İşte Cevaplar
Cevap : Öğün yayınları ise:
6. sınıf Türkçe Öğün Yayınları çalışma kitabı, sayfa 74, 75, 76, 77, “Gurbetten Mektup Var” metni etkinliklerinin cevap anahtarını aşağıda bulabilirsiniz.
1. ETKİNLİK
İnsanın kendi vatanı dışında yabancı bir ülkede bir müddet kalması, kendi vatanının değerini anlamasını sağlar. O memleketin kültürü, yaşayış biçimi, konuşulan dili, yiyecekleri kendi memleketinden farklı olduğu için alışması güçtür. Bu güçlük insanın kendi memleketine olan sevgisini arttırır.
2. ETKİNLİK
a.
küle ⇔ ülke
mabyar ⇔ bayram
ilae ⇔ aile
nekeleg ⇔ gelenek
eğrem ⇔ meğer
burteg ⇔ gurbet
rekayis ⇔ kasiyer
şimekleç ⇔ çelişmek
ruyt ⇔ yurt
b.
Bizim geleneklerimizde kapıya gelen misafir geri gönderilmez.
Eve gelince kasiyerin para üstünü yanlış verdiğini farkettim.
Bu bayram amcamlar Antalya’ya gidecekmiş.
3. ETKİNLİK
derinden: içten
Cümle: Arkadaşımın bana yalan söylemesi beni derinden üzdü.
alelacele: çabucak
Cümle: Konsere 10 dakika kaldığını farkedince alelacele giyinip evden fırladım.
sırf: yalnızca
Cümle: Kedi sırf onunla ilgileneyim diye kucağımdan ayrılmıyordu.
4. ETKİNLİK
Bu mektup örnektir.
Sevgili Babacığım,
Bugün Amerika’daki birinci ayımı doldurdum. Hani ben 7. sınıfa giderken “Eskici” adlı bir metin dinlemiştik. Arabistan’a halasının yanına gönderilen çocuk hiç kimseyle konuşmuyordu. Bir eskici gelmişti ve Türkçe konuştuğunu anlayınca onla uzun uzun konuşmaya başlamıştı. Eskici giderken de ağlamıştı. İşte ben de aynı bu durumdayım.
Baba, buraya okumak için geldiğimi biliyorum. Burası güzel bir memleket. Fakat henüz hiç arkadaşım olmadı. Hepsi İngilizce konuşuyor ve hiçbir şey anlamıyorum. Bu yüzden kimseyle konuşmak istemiyorum. Tamam az çok İngilizce biliyorum ama ya şaşırırsam? Ya yanlış bir şey söylersem? Beni ayıplarlar ya da yanlış anladıkları için başıma kötü bir şey gelir diye çok korkuyorum. Derdimi anlatamıyorum, uzun uzun konuşacak kimsem yok. Gülüp eğlenemiyorum.
Geçenlerde televizyonu kurcalarken bir Türk kanalına denk geldim. Oradaki haber spikeriyle, beni duymadığını bile bile Türkçe konuştum. Yayın bir anda kesilince inanır mısın hüngür hüngür ağladım. Bir daha Türkçe konuşacak birini bulamayacakmışım gibi geldi. Yayın tekrar gelsin istiyordum.
Babacığım, memeleketten uzak kalmak çok kötü bir şey. Yabancı dil, yabancı bir kültür, bize yabancı gelen davranışlar… Bunlara nasıl alışacağım bilmiyorum.
Hoşçakal…
5. ETKİNLİK
Bu etkinliği yazdığınız metne göre kendiniz cevaplayabilirsiniz.
6. ETKİNLİK
a.
