İşte Cevaplar
Cevap : Kimyasal Bağ moleküllerde Atom ları bir arada tutan kuvvettir.
Atomlar daha düşük enerjili duruma erişmek için bir araya gelirler.
Bir bağın oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları zamankinden daha kararlı olmalıdırlar.
Genelleme yapmak gerekirse bağlar oluşurken dışarıya enerji verirler.
Atomlar bağ yaparken Elektron dizilişlerini soy gazlara benzetmeye içalışırlar.
Bir atomun yapabileceği bağ sayısı sahip olduğu veya az enerji ile sahip olduğu veya az enerji ile sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısına eşittir.
Soy gazların bileşik oluşturamamasının sebebi bütün orbitallerinin dolu olmasıdır.
Elektron yapıları farklı olan atomlar değişik biçimlerde bir araya gelerek kimyasal bağ oluştururlar;
1. Bir atomdan diğer bir atoma elektron aktarılmasıyla
2. İki atomun ortak elektron kullanmasıyla
Not
Elektron alış verişi ya da elektron ortaklaşmasının nedeni; atomların kararlı hale gelebilmek için elektron düzenlerini soy gazlarınkine benzetme isteğidir. Soy gazların 8 değerlik elektronuna sahip oldukları için elektron sayısı 8’e tamamlanır. Buna oktet kuralı denir.
BİR ATOMUN YAPABİLECEĞİ BAĞ SAYISI
Bir atomu yapabileceği bağ sayısı; o atomun sahip olduğu veya çok az enerji ile sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısı kadardır. Bir alt yörüngeden bir üst yörüngeye elektron uyarılarak yarı dolu orbital oluşturma çok enerji istediğinden bağ yapmaya elverişli olamaz.
BAĞ ENERJİLERİ
Kimyasal bağ oluşurken açığa çıkan enerji bu bağları kırmak için moleküle verilmesi gereken enerjiye eşittir. Bu enerjiye bağ enerjisi denir. Bağ enerjisi ne kadar büyükse oluşan bileşik o kadar sağlamdır. Moleküllerde iki atom arasındaki bağ sayısı arttıkça bağ uzunlukları azalır ve bağ enerjileri artar. Bağın iyon karakteri arttıkça iyonlar arasındaki çekme kuvvetleri artacağından bağı koparmak daha çok enerji ister. İki atomlu moleküllerde 1 mol XY’nin ayrışması için gereken enerjiye molar bağ enerjisi denir.
Molekül Polarlığı Molekül Geometrisi ve Hibritleşme
İki atomlu bir molekülün polar olup olmadığını tahmin etmek kolaydır. Molekül aynı cins iki atomdan meydana gelmişse atomlar arasındaki bağ ve molekül apolardır. İki atomlu molekülde atomlar farklı ise molekül ve bağlar polardır İkiden fazla atom ihtiva eden moleküllerinin polarlığını tahmin etmek oldukça zordur. Molekülün içindeki bağlar polar olmasına rağmen molekülün kendisi polar olmayabilir.
Hibritleşme (melezleşme)
Bir atomun son periyodundaki dolu ve yarı dolu orbitallerin kaynaşarak özdeş yeni orbitaller oluşturması olayına hibritleşme denir yeni oluşan orbitallere hibrit orbitalleri denir. Elektronlar merkez atoma en uzakta bulunacak şekilde yerleşirler
Not
Hibritleşme yalnız yarı dolmuş orbitallerin değil dolu ve yarı dolu bütün değerlik orbitalleri arasında olur. Ancak merkezi atomun yapabileceği bağ sayısı onun sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısı kadardır. Hibritleşme kimyasal bağ sırasında gerçekleşir. Serbest haldeki atomlarda söz konusu değildir. Hibrit orbitalleri uzayda belirli şekilde yönlenirler ve bu durum molekülün geometrik biçimini belirler.
