Maddenin tanecikli yapısı ile slaytlar atar mısınız
maddenin tanecikli yapısı ile slaytlar atar mısınız
Bu soruya 3 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin.
İşte Cevaplar
Sunum İçeriği
1. SayfaMADDENİN TANECİKLİ YAPISIİÇİNDEKİLER:MADENİN HALLERİ FİZİKSEL DEĞİŞİMKİMYASAL DEĞİŞİM
2. Sayfa
KATI : Maddenin, atomları arasındaki boşluğun en az olduğu halidir. "Katı" olarak adlandırılan bu haldeki maddelerin kütlesi, hacmi ve şekli belirlidir. Bir dış etkiye maruz kalmadıkça değişmez. Sıvıların aksine katılar akışkan değildir. Fiziksel yollarla, diğer üç hal olan sıvı, gaz ve plazmaya dönüştürülebilirler. Altın demir gibi madenler katı maddelere örnektir. Ayrıca katı maddeler atomlarının en yavaş hareket edebildiği haldir.KATI
3. Sayfa
KATI
4. Sayfa
Sıvı, maddenin ana hallerinden biridir. Sıvılar, belli bir şekli olmayan maddelerdir, içine konuldukları kabın şeklini alırlar, akışkandırlar. Sıvı molekülleri, sıvı hacmi içinde serbest hareket ederler, fakat partiküllerin ortak çekim kabiliyeti, hacmin izin verdiği ölçüdedir.Sıvılar sıkıştırılamazlar.Sıvının hacmi, onun sıcaklık ve basıncına bağlıdır.SIVI
5. Sayfa
SIVI
6. Sayfa
Maddenin 4 halinden biridir.(katı, sıvı, gaz ve plazma) Bu haldeyken maddenin yoğunluğu çok az, akışkanlığı son derece fazladır. Gaz halindeki maddelerin belirli bir şekli ve hacmi yoktur. Katı bir madde ısıtıldığı zaman, katı halden sıvı, sıvı halden de gaz haline geçer. Bu duruma faz (safha) değişikliği denir. Sıvıyı meydana getiren tanecikler (atom veya moleküller) birbirlerini çeker. Sıvı ısıtıldığı zaman, tanecikler arasındaki çekim kuvveti yenilir ve tanecikler sıvı fazdan (ortamdan) ayrılarak gaz haline dönüşürler. GAZ
7. Sayfa
GAZ
8. Sayfa
Fiziksel değişim, maddelerin yapısı değişmeden sadece hal, biçim, şekil, dış görünüşünde meydana gelen değişimlere verilen isimdir. Fiziksel değişmeler sonucunda yeni maddeler oluşmaz. Yalnızca maddenin renk, şekil, büyüklük gibi özellikleri değişir. Diğer bir ifadeyle fiziksel değişim sonucunda maddenin kimliği değişmez. Kağıdın yırtılması,tebeşirin kırılması,mumun erimesi. kalemin kırılması,suyun buza dönüşmesi, çözünme olayı gibi değişiklikler fiziksel değişime örnektir. Fiziksel değişimin geri dönüşümü vardır. Tüm hal değişimleri fizikseldirFİZİKSEL DEĞİŞİM
9. Sayfa
Kimyasal değişim, bütün maddeler atom veya molekül dediğimiz küçük taneciklerden oluşur. Maddelerin atom veya molekül yapılarıyla ilgili özelliklere kimyasal özellikler denir. Yanma, çürüme, paslanma, bileşik yapma gibi özellikler kimyasal özelliklerdir. Kimyasal değişimde maddenin aynı zamanda molekül yapısıda değişir. Kimyasal değişimde maddenin geri dönüşümü olmaz. Buna bağlı olarak bu özelliklerde meydana gelen değişmelere de kimyasal değişmeler denir. Kısaca maddenin iç yapısında meydana gelen değişmeler kimyasal değişmelerdir. Kimyasal değişimin ardından maddenin hem iç yapısı hem de dış yapısı değişir.Örnekler:Kağıdın yanmasıEkmeğin küflenmesiKİMYASAL DEĞİŞİM
10. Sayfa
SEMİH CAN KİRAZUMUT KALAYCITALHA BOLATHAZIRLAYANLARstyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_yppt_yppt_yppt_y
Cevap : Maddenin tanecikli yapısı sunusu 1
Sunum İçeriği
1. SayfaFen Ve Teknoloji DersiMADDENİN TANECİKLİ YAPISIwww.egitimhane.com style.visibilitystyle.visibility
2. Sayfa
