Cevap : Sosyal bilimlerde, toplumsal hayatta karşılaştığımız ve bir şekilde beğeni ya da hoşnutsuzluğumuzu ifade ettiğimiz bu durumlar için belli kavramlar, adlandırmalar geliştirilmiştir:

1. Alt kültür,
2. karşı kültür,
3. popüler kültür,
4. yüksek kültür,
5. kitle kültürü,
6. halk kültürü gibi... 

1. Alt kültür

Toplumun bir kısmını toplumdan ayıran kültürel yapılara verilen isimdir. “En basit anlamıyla ‘alt-kültür’ kavramı toplumdaki azınlık (veya alt) grubun değer, inanç, tutum ve yaşam tarzını ifade eder. Bu grubun kültürü, hakim grubunkiyle alakalı olsa da ondan farklılaşacaktır. Bugünlerde büyük ölçüde genç insanların kültürleriyle (1960’ların Mod tarzı giyinenleri, rock’çılar, dazlaklar, punklar) irtibatlandırılsa da, aynı zamanda etnik, toplumsal cinsiyet ve cinsel gruplara da teşmil edilebilir. (...) Bir toplumdaki kültürlerin çeşitliliğini görme imkanı verdiği için alt kültür kavramı önemlidir. Daha önceki gençlik kültürü kavramı, genç insanlar arasında tek, homojen bir kültürü varsayma eğilimi gösterirken, alt-kültürel yaklaşım özellikle sınıf hatları boyunca bu kültürün parçalanışına vurgu yapar. ‘Karşı-kültür’ kavramında olduğu gibi, ‘alt-kültür’ de egemen kültüre belli bir direniş biçimini varsayar. ”¹⁴

2. Karşı kültür

Karşı kültür terimi, “egemen kültürün değerlerini sorgulayan grupları ifade etmek üzere, büyük ölçüde hippiler gibi orta sınıf gençlik hareketlerinin doğuşuna bir cevap olarak 1960’larda icat edildi. (...) Bugün genel anlamda karşı-kültür kavramı, egemen kültüre muhalefet eden fakat daha önemlisi bunu nispeten açıkça dile getirerek ve düşünerek yapan herhangi bir azınlık grubunun değerlerine, inanç ve tavırlarına teşmil edilebilir. Şu halde Hıristiyanlık dini, ilk doğuşunda hakim Yahudi ve Roma kültürlerine muhalif bir karşı-kültürdü.”¹⁵

3. Halk/Folk Kültürü

Halk kültürü ya da folk kültürü, özellikle sanayi öncesi toplumlardaki geniş halk kesimlerinin gündelik kültürünü ifade etmek için kullanılan bir tabirdir. Görece günümüzdekilerden çok daha homojen bir topluluk içinde, çoğunlukla anonim olarak üretilen ve nesilden nesile sözlü olarak aktarılan kültüre karşılık gelir. Halkın yaşamını ve deneyimlerini doğrudan yansıtan türküler, örneğin, halk kültürünün tipik örnekleri olarak gösterilir. Büyük ölçüde modern öncesi toplumsal hayatla, başka bir deyişle, tarım toplumlarıyla, sosyolojik anlamda geleneksel toplumlarla ilişkili olarak görülmektedir.

4. Kitle Kültürü

Halk tarafından tüketilen kültürü ifade etmek için kullanılan bir tabirdir. Ancak ‘halk kültürü’nden ayrıştığı nokta, kitle kültürünü halkın kendisinin üretmiyor oluşudur. Kitle kültürü, devasa bir kültür endüstrisi tarafından ticari kaygılarla üretilen ama kitlesel düzeyde tüketilen kültür ürünleri için kullanılmaktadır. Kültür endüstrisi tarafından üretilen kitle kültürü; hem daha çok tüketimi ve kârı, hem de ‘kapitalist değerlerin yeniden üretimi’ni hedefler. Halk kültürü aşağıdan üretilen bir kültür iken, kitle kültürü yukarıdan dayatılan bir kültürdür. Theodor Adorno’nun ifade ettiği gibi, kültür endüstrisi daha çok tüketimi ve azami kar peşinde olduğu için zeka ve duygu düzeyi olarak herkese ulaşabilmek amacıyla ‘en düşük ortak payda’yı hedefler.

5. Yüksek kültür

Bu tanımlamayla, insan yaratıcılığının estetik mükemmellik ile özdeş olan en üst düzey örneklerine işaret eder. Çeşitli sanat biçimleri, edebiyat, klasik müzik, opera vb. yüksek kültüre örnek olarak sıralanır. Yüksek kültür tanımlaması, bir toplumun ya da medeniyetin estetik olarak en güzel ya da muhteşem ürünleri olarak kabul edilir.

6. Popüler kültür

Yüksek kültüre karşıt ve daha aşağıda bir kavram olarak konumlandırılır. Popüler kültür de, kitle kültürü gibi, büyük ölçüde kültür endüstrisi ürünlerinden oluşur. Bu anlamda, geniş halk kesimlerinin tüketimi için üretilen ve yaygın olarak tüketilen bir kültürdür. Gelip geçicidir. Ağzımıza çılan bir parmak bal gibidir. Yüksek kültürden bu noktada farklılaşır. Zira yüksek kültürün insanın olgunlaşmasına, manevi gelişimine katkıda bulunduğu var sayılır; oysa popüler kültür insanı uyutur, gelişimini durdurur, insanî özelliklerini, becerilerini, yeteneklerini, hayatının anlamını unutturur, kapitalist sisteme tabi birer tüketici haline getirdiği düşünülür.

Yüksek kültür ile popüler kültür, aşağı kültür ve kitle kültürü birbirlerinden hiyerarşik olarak farklılaştırılırken bu ayrımların ne kadar gerçekçi olduğu da sorgulanmaktadır. Acaba yüksek kültür olarak değerlendirdiğimiz sanat eserlerine, türlerine gerçekten ‘yüksek’ oldukları için mi yüksek diyor ve yüceltiyoruz yoksa toplumun seçkinlerinin, egemenlerinin, para ve prestij sahiplerinin o kültüre sahip oldukları için mi değerli buluyoruz? Tartışmaya değer bir konu. Theodor Adorno ve Max Horkheimer’in ‘kültür endüstrisi’ kavramı üzerinden yürüttükleri tartışma, konunun hiç de tek düze ve basit bir sorun olmadığını ortaya koyuyor.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat

Cevap :

1. 1.Biçim olarak orta karmaşıklıktadır.
2. 2.Aktarımı ya da iletimi, ortam ve teknoloji olarak dolaylıdır.
3. 3.Bilinen bir kaynağı ya da üretim süreci vardır.
4. 4.Kültürel değerleri ve gelenekleri, başka bir forma dönüştürerek yansıtır.
5. 5.Ürün tüketiciye dönüktür.
6. 6.Oldukça ucuza, fakat parayla elde edilir.(Oktay, 2003: 16).