Kongreleri kısaca anlatırmısınız?
Bu sorunun cevabı için bana yardımcı olur musunuz.
Bu soruya 1 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin.
İşte Cevaplar
Cevap : GENELGELER VE KONGRELER KISACA ÖZET (İNKILAP TARİHİ KONU ANLATIM)
HAVZA GENELGESİ, MADDELERİ, ÖNEMİ
28 MAYIS 1919
Mustafa Kemal'in işgalin protesto edilmesi konusunda tüm yurttaki sivil ve askeri yöneticilere yolladığı Havza Genelgesi halk arasında büyük heyecan oluşturdu.
M. Kemal Havza’ya gelince askeri ve sivil mülki amirlere gönderdiği bildirilerle, işgallerin protesto yapılmasını,mitingler düzenlenmesini , ülkemizin içinde bulunduğu durumun millete anlatılmasını , İstanbul hükümetine protesto telgraflarının çekilmesini istemiştir.
Havza Genelgesi Maddeleri
» İşgallere karşı protesto mitingleri yapılacak.
» İtilaf Devletleri ve İstanbul Hükümetine işgalleri kınayan telgraflar çekilecek.
» Mitingler sırasında azınlıklara kötü davranılmayacak.
» Milli cemiyetlerin etkinliği sağlanacaktı.
Önemi;
» Milli direniş bilinci ilk defa uyandırıldı. Ulusal bilinç ilk kez ulusal direnişe döndü.
» İç ve dış düşmana karşı birlikte hareket etme yönünde halk uyandırıldı.
» M. Kemal İstanbul’a geri çağrıldı. Ancak emri dinlemeyerek Amasya’ya hareket etti.
UYARI: Havza Genelgesi’yle Kurtuluş Savaşı şahsi olmaktan çıkıp, ulusal bir kimlik kazanmıştır.
AMASYA GENELGESİ, AMASYA GENELGESİ’NİN ÖNEMİ, ALINAN KARARLAR, GELİŞMELER
Mustafa Kemal, Samsun'a çıktıktan sonra oradan Havza'ya geçti.
Havza'da Anadolu halkını; işgallere karşı ;Uyarmak, Bilinçli hale getirmek, Tepki göstermesi ve harekete geçmesini sağlamak için bir genelge yayımladı.
Bu amaçla işgallerin mektup, telgraf ve mitinglerle protesto edilmesini istedi. Havza'da komutanlara ve valilere genelge göndererek bir an önce milli bir teşkilat kurmak gerektiğini ve bunun için yapılması gereken çalışmaları bildirdi.
Mustafa Kemal, Amasya'da yakın silah arkadaşları Rauf (Orbay) Bey, Refet (Bele) Bey ve Ali Fuat (Cebesoy) Paşa ile toplantı yaptı. Erzurum'da bulunan Kazım (Karabekir) Paşa ile de haberleşerek Amasya Genelgesi'ni yayımladı.
Amaya Genelgesi Kararları :
1. Vatanın bütünlüğü. milletin bağımsızlığı (istiklali) tehlikededir.
2. İstanbul Hükümeti üzerine düşen görevi yerine getirememektedir. Bu durum, milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir. .
3. Vatanın bütünlüğünü, milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
4. Milletin durumunu ve hak isteyen sesini bütün dünyaya duyurmak için her türlü etki ve denetimden uzak bir kurulun varlığı gereklidir.
5. Anadolu'nun her bakımdan en güvenli yeri olan Sivas’ta milli bir kongre toplanacaktır.
6. Kongre için bütün illerden halkın güvenini kazanmış üç delege Sivas'a gönderilecektir.
7. Her ihtimale karşı, bu durumun milli bir sır olarak saklanması ve delegelerin gerekli görülen yerlerde değişik isimlerle seyahat yapmaları gereklidir.
Amasya Genelgesi, Türk Kurtuluş Mücadelesi'nin gerekçe, amaç ve yöntemini belirtmiştir. Mücadelenin nedeni, amacı ve nasıl yapılacağının yolu gösterilmiştir.
YANİ:
İhtilal Beyannamesidir. İlk kez Ulusal Egemenlikten söz edilmektedir. Ulusun bağımsızlığını yine ulusun dayanma gücü ve kararlılığı kurtaracaktır. Kurtuluş Savaşının amacını, gerekçesini ve yöntemlerini açıklamıştır. Sivas’ta ulusal bir Kongre toplanması kararlaştırılmıştır.
Amasya Genelgesi’nin Önemi
1. Bu genelge ulusal egemenliğe dayalı yeni Türk devletinin kurulması yolunda atılan ilk adımdır. Türk Ulusuna bu çağrının yapılmasının gerekçesini ve uygulanacak plânı açıklamaktadır.