Kütlesi ve hacmi olan her şeye MADDE denir.Çevremizde gördüğümüz,günlük hayatımızda kullandığımız,yediğimiz,içtiğimiz soluduğumuz kütlesi hacmi olan ve uzayda yer kaplayan her şey maddedir.Peki her şey madde midir?Işık,ısı,ses,elektrik enerjisi bir madde değildir.Ölçülebilecek bir kütleye yada hacme sahip değillerdir.NOT:Maddelerin miktarı içerdikleri tanecik sayısına bağlıdır.Tanecik sayısı arttığında madde miktarı da artar.Madde miktarı artarsa maddenin kütlesi de artar.Ancak hacmi de artar diyemeyiz.Çünkü bu maddenin fiziksel haline bağlıdır.Madde katı yada sıvı ise madde miktarı artarsa hacmi de artar eğer gaz ise bu artış gazın bulunduğu kaba bağlıdır.Madde style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
3. Sayfa
(SIKIŞMA) Kuvvet etkisi ile maddelerin hacmi değişebilir.Fakat her madde için bu geçerli değildir.Bir kitabı alalım.Elimizle kitaba bir kuvvet uygulayalım.Kitapta bir hacim değişimi olmaz.Kitap katı bir maddedir.Tanecikleri arasındaki boşluk yok denecek kadar azdır.Bu sebeple kuvvet uygulayarak sıkıştırmak mümkün değildir.Ancak sünger kullanmış olsaydık süngerde hacim değişikliği meydana gelirdi.Sünger bir katı madde olmasına karşın içi deliklerle doludur ve bu deliklerin içinde de hava vardır.Burada süngerin küçülmesi aradaki boşlukların küçülmesinden kaynaklanır.SONUÇ OLARAK; Katı maddeler sıkıştırılamaz.İki şırınga alarak birinin içini su dolduralım diğerini ise boş bırakalım. Boş bıraktığımız şırınganın pistonunu ittiğimizde pistonun ileri gidebildiğini görürüz ancak içi su dolu olanın pistonunu ittiğimizde pistonun ileri doğru gidebildiğini gözlemleriz.SONUÇ OLARAK;Sıvı maddeler kuvvet etkisi ile sıkıştırılamazken Gaz maddeler kuvvet etkisi ile sıkışabilmektedir.MADDELERİN HACMİ DEĞİŞİR!style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
4. Sayfa
(GENLEŞME) Sıcaklığın etkisi ile cisimlerin hacimleri değişebilir.Sıcaklık arttığında termometre içinde bulunan sıvı maddenin yükselmesi sıvıların genleştiğini gösterir.Aynı şekilde sıcak su içine bırakılan topun büyümesi top içindeki gazın hacminin artmasından kaynaklanır.Bir halka içinden rahatça geçebilen bir topun ısıtıldıktan sonra aynı halkadan geçememesi bize katılarında genleştiğini gösterir.SONUÇ OLARAK;Katı,sıvı ve gaz maddeler sıcaklık etkisiyle hacimlerini arttırabilir yani genleşebilirler.Genleşmestyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
5. Sayfa
Maddeler kuvvet etkisi ile ya da sıcaklık etkisi ile hacim değişimine uğrarlar.Miktarı değişmeyen maddelerin hacminde maddenin tanecikleri arasında boşluklar olduğu ve bu boşlukların büyüklüğünün sıcaklık ya da kuvvet etkisi ile değiştiği sonucunu ortaya çıkarır.Katı ve sıvı maddeler kuvvet etkisi ile sıkışmaya ve sıcaklık etkisi ile genleşmeye karşı,gazlara göre daha dirençlidirler yani çık az sıkıştırılırlar ya da az genleşirler.Ancak gazlar hem kolayca sıkıştırılır hem de kolayca genleşirler.Buna göre gazlardaki tanecikler arasındaki boşluk katı ve sıvılara göre oldukça fazladır.MADDELERİN BOŞLUKLU YAPISIstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
6. Sayfa
Tüm maddeler taneciklerden oluşur.Yani tanecikler bir araya gelerek maddeyi oluşturur.Her maddenin bölünemez ve gözle görülemez en küçük yapı taşına ATOM denir. Bir maddenin atomları o maddenin özelliklerini taşır.Yani demir atomları birleşerek demir elementini oluşturur.Demir atomları birleşerek bakır oluşturamazlar.Tarihte maddelerin atomlardan oluştuğunu ve atomların bölünemez olduğu fikrini ilk olarak Yunanlı filozof Demokritos ortaya attı.Atom kelime anlamıyla “bölünemez” anlamındadır.Bölünebildiği kanıtlanmış olmasına rağmen atom olarak adlandırılması değiştirilmemiştir.Demokritos dışında atom ile ilgili çalışmalar yapanlar;JOHN DALTON(1819);atomlar için dolu , sağlam ve bölünmezdir.HENRİ BECQUREL ve MADAM CURİE; Atomun daha küçük parçacıklara bölünebileceğinin buldular.ERNEST RUTHERFORD; Atom bölünebilir ve atomlar arasında boşluklar olduğunu deneyle ispatladı.(1871-1937)NİELS BOHR(1913);Kendinden önceki araştırmacıların fikirlerini geliştirerek atomun daha da küçük parçacıklardan oluştuğunu gösteren bir model tasarladı.TARİHTE ATOMstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
