1)Yalın Hâl (Nominatif): Eki yoktur. İsimlerin hiçbir hâl eki almamış hâlleridir. Çoğul, iyelik ve bildirme eki almış olabilir. Bu durumda da yalın hâlde sayılırlar. Yalın haldeki isimler cümlede özne, belirtisiz nesne veya yüklem görevinde bulunabilir.

 

Örnek: araba , koltuk ,oyuncaklar 

 

*Yapım ekleri de ismin yalın durumunu değiştirmez 

 

*Birleşik isimler de hâl eki almamışlarsa yalındırlar:

 

dershane, tanksavar, gecekondu, bilirkişi gibi

 

2)Belirtme (Yükleme, ismin -i) Hâli: ı, -i, -u, -ü eklerini alan isimler bu duruma girer.Bu isimler genellikle belirtili nesne olur. Belirtili nesneyi bulmak için yükleme “Neyi? Kimi?” soruları sorulur.

 

Örnekler: Çocukları , elmaları, masayı gibi

 

3) Yönelme Hâli (ismin -e hâli): “-a /-e” ekiyle yapılır. İsmin “-e hâli” de denilir.Yüklemin yöneldiği yeri, nesneyi ya da kavramı gösterir.Yönelme hâlinde, ismin belirttiği kavrama yöneliş, dönme, yaklaşma, ulaşma söz konusudur.Yönelme hâlindeki kelimeler cümlede dolaylı tümleç ve yüklem olabilir.Dolaylı tümleç, yükleme sorulan “neye, kime, nereye” sorularının cevabıdır. 

 

Örnekler: Masaya, Eve, arabaya

 

4) Bulunma Hâli (ismin -de hâli): “-dA/-dE” ekiyle yapılır. Büyük ünlü uyumuna göre “-ta/-te” şekli de vardır.Eylemin yapıldığı yeri, nesneyi ya da soyut kavramı bildirir.Genellikle “kimde, nede, nerede”sorularına cevap vererek dolaylı tümleç olur.

 

Örnekler: Annemde , markette , koltukta gibi

5)Ayrılma (Uzaklaşma, Çıkma; ismin -den) Hâli:“-dAn/-dEn” ekiyle yapılır. Ünlü uyumuna ve ünsüz sertleşmesi kuralına göre “-tan/-ten” şekli de vardır.Eklendiği kelimeyi dolaylı tümleç yapar; “çıkma, ayrılma, uzaklaşma” bildirir.İsmin ayrılma hâli, yani dolaylı tümleç, yükleme sorulan “nereden, kimden, neden” sorularının cevabıdır.

Örnekler: Koltuktan,Masadan, marketten gibi

6)Eşitlik Hâli: “-Ca/-ce” ekiyle yapılır. “-ça/-çe” şekli de vardır.Bu hâldeki kelimeler cümlede zarf tümleci ve yüklem olarak kullanılır.

Örnekler:
Onun planlari çok zaman delicedir.
Bugün ailece sevinçliyiz.

7)Vasıta Hâli: “ile” edatı kullanılarak yapılır. “i” düşürülerek kullanılır.Bu hâldeki kelimeler cümlede zarf tümleci, edat tümleci ve yüklem olarak kullanılır.

Örnekler: Düşen topa hızla vurdu.

8)İlgi Hâli (Tamlayan Hâli):“-(n)İn”, “-dEn” ekleriyle yapılır ya da yalın hâldedir.bkz. Tamlayan eki

Örnekler: Evin, masanın gibi