2. Amasya tamimi, hem ihtilalın neden ve programını, hem de ihtilalın başladığını gösteren bir belge niteliğindedir.
Bu genelgede:
=> İlk defa yönetim şeklini değiştirme fikri vardır.
=> İlk defa milli egemenlik anlayışı vardır.
=> Kurtuluş savaşının yöntemi belirtilmiştir.
=> Amasya Genelgesi Kurtuluş Savaşı'nın ilk siyasi belgesidir.
=> İlk defa kurtuluş savaşının mücadele safhası başlamıştır.
=> İlk defa kurtuluş savaşının gerekçesi , yöntemi ve amacı belirtilmiştir.
=> İlk defa millet egemenliğine dayanan yönetimden bahsedilmiştir.
=> İlk defa milli bir kurulun oluşturulmasından bahsedilmiştir.
=> İlk defa İstanbul hükümetinin görevini yerine getiremediğinden bahsedilmiştir.
=> İlk defa Erzurum ve Sivas Kongrelerinin toplanmasına karar verilmiştir.
Amasya Genelgesi'nden Sonra Gelişen Olaylar: Amasya Genelgesi'nin yayımlanmasından sonra İstanbul Hükümeti Mustafa Kemal Paşanın çalışmalarını durdurmaya çalıştı. Bunda başarılı olamayınca (bilgi yelpazesi.com) Mustafa Kemal'in resmi görevine son verdi. O da aynı gün resmi görevinden ve askerlikten istifa etti. Mustafa Kemal, ordu müfettişi veya komutan olmadığı bu dönemde Türk milletinden büyük destek gördü. Kazım (Karabekir) Paşanın bu dönemde Mustafa Kemal Paşanın emrinde olduğunu belirtmesi Milli Mücadelenin önemli dönüm noktalarından biri oldu. ERZURUM KONGRESİ, ERZURUM KONGRESİ’NİN ÖNEMİ, MADDELERİ, ALINAN KARARLAR 23 Temmuz- 7 Ağustos 1919 Mondros Ateşkes Anlaşması'nın 24. maddesine göre Doğu Anadolu'daki altı vilayette bir karışıklık çıktığı takdirde, İtilaf Devletleri bu yerleri işgal edebilecekti. Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin girişimleriyle bölgedeki Ermeni tehlikesine karşı toplanmıştır. Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu. Cemiyet Ermeni tehlikesine karşı alınacak tedbirleri görüşmek üzere Erzurum'da bir kongre toplamaya karar verdi. Erzurum Kongresi'ne katılan Mustafa Kemal. kongreye başkan seçildi . Kongre sonunda şu kararlar alındı: 1. Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz (Birbirinden ayrılamaz). 2. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı, millet hep birlikte direniş ve savunmaya geçecektir. 3. Doğu illerinin ve bütün vatanın bağımsızlığı, Osmanlı Hükümet tarafından sağlanamazsa, geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümet milli bir kongre tarafından seçilecek, kongre toplanmışsa seçimi Temsil Heyeti yapacaktır. 4. Milli kuvvetleri (Kuva-yi Milliyeyi) etkili, milli iradeyi hakim kılmak esastır. 5. Hrıstiyan unsurlara (azınlıklara) siyasi hakimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozucu haklar ve ayrıcalıklar verilemez. Ancak bu vatandaşların can, mal ve ırzları her türlü saldırıdan korunacaktır. 6. Manda ve himaye kabul olunamaz. 7. Milli Meclis derhal toplanmalı, hükümetin çalışmaları meclis denetimi altına girmelidir. Erzurum Kongresi'nin Önemi: -Erzurum Kongresi Doğu Anadolu'nun Ermenilere verilmesini engellemek amacıyla Doğu Anadolu'dan gelen delegelerle toplanmıştı. Amacı, toplanış şekli (bilgi yelpazesi.com) ve yapısı bölgesel bir kongre idi. Ancak Mustafa Kemal'in kongreye katılımı ve kongre üyelerini yönlendirmesiyle bütün yurdu ilgilendiren milli kararlar alındı. -Kongre, Mustafa Kemal başkanlığında dokuz kişilik Temsil Heyetini seçerek çalışmalarını tamamladı. -Kongrede alınan kararlar İstanbul'da bulunan İngiliz ve Fransızları rahatsız etti. Onlar bu kongreyi bir ihtilal başlangıcı olarak kabul ettiler. Mustafa Kemal Paşanın diğer çalışmalarının engellenmesi için İstanbul Hükümetine baskı yapmaya başladılar. -İstanbul Hükümetinin Mustafa Kemal ve Rauf Beyin tutuklanması emrini Kazım Karabekir Paşa, uygulamayarak Mustafa Kemal Paşayı