Cevap : İçlerinde sindirim enzimleri taşıyan, tek katlı zarla çevrili organellerdir.
-Alyuvarlar hariç tüm hayvansal hücrelerde bulunur.
-Lizozomun içerisindeki enzimler granüllü endoplazmik retikulumun ribozomları tarafından sentezlenir. Endoplazmik retikulum zarları ile golgi aygıtına taşınan enzimler burada bir zarla çevrili küçük kesecikler şeklinde paketlenir ve sitoplazmaya geçer.
-Lizozom içindeki enzimlerin hepsi hidrolitik enzimlerdir ve optimum faaliyetlerini asidik ortamda (genellikle pH = 4,6) gösterirler.

Lizozomlar hücre içinde yaşlanmış, yıpranmış ya da işlevini yitirmiş organelleri sindirir. Bu olayın nasıl gerçekleştiği henüz çözümlenememiştir. Ancak bazı hücrelerini sindirim kofullarının içerisinde ribozom ve mitokondrilere rastlanmıştır. Fazla A vitamininin kemiklerdeki ve kıkırdaktaki lizozom enzimlerim serbest bıraktığı ve dolayısıyla kemikleri kırılır bir duruma geçirdiği fakat yeterli miktarlarda da yaşlı hücreleri yok etmeyi sağladığı için genç kalmada yardımcı olduğu saptanmıştır.


LİZOZOMUN GÖREVİ
aHücre içi sindiriminde görev yaparlar.
aLizozomlar içersinde polisakkarit, lipit, protein ve nükleik asit gibi bileşikleri sindiren 40’dan fazla enzim bulunur.
aEndositozla hücre içine alınan maddeler lizozom enzimleri tarafından sindirilir.
Bu sebeple akyuvarlar gibi savunma yapan hücrelerde sayıları fazladır.
aKaraciğer ve dalak hücrelerinde de bol miktarda bulunurlar.
aSpermin yumurta zarını eritmesi de lizozomların etkisiyle gerçekleşir.


Lizozom zarı herhangi bir nedenle parçalanırsa, içerisinde bulunan enzimler serbest kalır ve hücreyi parçalayarak ölümüne neden olurlar. Bu olaya otoliz adı verilir.
Otoliz olayı sebebiyle lizozomlara “intihar kesecikleri” adı da verilir.
Bazı durumlarda hücreler kendi lizozomları tarafından kontrollü olarak da yok edilebilir. Kontrollü hücre ölümü adı verilen bu olaydan lizozom enzimleri tek başına sorumlu olmayıp diğer genetik faktörlerde etkilidir.

Örnekler:
lKurbağa larvalarının erginleşirken kuyruğunun kopması
lİnsanın embriyonik gelişimi sırasında bazı hücrelerin ölmesiyle parmaklarının şekillenmesi
lİnsanlarda düzenli olarak kemik yıkılması
lYılanların deri değiştirmesi
lKertenkelenin kuyruk bırakması
lYaşlanmış hücre ve organellerin yok edilmesi


Lizozom organeli içindeki sindirim enzimleri içindeki besin maddelerini koful zarından geçebilecek kadar küçük moleküllere parçalar. Koful içinde kalan sindirim artıkları özellikle sinir, kalp kası ve karaciğer hücrelerinde birikir. Bu durum bir süre sonra hücrenin yaşlanmasına ve lipofuksin pigmentinin (yaşlılık pigmenti) oluşmasına neden olur. Yaşlandıkça ellerin üzerinde, omuzlarda veya yüzde kahverengi lekelerin oluşması bu pigmentin birikmesindendir.

Amip, paramesyum gibi sıvı ortamda yaşayan canlılar veya akyuvar gibi sıvı ortamda yaşayan hücreler hücre dışı sindirim yapamazlar. Bunlar fagositozla hücre içine aldıkları besinleri lizozom yardımıyla hücre içinde sindirirler.Bu yüzden bunlarda lizozom sayısı daha fazladır.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat

Cevap : Lizozom : Golgi cisimciğinden meydana gelen organellerdir. Tek katlı zarla çevrili olup, içerisinde sindirim enzimleri bulunur. Bu enzimler protein, yağ, karbonhidrat ve nükleik asitleri sindirebilir.

