Cevap :

ETKİNLİK 1: “Hoşgörü değerini öğreniyorum.”

Öğretmen öğrencilere “Hayat Bayram Olsa” şarkısını dinletir, şarkının sözlerine dikkat çeker. “Hoşgörü” değeri üzerine sohbet edilir.

Öğrencilere, “Hoşgörülü olmak ne demek?, Daha önce bu sözcüğü duydunuz mu?”, diye sorulur, öğrencilerin yanıtları dinlenir.

Öğretmen, “Hoşgörü ailemize, arkadaşlarımıza, tüm insanlara karşı anlayışlı olmaktır. İnsanları oldukları gibi kabul etmektir. Bazen hepimiz hata yapabiliriz ve düzeltmek için elimizden geleni yaparız. Bu durumlarda bize anlayış gösterilmesini bekleriz. Bazen bize karşı hoşgörülü olunmasını isteriz bazen de biz hoşgörülü davranırız.”, diyerek açıklamalarda bulunur. Örnek durumlar ve öğrencilerin yaşadıkları hikâyeler paylaşılır.

1. Tüm öğrencilerin birbirine karşı hoşgörülü olduğu bir sınıf nasıl olurdu?
2. Herkesin birbirine karşı hoşgörülü olduğu bir dünya nasıl olurdu?

gibi sorular sorularak öğrenci yanıtları birlikte değerlendirilir.

Öğretmen, drama etkinlikleri ile öğrencilerin hoşgörü değerini anlamlandırmalarını sağlar. Gün içinde yapılan tüm etkinliklerde hoşgörü değerine vurgu yapılır ve sınıftaki yaşantılar öğrenme fırsatı olarak değerlendirilir.

Açıklama: Öğretmen öğrencilere hoşgörünün hâkim olduğu bir sınıf ortamı sağlamakla sorumludur. Sınıftaki karşılıklı iletişim, sevgi, saygı ve anlayışla hoşgörü değeri öğrenciler tarafından içselleştirilir. Her öğrencinin bir birey olduğu bilinciyle, sağlıklı bir benlik algısı geliştirmelerine rehberlik edilir. 

Öğretmen, öğrencilerin dikkatini farklılıkların getirdiği güzelliklere çekecek yaşantılar planlamalıdır. Etrafındakileri dinlemenin ve anlamaya çalışmanın hoşgörünün ilk adımı olduğu sık sık vurgulanır. Öğrencilerin dinleme, hoşgörülü olma, olumlu çözüm üretme, anlayışlı olma ve saygı duyma gibi davranışlar kazanmalarına sınıftaki olumlu yaşantılarla katkı sağlanır.

Sınıfta çatışmalar çıktığında hoşgörüsüzlüğün bir işareti olarak öğrencilere değer fark ettirilir. Öğrencilerin hoşgörülü davranışlarına da dikkat çekilerek olumlu davranışları pekiştirilir.

ETKİNLİK 2: “Birlikte gökkuşağı gibiyiz.”

Öğretmen “Hoşgörü” değerini yansıttığını düşündüğü fotoğrafları sınıfın bir köşesinde sergiler. Fotoğraflar öğrencilerle birlikte incelenir ve üzerine sohbet edilir.

Öğretmen, “Hoşgörü başkalarının düşüncelerine, görüntüsüne, sözlerine ve davranışlarına karşı anlayışlı olmaktır. İnsanları oldukları gibi kabul etmektir. Çünkü herkes eşsiz ve çok değerlidir.
Tüm insanlar birbirinden farklıdır ve aynı bir gökkuşağı gibi yan yana olduklarında çok güzeldirler.”, diyerek aşağıdaki soruları sorar.

1. Gökkuşağı tek renk olsa nasıl olurdu?
2. Gökkuşağının iki rengi eksik olsa nasıl olurdu?

Öğrenci yanıtları yorumsuz dinlenir.