desteklemiştir. YANİ: Bitlis, Erzurum, Sivas ve Trabzon delegelerinin katılmasıyla toplanmış Bölgesel; aldığı kararlar bakımından Ulusal nitelikli bir kongredir. Mustafa Kemal Başkan seçilmiştir. “Yurt parçaları bir bütündür, parçalanamaz. Osmanlı devleti dağılırsa, Ulus birlikte direnecek ve yurdu savunacaktır. İstanbul Hükümeti bağımsızlığı sağlayamaz ise ulusal kongrenin seçeceği geçici bir hükümet kurulacaktır.” İlk kez Vatan bütünlüğü, Ulusal Egemenliğin sağlanması gerektiği ve İLK KEZ yeni bir devletin kurulması düşüncesi belirtilmiştir. İlk kez manda ve himaye kabul olunmaz düşüncesiyle, İlk kez yabancılara İmtiyaz verilemeyeceği düşünceleri belirtilmiştir. İlk defa hükümet kurulmasından bahsedilmiş ve ilk defa 9 kişilik Temsil Heyeti seçilmiştir. İlk defa manda ve himaye reddedilmiştir. NOT: Erzurum kongresi bölgesel olarak toplanmış fakat aldığı kararlar tüm yurdu ilgilendirdiği için milli bir kongredir. SİVAS KONGRESİ, SİVAS KONGRESİ’NİN ÖNEMİ, MADDELERİ, ALINAN KARARLAR 4-11 Eylül 1919 SİVAS KONGRESİ: Sivas Kongresi doğrudan doğruya Mustafa Kemal'in çağrısı üzerine toplanmış bir milli kongredir. Kongre'nin 38 üyesinden 31 'ini Batı ve Orta Anadolu illerinden gelen üyeler, 7'sini ise Doğu Anadolu illerini temsil eden Erzurum Kongresince seçilen Heyet-i Temsiliye oluşturmuştur. Böylece Batı ve Orta Anadolu illerinden seçilen delegelerle Doğu illerini temsil eden Heyet-i Temsiliye, Sivas Kongresi'ne memleket çapında bir genişlik ve bütünlük kazandırmıştır. Ülke genelindeki milli cemiyetler “ Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adıyla birleştirildi. Sivas Kongresi, Anadolu'nun her yöresinden gelen delegelerin katılımıyla başladı. Kongrede en çok tartışılan konu vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığının nasıl sağlanacağı oldu. Sivas Kongresi'ni Engelleme Teşebbüsleri, Girişimleri: 1. Ankara ve diğer bazı şehirlerimizden Valilik baskısı ile delege seçilemedi. Bazı vilayetlerden seçilen delegeler de aynı baskı nedeniyle yola çıkmaktan alıkonuldu, dolayısıyla Kongre'ye iştirak edemedi. 2. Sivas Kongresi'nin toplanmaması için Sivas'ta bulunan Fransızlar da baskı yaptı. Vali Reşit Paşa ile görüşerek böyle bir kongre gerçekleştiği takdirde Sivas'ın işgal edileceğini ve Kongre'nin dağıtılacağını bildirdi. İstanbul Hükümeti, Sivas Kongresi sırasında bütün gücüyle Mustafa Kemal'i tevkife yönelmişti. Anadolu'nun hemen her valisine telgraflar çekilerek Mustafa Kemal'in ne pahasına olursa olsun tutuklanarak İstanbul'a gönderilmesi isteniyordu. Sivas Kongresi'nin bir özelliği de delegelerin vatanın kurtuluşu ve milletin mutluluğundan başka hiçbir kişisel maksat izlemeyeceklerine, mevcut siyasi partilerden hiçbirinin amaçlarına hizmet etmeyeceklerine dair Kongrede yemin etmeleri olmuştur. Bu suretle milli mücadelenin hiçbir siyasi parti adına yapılmadığı, tamamen milleti ve memleketi kurtarma amacına yönelik bir hareket olduğu açıkça belirtilmiş oluyordu. Kongrenin Amaçları: -Doğu Anadolu, Batı Anadolu ve Trakya'yı, yani bütün ülkenin milli bütünlüğünü sağlamak, -Bölgesel olan Erzurum Kongresi'nde alınan kararları, milli bir kongrede kabul edilmesini sağlayarak millete mal etmek. Sivas Kongresi'nde Alınan Kararlar: a. Mondros Mütarekesi günü olan 30 Ekim 1918 tarihine kadar işgal edilmeyen topraklar bölünmez bir bütündür, b. Ülkeyi ve padişahlığı korumak için, Kuvayı Milliye'yi amil, milli iradeyi hakim kılmak esastır. c. Her türlü işgale, özellikle Rumluk ve Ermenilik teşkil etme maksadına yol açan hareketlere karşı birlikte savunulacaktır. d. Azınlıklara vatandaşlık hakkı tanınacağından siyasi ve sosyal düzenimizi bozacak ayrıcalıklar verilemez. e. Osmanlı Hükümeti baskı karşısında