Lizozomlar sayesinde, hücre için zararlı olabilecek maddeler sindirilip hücre korunduğu gibi, dışarıdan alınan veya hücrede bulunan büyük moleküllü maddeler parçalanarak kullanıma hazır hale gelir.

Lizozom içinde bulunan enzimler sindirim yapılmasını sağlar. Bu enzimler hücre yapılarını da s ndire-bilir. Bunun için lizozom zarı yırtılacak olursa, hücre kendini sindirip yok eder. Bu olaya otoliz denir.

Ölen hücre kalıntılarının yok edilmesini, kurbağa larvalarında kuyruğun kaybolmasını yaşlı ve görev yapamaz hale gelmiş organellerin parçalanmasını sağlar.

Bitkilerdeki lizozom benzeri yapılara fitolizozom denir.
Fagositoz (katı besin alma) ve pinositoz (sıvı besin alma) yapan hücrelerde lizozomlar daha çok bulunur.

 Lizozomun Özellikleri
* Golgi cisimciğinden meydana gelir.
* Tek katlı zarla çevrili olup, içerisinde sindirim enzimleri mevcuttur; bu enzimler protein, yağ, karbonhidrat ve nükleik asitleri sindirebilir.
* Lizozomlar sayesinde, hücre için zararlı olabilecek maddeler sindirilip hücre korunduğu benzeri, kendisine ait olmayan yerden,dışarıdan alınan yahut hücrede bulunan büyük moleküllü maddeler parçalanarak kullanıma hazır hale gelir.
* Zarlı yapısı yırtılacak olur ise şayet , hücre kendini sindirip yok eder; bu gerçekleşen olaya “Otoliz” adı verilmektedir.
* Ölen hücre kalıntılarının yok edilmesini, kurbağa larvalarında kuyruğun kaybolmasını yaşlı ve görev yapamaz hale gelmiş organellerin parçalanmasını temin eder .
* Bitkilerdeki lizozom benzeri yapılara fitolizozom adı verilmekte.

Cevap : Lizozom : Büyük moleküllü besinleri parçalar. Kurbağa larvalarında kuyruğun kopması,salgılama dönemi biten memelilerde süt bezlerinin körelmesi,pasif kalan kasların küçülmesi,harap olmuş dokuların, yaşlı alyuvarların ve vücuda giren mikropların yok edilmesi lizozom sayesindedir. Fagositoz ve pinositoz yapan hücrelerde çoktur. 

ÖRNEK: Akyuvar hücresi ve tek hücreliler.

Lilozomun Özellikleri
1-Tek katlı zardan oluşmuş kese şeklindedir. Lizozomun etrafındaki zar golgiden oluşur.
2-İçlerinde kuvvetli sindirim enzimleri taşırlar. İçerisindeki enzimler ribozomlarda üretilir.Üretilen enzimler ER ile taşınır.ER ile taşınan enzimler golgi de paketlenerek lizozom oluşturulur.Yani lizozomun oluşmasında ribozom, golgi ve ER etkilidir.
3-Pinositoz , fagositoz yapan hücrelerde çok bulunur. Alyuvarlarda bulunmaz.
4-Dışarıdan hücreye alınan besinlerin sindirimini sağlar.
5-Hücrede işlevini kaybetmiş organel ve yapıların sindirimini sağlar.
6-Dışarıdan hücreye giren bakteri ve toksinleri sindirerek etkisiz hale getirir.
7-Spermin yumurtayı döllemesinde rol oynar. Döllenmenin oluşumunu sağlar.
8-Hücre ölümünde hücre içeriğini sindirerek çürümeyi hızlandırır. Lizozom parçalanırsa hücre kendini sindirir. Buna otoliz denir.
9-Bazı canlılarda başkalaşımda rol oynar. (Kurbağada larval organların yok olması)