Okulda (ismin bulunma hali) son günümdü. Babam (ismin yalın hali) beni, arkadaşımla kavga ettiğim için başka bir okula (ismin yaklaşma-yönelme hali) yazdıracaktı. Fakat ben kavga etmemiştim. Top oynarken yanlışlıkla dizim arkadaşımın (ismin ilgi hali) gözüne çarpmıştı. Arkadaşımın gözü (ismin belirtme hali) morarmıştı ve annesine onu benim dövdüğümü söylemişti. Bu büyük bir iftiraydı. Diğer arkadaşlarımın da şahitliğine rağmen, babam bana inanmamış, beni azarlamıştı. Şimdi ise, bu iftira yüzünden okulumdan (ismin ayrılma hali), arkadaşlarımdan ayrılmak zorundaydım.
b.
Okulda (ismin bulunma hali)
Babam (ismin yalın hali)
okula (ismin yaklaşma-yönelme hali)
arkadaşımın (ismin ilgi hali)
gözü (ismin belirtme hali)
okulumdan (ismin ayrılma hali)
Diğer Cevaplara Gözat
6. sınıf Türkçe Öğün Yayınları çalışma kitabı, sayfa 74, 75, 76, 77, “Gurbetten Mektup Var” metni etkinliklerinin cevap anahtarını aşağıda bulabilirsiniz.
1. ETKİNLİK
İnsanın kendi vatanı dışında yabancı bir ülkede bir müddet kalması, kendi vatanının değerini anlamasını sağlar. O memleketin kültürü, yaşayış biçimi, konuşulan dili, yiyecekleri kendi memleketinden farklı olduğu için alışması güçtür. Bu güçlük insanın kendi memleketine olan sevgisini arttırır.
2. ETKİNLİK
a.
küle ⇔ ülke
mabyar ⇔ bayram
ilae ⇔ aile
nekeleg ⇔ gelenek
eğrem ⇔ meğer
burteg ⇔ gurbet
rekayis ⇔ kasiyer
şimekleç ⇔ çelişmek
ruyt ⇔ yurt
b.
Bizim geleneklerimizde kapıya gelen misafir geri gönderilmez.
Eve gelince kasiyerin para üstünü yanlış verdiğini farkettim.
Bu bayram amcamlar Antalya’ya gidecekmiş.
3. ETKİNLİK
derinden: içten
Cümle: Arkadaşımın bana yalan söylemesi beni derinden üzdü.
alelacele: çabucak
Cümle: Konsere 10 dakika kaldığını farkedince alelacele giyinip evden fırladım.
sırf: yalnızca
Cümle: Kedi sırf onunla ilgileneyim diye kucağımdan ayrılmıyordu.
4. ETKİNLİK
Bu mektup örnektir.
Sevgili Babacığım,
Bugün Amerika’daki birinci ayımı doldurdum. Hani ben 7. sınıfa giderken “Eskici” adlı bir metin dinlemiştik. Arabistan’a halasının yanına gönderilen çocuk hiç kimseyle konuşmuyordu. Bir eskici gelmişti ve Türkçe konuştuğunu anlayınca onla uzun uzun konuşmaya başlamıştı. Eskici giderken de ağlamıştı. İşte ben de aynı bu durumdayım.
Baba, buraya okumak için geldiğimi biliyorum. Burası güzel bir memleket. Fakat henüz hiç arkadaşım olmadı. Hepsi İngilizce konuşuyor ve hiçbir şey anlamıyorum. Bu yüzden kimseyle konuşmak istemiyorum. Tamam az çok İngilizce biliyorum ama ya şaşırırsam? Ya yanlış bir şey söylersem? Beni ayıplarlar ya da yanlış anladıkları için başıma kötü bir şey gelir diye çok korkuyorum. Derdimi anlatamıyorum, uzun uzun konuşacak kimsem yok. Gülüp eğlenemiyorum.
Geçenlerde televizyonu kurcalarken bir Türk kanalına denk geldim. Oradaki haber spikeriyle, beni duymadığını bile bile Türkçe konuştum. Yayın bir anda kesilince inanır mısın hüngür hüngür ağladım. Bir daha Türkçe konuşacak birini bulamayacakmışım gibi geldi. Yayın tekrar gelsin istiyordum.