ÖZETLERSEK
XY türü moleküller
( 1A ile 7A 2A ile 6A 3A ile 5A)
Moleküller ve bağlar polardır Molekül biçimi doğrusaldır
XY2 türü moleküller:
X: 2A Y: 7A veya hidrojen ise;
Moleküller apolar bağlar polardır Molekül biçimi doğrusal hibritleşme sp dir
X: 4A Y: 2A veya 6A ise;
Molekül apolar bağlar polardır Molekül biçimi doğrusal hibritleşme sp dir
X: 6A Y: 1A veya 7A ise;
Molekül ve bağlar polardır Molekül biçimi kırık doğru hibritleşme sp ‘tür
XY3 türü moleküller:
X: 3A Y:7A veya hidrojen ise;
Moleküller apolar bağlar polardır Molekül biçimi düzlem üçgen hibritleşme sp
‘dir
X:5A Y:7Aveya 1A grubunda ise;
Molekül ve bağlar polardır Molekül biçimi üçgen piramit hibritleşme sp ‘tür
XY4 türü moleküller:
Molekül apolar bağlar polardır Molekül biçimi düzgün dörtyüzlü hibritleşme sp
tür
İKİLİ VE ÜÇLÜ BAĞLAR
Bazı moleküllerde iki atom birbirine iki ya da üç bağ ile bağlanabilirler İki atom arasındaki ilk oluşan bağ sigma bağıdır. Diğer bağlar ise pi bağıdır İki atom arasında ikili bağ varsa biri sigma diğeri pi bağıdır. Üçlü bağ varsa bir tanesi sigma diğerleri pi bağıdır İki atom arasında sigma bağı olmadan pi bağı oluşamaz.
Karbon Atomunun Hibritleşmesi
Karbon atomu 4 bağın tamamını tek bağ olarak yapmışsa hiritleşmesi sp ‘tür Karbon atomuna bir tane ikili bağ varsa hibritleşmesi sp ‘dir. Yani bir pi bağı ise hibritleşme sp ‘dir Karbon atomu üçlü bağ yapmışsa ya da her iki tarafında ikili bağ varsa hibritleşmesi sp dir Yani iki tane pi bağı bağlı ise hibritleşme sp’dir.
Sp hibritleşmesi
Eğer karbon atomu yalnız iki atoma bağlı ve kararlı molekül oluşturmuşsa bu durumda karbon atomu sp hibritleşmesine uğramıştır.
Sp2 hiritleşmesi
Eğer karbon atomu başka bir atoma bir çift bağ ile bağlanmış ise karbon atomu sp2 hibritleşmesine uğramıştır.
MOLEKÜL ARASI BAĞLAR
Maddeler Gaz halinde iken moleküller hemen hemen birbirinden bağımsız hareket ederler ve moleküller arasında herhangi bir itme ve çekme kuvveti yok denecek kadar azdır Maddeler sıvı hale getirildiklerinde ya da katı halde bulunduklarında moleküller birbirine yaklaşacağından moleküller arasında bir itme ve çekme kuvveti oluşacaktır. Bu etkileşmeye molekül arası bağ denir Maddelerin erime ve kaynama noktalarının yüksek ya da düşük olması molekül arasında oluşan bağların kuvvetiyle ilişkilidir.
Van Der Waals Çekimleri
Kovalent bağlı apolar moleküllerde ve soygazlarda yoğun fazlarda sadece kütlelerinden kaynaklanan bir çekim kuvveti oluşmaktadır. Bu kuvvete Van der waals bağları denir Yoğun fazda sadece van der vaals bağı bulunan maddelere moleküler maddeler denir Moleküler maddelerin mol ağırlıkları arttıkça kaynama ve erime noktaları yükselir Sıvı ve katı halde yalnızca Van Der Waals bağları bulunduran maddeler;
Soygazlar (He Ne Ar Kr Xe Rn)
Moleküller halinde bulunan ametaller (H2 O2 N2 F2 Cl2 Br2 I2 P4)
Apolar olan bileşikler (CH4 CO2 C2 H6)
Dipol - Dipol Etkileşimi
Bu tr etkileşim polar moleküller arasında görülür Polar moleküller sürekli bir kısmı (+) bir kısmı (-) uca sahiptirler İki polar molekül birbirine yaklaşırken birinin Pozitif ucu diğerinin Negatif ucuna yönelir Böylece bir molekülün (+) ucu ile diğerinin (-) ucu arasında bir Elektrostatik çekme oluşur Ancak bu çekme zıt yüklü iyonlar arasındaki çekmeden çok zayıftır.
Polar moleküller arasındaki bu kuvvetler van der Walls kuvvetlerinden daha büyüktür Bu nedenle aynı molekül kütlesine sahip iki maddeden polar olanının erime ve kaynama noktası daha yüksektir.
Polar moleküllerin oluşturduğu katılar Su gibi polar çözücülerde iyi çözünürler Bu çözünme polar etkileşimle sağlanır.