7. Sayfa
Atom Hakkında ÇalışmalarNİELS BOHR Marie CurieERNEST RUTHERFORD J.J.THOMSONJOHN DALTONDEMOCRİTUSstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
8. Sayfa
style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilityppt_xppt_y
9. Sayfa
Değişik türlerde ya da aynı türlerde atomlar bir araya gelerek “atom kümeleri” oluştururlar.Bazen aynı tür atomlar birleşerek demir, atom gibi maddeleri oluştururke , karbondioksit,su gibi maddelerde farklı tür atomlar birleşmiştir.Aynı tür ve ya farklı tür en az iki atomun birleşmesiyle oluşmuş atom kümelerine MOLEKÜL denirMOLEKÜLstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
10. Sayfa
Oksijen atomları Oksijen molekülü Karbondioksit Molekülü Su Molekülüstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
11. Sayfa
MADDELERİN SINIFLANDIRILMASIMadde Saf maddeKarışım Element Bileşik HeterojenHomojen style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
12. Sayfa
Genel olarak;aynı tür taneciklerden (aynı tür atom veya aynı tür molekül) oluşan maddelere SAF MADDE denir. Aynı tür atomlardan Aynı tür moleküllerden Farklı tür moleküllerden oluşan saf madde oluşan saf madde oluşmuştur. Saf değildirSAF MADDELER style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
13. Sayfa
Yapısında tek tür atom bulunan maddelere ELEMENT denir. Hidrojen , oksijen , karbon , iyot gibi.Yapısında tek cins atom vardır.Fiziksel ve kimyasal yollarla daha basit maddelere bölünemezler.Erime ve kaynama noktaları belirgindir.Aynı şartlarda öz kütleleri birbirinden farklı ve sabittir.Elementler atomik ya da moleküler halde bulunabilir. Atomik yapılı element Molekül yapılı elementELEMENTLERstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
14. Sayfa
En az iki farklı element atomunun belirli oranlarda bir araya gelerek kendi özelliğini kaybedip yeni özellikler kazanması ile oluşan saf maddelere BİLEŞİK denir.Oksijen ve hidrojen birer element iken su, oksijen(yakıcı) ve hidrojenin(Yanıcı) birleşmesiyle oluşur. Yakıcı ya da yanıcı değildir. Söndürücüdür.Alkol, su, tuz, şeker gibi maddeler bileşiktir.Yapılarında en az iki çeşit atom bulunur.Fiziksel yolla daha basit maddelere bölünemezler.Kimyasal yolla daha küçük maddelere ayrışabilirler.Bileşiği oluşturan atomlar arasındaki oran değişirse oluşan madde başka bir madde olur.Bir bileşiği oluşturan atomlar bağlıdır. Yani moleküler yapıdadır. 2 farklı atom içeren bileşik 6 çeşit atom içeren bileşik BİLEŞİKstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
15. Sayfa
ELEMENT VE BİLEŞİK ARASINDAKİ EN ÖNEMLİ FARkLARELEMENT BİLEŞİK1. Aynı cins atomları içerir . Farklı cins atomları içerir.2. Kendisinden daha basit Kendisinden daha küçük maddelere ayrıştırılamazlar. ve farklı maddelere ayrışastyle.visibilitystyle.visibility
16. Sayfa