Babacığım, memeleketten uzak kalmak çok kötü bir şey. Yabancı dil, yabancı bir kültür, bize yabancı gelen davranışlar… Bunlara nasıl alışacağım bilmiyorum.
Hoşçakal…
5. ETKİNLİK
Bu etkinliği yazdığınız metne göre kendiniz cevaplayabilirsiniz.
6. ETKİNLİK
a.
Okulda (ismin bulunma hali) son günümdü. Babam (ismin yalın hali) beni, arkadaşımla kavga ettiğim için başka bir okula (ismin yaklaşma-yönelme hali) yazdıracaktı. Fakat ben kavga etmemiştim. Top oynarken yanlışlıkla dizim arkadaşımın (ismin ilgi hali) gözüne çarpmıştı. Arkadaşımın gözü (ismin belirtme hali) morarmıştı ve annesine onu benim dövdüğümü söylemişti. Bu büyük bir iftiraydı. Diğer arkadaşlarımın da şahitliğine rağmen, babam bana inanmamış, beni azarlamıştı. Şimdi ise, bu iftira yüzünden okulumdan (ismin ayrılma hali), arkadaşlarımdan ayrılmak zorundaydım.
b.
Okulda (ismin bulunma hali)
Babam (ismin yalın hali)
okula (ismin yaklaşma-yönelme hali)
arkadaşımın (ismin ilgi hali)
gözü (ismin belirtme hali)
okulumdan (ismin ayrılma hali)
Diğer Cevaplara Gözat
Cevap Yaz Arama Yap
Cevap : İşlev Nedir:
Bir nesne veya bir kimsenin gördüğü iş, iş görme yetisi, görev, fonksiyon.
DİLİN İŞLEVLERİ
1. GÖNDERGESEL İŞLEV:
Bir ileti dilin göndergeyi olduğu gibi ifade etmesi için düzenlenerek oluşturulmuşsa dil göndergesel yani göndericilik işlevinde kullanılmıştır. Buna dilin bilgi verme işlevi demek de mümkündür.. Dilin bu işlevde kullanılmasındaki amaç , gönderge konusunda doğru, nesnel, gözlemlenebilir bilgi vermektir.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Kullanma kılavuzları , kısa not ve özetler , nesnel anlatılar ( makale , fıkra vb.), bilimsel bildirilerdir.
ÖRNEKLER :
Bilim dergileri, bilimsel çalışmanın ve gelişimin vazgeçilmez araçlarıdır.
Havada serbest bırakılan her cisim yere düşer.
Su,iki hidrojen, bir oksijen atomundan oluşur.
Her cismin diğer cisimler üzerinde belirli bir çekim kuvveti vardır.
Kışın bitiminden sonra havaların ısınmasıyla birlikte ağaçların çiçek açması ilkbaharın
geldiğinin göstergesidir
İletinin düzenlenme amacı : Bir konu hakkında bilgi vermek.
2. HEYECANA BAĞLI İŞLEV:
Bir ileti, göndericinin iletinin konusu karşısındaki duygu ve heyecanlarını dile getirme amacıyla oluşturulmuşsa dil heyecana bağlı işlevde kullanılmıştır. Bu işlev, göndericinin kendi iletisine karşı tutum ve davranışını belirtir. Bu işlevde çoğunlukla duygular, heyecanlar, korkular, sevinç ve üzüntüler dile getirilir. Dilin göndergesel işlevinde nesnellik, heyecana bağlı işlevinde öznellik hâkimdir.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Özel mektuplarda, öznel betimlemeler ve anlatılarda, lirik şiirlerde, eleştiri yazılarında
ÖRNEKLER:
Bence çok yanlış davranıyorsun.
Seni gördüğüme çok memnun oldum.
Bence sözleriniz çok kırıcıydı.
Olanları duyunca gerçekten çok üzüldüm.
Yaşasın, gezi için bize izin verdiler!
