Kambiyo ifadesi genel olarak bir ülkenin milli parasının ve yabancı paraların ülke içindeki ve ülke dışındaki hareketlerinin kontrol edilmesine yarayan bir sistemi gösterir.

Bugün dünyadaki her ülkenin gerek kendi parası ile gerekse yabancı paralarla yapmış olduğu ithalatlar ve ihracatlar sonrası o ülkeye girmesi veya çıkması gereken milli para ve dövizlerin takibi ile ilgili olarak yapılmış olan hukuki düzenlemeler o ülkenin kambiyo rejimini oluşturur. Ülkemizde kambiyo rejiminin temelini 25 Şubat 1930 tarihinde yürürlüğe giren 1567 sayılı “Türk parasının kıymetini koruma hakkında kanun” ile atmıştır.

Kambiyo Mevzuatında üç kurum önem kazanır

1. Hazine Müsteşarlığı,
2. TC. Merkez Bankası
3. Bankalar

Hazine Müsteşarlığının ithalatçı ve ihracatçıyı ilgilendiren birimleri ise;

1. Banka ve Kambiyo Genel Müdürlüğü
2. Kambiyo Müdürlüğü’dür.

İhracatçının yapması gerekenler

1. Kambiyo Mevzuatı kapsamında, ihracatçı, İhraç karşılığı yurda getirdiği bedeli DAB karşılığında bankalara satmakla yükümlüdür. Yurda getirdiği bedeli gümrük beyannamesi yoluyla ispatlayıp DAB’a bağlar.
2. DAB (Döviz Alım Belgesi); İhracat bedellerinin ve ihracatçının bankası tarafından talep edilen banka komisyonlarının alışı yapılırken düzenlenen belgedir.
3. DSB (Döviz Satım Belgesi); Dışarıya ödenen ithal bedelleri, aracı komisyoncunun komisyonları, yurt içindeki bankanın yurt dışındaki muhabir şubelerinin talep ettiği komisyonlar vb. için düzenlenen belgedir.
4. İhracatçı, Deklarasyon belgesi ile efektif getirebilir,
5. Bankalar aracılığı ile para havalesi yapılabilir,
6. Poliçe çekebilir,
7. Senet alabilir,
8. Döviz çeki alabilir.
9. İhracatçı, ihracat bedelini 90 gün içinde yurda sokması durumunda (fiili ihracat tarihinden itibaren), bedelin yüzde 30’unun serbest kullanım hakkına sahiptir (yurda getirme zorunluluğu yoktur)
10. 90 günün üzerinde yurda sokulan (180 güne kadar) ihraç bedellerinin yüzde 100’ünün DAB’a bağlanması gerekir.
11. 180 günü geçerse, (360 güne kadar) ihracatçı İhracatçı Birliklerine mücbir sebep (iflas, grev, lokavt, mal kaybı, hasar, ihtilaf) bildirmek durumundadır.
12. Mal bedelleri 360 gün içinde gelmezse, DTM’nın yetkisi kalkar.
13. İlgili Banka 10 gün içinde ihracatçıyı Kambiyo Müdürlüğü’ne ihbar etmekle yükümlüdür.
14. Bu aşamadan sonra ihracatçının muhatabı HM/Kambiyo Müdürlüğü’dür.
15. 15 gün içinde mal bedelinin ödenmesi istenir ve aksi koşullarda ihracatçı savcılığa döviz kaçakçısı olarak ihbar edilir.