HİDROJENİN BAĞLARI
Hidrojen atomu elektronları kuvvetli çeken N O ve F atomları ile kimyasal bağ oluşturduğunda elektronunu büyük ölçüde yitirir ve diğer polar moleküllerdekine göre daha etkin ir artı yük kazanır Bu yük nedeniyle hidrojen komşu moleküllerin eksi ucuyla moleküller arası bir bağ oluşur Bu bağa hidrojen bağı denir Hidrojen bağı diğer polar moleküllerdeki dipol dipol etkileşiminden farklı ve güçlüdür.
Hidrojen bağlarını koparmak için gereken enerji 5 ile 10 kkal/mol dolaylarındadır Hidrojen bağları kovalent bağlara göre çok zayıftır Bu nedenle su ısıtılınca öncelikle hidrojen bağları kopar gaz haline gelir H2 ile O2 ‘ye ayrışmaz.
Hidrojen bağları polar etkileşiminden çok daha güçlüdür Moleküller arası yalnız van der Walls kuvvetlerine sahip olduğundan kaynama noktası çok düşüktür.
Suda Çözünme
Hidrojen bağı oluşturabilen iki farklı molekül birbirleriyle de hidrojen bağı oluştururlar Bu durum hidrojen bağı oluşturabilen maddelerin suda iyi çözünmelerini sağlar Hangi tür kuvvetle bağlanırsa bağlansın oluşan katılara moleküllü katı denir. Genelde moleküllü katıların erime noktaları katılara göre daha düşüktür.
METAL BAĞI
Metal atomlarını katı ve sıvı halde bir arada tutan kuvvetlere metal bağı denir Değerlik elektronlarının serbest hareketleri nedeniyle metaller Elektrik akımı ve ısıyı iyi iletirler Metal kristalinde Basınç etkisiyle kristalin bir kısmının kayması asıl yapıyı bozmaz. Bu nedenle metaller dövülerek tel ve levha haline getirilebilirler Metallerin erime noktaları genelde moleküllü katılardan yüksektir. Oda koşullarında hemen tümü katıdır .
Periyodik cetvelde;
Bir grupta yukarıdan aşağıya doğru atom çapı büyüdükçe genel olarak metal bağı zayıflar dolayısıyla erime noktası düşer.
Bir sırada soldan sağa doğru atom çapı küçülüp değerlik elektron sayısı arttıkça metal bağı kuvvetlenir erime noktası yükselir.
Moleküllü katı grubuna giren ametallerle metallerin özellikleri
Metaller
Elektrik akımını ve ısıyı iyi iletirler
Erime noktaları yüksektir
Ametallere göre değerlik elektronları çok daha hareketlidir
Dövülebilme çekilebilme özelliğine sahiptirler ve şekil verilebilirler
Ametallerle birleşirler
İyonları daima artı yüklüdür
Ametaller
Isı ve elektrik akımını iyi iletmezler
Erime noktaları düşüktür
Metal yumuşaklığına sahip değillerdir Kırılgandırlar
Birbirleriyle ve metallerle birleşirler
İYON BAĞI
Elektronlarını kolay kaybeden atomlarla kolay elektron alabilen atomlar arasında oluşan bağa iyon bağı denir Artı ve eksi yüklü iyonlardan oluşan katılara iyonlu katı denir İyonlu katılarda her iyonun karşıt yüklü iyonlarla çevrildiği bir örgü bulunduğundan birkaç atomun bir araya geldiği moleküllerin varlığından söz edilemez İyon kristallerinde elektronlar iyonların çekirdekleri tarafından kuvvetli çekildiklerinden serbest halde bulunmazlar Bir iyon kristalinin bir kısmının basınç etkisinde kalması durumunda iyonlar kayar ve aynı adlı elektrik yükleri birbirlerinin yanına gelir Aynı yüklü iyonların birbirlerini itmesiyle kristal ikiye ayrılır Buna göre metalik katılarda olduğu gibi iyonlu katılar dövülüp tel ve levha haline getirilemezler İyonlu katılar eritildiklerinde ya da suda çözündüklerinde elektrik akımını iletirler Polar moleküllü maddeler ve iyon bileşikleri polar çözücülerde apolar bileşikler apolar çözücülerde daha kolay çözünürler.
Diğer Cevaplara Gözat
Atomlar daha düşük enerjili duruma erişmek için bir araya gelirler.
