Hipotez testlerinde iki tür hata yapılabilir:

1. Tip 1 hatası (alpha hatası): H0 hipotezini yanlış olarak reddetmektir.
2. Tip 2 hatası (beta hatası): H1 hipotezini yanlış olarak kabul etmektir.

Tip 1 hatası, araştırmacının, gerçekte doğru olan H0 hipotezini yanlış olarak reddetmesidir. Bu hata, araştırmacının, H1 hipotezini destekleyen verilere rağmen, H0 hipotezini reddetmesi durumunda oluşur. Tip 1 hatasının olasılığı, alpha (α) ile gösterilir.

Tip 2 hatası, araştırmacının, gerçekte yanlış olan H0 hipotezini yanlış olarak kabul etmesidir. Bu hata, araştırmacının, H1 hipotezini desteklemeyen verilere rağmen, H0 hipotezini kabul etmesi durumunda oluşur. Tip 2 hatasının olasılığı, beta (β) ile gösterilir.

Hipotez testlerinde, tip 1 ve tip 2 hatalarının olasılıklarını azaltmak için, örneklem büyüklüğünün artırılması ve testin gücünün arttırılması gibi önlemler alınabilir.

Tip 1 ve Tip 2 hatalarının olasılıkları arasındaki ilişki

Tip 1 ve tip 2 hatalarının olasılıkları, birbirine ters orantılıdır. Yani, tip 1 hata olasılığını azaltmak için, tip 2 hata olasılığı artar. Bu nedenle, araştırmacılar, tip 1 ve tip 2 hatalarının olasılıklarını göz önünde bulundurarak, bir hipotez testi için uygun α ve β değerlerini belirlemelidir.

Tip 1 ve Tip 2 hatalarının örnekleri

Tip 1 hatası örneği:

1. Bir ilaç şirketi, geliştirdiği yeni bir ilacın, mevcut ilaçlardan daha etkili olduğunu iddia ediyor. Şirket, yeni ilacın etkinliğini test etmek için bir klinik çalışma yürütüyor. Çalışmada, yeni ilaç verilen gruptaki hastaların, mevcut ilaç verilen gruptaki hastalardan daha fazla iyileştiği gözlemleniyor. Şirket, bu gözleme dayanarak, yeni ilacın, mevcut ilaçlardan daha etkili olduğunu iddia ediyor. Ancak, gerçekte, yeni ilaç, mevcut ilaçlardan daha etkili değilse, şirket, tip 1 hatası yapmış olur.

Tip 2 hatası örneği:

1. Bir üniversite, yeni bir ders programının, öğrencilerin akademik başarısını artıracağını iddia ediyor. Üniversite, bu iddiayı test etmek için bir deney yürütüyor. Deneyde, yeni ders programına katılan öğrencilerin, eski ders programına katılan öğrencilerden daha başarılı olduğu gözlemleniyor. Üniversite, bu gözleme dayanarak, yeni ders programının, öğrencilerin akademik başarısını artırdığını iddia ediyor. Ancak, gerçekte, yeni ders programı, öğrencilerin akademik başarısını artırmıyorsa, üniversite, tip 2 hatası yapmış olur.

Hipotez testlerinde iki tür hata bulunmaktadır. Bu hatalar Tip I Hata ve Tip II Hata olarak adlandırılır.

1. Tip I Hata (α hata): Bir hipotez testinde, aslında doğru olan bir yokluk hipotezinin (H0) yanlışlıkla reddedilmesidir. Yani, H0 doğru iken reddedilir. Tip I Hata, yanlış pozitif olarak da adlandırılır. Bu hata, α (alfa) olarak adlandırılan anlamlılık düzeyi tarafından kontrol edilir. Alfa değeri ne kadar küçükse, Tip I Hata yapma olasılığı da o kadar düşer.

2. Tip II Hata (β hata): Bir hipotez testinde, aslında yanlış olan bir hipotezin (H0) kabul edilmesidir. Yani, H0 yanlış iken kabul edilir. Tip II Hata, yanlış negatif olarak da adlandırılır. Tip II Hata, testin gücü (1-β) tarafından kontrol edilir. Güç, doğru bir alternatif hipotezi (H1) doğru bir şekilde kabul etme yeteneğini ifade eder. Güç ne kadar yüksekse, Tip II Hata yapma olasılığı da o kadar düşer.