Çok canım yandı
Çabuk olun,bir an evvel derse yetişmeliyiz.!
Aman Allah'ım! Bir insan bunu nasıl yapar?
İletinin düzenlenme amacı : Duygu ve düşünceyi dile getirmek
3. ALICIYI HAREKETE GEÇİRME İŞLEVİ:
Bu işlevde ileti alıcıyı harekete geçirmek üzere düzenlenmiştir. İletinin bir çeşit çağrı işlevi gördüğü bu işlevde amaç, alıcıda bir davranış değişikliği oluşturmak ve bir tepki yaratmaktır.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Propaganda amaçlı siyasi söylevler, reklâm metinleri, genelgeler, el ilanları genellikle dilin bu işleviyle oluşturulur. Dilin alıcıyı harekete geçirme işleviyle hazırlanan metinlerde gönderici, iletiyi alanı işin içine sokmayı, onu sorgulamayı ister.
ÖRNEK: Bu fırsatı kaçırmayın. Sınıfı hemen terk et. Karar vermek için acele edin. Elinizdekileri kenara bırakın.
Siz de bizimle geleceksiniz. Hemen sınıftan dışarı çıkın.
İletinin düzenlenme amacı : Harekete geçirmek
4. KANALI KONTROL İŞLEVİ:
Bir ileti, kanalın iletiyi iletmeye uygun olup olmadığını öğrenmek amacıyla düzenlenmişse dil, kanalı kontrol işlevinde kullanılmıştır. Gönderici ile alıcı arasında iletişimin kurulmasını, sürdürülmesini ya da kesilmesini sağlayan bu işlevde iletinin içeriğinden çok iletişimin devam ettirilmesi olgusu ağır basar.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Törenlerde, uzun söylevlerde, aile yakınları ya da sevgililer arasındaki konuşmalarda; dilin kanalı kontrol işlevini yansıtan iletiler sıkça kullanılır.
ÖRNEK: “Beni anladınız değil mi? Sınavlar ne zaman başlayacak?
Yazdıklarımı okuyabiliyor musunuz?
İletinin düzenlenme amacı : İletişimin devam edip etmeyeceğini öğrenmek.
5. DİL ÖTESİ (ÜST DİL) İŞLEVİ:
Bir ileti dille ilgili bilgi vermek üzere düzenlenmişse o iletide dil, dil ötesi işlevde kullanılmıştır. Dilin dil ötesi işlevinde iletiler, dili açıklamak, dille ilgili bilgi vermek için düzenlenir.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Daha çok bilimsel metinlerde ve öğretme amaçlı konuşmalarda karşımıza çıkan ve “yani, demek istiyorum ki, bir başka deyişle” gibi sözcüklerde kendini gösteren dil ötesi işleve, günlük yaşamda da sıkça başvurulur.
ÖRNEK:
Türkçede iki ünlü yan yana gelmez. İsimlerin özelliklerini gösteren sözcüklere sıfat denir.
Yapım ekleri yeni sözcükler türetmeye yarar.
“Beni yanlış anlamayın, ben bu sözcüğü mecaz anlamda kullandım. ”cümlelerinde ileti, dille ilgili bilgi vermek, başka bir iletiyi açıklamak üzere düzenlenmiştir.
İletinin düzenlenme amacı : Dille ilgili bilgi vermek
6. ŞİİRSEL (SANATSAL) İŞLEV:
Bir iletinin iletisi kendisinde ise dil şiirsel işlevde kullanılmıştır. Dil bu işlevde kullanıldığında iletinin iletmek istediği husus, iletinin kendisindedir. Bu durumda ileti, kendi dışında herhangi bir şeyi ifade etmez, yansıtmaz. Obje iletinin kendisidir. Örneğin dilin şiirsel işlevde kullanıldığı metinler olan lirik anlatılarda ve şiirler de şiirin amacı o şiirin kendisidir. Şiirsel metinler, kendinden başka bir şeyi ifade etmeye ihtiyaç duymaz, bir şiir sadece şiir olduğu için önemli ve anlamlıdır, yani şiirin gerçeği, şiirin kendisidir. Dilin şiirsel işleviyle kullanıldığı metinlerde gönderici alıcıda hissettirmek istediği etkileri uyandırmak için, dili istediği gibi kullanır, yani kendi özgün üslubunu oluşturmak için bir anlamda dili yeniden yaratır. Edebi sanatlardan, karşılaştırmalardan, çağrışım gücü yüksek sözcüklerden yararlanarak imgeler oluşturur, sözcükleri daha çok yan ve mecaz anlamlarda kullanır.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Edebi metinlerde ( şiir ) dil şiirsel işlevde kullanılır.