Saf olmayan maddelere KARIŞIM denir. Karışımlar oluşurken maddeler özelliklerini kaybetmezler. Tuzlu su, limonata, hava, toprak, salata, çorba gibi . Çorba içine konan malzemeler pişerken kimyasal yapıları değişime uğramasına rağmen özelliğini değiştirmez. Havuç pişince de havuçtur. Belli bir formülleri yoktur.*Görünümleri her yerinde aynı(homojen) ya da farklı (hetereojen) olabilir. Homojen karışımlar tek bir madde gibi görünürler. Tuzlu su, şekerli su gibi. Heterojen karışımlar ise tek bir madde gibi görünmezler. Kumlu su yağlı su,salata gibi.*Rastgele olanlarda, farklı maddeler karıştırılarak elde edilir.KARIŞIMLARFarklı cins moleküller Farklı cins atomlar Farklı cins molekül ve atomlar Farklı moleküllerstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
17. Sayfa
Tüm maddelerin kendine özgü özellikleri vardır.Yani her maddenin kimliği vardır.Herhangi bir maddenin yapısında meydana gelen değişimlerde o maddenin kimliğinin değişip değişmediğine bakılır.Maddenin kimliği aslında maddenin cinsi ile ilgilidir.Eğer maddenin cinsi değişiyorsa kimliği de değişir.A.FİZİKSEL DEĞİŞİM Bir maddenin ezilme,kırılma,yırtılma,ufalanma,erime,donma gibi olaylarla maddenin kimliğinde bir değişim olmadan yalnızca görünümünde meydana gelen değişimlere FİZİKSEL DEĞİŞİM denir.Örnek:Cam kırılması,Şekerin erimesi,Kağıdın yırtılması,Mumun erimesi,Odundan talaş elde edilmesi gibi. B.KİMYASAL DEĞİŞİM Yanma,çürüme,kokuşma,kömürleşme,paslanma,küflenme gibi olayların tümünde maddenin kimliği yani cinsi değişir.Bu şekilde gerçekleşen değişimlere KİMYASAL DEĞİŞİM denir.Örnek:Elmanın çürümesi,mumun yanması,şekerin pişirilmesi,kağıdın yanması,demirin paslanması gibi.FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİMLER style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
18. Sayfa
Tüm maddeler atom ya da moleküllerden oluşur ve bu taneciklerin durumuna göre madde katı sıvı ve gaz halde bulunabilir.Bu hallere ise FİZİKSEL HALLER denir.Maddenin Halleristyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
19. Sayfa
MADDENİN SIVI HALİ Su,meyve suyu,süt,zeytin yağı,alkol,civa gibi maddeler sıvı maddelere örnek verilebilir.Sıvı maddelerin özellikleri;Kendilerine ait bir şekilleri yoktur.Bulundukları kabın şeklini alırlar.(Bunun sebebi akışkanlıklarıdır)Akışkan halde bulunurlar.Fakat her sıvının akışkanlığı aynı değildir.Yoğunluklarına göre değişkenlik gösterirler.Tanecikleri birbiri ile temas halindedir.Tanecikleri arasındaki boşluk katılardan daha fazla olmasına rağmen çok azdır.Tanecikleri birbiri üzerinden kayarak hareket edebilirler.Yani tanecikleri yer değiştirebilir.Bu sayede akışkan olurlar.Hem titreşim hem de öteleme hareketi yaparlar.Sıcaklık etkisi ile genleşebilir.Sıkıştırılamaz.Maddenin sıvı hali katı haline göre düzensizdir.Katı haldeki bir maddenin sıvı hale geçmesi için dışarıdan ısı enerji alması gerekir.Bu değişim fiziksel bir değişimdir.style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
20. Sayfa
MADDENİN KATI HALİTahta blok,kitap,kurşun kalem,demir sopa gibi maddeler katı maddelere örnek verilir.Katı maddelerin özellikleri;Tanecikleri birbirine temas eder.Tanecikleri arasındaki boşluk yok denecek kadar azdır.Bu sebeple maddenin en düzenli halidir.Tanecikleri yer değiştiremez.Sadece bulundukları yerde sürekli titreşim halinde bulunurlar.Öteleme hareketi yapamazlar.Belirli bir şekli vardır.Bu şekli bulundukları kabın yada ortamın şekline göre değiştirmez.Sıcaklık ile genleşebilir .Sıcaklık etkisi ile tanecikler birbirinden uzaklaşır ve hacim artar.Ama sıkıştırılamazlar çünkü tanecikler arasındaki boşluk yok denecek kadar azdır.NOT:Katı haldeki bir maddenin şekil almış haline CİSİM denir.Örneğin altın bir madde iken altın bilezik bir cisimdir.style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