Bir bağın oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları zamankinden daha kararlı olmalıdırlar.
Genelleme yapmak gerekirse bağlar oluşurken dışarıya enerji verirler.
Atomlar bağ yaparken Elektron dizilişlerini soy gazlara benzetmeye içalışırlar.
Bir atomun yapabileceği bağ sayısı sahip olduğu veya az enerji ile sahip olduğu veya az enerji ile sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısına eşittir.
Soy gazların bileşik oluşturamamasının sebebi bütün orbitallerinin dolu olmasıdır.
Elektron yapıları farklı olan atomlar değişik biçimlerde bir araya gelerek kimyasal bağ oluştururlar;
1. Bir atomdan diğer bir atoma elektron aktarılmasıyla
2. İki atomun ortak elektron kullanmasıyla
Not
Elektron alış verişi ya da elektron ortaklaşmasının nedeni; atomların kararlı hale gelebilmek için elektron düzenlerini soy gazlarınkine benzetme isteğidir. Soy gazların 8 değerlik elektronuna sahip oldukları için elektron sayısı 8’e tamamlanır. Buna oktet kuralı denir.
BİR ATOMUN YAPABİLECEĞİ BAĞ SAYISI
Bir atomu yapabileceği bağ sayısı; o atomun sahip olduğu veya çok az enerji ile sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısı kadardır. Bir alt yörüngeden bir üst yörüngeye elektron uyarılarak yarı dolu orbital oluşturma çok enerji istediğinden bağ yapmaya elverişli olamaz.
BAĞ ENERJİLERİ
Kimyasal bağ oluşurken açığa çıkan enerji bu bağları kırmak için moleküle verilmesi gereken enerjiye eşittir. Bu enerjiye bağ enerjisi denir. Bağ enerjisi ne kadar büyükse oluşan bileşik o kadar sağlamdır. Moleküllerde iki atom arasındaki bağ sayısı arttıkça bağ uzunlukları azalır ve bağ enerjileri artar. Bağın iyon karakteri arttıkça iyonlar arasındaki çekme kuvvetleri artacağından bağı koparmak daha çok enerji ister. İki atomlu moleküllerde 1 mol XY’nin ayrışması için gereken enerjiye molar bağ enerjisi denir.
Molekül Polarlığı Molekül Geometrisi ve Hibritleşme
İki atomlu bir molekülün polar olup olmadığını tahmin etmek kolaydır. Molekül aynı cins iki atomdan meydana gelmişse atomlar arasındaki bağ ve molekül apolardır. İki atomlu molekülde atomlar farklı ise molekül ve bağlar polardır İkiden fazla atom ihtiva eden moleküllerinin polarlığını tahmin etmek oldukça zordur. Molekülün içindeki bağlar polar olmasına rağmen molekülün kendisi polar olmayabilir.
Hibritleşme (melezleşme)
Bir atomun son periyodundaki dolu ve yarı dolu orbitallerin kaynaşarak özdeş yeni orbitaller oluşturması olayına hibritleşme denir yeni oluşan orbitallere hibrit orbitalleri denir. Elektronlar merkez atoma en uzakta bulunacak şekilde yerleşirler
Not
Hibritleşme yalnız yarı dolmuş orbitallerin değil dolu ve yarı dolu bütün değerlik orbitalleri arasında olur. Ancak merkezi atomun yapabileceği bağ sayısı onun sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısı kadardır. Hibritleşme kimyasal bağ sırasında gerçekleşir. Serbest haldeki atomlarda söz konusu değildir. Hibrit orbitalleri uzayda belirli şekilde yönlenirler ve bu durum molekülün geometrik biçimini belirler.