ülkenin bütünlüğünü koruyamaz, bağımsızlığını sağlayamazsa geçici bir hükümet kurulacaktır. (Bu madde ile 'İstanbul Hükümeti'nin millet menfaatlerine aykırı herhangi bir karar veya davranışı üzerine milletin kayıtsız kalmayacağı, gerektiğinde milli iradeye dayanan bir hükümetin derhal kurulacağı açıkça belirtiliyordu.) f. Meclis-i Mebusan'ın toplantıya çağırılması lâzımdır, Böylece millet ve vatanın kaderi üzerinde alınacak kararların meclisin denetimine sunulması şarttır. g. Devletin bağımsızlığına dokunulmamak kaydıyla dış ülkelerin ekonomik, siyasal destek ve teknik yardımları kabul edilecektir. h. Milli vicdandan doğan bütün vatani ve cemiyetler birleştirilerek "Rumeli ve Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında toplanmıştır. Cemiyet parçalanmamak için her türlü particilik görüşlerinin dışında kalacaktır, Erzurum Kongresi Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgelerindeki milli cemiyetleri "Şarkî Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adıyla bir merkezde toplanmıştı. Sivas Kongresi bu teşkilata bütün Anadolu ve Rumeli cemiyetlerini de içine almak üzere memleket çapında bütünlük kazandırdı. ı. Kongre tarafından seçilen 13 kişilik Heyet-i Temsiliye genel teşkilâtı idare edecektir. Sivas Kongresi'nin Önemi a. Sivas Kongresi kararları, Erzurum Kongresi kararlarının bir tekrarı gibi görünmekle beraber, burada azınlıklara vatandaşlık hakkı tanınmıştır. b. İşgalcilere karşı silâhlı mücadele fikri benimsenmiştir, c. Temsil Heyeti'nin üye sayısı 9'dan 13'e çıkarılmıştır. d. Bu kongre kararları da, Erzurum Kongresi kararları gibi ihtilâlcı bir nitelik taşımaktadır. e. Mustafa Kemal'in tutuklanması için İstanbul Hükümeti'nin gayreti üzerine Heyet-i Temsiliye tarafından İstanbul ile Anadolu arasında her türlü siyasi ilişki ve haberleşme kesilmiştir, f. Kongre Batı Anadolu Umum Kuvayı Milliye Komutanlığı'na Ankara'da bulunan 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat (Cebesoy) Paşa'yı atamıştır. Bu yabancı işgallerine karşı Türk Milleti'nin direneceğinin bir işaretidir. g. Sivas Kongresi'nde Cumhuriyet rejimine doğru bir adım atıldığını artık yabancı temsilciler de anlamışlardır. YANİ: Mustafa Kemal’in başkan olup olmaması ve manda gündeme gelmiştir. Ulusal dernekler bir çatı altında birleştirilmiştir. Mustafa Kemal başkan seçilmiştir. Toplanma ve alınan kararlar bakımından ulusal bir kongredir. Milli egemenliği önemli bir adımdır. Mandadan vazgeçildi. TBMM seçimleri yapılıncaya kadar Temsil Heyeti kuruldu. Padişaha meclis-i mebusan-ı toplaması için baskıda bulunuldu. Vali Ali Galip kongreyi engellemediği için 4 Ekim 1919 da İstanbul hükümetinden Damat Ferit istifa etti. Bu gelişme üzerine “İstanbul Anadolu’ya egemen değil bağlı olmak zorundadır” görüşü yayıldı. UNUTMAYIN: Sivas Kongresi, Erzurum Kongresi kararlarını genişleterek bütün memleketi kapsayan bir nitelik kazandırması bakımından inkılâp tarihimizde büyük öneme sahip bir kongredir. AMASYA GÖRÜŞMESİ, AMASYA GÖRÜŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ, ÖNEMİ, TEMSİL HEYETİ 20-22 Ekim 1919 AMASYA GÖRÜŞMESİ: Damat Ferit Paşanın istifasının ardından yerine Ali Rıza Paşa Hükümet kuruldu. Ali Rıza Paşa Bahriye Nazırı (Denizcilik Bakanı) Salih Paşayı Amasya'ya göndererek Temsil Heyeti ile irtibata geçti. Amasya Görüşmesi'ne Osmanlı Hükümetini temsilen Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Temsil Heyeti adına Temsil Heyeti Başkanı Mustafa Kemal Paşa katıldı. Görüşmelerde temel esas olarak Sivas Kongresi kararları üzerinde duruldu. Görüşmelerde tarafların üzerinde anlaştığı konular şunlardır: 1. Türk vilayetleri düşmana terk edilmeyecektir. 2. Hiçbir şekilde manda ve himaye kabul edilmeyecektir. 