“O zaman gökkuşağı bu kadar güzel olmazdı. İnsanlarda gökkuşağının renkleri gibi farklıdır ama gökkuşağının renkleri gibi birlikte güzeldirler.” denilerek hoşgörü değerine vurgu yapılır. Öğretmen hazırladığı görsellerle sohbeti destekler. Farklı renkte, farklı dilleri konuşan tüm dünyadaki insanlarla birlikte büyük bir aile olduğumuz öğrencilere söylenir.

Öğretmen, “Ailemiz, arkadaşlarımız, gördüğümüz herkes bu ailenin bir parçası. Hepimiz bir aileyiz ve birbirimize karşı hoşgörülü olmalıyız.”, diyerek öğrencilerle sohbet eder. Öğrencilerin, duygu ve düşüncelerini dinler.

“Hepimiz farklı renklerde gökkuşağı gibiyiz.”, denilerek sanat merkezinde öğrencilerden gökkuşağının resmini çizmeleri istenir. Büyük kraft kâğıdına grup etkinliği olarak gökkuşağı çalışması da yapılabilir. Öğrencilerin yaptığı etkinlikler sınıfta sergilenir ve çalışmalar üzerine öğrencilerle sohbet edilir.

ETKİNLİK 3: “Başkalarını anlamak.”

Öğretmen; “Hoşgörü, insanların birbirine karşı anlayışlı olmasıdır, hoşgörü sevgi ve saygı gerektirir.” diyerek sohbeti başlatır.

1. Başkalarını anlamak zor mudur?
2. Başkalarını anlamak için ne yaparsın?
3. Anlaşılmak için ne yaparsın?

gibi soruların yanıtları öğrencilerle birlikte verilir. Yaşanan olaylardan örnekler verilerek aşağıdaki oyuna geçilir.

Öğrenciler sınıfta karışık halde dururlar. Öğretmen bir müzik açar ve öğrenciler müzik eşliğinde yürümeye başlar. Müzik durduğunda gözler kapatılır, öğrenciler gözlerini açtıklarında kiminle göz göze gelirlerse o arkadaşı ile eş olurlar. Öğretmen eş olan öğrencilerden kimin “bir”, kimin “iki” olacağına karar vermelerini ister.

Öğrencilere; “Birler bir süre boyunca istedikleri gibi yürüyecek, ikiler ise onları takip edecek ve yaptıkları her şeyi taklit edecekler.”, denir.

Adımlarının uzunluğu, hızı ve ritmi, yürüyüşleri, ellerini tutuş ve kollarını sallayış biçimlerine kadar ikiler birleri taklit eder. Birler nereye bakarsa, ikilerde oraya bakar, birler ne söylerse ikiler de onu söyler. Başka bir deyişle ikiler, birler gibi olmak için bir süre onları taklit ederler.

Sonra öğretmen,

1. Birleri taklit ederken neler hissettin?
2. Birler gibi olmaya çalışırken neler fark ettin?

gibi sorular sorarak öğrencilerin fark ettiği durumları dinler, not alır. Daha sonra roller değiştirilir, bu kez birler ikileri takip eder. Aynı süreç izlenir.

Bu oyun bir başkası gibi görünmenin ne tür bir şey olduğunu öğrencilerin keşfetmesi için etkilidir. Oyun öğrencilerin ilgilerine göre sürdürülür. Oyunun değerlendirmesi öğrencilerle birlikte yapılır.

ETKİNLİK 4: “Çocuklar, hoşgörülü olmayı öğretiyor.”

Bir zamanlar, çok çok uzaklarda iki ülke varmış. Birinci ülkenin ismi “ Beyazlar Ülkesi”, ikinci ülkenin ise “Siyahlar Ülkesi” imiş. Bu iki ülke birbirine çok yakınmış, o kadar yakınmış ki aralarından sadece bir ırmak geçiyormuş. Beyazlar ve siyahlar ülkesinin insanları hiç anlaşamazlar, sürekli tartışırlarmış. Her biri kendini diğerlerinden daha üstün görürmüş. Beyazlar ülkesi ve siyah ülkesi arasında kimse
barışı sağlayamamış. Aslında Beyazlar ve Siyahlar birbirlerini çok iyi tanımıyorlarmış. Arkadaş olmayı hiç denememişler. O kadar hoşgörüsüzlermiş ki, karşılaştıklarında birbirlerine selam bile vermiyorlarmış. Aileleri izin vermediği için bu iki ülkenin çocukları birbirleriyle hiç oynamazlarmış.