ÖZETLERSEK
XY türü moleküller
( 1A ile 7A 2A ile 6A 3A ile 5A)
Moleküller ve bağlar polardır Molekül biçimi doğrusaldır
XY2 türü moleküller:
X: 2A Y: 7A veya hidrojen ise;
Moleküller apolar bağlar polardır Molekül biçimi doğrusal hibritleşme sp dir
X: 4A Y: 2A veya 6A ise;
Molekül apolar bağlar polardır Molekül biçimi doğrusal hibritleşme sp dir
X: 6A Y: 1A veya 7A ise;
Molekül ve bağlar polardır Molekül biçimi kırık doğru hibritleşme sp ‘tür
XY3 türü moleküller:
X: 3A Y:7A veya hidrojen ise;
Moleküller apolar bağlar polardır Molekül biçimi düzlem üçgen hibritleşme sp
‘dir
X:5A Y:7Aveya 1A grubunda ise;
Molekül ve bağlar polardır Molekül biçimi üçgen piramit hibritleşme sp ‘tür
XY4 türü moleküller:
Molekül apolar bağlar polardır Molekül biçimi düzgün dörtyüzlü hibritleşme sp
tür
İKİLİ VE ÜÇLÜ BAĞLAR
Bazı moleküllerde iki atom birbirine iki ya da üç bağ ile bağlanabilirler İki atom arasındaki ilk oluşan bağ sigma bağıdır. Diğer bağlar ise pi bağıdır İki atom arasında ikili bağ varsa biri sigma diğeri pi bağıdır. Üçlü bağ varsa bir tanesi sigma diğerleri pi bağıdır İki atom arasında sigma bağı olmadan pi bağı oluşamaz.
Karbon Atomunun Hibritleşmesi
Karbon atomu 4 bağın tamamını tek bağ olarak yapmışsa hiritleşmesi sp ‘tür Karbon atomuna bir tane ikili bağ varsa hibritleşmesi sp ‘dir. Yani bir pi bağı ise hibritleşme sp ‘dir Karbon atomu üçlü bağ yapmışsa ya da her iki tarafında ikili bağ varsa hibritleşmesi sp dir Yani iki tane pi bağı bağlı ise hibritleşme sp’dir.
Sp hibritleşmesi
Eğer karbon atomu yalnız iki atoma bağlı ve kararlı molekül oluşturmuşsa bu durumda karbon atomu sp hibritleşmesine uğramıştır.
Sp2 hiritleşmesi
Eğer karbon atomu başka bir atoma bir çift bağ ile bağlanmış ise karbon atomu sp2 hibritleşmesine uğramıştır.
MOLEKÜL ARASI BAĞLAR
Maddeler Gaz halinde iken moleküller hemen hemen birbirinden bağımsız hareket ederler ve moleküller arasında herhangi bir itme ve çekme kuvveti yok denecek kadar azdır Maddeler sıvı hale getirildiklerinde ya da katı halde bulunduklarında moleküller birbirine yaklaşacağından moleküller arasında bir itme ve çekme kuvveti oluşacaktır. Bu etkileşmeye molekül arası bağ denir Maddelerin erime ve kaynama noktalarının yüksek ya da düşük olması molekül arasında oluşan bağların kuvvetiyle ilişkilidir.
Van Der Waals Çekimleri
Kovalent bağlı apolar moleküllerde ve soygazlarda yoğun fazlarda sadece kütlelerinden kaynaklanan bir çekim kuvveti oluşmaktadır. Bu kuvvete Van der waals bağları denir Yoğun fazda sadece van der vaals bağı bulunan maddelere moleküler maddeler denir Moleküler maddelerin mol ağırlıkları arttıkça kaynama ve erime noktaları yükselir Sıvı ve katı halde yalnızca Van Der Waals bağları bulunduran maddeler;
Soygazlar (He Ne Ar Kr Xe Rn)
Moleküller halinde bulunan ametaller (H2 O2 N2 F2 Cl2 Br2 I2 P4)
Apolar olan bileşikler (CH4 CO2 C2 H6)
Dipol - Dipol Etkileşimi
Bu tr etkileşim polar moleküller arasında görülür Polar moleküller sürekli bir kısmı (+) bir kısmı (-) uca sahiptirler İki polar molekül birbirine yaklaşırken birinin Pozitif ucu diğerinin Negatif ucuna yönelir Böylece bir molekülün (+) ucu ile diğerinin (-) ucu arasında bir Elektrostatik çekme oluşur Ancak bu çekme zıt yüklü iyonlar arasındaki çekmeden çok zayıftır.
Polar moleküller arasındaki bu kuvvetler van der Walls kuvvetlerinden daha büyüktür Bu nedenle aynı molekül kütlesine sahip iki maddeden polar olanının erime ve kaynama noktası daha yüksektir.
Polar moleküllerin oluşturduğu katılar Su gibi polar çözücülerde iyi çözünürler Bu çözünme polar etkileşimle sağlanır.
