Cevap : Klasik dönem osmanlı eğlence kültürü içerisinde yer alan unsurlar sorusunun cevabı:

Klasik Dönem Eğlence Anlayışı

13 yüzyıldan – 16 yüzyılın sonuna kadar devam etmiştir. Devletin kurulmasıyla birlikte bu dönem eğlenceleri gündelik yaşamın hemen her yönüyle geleneksel kalıplar içinde yaşandığı dönemdir. 

Düğün Şenlikleri: “Sur” sözcüğü düğün, ziyafet, şehrayin, şenlik anlamlarına gelir. “Name” sözcüğü de mektup, risale, kitap gibi anlamlar taşır. Düğün, şenlik, ziyafet ve benzeri konularda yazılan eserlere ve genel olarak bu edebî türe, bu iki sözcüğün birleşmesinden meydana gelen “surname” adı verilmiştir.
Doğum Şenlikleri: Osmanlı Hükümdarlarından birinin erkek veya kız evladı dünyaya geldiğinde bazı adetler ve merasimler yapılırdı. İlk olarak Kızlar ağasının oda lalası doğumu Silahtar Ağa ya bildirir ve o da müjdelik olarak ona bir bohça içinde bazı eşya hediye ederdi.
Şehzadelerin İlk Derse Başlaması: Şehzade ve Sultanlar dört veya altı yaşına geldiklerinde tahsile başlamaları gerekmekteydi. Bunun için düzenlenen merasime “Bed’i Besmele” denilirdi. Bu konuda özellikle on dokuzuncu yüzyılın öncesinde geçen kaynaklarda özellikle şehzadeler için yapıldığından bahsedilmektedir. Sultanların ise öğrenime başlaması ise saray içinde yapılan bir törenle olur ve devlet erkânı davet edilmezdi. Şehzadeye bir hoca tayin edildikten sonra ise Sadrazam, Şeyhülislam, Kazaskerler ve Ulema ya bir gün öncesinden tezkire gönderilerek davet edilirdi. Merasim için genellikle Sarayın etrafındaki Köşklerden bir tane tespit edilerek çadırlar kurulurdu.
Ordunun Sefere Çıkışı: Osmanlı Devletinin kuruluşundan on beşinci yüzyılın başına kadar padişahlar saltanat hayatlarının çoğu kısmını seferlerde, savaşlarda geçirmişlerdi. İlk olarak Sancak (Liva) çıkarılır Babüssaade denilen kapının önüne dikilirdi. Başta Padişah olmak üzere bütün devlet erkânı, âlimler hazır bulunur, dua okunur, daha sonra Hünkar Livayı Sadrazam ve Serdarı erkeme verirdi.

Karagöz ve Hacivat: Gölge oyununun vatanını arama çalışmaları yüz yıldan beri sürüp gelmektedir. Zamanla ortaya konulan yeni belgeler, daha önceki görüşleri zayıflatmış, yeni görüşleri ortaya çıkmasını sağlamıştır. Günümüzde var olan gölge oyunu geleneklerine baktığımız zaman Asya’da oynatılan gölge oyunundan daha zengin olduğu görülmektedir.

Orta Oyunu: Çevresi seyircilerle kuşatılmış bir meydanda belli bir konu etrafında, fakat herhangi bir yazılı metne bağlı kalınmadan, canlı oyuncularla oynanan doğaçlama bir oyun olan ortaoyunu, belli bir olayın çevresinde örülmüş çalgı, şarkı, dans, yansılama ve konuşmalardan ibarettir.

Güreş; Türklerin ata sporlarından biri de güreştir. Yiğitlik oyunu olarak nitelendirilen güreş, eğlencelerin, düğünlerin ve bayramların vazgeçilmez geleneğinden biri olmuştur. Türkler güreşe büyük önem vermiş, onu bütün sporların temeli olarak görmüş, eğitici vasfı nedeniylede günümüze kadar bu geleneği devam ettirmişlerdir.

Ramazan Eğlenceleri: Osmanlı Devleti ve Osmanlı toplumu için Ramazan ayı farklı bir mana ifade ediyordu. Devletin ilgili kurumları Ramazan ayının selameti için bir takım tedbirler alır ve bu manevi, bereketli ayın hazırlıkları çok önceden başlardı. Recep ayının on ikisinde İstanbul’dan yola çıkan, devlet erkânı ile birlikte büyük bir kalabalığın uğurladığı sürre alayı Ramazan ayını müjdeleyen önemli bir merasim haline gelmiştir. Ramazan hilalinin görülmesi ayrı bir heyecana sebep olurdu.
Avcılık: İlk insanların yiyecek et ve giyecek post ihtiyaçlarını sağlamak için başlattıkları av, medeniyetlerin gelişmesine paralel olarak bir geçim vasıtası olmaktan çıkmış, bir spor ve eğlence halini alıp özellikle sürek avı şeklinde devam etmiştir. Eskiçağ ve Ortaçağ hükümdarlarının askeri talim yerine uyguladıkları bir sportif oyun durumuna gelmiştir. Kişilerin tek başlarına veya gruplar halinde yaptıkları av bugün bütün medeni dünyada bir spor olarak kabul edilmektedir.
Cirit: Adını oynandığı alet olan ve çevgen de denilen temrensiz mızraktan alır; kelimenin aslı Arapça ‘cerid’dir.( Kabuğu soyulmuş hurma ağacı) anlamına gelir. Cirit Binicilikte ve mızrak fırlatmakta ustalık isteyen Orta Asya kökenli eski bir savaş oyunu olup Osmanlı Devletinde bir eğlence aracı olmuştur.
Okçuluk: Osmanlılarda okçuluk, kurumsal yapısı ve bağlayıcı kuralları ile bir spor kuruluşu niteliği kazanmıştı. Okçuluk faaliyetleri, hedef vurma (puta atışı), cisim delme (darp vurma) ve mesafeye atma (menzil atışı) gibi değişik disiplinlerde gerçekleştirilmekteydi. Hedef okçuluğu çerçevesinde değerlendirilebilecek olan kabak okçuluğu, ayrıca binicilik becerisi gerektiriyordu.

Klasik dönem eğlencelerinden başlıcaları şunlardır:

1. Düğün Şenlikleri
2. Doğum Şenlikleri
3. Şehzadelerin İlk Derse Başlaması
4. Ordunun Sefere Çıkışı
5. Sünnet Törenleri
6. Gölge Oyunları ve Orta Oyunu
7. Ramazan Eğlenceleri
8. Güreş
9. Cirit
10. Okçuluk yarışması

 

---

---

Diğer Cevaplara Gözat