Günler böyle geçip giderken, Beyazlar ülkesinin ve Siyahlar ülkesinin çocukları ırmağın kıyısında buluşmaya karar vermişler. Önce tanışmışlar ve birlikte çok güzel oyunlar oynamışlar. Çok iyi anlaşmışlar. Çocuklar iyi olana daha yakınmış, çünkü kalpleri sevgi doluymuş. Çocuklar iki ülkenin insanlarının birbirine karşı hoşgörülü olmaları ve barış içinde yaşamaları için bir plan yapmışlar…

Öğretmen, hikâyeyi yarıda bırakır ve öğrencilerden hikâyeyi tamamlamalarını ister.

Öğrencilere,

1. Çocuklar nasıl bir plan yapmış olabilirler?
2. Planı uyguladıklarında bu iki ülke arasında barış olmuş mudur?
3. Birbirlerine hoşgörülü davranmışlar mıdır?

gibi sorular sorularak, öğrencilerin hikayeyi tamamlamalarına rehberlik edilir. Hikâye tamamlandıktan sonra rol dağılımı yapılarak canlandırılabilir. Hikâye öğrenciler tarafından resmedilebilir.

ETKİNLİK 5: “Hoşgörü köşesi hazırlıyoruz.”

“Hoşgörü” değeri ile ilgili öğretmen, aile katılım etkinliğine yer verir. Ailelere öğrencilerle birlikte yapılan “hoşgörü” değeri etkinliklerinden haberdar edilir ve hoşgörü ile ilgili bilgi notları gönderilir.
Ailelerden hoşgörü değerini yansıtan fotoğraflar, hoşgörü hikâyeleri ve kültürümüzün değerleri (Mevlana, Nasrettin Hoca, Yunus Emre vb.) ile ilgili kaynaklar istenir. Sınıfta öğrencilerle birlikte “Hoşgörü köşesi” hazırlanır.

Öğretmen ve öğrenciler, ailelerin ve diğer sınıfların katıldığı bir sunum hazırlayabilirler.

Hikâyeler sınıfta canlandırabilir, şarkılar söylenebilir, şarkılar dinlenebilir, hoşgörü sözleri söylenebilir, hoşgörü ile ilgili öğrencilerle birlikte yazılan şiirler okunabilir.

ETKİNLİK 6: “Hoşgörü şiirini öğreniyorum.”

Öğretmen, insanların birbirlerine nasıl davranmaları gerektiği üzerine sohbet başlatır. Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini dinler, örnekler verir.

Öğrencilere, “İnsanları oldukları gibi sevmek ve kabul etmek hoşgörü gerektirir. Herkese karşı hoşgörülü olmalıyız. Çünkü herkes çok değerlidir ve benzeri yoktur.”, denir.

Hepimiz aynı olsaydık dünya nasıl olurdu?”, sorusu sorulur ve üzerine öğrencilerle konuşulur.

Öğrencilerin, insanlar arasındaki farklılıklarının güzelliğini fark ettirecek etkinliklere yer verilir.

Örneğin; Öğrenci yüzlerinin olduğu fotoğrafların çıktısı alınarak, fotoğraf ikiye bölünür. Fotoğraf parçaları karıştırılır. Yüzler yapboz gibi öğrenciler tarafından eşleştirilmeye çalışılır. Öğrenciler yarım yüz fotoğraflarını farklı yüz fotoğrafları ile eşleştirir ve eş olan parçaları bulur. Tamamlanan yüz fotoğrafları sınıfta sergilenir ve öğrencilerle sohbet edilir.

Öğrencilere “Hoşgörü” ile ilgili şiir öğrenecekleri söylenir. Şiir öğrencilerle birlikte tekrar edilir ve hareketler eşliğinde söylenir.

HOŞGÖRÜ ŞİİRİ
Beni önemsediğinde,
Beni görebilirsin.
Seni önemsediğimde;
Seni görebilirim.
Anlayışlı olduğumuzda,
Sevgiyle baktığımızda,
Hoşgörüyle davrandığımızda,
Birlikte mutlu olabiliriz.
Her şeyi başarabiliriz.