HİDROJENİN BAĞLARI
Hidrojen atomu elektronları kuvvetli çeken N O ve F atomları ile kimyasal bağ oluşturduğunda elektronunu büyük ölçüde yitirir ve diğer polar moleküllerdekine göre daha etkin ir artı yük kazanır Bu yük nedeniyle hidrojen komşu moleküllerin eksi ucuyla moleküller arası bir bağ oluşur Bu bağa hidrojen bağı denir Hidrojen bağı diğer polar moleküllerdeki dipol dipol etkileşiminden farklı ve güçlüdür.
Hidrojen bağlarını koparmak için gereken enerji 5 ile 10 kkal/mol dolaylarındadır Hidrojen bağları kovalent bağlara göre çok zayıftır Bu nedenle su ısıtılınca öncelikle hidrojen bağları kopar gaz haline gelir H2 ile O2 ‘ye ayrışmaz.
Hidrojen bağları polar etkileşiminden çok daha güçlüdür Moleküller arası yalnız van der Walls kuvvetlerine sahip olduğundan kaynama noktası çok düşüktür.
Suda Çözünme
Hidrojen bağı oluşturabilen iki farklı molekül birbirleriyle de hidrojen bağı oluştururlar Bu durum hidrojen bağı oluşturabilen maddelerin suda iyi çözünmelerini sağlar Hangi tür kuvvetle bağlanırsa bağlansın oluşan katılara moleküllü katı denir. Genelde moleküllü katıların erime noktaları katılara göre daha düşüktür.
METAL BAĞI
Metal atomlarını katı ve sıvı halde bir arada tutan kuvvetlere metal bağı denir Değerlik elektronlarının serbest hareketleri nedeniyle metaller Elektrik akımı ve ısıyı iyi iletirler Metal kristalinde Basınç etkisiyle kristalin bir kısmının kayması asıl yapıyı bozmaz. Bu nedenle metaller dövülerek tel ve levha haline getirilebilirler Metallerin erime noktaları genelde moleküllü katılardan yüksektir. Oda koşullarında hemen tümü katıdır .
Periyodik cetvelde;
Bir grupta yukarıdan aşağıya doğru atom çapı büyüdükçe genel olarak metal bağı zayıflar dolayısıyla erime noktası düşer.
Bir sırada soldan sağa doğru atom çapı küçülüp değerlik elektron sayısı arttıkça metal bağı kuvvetlenir erime noktası yükselir.
Moleküllü katı grubuna giren ametallerle metallerin özellikleri
Metaller
Elektrik akımını ve ısıyı iyi iletirler
Erime noktaları yüksektir
Ametallere göre değerlik elektronları çok daha hareketlidir
Dövülebilme çekilebilme özelliğine sahiptirler ve şekil verilebilirler
Ametallerle birleşirler
İyonları daima artı yüklüdür
Ametaller
Isı ve elektrik akımını iyi iletmezler
Erime noktaları düşüktür
Metal yumuşaklığına sahip değillerdir Kırılgandırlar
Birbirleriyle ve metallerle birleşirler
İYON BAĞI
Elektronlarını kolay kaybeden atomlarla kolay elektron alabilen atomlar arasında oluşan bağa iyon bağı denir Artı ve eksi yüklü iyonlardan oluşan katılara iyonlu katı denir İyonlu katılarda her iyonun karşıt yüklü iyonlarla çevrildiği bir örgü bulunduğundan birkaç atomun bir araya geldiği moleküllerin varlığından söz edilemez İyon kristallerinde elektronlar iyonların çekirdekleri tarafından kuvvetli çekildiklerinden serbest halde bulunmazlar Bir iyon kristalinin bir kısmının basınç etkisinde kalması durumunda iyonlar kayar ve aynı adlı elektrik yükleri birbirlerinin yanına gelir Aynı yüklü iyonların birbirlerini itmesiyle kristal ikiye ayrılır Buna göre metalik katılarda olduğu gibi iyonlu katılar dövülüp tel ve levha haline getirilemezler İyonlu katılar eritildiklerinde ya da suda çözündüklerinde elektrik akımını iletirler Polar moleküllü maddeler ve iyon bileşikleri polar çözücülerde apolar bileşikler apolar çözücülerde daha kolay çözünürler.
Diğer Cevaplara Gözat
Sunum İçeriği
Cevap : İyonik Bağlı Bileşiklerin Özellikleri Nelerdir?