İletinin düzenlenme amacı : Şiiri ifade etmek
Bir nesne veya bir kimsenin gördüğü iş, iş görme yetisi, görev, fonksiyon.
DİLİN İŞLEVLERİ
1. GÖNDERGESEL İŞLEV:
Bir ileti dilin göndergeyi olduğu gibi ifade etmesi için düzenlenerek oluşturulmuşsa dil göndergesel yani göndericilik işlevinde kullanılmıştır. Buna dilin bilgi verme işlevi demek de mümkündür.. Dilin bu işlevde kullanılmasındaki amaç , gönderge konusunda doğru, nesnel, gözlemlenebilir bilgi vermektir.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Kullanma kılavuzları , kısa not ve özetler , nesnel anlatılar ( makale , fıkra vb.), bilimsel bildirilerdir.
ÖRNEKLER :
Bilim dergileri, bilimsel çalışmanın ve gelişimin vazgeçilmez araçlarıdır.
Havada serbest bırakılan her cisim yere düşer.
Su,iki hidrojen, bir oksijen atomundan oluşur.
Her cismin diğer cisimler üzerinde belirli bir çekim kuvveti vardır.
Kışın bitiminden sonra havaların ısınmasıyla birlikte ağaçların çiçek açması ilkbaharın
geldiğinin göstergesidir
İletinin düzenlenme amacı : Bir konu hakkında bilgi vermek.
2. HEYECANA BAĞLI İŞLEV:
Bir ileti, göndericinin iletinin konusu karşısındaki duygu ve heyecanlarını dile getirme amacıyla oluşturulmuşsa dil heyecana bağlı işlevde kullanılmıştır. Bu işlev, göndericinin kendi iletisine karşı tutum ve davranışını belirtir. Bu işlevde çoğunlukla duygular, heyecanlar, korkular, sevinç ve üzüntüler dile getirilir. Dilin göndergesel işlevinde nesnellik, heyecana bağlı işlevinde öznellik hâkimdir.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Özel mektuplarda, öznel betimlemeler ve anlatılarda, lirik şiirlerde, eleştiri yazılarında
ÖRNEKLER:
Bence çok yanlış davranıyorsun.
Seni gördüğüme çok memnun oldum.
Bence sözleriniz çok kırıcıydı.
Olanları duyunca gerçekten çok üzüldüm.
Yaşasın, gezi için bize izin verdiler!
Çok canım yandı
Çabuk olun,bir an evvel derse yetişmeliyiz.!
Aman Allah'ım! Bir insan bunu nasıl yapar?
İletinin düzenlenme amacı : Duygu ve düşünceyi dile getirmek
3. ALICIYI HAREKETE GEÇİRME İŞLEVİ:
Bu işlevde ileti alıcıyı harekete geçirmek üzere düzenlenmiştir. İletinin bir çeşit çağrı işlevi gördüğü bu işlevde amaç, alıcıda bir davranış değişikliği oluşturmak ve bir tepki yaratmaktır.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Propaganda amaçlı siyasi söylevler, reklâm metinleri, genelgeler, el ilanları genellikle dilin bu işleviyle oluşturulur. Dilin alıcıyı harekete geçirme işleviyle hazırlanan metinlerde gönderici, iletiyi alanı işin içine sokmayı, onu sorgulamayı ister.