Şiir farklı günlerde öğrencilere hatırlatılarak birlikte söylenir. Sınıfta hoşgörünün ve hoşgörüsüzlüğün yaşandığı durumlarda şiir kullanılabilir. Farklılıklarımız oyunlarla, etkinliklerle, sınıf içindeki deneyimlerle öğrencilere hissettirilir. Bedensel, duygusal ve düşünsel farklılıklara dikkat çekilerek öğrencilerin hoşgörü değerini içselleştirmelerine rehberlik edilir.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat

Cevap :

Hoşgörü Drama Örnek 1:

Hoşgörü drama örneklerine 2 adet slayt eklenmiştir. Aşağıdak bu dosyaları bilgisayarınıza POWERPOİNT (PPTX) formatında indirip kendinize göre düzenleyebilirsiniz.. Başarılar.

Cevap :

Otobüste Hoşgörü Drama Örneği:

1. Öğretmen, drama etkinliğine geçmeden önce öğrencilerle günlük hayatta karşılaştıkları  problemler, maruz kaldıkları hoşgörüsüz davranışlar ve kendi çözüm yolları hakkında sohbet  eder.
2. Ardından sınıfa hoşgörü ile ilgili doğaçlama bir drama yapacaklarını belirtir.
3. Öğretmen, önceden hazırlamış olduğu “örnek olay kartlarını” öğrencilere gösterir.
4. Öğrencilerin, 5,6 ya da 7’şerli gruplar oluşturmasını sağlar.
5. Ardından sırayla bir grubu yanına çağırır ve elindeki “örnek olay kartlarından(ekte) bir  tanesini seçmelerini ister.
6. Öğrencilere kartlarındaki olayı izleyici arkadaşlarına söylememelerini ve doğaçlamaları
7. sırasında sınıfta bulunan araç-gereçleri istedikleri şekilde kullanabileceklerini, tamamen  serbest olduklarını belirtir.
8. Öğretmen, kartını seçen birinci drama grubuna örnek olaylarındaki karakterleri paylaşmaları  için 2 dakika süre verir, süre bittiğinde öğrencilerin başlamaları gerektiğini söyler ve kendisi de izleyici öğrencilerin yanına geçer.
9. 2 dakikalık hazırlanma sürecinde diğer öğrencilerin de sessizce hazırlıkları izlemelerini sağlar  ve dramanın tartışma aşamasında öğrencilere yönelteceği soruları ve alacağı cevapları not etmeleri için izleyici gruptan iki öğrenciyi görevlendirir.
10. Öğretmen, öğrenciler doğaçlamalarını yaparlarken üç defa “Don, Don, Don” diyerek ya da düdük vb. herhangi bir aletle öğrencilerin donmaları gerektiğini belirterek dramanın tartışma  aşamasına geçişi sağlar. Bu aşamada öğretmen, öğrencilere bireysel ya da toplu sorular  yöneltir. Örneğin: O anda neler hissettiklerini, akıllarından nelerin geçtiğini, içinde  bulundukları durumun dışarıdan nasıl göründüğünü düşündükleri gibi duygusal farkındalık  sağlayacak sorular yöneltir. Bir defada tek bir öğrenciye soru sorabileceği gibi birkaç  öğrenciye de soru sorabilir.
11. Öğretmen, cevapları aldıktan sonra herhangi bir sözlü müdahalede bulunmaz ve doğaçlamanın  devam etmesi için üç defa “Devam, Devam, Devam” der. 
12. Öğretmen, her gruba doğaçlamaları için 5 ile 10 dakika arasında süre verir.
13. Grup doğaçlamasını bitirdiğinde öğretmen onları alkışlar ve teşekkür eder.
14. Öğrencilerinin yanına gider ve önce onlara neler hissettiklerini, sürecin doğaçlama olarak sınıf  ortamında oluşması ile gerçek hayattaki arasında ne tür benzerlikler ya da farklar olduğunu, süreç boyunca hoşgörü gösterdikleri, gösteremedikleri ya da bekledikleri yerleri ve nedenlerini  kapsayan çeşitli sorular sorar. Ardından aynı soruları izleyici öğrencilere de yöneltir.