21. Sayfa
C.MADDENİN GAZ HALİHava,karbondioksit,oksijen birer gazdır.Gaz maddelerin özellikleri;Maddenin taneciklerinin serbest hareket ettiği fiziksel hal gaz halidir.Tanecikler birbirinden bağımsız sürekli hareket halindedir.Belirli bir şekilleri ve hacimleri yoktur.Tanecikleri arasındaki boşluk çok fazladır.En fazla boşluk bulunan haldir.Boşluğun çok olmasından dolayı rahatlıkla sıkıştırılabilir.Sıkışma etkisi ile sıvı hale geçebilir.Sıcaklık etkisi ile katı ve sıvılara göre daha iyi genleşebilirler.Akışkan haldedir.Bulundukları kabın her yerine eşit oranda dağılırlar yani bulundukları kabı doldurarak kabın şeklini alırlar.Hem titreşim hem de öteleme hareketi yaparlar.Maddelerin fiziksel hallerinde meydana gelen değişimlerin tümü fiziksel değişmedir ve meydana gelen değişimin türüne göre farklı isimler alır.style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_y
22. Sayfa
Madde nin gaz hali devamstyle.visibilitystyle.visibility
23. Sayfa
ERİME:Maddenin katı halden sıvı hale geçmesidir.Bu sırada ısı alır.DONMA:Maddenin sıvı halden katı hale geçmesidir.Bu sırada ısı verir.BUHARLAŞMA:Maddenin sıvı halden gaz hale geçmedir.Bu sırada ısı alır.YOĞUNLAŞMA:Maddenin gaz halden sıvı hale geçmesidir.Bu sırada ısı verir.SÜBLİMLEŞME:Maddenin katı halden sıvı hale geçmeden gaz hale geçmesidir.Bu sırada ısı alır.style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
24. Sayfa
Atom bölünebilir mi?Atomlar mikroskopla görülebilir mi?Madde nedir?Kütlesi ve hacmi olan her şey maddedirSorulara) Evet b)Hayıra) Evet a) Evet b)Hayırb)Hayırstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
25. Sayfa
Atom hakkındaki ilk bilimsel çalışmayı kim yapmıştır?QuızJohn Dalton DEMOCRİTUSNİELS BOHR style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
26. Sayfa
Onr ÇmlHazırlayan
Cevap : Maddenin tanecikli yapısı sunusu 3
Sunum İçeriği
1. SayfaMaddenin Tanecikli Yapısı VE IsıHazırlayan : Meltem Beste Öfkeli
2. Sayfa
Göremediyseniz diye koydum
3. Sayfa
Maddenin Tanecikli Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur.
4. Sayfa
• Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler taneciklerden oluşmuştur. Maddeleri oluşturan tanecikler bazı maddelerde atomu bazı maddelerde de molekülü temsil eder.• Maddeyi oluşturan taneciklerin arasında boşluk bulunur.
5. Sayfa
• Madde hangi halde olursa olsun maddeyi oluşturan tanecikler hareket halindedir. Bu nedenle maddeyi oluşturan taneciklerin hareketlerinden dolayı hareket (kinetik) enerjileri vardır.Maddelerin tanecikleri arasındaki boşluk miktarı ve taneciklerin hareketi maddenin haline göre değişir.
6. Sayfa
7. Sayfa
Isı Bir maddeyi oluşturan taneciklerin sahip oldukları hareket (kinetik) enerjilerinin toplamına ısı denir. Isı bir enerji türüdür ve ısı enerjisi kalorimetre kabı ile ölçülür.
8. Sayfa
Isı Enerjisi Birimleri• Kalori (cal)• Kilo Kalori (kcal)• Joule (J)• Kilo Joule (kJ)
9. Sayfa
Isı Enerjisi Birimlerinin Dönüşümü• 1 kcal = 1000 cal1 cal = kcal• 1 kJ = 1000 J1 J = kJ• 1 cal = 4,18 J 1 cal 4 J• 1 J = 0,24 cal1 J 0,25 cal
10. Sayfa
Sıcaklık Bir maddeyi oluşturan taneciklerden bir tanesinin sahip olduğu hareket enerjisine (taneciklerin sahip oldukları hareket = kinetik enerjilerinin ortalamasına) sıcaklık denir.
11. Sayfa
Sıcaklık birimi derecedir. Derece 0C ilegösterilir ve selsiyus derece veya santigrat derece diye okunur.Sıcaklık, termometre ile ölçülür. Termometrelerin cıvalı, alkolü, ispirtolu ve metal termometre gibi çeşitleri vardır.