İyonik bileşikler kristal yapıdadırlar ve oda sıcaklığında katı halde bulunurlar Katı halleri elektriği iletmezken sulu çözeltileri ve sıvı halleri elektirik akımını iletir İyonlaşma enerjisi düşük elementler ile elektron ilgisi yüksek elementler arasında en kararlı bileşikler oluşur
İyonik bağlı bileşiklere örnekler; NaCl MgS BaCl2 NaOH NH4NO2 FeO …
Kovalent Bağ
Bazı ametal atomlarının atomları kendi aralarında kararlı yapıya ulaşmak için son yörüngedeki bazı elektronlarını ortak kullanırlar Ortaklaşa kullanılarak oluşturulan bağa kovalent bağ ve oluşan bileşiklere kovalent bağlı bileşikler denir Kovalent bağların oluşması sırasında herhangi bir elektron aktarımı gerçekleşmez
Örneğin C N S FCl Br I O ve H elementlerinin kendi aralarında oluşturdukları bileşikler kovalent bağlı bileşiklerdir
Kovalent bağlı bileşikleri apolar kovalent ve polar kovalent bağ olmak üzere ikiye ayırırız
Apolar Kovalent Bağ
Aynı cins ametal atomları arasında kovalent bağlı bileşikler oluşur Örneğin; Cl2 H2 O2 gibi moleküller apolar kovalent bağlıdır
Ortaklaşa kullanılan elektronlar eşit paylaşıldığından molekülün pozitif veya negatif kutbu yoktur; yani kutupsuz bir bağdır
Polar Kovalent Bağ
Farklı cins ametal atomların yapmış oldukları kutuplu bağlardır Elektronlar iki atom arasında eşit olarak paylaşılmadığından kutuplaşma oluşur Aametallerden biri ortaklaşa kullanıldığından dolayı molekülün bir ucu pozitif (+) diğer ucu negatif (-) yüklenir
HCl HF CO2 NO CO OF2 CO2 H2O gibi moleküller polar kovalent bağa örnek verilebilir
İki atomun elektron çekme yetenekleri arasındaki farkın büyüklüğü arttıkça kimyasal bağ daha polar hale gelmektedir
Metalik Bağ
Metal atomlarını katı ve sıvı halde bir arada tutan kuvvetlerdir ve metal atomları arasında metal bağı etkişimini oluştururlar Metallerde değerlik(valens) elektronlar atom çekirdekleri tarafından kuvvetli tutulmazlar Bunun sebebi metallerin iyonlaşma enerjilerinin ve elektronegatifliklerinin oldukça düşük olmasıdır Böylece metal atomlarının en dış elektronları nispeten gevşek tutulmaktadır Bu bağ metal atomlarının değerlik elektronlarını bir elektron bulutuna vermesi ile oluşan bağdır ve bu şekilde elektronlar serbestçe hareket edebilmektedirler Bu da metallerde yüksek ısı ve elektrik iletkenliğine sebep olur
İyonlaşma enerjisi azaldıkça metalik bağlar zayıflamakta ve değerlik elektronları sayısı artıkça metalik bağ kuvveti artmaktadır
Van Der Waals Bağı
Pozitif olarak yüklenmiş molekülün bir kısmı ve negatif olarak yüklenmiş ikinci molekülün bir kısmı arasındaki kısa süreli zayıf çekim kuvvetidir Molekülde elektronların yoğun olduğu taraf kısmen negatif diğer taraf da kısmen pozitif yükle yüklenir Pozitif ve negatif yüklü kısımları arasındaki kuvvetlerin etkisi ile moleküller arasında oluşan bağlara van der waals bağları denilmektedir
Oda koşullarında gaz halindeki bazı apolar moleküller soğutulduğunda ve yüksek basınç uygulandığında molekülleri birbirine yaklaşır ve ikincil bir bağ olan van der waals bağları oluşur Moleküler maddelerin molekül büyüklüğü arttıkça hem zayıf olan bu bağın kuvveti artmakta hem de kaynama ve erime noktaları yükselmektedir
Hidrojen Bağı
Hidrojenin elektron ilgisi büyük atomlarla oluşturduğu bileşiklerde molekülleri bir arada tutan kuvvete hidrojen bağı denir H atomunun kovalent olarak bağlandığı yüksek elektronegatiflikteki atom bağ elektronlarını kendine doğru çeker ve bir hidrojen bağı oluşturur
Biokimyasal sistemlerin yapıları kısmen hidrojen bağı etkileşmelerinin sonucu olarak belirlenir