ÖRNEK: Bu fırsatı kaçırmayın. Sınıfı hemen terk et. Karar vermek için acele edin. Elinizdekileri kenara bırakın.
Siz de bizimle geleceksiniz. Hemen sınıftan dışarı çıkın.
İletinin düzenlenme amacı : Harekete geçirmek
4. KANALI KONTROL İŞLEVİ:
Bir ileti, kanalın iletiyi iletmeye uygun olup olmadığını öğrenmek amacıyla düzenlenmişse dil, kanalı kontrol işlevinde kullanılmıştır. Gönderici ile alıcı arasında iletişimin kurulmasını, sürdürülmesini ya da kesilmesini sağlayan bu işlevde iletinin içeriğinden çok iletişimin devam ettirilmesi olgusu ağır basar.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Törenlerde, uzun söylevlerde, aile yakınları ya da sevgililer arasındaki konuşmalarda; dilin kanalı kontrol işlevini yansıtan iletiler sıkça kullanılır.
ÖRNEK: “Beni anladınız değil mi? Sınavlar ne zaman başlayacak?
Yazdıklarımı okuyabiliyor musunuz?
İletinin düzenlenme amacı : İletişimin devam edip etmeyeceğini öğrenmek.
5. DİL ÖTESİ (ÜST DİL) İŞLEVİ:
Bir ileti dille ilgili bilgi vermek üzere düzenlenmişse o iletide dil, dil ötesi işlevde kullanılmıştır. Dilin dil ötesi işlevinde iletiler, dili açıklamak, dille ilgili bilgi vermek için düzenlenir.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Daha çok bilimsel metinlerde ve öğretme amaçlı konuşmalarda karşımıza çıkan ve “yani, demek istiyorum ki, bir başka deyişle” gibi sözcüklerde kendini gösteren dil ötesi işleve, günlük yaşamda da sıkça başvurulur.
ÖRNEK:
Türkçede iki ünlü yan yana gelmez. İsimlerin özelliklerini gösteren sözcüklere sıfat denir.
Yapım ekleri yeni sözcükler türetmeye yarar.
“Beni yanlış anlamayın, ben bu sözcüğü mecaz anlamda kullandım. ”cümlelerinde ileti, dille ilgili bilgi vermek, başka bir iletiyi açıklamak üzere düzenlenmiştir.
İletinin düzenlenme amacı : Dille ilgili bilgi vermek
6. ŞİİRSEL (SANATSAL) İŞLEV:
Bir iletinin iletisi kendisinde ise dil şiirsel işlevde kullanılmıştır. Dil bu işlevde kullanıldığında iletinin iletmek istediği husus, iletinin kendisindedir. Bu durumda ileti, kendi dışında herhangi bir şeyi ifade etmez, yansıtmaz. Obje iletinin kendisidir. Örneğin dilin şiirsel işlevde kullanıldığı metinler olan lirik anlatılarda ve şiirler de şiirin amacı o şiirin kendisidir. Şiirsel metinler, kendinden başka bir şeyi ifade etmeye ihtiyaç duymaz, bir şiir sadece şiir olduğu için önemli ve anlamlıdır, yani şiirin gerçeği, şiirin kendisidir. Dilin şiirsel işleviyle kullanıldığı metinlerde gönderici alıcıda hissettirmek istediği etkileri uyandırmak için, dili istediği gibi kullanır, yani kendi özgün üslubunu oluşturmak için bir anlamda dili yeniden yaratır. Edebi sanatlardan, karşılaştırmalardan, çağrışım gücü yüksek sözcüklerden yararlanarak imgeler oluşturur, sözcükleri daha çok yan ve mecaz anlamlarda kullanır.
Bu işlevin kullanıldığı yerler : Edebi metinlerde ( şiir ) dil şiirsel işlevde kullanılır.
İletinin düzenlenme amacı : Şiiri ifade etmek