Cevap : Örnek » Ödevini yaparsan  oyun oynayabilirsin.
Bu cümlede koyu renkle yazılmış bölüm, eylemin yapılabilmesinin bağlı olduğu koşulu belirtmektedir. (oyun oynayabilmesi hangi koşula bağlı? → ödevini yapmasına)   » Temiz bir dünya istiyorsan  yerlere çöp atma.
» Müzik dinleyebilirsin ama sesini fazla açmayacaksın.
» Bizim buralara yağmur yağdıkça her yer toprak kokardı.
» Akşama geri vermek üzere bu kitabı alabilirsin.
» Akşam baban gelsin, alışverişe çıkarız.
» İstediğin her şeyi alırım, yeter ki sınıfını geç.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat

Cevap : Bu tür cümlelerde gizli bir olumsuzluk vardır. Koşul gerçekleşirse sonuç ger­çekleşecek, koşul gerçekleşmezse sonuçgerçekleşmeyecektir. Örnekler: Ödevini bitirirsen oynamaya gidebilirsin. Ödevini bitirmezsen bir yere gidemezsin. Ödevini bitirmedikçe bir yere gidemezsin. Gidebilirsin, ancak (ama, lâkin...) önce ödevini bitir. Oyuna gitmek için önce ödevin bitmeli. Ödevini bitir ki oynamaya gidebilesin. ÖRN Aşağıdaki cümlelerin hangisi koşul anlamı içermez? A)    Müdür Bey gelmeyeceğine göre biz gidelim. B)    Gecikmeniz hâlinde söylediklerinden cayabilir. C)     Kardeşim burada olsaydı böyle davranamazdınız. D)    Yarın yola çıkacaksanız şimdiden hazırlanmalısınız. E)    Ben nasıl yaşarım burada siz giderseniz? ÇÖZÜM A'da gitmenin koşulu "müdürün gelmemesi"ne, B'de "söylediklerinden caymasfnı "gecikme"ye; D'de "hazırlanma"nın koşulu "yarın yola çıkma'ya, E'de "yaşayamamak" durumu da "sözü edilenlerin gidişi"ne bağlanarak koşul (şart) ilişkisi kurulmuş­tur. C'de koşul ilişkisi yoktur. C'de neden - sonuç ilişkisi vardır. (CEVAP: C) UYGULAMA Aşağıda verilen cümleler arasında görülen anlam ilgisini belirtiniz. 1. Bayrağı meclise götürmek üzere Samsun'dan yola çıktı. 2. Yarın geri vermek üzere kitabımı alabilirsin. 3. Yaz kampında fazla kaldığından sırtı yanmış. 4. Sen gelmedin diye çıkardı bunca kargaşayı. 5. Gece bekçisi gelirse fabrikadan ayrılabiliriz.

Cevap : Koşul Cümlesi Örnekler


Koşul (Şart) Cümleleri Koşul bir eylemin, durumun gerçekleşmesinin başka bir şeye bağlı olması durumudur.

"Biraz beklerseniz doktorla görüşürsünüz." Doktorla görüşebilmenin koşulu bir süre beklemektir. Beklenmezse doktorla görüşebilme şansı yoktur.

** Yukarıdaki örnek cümlede olduğu gibi Türkçede koşul eki "-se, -sa"dır; ancak -se, -sa eki kullanılmadan da bazı ekler ve sözcükler ile cümlelere "koşul" anlamı kazandırılır.

** mı, mi soru eki koşul anlamı kazandırabilir:
* Birinin, masasına oturduğunu gördü mü çok kızar. 
* Evden biraz erken çıktı mı işine vaktinde varır.

** Ama bağlacıyla da koşul anlamı sağlanır: İstediğiniz şiirleri ve yazıları bulurum ama siz de bana yardım edeceksiniz. ( yardım ederseniz)

** -dıkça, -dikçe eki de koşul anlamı katabilir: Böyle haberleri duydukça moraliniz bozulacak.

** "yeter ki" bağlacı ve "üzere" edatı da cümleye koşul anlamı kazandırabilir:
* Sana her yeri gezdiririm, yeter ki sen gezmek iste.
* Yarına getirmek üzere bu sözlüğü alabilirsiniz.

** -ınca, -ince eki de kimi zaman koşul anlamı kazandıra*bilir. Yüklemin geniş zamanla çekimlendiği cümlelerde -ınca, -ince eki koşul anlamı katar:
* Okullar açılınca trafik sorunu yine başlar.
* Buraya gelip sizinle görüşünce işin zorluğunu anlar.

** İki yargının olduğu bazı cümlelerde herhangi bir ek ya da sözcük kullanılmadan yargılardan biri, ötekinin koşulu olabilir:
* Televizyonun sesini açma; kardeşin uyanır.
* Giriş kartını unutma; sınava giremezsin.

Cevap : Koşul/is Mak mek eki getirilir. kendi isteğine olan ve başına onu kelimesi getirilebilir. Resmimi çizdim.