İyonik bileşikler kristal yapıdadırlar ve oda sıcaklığında katı halde bulunurlar Katı halleri elektriği iletmezken sulu çözeltileri ve sıvı halleri elektirik akımını iletir İyonlaşma enerjisi düşük elementler ile elektron ilgisi yüksek elementler arasında en kararlı bileşikler oluşur
İyonik bağlı bileşiklere örnekler; NaCl MgS BaCl2 NaOH NH4NO2 FeO …
Kovalent Bağ
Bazı ametal atomlarının atomları kendi aralarında kararlı yapıya ulaşmak için son yörüngedeki bazı elektronlarını ortak kullanırlar Ortaklaşa kullanılarak oluşturulan bağa kovalent bağ ve oluşan bileşiklere kovalent bağlı bileşikler denir Kovalent bağların oluşması sırasında herhangi bir elektron aktarımı gerçekleşmez
Örneğin C N S FCl Br I O ve H elementlerinin kendi aralarında oluşturdukları bileşikler kovalent bağlı bileşiklerdir
Kovalent bağlı bileşikleri apolar kovalent ve polar kovalent bağ olmak üzere ikiye ayırırız
Apolar Kovalent Bağ
Aynı cins ametal atomları arasında kovalent bağlı bileşikler oluşur Örneğin; Cl2 H2 O2 gibi moleküller apolar kovalent bağlıdır
Ortaklaşa kullanılan elektronlar eşit paylaşıldığından molekülün pozitif veya negatif kutbu yoktur; yani kutupsuz bir bağdır
Polar Kovalent Bağ
Farklı cins ametal atomların yapmış oldukları kutuplu bağlardır Elektronlar iki atom arasında eşit olarak paylaşılmadığından kutuplaşma oluşur Aametallerden biri ortaklaşa kullanıldığından dolayı molekülün bir ucu pozitif (+) diğer ucu negatif (-) yüklenir
HCl HF CO2 NO CO OF2 CO2 H2O gibi moleküller polar kovalent bağa örnek verilebilir
İki atomun elektron çekme yetenekleri arasındaki farkın büyüklüğü arttıkça kimyasal bağ daha polar hale gelmektedir
Metalik Bağ
Metal atomlarını katı ve sıvı halde bir arada tutan kuvvetlerdir ve metal atomları arasında metal bağı etkişimini oluştururlar Metallerde değerlik(valens) elektronlar atom çekirdekleri tarafından kuvvetli tutulmazlar Bunun sebebi metallerin iyonlaşma enerjilerinin ve elektronegatifliklerinin oldukça düşük olmasıdır Böylece metal atomlarının en dış elektronları nispeten gevşek tutulmaktadır Bu bağ metal atomlarının değerlik elektronlarını bir elektron bulutuna vermesi ile oluşan bağdır ve bu şekilde elektronlar serbestçe hareket edebilmektedirler Bu da metallerde yüksek ısı ve elektrik iletkenliğine sebep olur
İyonlaşma enerjisi azaldıkça metalik bağlar zayıflamakta ve değerlik elektronları sayısı artıkça metalik bağ kuvveti artmaktadır
Van Der Waals Bağı
Pozitif olarak yüklenmiş molekülün bir kısmı ve negatif olarak yüklenmiş ikinci molekülün bir kısmı arasındaki kısa süreli zayıf çekim kuvvetidir Molekülde elektronların yoğun olduğu taraf kısmen negatif diğer taraf da kısmen pozitif yükle yüklenir Pozitif ve negatif yüklü kısımları arasındaki kuvvetlerin etkisi ile moleküller arasında oluşan bağlara van der waals bağları denilmektedir
Oda koşullarında gaz halindeki bazı apolar moleküller soğutulduğunda ve yüksek basınç uygulandığında molekülleri birbirine yaklaşır ve ikincil bir bağ olan van der waals bağları oluşur Moleküler maddelerin molekül büyüklüğü arttıkça hem zayıf olan bu bağın kuvveti artmakta hem de kaynama ve erime noktaları yükselmektedir
Hidrojen Bağı
Hidrojenin elektron ilgisi büyük atomlarla oluşturduğu bileşiklerde molekülleri bir arada tutan kuvvete hidrojen bağı denir H atomunun kovalent olarak bağlandığı yüksek elektronegatiflikteki atom bağ elektronlarını kendine doğru çeker ve bir hidrojen bağı oluşturur
Biokimyasal sistemlerin yapıları kısmen hidrojen bağı etkileşmelerinin sonucu olarak belirlenir