Böylece süreç içinde yanlışlar, doğrular, mevcut durumlar ve olması gerekenler öğrenciler  tarafından ortaya çıkarılmış olur.

Örnek Olay Kartları:

1. Akşam saat 8, siz işten çıktınız, çok yorgunsunuz ve otobüs durağına geldiniz. Durak çok kalabalık ve siz gelmeden önce karmaşık bir sıra oluşturulmuş. Siz de sıranın sonu olarak görünen yere geçiyorsunuz ve az sonra  otobüsünüz geliyor. İtiş kakış herkes otobüse binmeye çalışıyor ve siz tam otobüse binecekken arkanızdaki kişi sizi itekleyerek önünüze geçmeye çalışıyor. Tepki verir miydiniz? Verirseniz nasıl bir tepki verirdiniz? Olay  nasıl devam eder ve son bulurdu? Grup olarak doğaçlamanızı gerçekleştiriniz.
2. Üniversitede okuyorsunuz. Ders çıkışı arkadaşlarınızla birlikte alışverişe gitmek için otobüs durağına geldiniz.  Durak boş olduğu için çok sevindiniz. Biraz bekledikten sonra otobüsünüz de geldi ve hemen bindiniz. Otobüste  boş koltuk yoktu ve ayakta kaldınız. Sizden hemen sonra otobüse bir grup delikanlı bindi. Tam da gelip sizin  arkanızda durdular. Birkaç dakika sonra bir tanesinden rahatsız oldunuz. Böyle bir durumda bir şey yapar mıydınız? Yaparsanız ne yapardınız? Rahatsızlık durumu neyden kaynaklanıyor ve grup olarak böyle bir  durumda nasıl birer tavır takınırdınız? Doğaçlayınız.
3. Evden aceleyle çıktınız ve okula yetişmeye çalışıyorsunuz. Fakat okul servisinin geçtiği durağa gitmek için ya  bir kilometre yürümeniz ya da tramvaya binmeniz gerekiyor. Zaman kaybetmemek için tramvaya binmeyi tercih  ediyorsunuz. Hemen tramvay durağına gidiyorsunuz. Fakat durak çok kalabalık ve herkesin binmesini  beklerseniz size tramvayda yer kalmayacak ve binemeyeceksiniz. Bu durumda okul servisine de yetişemeyeceksiniz. Ne yapardınız? Duraktaki diğer insanlar neler yapacaklar? Sonuç ne olacak? Süreci  doğaçlayarak meydana getiriniz. 
4. Otobüstesiniz. Önünüzde oturan kişi yüksek sesle telefonda konuşuyor ve siz dâhil herkes bu durumdan çok  rahatsız oluyor. Etraftakiler oflayıp duruyorlar. Fakat kimse bir şey yapmıyor. Siz bir şey yapar mıydınız? Yaparsanız bu ne olurdu? Karşınızdaki kişinin tepkisi ne olurdu? Doğaçlamanız ile süreci doldurunuz.
5. Cuma akşamı telefonda arkadaşınızla konuşuyorsunuz ve bir sonraki gün için tiyatroya gitmeye karar  veriyorsunuz. Saat 11’de buluşacağınız bir nokta belirliyorsunuz. Tiyatro da 11.30 başlayacak. Ertesi gün  oluyor. Otobüse biniyorsunuz ve arkadaşınızı arıyorsunuz. Onun da yolda olduğunu öğreniyorsunuz. Saat tam  10.30’ da ayarladığınız yere geliyorsunuz. Arkadaşınızı arıyorsunuz ama telefonunu açmıyor. 5 dakika sonra  kendisi sizi arıyor ve bir sebepten dolayı 11’de orada olamayacağını söylüyor. Arkadaşınız telefonda ne söylüyor? Siz nasıl bir tepki veriyorsunuz? Olay nasıl devam ediyor? Doğaçlama ile süreci oluşturunuz.