3. Türk vatanının bütünlüğü ve bağımsızlığı korunacaktır. 4. Müslüman olmayan azınlıklara siyasi egemenlik ve sosyal dengemizi bozacak nitelikte haklar verilmeyecektir. 5. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin hukuki varlığını İstanbul Hükümet tanıyacaktır. 6. Milli Meclis, Anadolu'da İstanbul Hükümetinin uygun göreceği güvenilir bir yerde toplanacaktır. 7. İtilaf Devletleri ile yapılacak barış görüşmelerine Temsil Heyeti'nin uygun gördüğü kimseler gönderilecektir. NOT: Amasya Görüşmesi'nin yapılması Temsil Heyeti'nin İstanbul Hükümetince tanındığını gösterir. Amasya Görüşmeleri'nin Önemi: -İstanbul Hükümet temsilcisi Erzurum ve Sivas Kongrelerinde kabul edilen kararları benimsemiştir. -Ancak Salih Paşa Amasya Görüşmeleri'nde alınan kararları İstanbul Hükümetine kabul ettirememiştir. -Amasya Görüşmeleri sonucunda uygulamaya koyulan tek madde “Milli Meclisin açılması” kararı olmuştur. -İstanbul Hükümet; Salih Paşayı Temsil Heyeti'yle görüşmek üzere Amasya'ya göndermekle Temsil Heyeti'nin ve Milli Mücadele'nin varlığını hukuken (bilgi yelpazesi.com) tanımıştır. Temsil Heyeti'nin siyasi etkinliği ve saygınlığı artmıştır. YANİ: İstanbul hükümeti ile Ankara hükümeti arasında. Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Mustafa Kemal, Rauf ve Bekir Sami katıldı. İstanbul Hükümeti, Ankara hükümetini tanıyor. Temsil heyetinin nüfusu ve güvenilirliği artıyor. Anadolu hareketine katılım hızlanmıştır. Temsil Heyeti'nin Ankara'ya Gelişi (27 Aralık 1919) İstanbul'da Mebusan Meclisi'nin açılması kesinleşince Temsil Heyeti meclisin çalışmalarını daha yakından takip etmek amacıyla Ankara'ya geldi. Ayrıca Ankara'nın; -Haberleşme, kara ve demir yolu ulaşımı imkanlarının elverişli olması, -Batı Cephesi'ne yakın ve güvenli olması, -Anadolu'nun merkezi konumunda bulunması, Temsil Heyeti'nin gelmesinde çok etkili oldu. Ankara, Temsil Heyeti'nin gelmesiyle Milli Mücadele'nin merkezi oldu. üç yıl sonra da (13 Ekim 1923) Ankara, yeni Türk devletinin hükümet merkezi olacaktır.
Diğer Cevaplara Gözat
=> İlk defa kurtuluş savaşının gerekçesi , yöntemi ve amacı belirtilmiştir.
=> İlk defa millet egemenliğine dayanan yönetimden bahsedilmiştir.
=> İlk defa milli bir kurulun oluşturulmasından bahsedilmiştir.
=> İlk defa İstanbul hükümetinin görevini yerine getiremediğinden bahsedilmiştir.
=> İlk defa Erzurum ve Sivas Kongrelerinin toplanmasına karar verilmiştir.
Amasya Genelgesi'nden Sonra Gelişen Olaylar: Amasya Genelgesi'nin yayımlanmasından sonra İstanbul Hükümeti Mustafa Kemal Paşanın çalışmalarını durdurmaya çalıştı. Bunda başarılı olamayınca (bilgi yelpazesi.com) Mustafa Kemal'in resmi görevine son verdi. O da aynı gün resmi görevinden ve askerlikten istifa etti. Mustafa Kemal, ordu müfettişi veya komutan olmadığı bu dönemde Türk milletinden büyük destek gördü. Kazım (Karabekir) Paşanın bu dönemde Mustafa Kemal Paşanın emrinde olduğunu belirtmesi Milli Mücadelenin önemli dönüm noktalarından biri oldu. ERZURUM KONGRESİ, ERZURUM KONGRESİ’NİN ÖNEMİ, MADDELERİ, ALINAN KARARLAR 23 Temmuz- 7 Ağustos 1919 Mondros Ateşkes Anlaşması'nın 24. maddesine göre Doğu Anadolu'daki altı vilayette bir karışıklık çıktığı takdirde, İtilaf Devletleri bu yerleri işgal edebilecekti. Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin girişimleriyle bölgedeki Ermeni tehlikesine karşı toplanmıştır. Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu. Cemiyet Ermeni tehlikesine karşı alınacak tedbirleri görüşmek üzere Erzurum'da bir kongre toplamaya karar verdi. Erzurum Kongresi'ne katılan Mustafa Kemal. kongreye başkan seçildi . Kongre sonunda şu kararlar alındı: 1. Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz (Birbirinden ayrılamaz). 2. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı, millet hep birlikte direniş ve savunmaya geçecektir. 3. Doğu illerinin ve bütün vatanın bağımsızlığı, Osmanlı Hükümet tarafından sağlanamazsa, geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümet milli bir kongre tarafından seçilecek, kongre toplanmışsa seçimi Temsil Heyeti yapacaktır. 4. Milli kuvvetleri (Kuva-yi Milliyeyi) etkili, milli iradeyi hakim kılmak esastır. 5. Hrıstiyan unsurlara (azınlıklara) siyasi hakimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozucu haklar ve ayrıcalıklar verilemez. Ancak bu vatandaşların can, mal ve ırzları her türlü saldırıdan korunacaktır. 6. Manda ve himaye kabul olunamaz. 7. Milli Meclis derhal toplanmalı, hükümetin çalışmaları meclis denetimi altına girmelidir. Erzurum Kongresi'nin Önemi: -Erzurum Kongresi Doğu Anadolu'nun Ermenilere verilmesini engellemek amacıyla Doğu Anadolu'dan gelen delegelerle toplanmıştı. Amacı, toplanış şekli (bilgi yelpazesi.com) ve yapısı bölgesel bir kongre idi. Ancak Mustafa Kemal'in kongreye katılımı ve kongre üyelerini yönlendirmesiyle bütün yurdu ilgilendiren milli kararlar alındı. -Kongre, Mustafa Kemal başkanlığında dokuz kişilik Temsil Heyetini seçerek çalışmalarını tamamladı. -Kongrede alınan kararlar İstanbul'da bulunan İngiliz ve Fransızları rahatsız etti. Onlar bu kongreyi bir ihtilal başlangıcı olarak kabul ettiler. Mustafa Kemal Paşanın diğer çalışmalarının engellenmesi için İstanbul Hükümetine baskı yapmaya başladılar. -İstanbul Hükümetinin Mustafa Kemal ve Rauf Beyin tutuklanması emrini Kazım Karabekir Paşa, uygulamayarak Mustafa Kemal Paşayı desteklemiştir. YANİ: Bitlis, Erzurum, Sivas ve Trabzon delegelerinin katılmasıyla toplanmış Bölgesel; aldığı kararlar bakımından Ulusal nitelikli bir kongredir. Mustafa Kemal Başkan seçilmiştir. “Yurt parçaları bir bütündür, parçalanamaz. Osmanlı devleti dağılırsa, Ulus birlikte direnecek ve yurdu savunacaktır. İstanbul Hükümeti bağımsızlığı sağlayamaz ise ulusal kongrenin seçeceği geçici bir hükümet kurulacaktır.” İlk kez Vatan bütünlüğü, Ulusal Egemenliğin sağlanması gerektiği ve İLK KEZ yeni bir devletin kurulması düşüncesi belirtilmiştir. İlk kez manda ve himaye kabul olunmaz düşüncesiyle, İlk kez yabancılara İmtiyaz verilemeyeceği düşünceleri belirtilmiştir. İlk defa hükümet kurulmasından bahsedilmiş ve ilk defa 9 kişilik Temsil Heyeti seçilmiştir. İlk defa manda ve himaye reddedilmiştir. NOT: Erzurum kongresi bölgesel olarak toplanmış fakat aldığı kararlar tüm yurdu ilgilendirdiği için milli bir kongredir. SİVAS KONGRESİ, SİVAS KONGRESİ’NİN ÖNEMİ, MADDELERİ, ALINAN KARARLAR 4-11 Eylül 1919 SİVAS KONGRESİ: Sivas Kongresi doğrudan doğruya Mustafa Kemal'in çağrısı üzerine toplanmış bir milli kongredir. Kongre'nin 38 üyesinden 31 'ini Batı ve Orta Anadolu illerinden gelen üyeler, 7'sini ise Doğu Anadolu illerini temsil eden Erzurum Kongresince seçilen Heyet-i Temsiliye oluşturmuştur. Böylece Batı ve Orta Anadolu illerinden seçilen delegelerle Doğu illerini temsil eden Heyet-i Temsiliye, Sivas Kongresi'ne memleket çapında bir genişlik ve bütünlük kazandırmıştır. Ülke genelindeki milli cemiyetler “ Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adıyla birleştirildi. Sivas Kongresi, Anadolu'nun her yöresinden gelen delegelerin katılımıyla başladı. Kongrede en çok tartışılan konu vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığının nasıl sağlanacağı oldu. Sivas Kongresi'ni Engelleme Teşebbüsleri, Girişimleri: 1. Ankara ve diğer bazı şehirlerimizden Valilik baskısı ile delege seçilemedi. Bazı vilayetlerden seçilen delegeler de aynı baskı nedeniyle yola çıkmaktan alıkonuldu, dolayısıyla Kongre'ye iştirak edemedi. 