari koridorunun merkezi konumuna getirmiştir (Beşeri Faktör). Böylece konum özellikleriyle birlikte canlanan ulaşım ağı, Antakya ve İskenderun gibi kentlerde ticari aktivitelerin ortaya çıkmasında ve gelişiminde etkin rol oynamıştır. Bunların yanında kentleşmede idari ve kültürel fonksiyonlar da göz ardı edilmemelidir.
Ülkemizde 1950’lerden sonra hız kazanan kentleşme sürecinden önemli derecede etkilenen yerlerden biri de Hatay’dır. Elverişli coğrafi şartları ve geçmişten gelen yoğun nüfus-yerleşme özellikleriyle ( Doğal Faktör) birlikte, bilhassa 1950’lerden sonra başlayan tarım ve sanayi hamleleri (Beşeri Faktör) ildeki kentleşme sürecini hızlandırmıştır. 1940 yılında Hatay’da nüfusu 10.000 ve üzerinde olan yerleşme sayısı 2, kentli nüfus oranı %15.76 iken, günümüzde kent sayısı 19, kentli nüfus ise %60’a ulaşmıştır. Öyle anlaşılıyor ki, Hatay’da 70 yıllık süreçte toplam nüfus yaklaşık 6 kat artarken, kentli nüfus 22.5 kat büyümüştür. Ancak plansız gerçekleşen kentsel büyüme sadece çevre sorunlarını değil, anakent ve banliyölerinde karmaşık bir fonksiyonel arazi kullanımını beraberinde getirmiştir. Hatay kuzeybatıdan Adana, kuzeyden Osmaniye, kuzeydoğudan Gaziantep illeriyle, doğu ve güneyden Suriye, batıdan ise Akdeniz’le çevrelenmiştir (Doğal Faktör).
Ülkemizin en güney ucunu oluşturan il 5824 km2 ’lik alanıyla Türkiye’nin yaklaşık %0.71’ini oluşturur. 2009 yılı ADNKS sonuçlarına göre 1.448.418 nüfusun yaşadığı ilde km2 ’ye 248 kişi düşer. Dolayısıyla toplam nüfus itibariyle Türkiye’nin sadece %2’lik bir bölümünü oluşturan Hatay, aritmetik nüfus yoğunluğu yönüyle İstanbul, Kocaeli ve İzmir’den sonra 3. sırada yer alır. Yine aynı yıl verilerine göre nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasından (km2 ’ye 94 kişi) yaklaşık 3 kat daha fazladır.
Hatay, tarıma elverişli iklimi, toprak ve su kaynaklarıyla (Doğal ve Beşeri) tarih boyunca insanoğlunun dikkatini çekmiş ve dolayısıyla geçmişten günümüze nüfus ve yerleşmenin
yoğun olduğu bir sahadır. Aynı zamanda doğu-batı ve kuzey-güney yönündeki ticari yolların Akdeniz’le buluştuğu yer olması nedeniyle de erken dönemlerden itibaren kentlerin kurulması ve sürekliliği bakımından uygundur. Özellikle Amik Ovası, prehistorik dönemlerden günümüze kadar insan topluluklarının yoğun olarak yerleştiği yerlerden biridir.
Yine Hatay’da sanayi ve ticarete bağlı olarak gelişme gösteren diğer bir ulaşım sistemi deniz yolu olup, bu noktada İskenderun Limanı özellikle Ortadoğu ülkelerine yönelik ticari sevkiyatlarda aktarım fonksiyonuyla ön plana çıkmıştır (Beşeri Faktör). Limanın kapasitesi, donanımı, etki bölgesi ve taşınan yük miktarı göz önünealındığında, hinterlandının sadece Hatay ve Türkiye ile sınırlı olmadığı, aynızamanda Doğu Akdeniz ve Ortadoğu’nun en önemli limanlardan biri konumunda olduğu anlaşılmaktadır. Bunun dışında ayrıca ilde İsdemir Limanı, Advansa SasaPolyester Tesisleri, Asfalt İskelesi, Çekisan Şamandırası, Gübretaş Sarıseki İskelesi, Orhan Ekinci İskelesi ve Yazıcı İskelesi de bulunmaktadır.
İlde havayolu ulaşımı son yıllarda gelişme göstermiştir. Bu anlamda Hatay’da 2007 yılında hizmete açılan bir havaalanı olup, buradan İstanbul, Ankara veKıbrıs/Lefkoşa’ya düzenli seferler yapılmaktadır. Havaalanının ilk yılındatoplam 1200 uçuşta 140.000 yolcu taşınmıştır.
Diğer Cevaplara Gözat