2. Sivas Kongresi'nin toplanmaması için Sivas'ta bulunan Fransızlar da baskı yaptı. Vali Reşit Paşa ile görüşerek böyle bir kongre gerçekleştiği takdirde Sivas'ın işgal edileceğini ve Kongre'nin dağıtılacağını bildirdi. İstanbul Hükümeti, Sivas Kongresi sırasında bütün gücüyle Mustafa Kemal'i tevkife yönelmişti. Anadolu'nun hemen her valisine telgraflar çekilerek Mustafa Kemal'in ne pahasına olursa olsun tutuklanarak İstanbul'a gönderilmesi isteniyordu. Sivas Kongresi'nin bir özelliği de delegelerin vatanın kurtuluşu ve milletin mutluluğundan başka hiçbir kişisel maksat izlemeyeceklerine, mevcut siyasi partilerden hiçbirinin amaçlarına hizmet etmeyeceklerine dair Kongrede yemin etmeleri olmuştur. Bu suretle milli mücadelenin hiçbir siyasi parti adına yapılmadığı, tamamen milleti ve memleketi kurtarma amacına yönelik bir hareket olduğu açıkça belirtilmiş oluyordu. Kongrenin Amaçları: -Doğu Anadolu, Batı Anadolu ve Trakya'yı, yani bütün ülkenin milli bütünlüğünü sağlamak, -Bölgesel olan Erzurum Kongresi'nde alınan kararları, milli bir kongrede kabul edilmesini sağlayarak millete mal etmek. Sivas Kongresi'nde Alınan Kararlar: a. Mondros Mütarekesi günü olan 30 Ekim 1918 tarihine kadar işgal edilmeyen topraklar bölünmez bir bütündür, b. Ülkeyi ve padişahlığı korumak için, Kuvayı Milliye'yi amil, milli iradeyi hakim kılmak esastır. c. Her türlü işgale, özellikle Rumluk ve Ermenilik teşkil etme maksadına yol açan hareketlere karşı birlikte savunulacaktır. d. Azınlıklara vatandaşlık hakkı tanınacağından siyasi ve sosyal düzenimizi bozacak ayrıcalıklar verilemez. e. Osmanlı Hükümeti baskı karşısında ülkenin bütünlüğünü koruyamaz, bağımsızlığını sağlayamazsa geçici bir hükümet kurulacaktır. (Bu madde ile 'İstanbul Hükümeti'nin millet menfaatlerine aykırı herhangi bir karar veya davranışı üzerine milletin kayıtsız kalmayacağı, gerektiğinde milli iradeye dayanan bir hükümetin derhal kurulacağı açıkça belirtiliyordu.) f. Meclis-i Mebusan'ın toplantıya çağırılması lâzımdır, Böylece millet ve vatanın kaderi üzerinde alınacak kararların meclisin denetimine sunulması şarttır. g. Devletin bağımsızlığına dokunulmamak kaydıyla dış ülkelerin ekonomik, siyasal destek ve teknik yardımları kabul edilecektir. h. Milli vicdandan doğan bütün vatani ve cemiyetler birleştirilerek "Rumeli ve Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında toplanmıştır. Cemiyet parçalanmamak için her türlü particilik görüşlerinin dışında kalacaktır, Erzurum Kongresi Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgelerindeki milli cemiyetleri "Şarkî Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adıyla bir merkezde toplanmıştı. Sivas Kongresi bu teşkilata bütün Anadolu ve Rumeli cemiyetlerini de içine almak üzere memleket çapında bütünlük kazandırdı. ı. Kongre tarafından seçilen 13 kişilik Heyet-i Temsiliye genel teşkilâtı idare edecektir. Sivas Kongresi'nin Önemi a. Sivas Kongresi kararları, Erzurum Kongresi kararlarının bir tekrarı gibi görünmekle beraber, burada azınlıklara vatandaşlık hakkı tanınmıştır. b. İşgalcilere karşı silâhlı mücadele fikri benimsenmiştir, c. Temsil Heyeti'nin üye sayısı 9'dan 13'e çıkarılmıştır. d. Bu kongre kararları da, Erzurum Kongresi kararları gibi ihtilâlcı bir nitelik taşımaktadır. e. Mustafa Kemal'in tutuklanması için İstanbul Hükümeti'nin gayreti üzerine Heyet-i Temsiliye tarafından İstanbul ile Anadolu arasında her türlü siyasi ilişki ve haberleşme kesilmiştir, f. Kongre Batı Anadolu Umum Kuvayı Milliye Komutanlığı'na Ankara'da bulunan 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat (Cebesoy) Paşa'yı atamıştır. Bu yabancı işgallerine karşı Türk Milleti'nin direneceğinin bir işaretidir. g. Sivas Kongresi'nde Cumhuriyet rejimine doğru bir adım atıldığını artık yabancı temsilciler de anlamışlardır. YANİ: Mustafa Kemal’in başkan olup olmaması ve manda gündeme gelmiştir. Ulusal dernekler bir çatı altında birleştirilmiştir. Mustafa Kemal başkan seçilmiştir. Toplanma ve alınan kararlar bakımından ulusal bir kongredir. Milli egemenliği önemli bir adımdır. Mandadan vazgeçildi. TBMM seçimleri yapılıncaya kadar Temsil Heyeti kuruldu. Padişaha meclis-i mebusan-ı toplaması için baskıda bulunuldu. Vali Ali Galip kongreyi engellemediği için 4 Ekim 1919 da İstanbul hükümetinden Damat Ferit istifa etti. Bu gelişme üzerine “İstanbul Anadolu’ya egemen değil bağlı olmak zorundadır” görüşü yayıldı. UNUTMAYIN: Sivas Kongresi, Erzurum Kongresi kararlarını genişleterek bütün memleketi kapsayan bir nitelik kazandırması bakımından inkılâp tarihimizde büyük öneme sahip bir kongredir. AMASYA GÖRÜŞMESİ, AMASYA GÖRÜŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ, ÖNEMİ, TEMSİL HEYETİ 20-22 Ekim 1919 AMASYA GÖRÜŞMESİ: Damat Ferit Paşanın istifasının ardından yerine Ali Rıza Paşa Hükümet kuruldu. Ali Rıza Paşa Bahriye Nazırı (Denizcilik Bakanı) Salih Paşayı Amasya'ya göndererek Temsil Heyeti ile irtibata geçti. Amasya Görüşmesi'ne Osmanlı Hükümetini temsilen Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Temsil Heyeti adına Temsil Heyeti Başkanı Mustafa Kemal Paşa katıldı. Görüşmelerde temel esas olarak Sivas Kongresi kararları üzerinde duruldu. Görüşmelerde tarafların üzerinde anlaştığı konular şunlardır: 1. Türk vilayetleri düşmana terk edilmeyecektir. 2. Hiçbir şekilde manda ve himaye kabul edilmeyecektir. 3. Türk vatanının bütünlüğü ve bağımsızlığı korunacaktır. 4. Müslüman olmayan azınlıklara siyasi egemenlik ve sosyal dengemizi bozacak nitelikte haklar verilmeyecektir. 5. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin hukuki varlığını İstanbul Hükümet tanıyacaktır. 6. Milli Meclis, Anadolu'da İstanbul Hükümetinin uygun göreceği güvenilir bir yerde toplanacaktır. 7. İtilaf Devletleri ile yapılacak barış görüşmelerine Temsil Heyeti'nin uygun gördüğü kimseler gönderilecektir. NOT: Amasya Görüşmesi'nin yapılması Temsil Heyeti'nin İstanbul Hükümetince tanındığını gösterir. Amasya Görüşmeleri'nin Önemi: -İstanbul Hükümet temsilcisi Erzurum ve Sivas Kongrelerinde kabul edilen kararları benimsemiştir. -Ancak Salih Paşa Amasya Görüşmeleri'nde alınan kararları İstanbul Hükümetine kabul ettirememiştir. -Amasya Görüşmeleri sonucunda uygulamaya koyulan tek madde “Milli Meclisin açılması” kararı olmuştur. -İstanbul Hükümet; Salih Paşayı Temsil Heyeti'yle görüşmek üzere Amasya'ya göndermekle Temsil Heyeti'nin ve Milli Mücadele'nin varlığını hukuken (bilgi yelpazesi.com) tanımıştır. Temsil Heyeti'nin siyasi etkinliği ve saygınlığı artmıştır. YANİ: İstanbul hükümeti ile Ankara hükümeti arasında. Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Mustafa Kemal, Rauf ve Bekir Sami katıldı. İstanbul Hükümeti, Ankara hükümetini tanıyor. Temsil heyetinin nüfusu ve güvenilirliği artıyor. Anadolu hareketine katılım hızlanmıştır. Temsil Heyeti'nin Ankara'ya Gelişi (27 Aralık 1919) İstanbul'da Mebusan Meclisi'nin açılması kesinleşince Temsil Heyeti meclisin çalışmalarını daha yakından takip etmek amacıyla Ankara'ya geldi. Ayrıca Ankara'nın; -Haberleşme, kara ve demir yolu ulaşımı imkanlarının elverişli olması, -Batı Cephesi'ne yakın ve güvenli olması, -Anadolu'nun merkezi konumunda bulunması, Temsil Heyeti'nin gelmesinde çok etkili oldu. Ankara, Temsil Heyeti'nin gelmesiyle Milli Mücadele'nin merkezi oldu. üç yıl sonra da (13 Ekim 1923) Ankara, yeni Türk devletinin hükümet merkezi olacaktır.
Diğer Cevaplara Gözat