12. Sayfa
Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar 1- Isı bir enerji çeşidi, sıcaklık ise bir ölçümdür.2- Isı kalorimetre kabı ile sıcaklık termometre ile ölçülür.
13. Sayfa
3- Isı birimi kalori (cal) veya Joule, sıcaklık birimi ise derecedir.4- Isı, madde miktarına bağlıdır, sıcaklık ise madde miktarında bağlı değildir.
14. Sayfa
Isı Enerjisinin Maddenin Tanecikleri Üzerindeki EtkisiMaddeler ısıtıldığında ya da soğutulduğunda maddeyi oluşturan taneciklerin hızları ve aralarındaki boşluk miktarı değişirken maddeyi oluşturan taneciklerin büyüklüklerinde (belirgin olarak) değişme olmaz.
15. Sayfa
Maddeyi oluşturan tanecikler görülemeyecek kadar küçük olduğu için ısı alan veya ısı veren maddelerde gözlenen hareketler taneciklere değil tanecik (molekül) yığınlarına aittir.
16. Sayfa
Isıtılan Maddenin Taneciklerinin HareketiMaddeler ısıtıldığında yani ısı enerjisi aldığında maddeyi oluşturan taneciklerin hareket enerjileri artar yani tanecikler daha hızlı hareket ederler. Hızlı hareket eden tanecikler yavaş hareket eden taneciklere çarparak enerjilerini yavaş hareket eden taneciklere aktarır.
17. Sayfa
Böylece maddeyi oluşturan taneciklerin hızları birbirine eşit olur. Taneciklerin hızları birbirine eşit olduğu için maddenin sıcaklığı her yerinde aynı olur ve maddenin sıcaklığı ilk duruma göre artar.Sıcak ortamda bulunan tanecikler hızlı hareket ettikleri için tanecikler arasındaki boşluk fazladır ve fazla hacim kaplarlar.
18. Sayfa
19. Sayfa
• Taneciklerin hızı artar.• Tanecikler arasındaki boşluk artar.• Maddenin hacmi artar.
20. Sayfa
Soğutulan Maddenin Taneciklerinin HareketiMaddeler soğutulduğunda yani ısı enerjisi kaybettiğinde (verdiğinde) maddeyi oluşturan taneciklerin hareket enerjileri azalır yani tanecikler daha yavaş hareket ederler.
21. Sayfa
Yavaş hareket eden tanecikler, hızlı hareket eden taneciklerden enerji alırlar. Böylece maddeyi oluşturan taneciklerin hızları birbirine eşit olur.
22. Sayfa
Taneciklerin hızları birbirine eşit olduğu için maddenin sıcaklığı her yerinde aynı olur ve maddenin sıcaklığı ilk duruma göre azalır.Soğuk ortamda bulunan tanecikler yavaş hareket ettikleri için tanecikler arasındaki boşluk azdır ve az hacim kaplarlar.
23. Sayfa
24. Sayfa
• Taneciklerin hızı azalır.• Tanecikler arasındaki boşluk azalır.• Maddenin hacmi azalır.
25. Sayfa
Isı Aktarımı (Isı Alışverişi)Sıcaklıkları farklı olan maddeler bir araya getirildiklerinde yani birbirlerine dokundurulduklarında sıcaklık farkından dolayı maddenin taneciklerinin arasında enerji aktarımı (alış verişi) gerçekleşir. Aktarılan bu enerji ısı enerjisidir.
26. Sayfa
Hızlı hareket eden taneciklere sahip madde ile yani sıcaklığı fazla olan madde ile yavaş hareket eden taneciklere sahip madde yani sıcaklığı az olan madde birbirine dokundurulursa maddenin tanecikleri çarpışır. Çarpışma sırasında tanecikler arasında ısı alışverişi gerçekleşir.
27. Sayfa
Çarpışmadan sonra hızlı hareket eden tanecikler yavaşlarken yavaş hareket eden tanecikler hızlanır. Tanecikler arasındaki ısı aktarımı, taneciklerin hızları (sıcaklıkları) eşit oluncaya kadar devam eder. Taneciklerin hızları eşit olduğunda maddenin sıcaklığı da her yerinde eşitlenmiş olur.
28. Sayfa
Bir maddede ısı aktarımı, o maddenin taneciklerinin çarpışması ile gerçekleşir. Farklı sıcaklıklardaki maddeler birbirlerine dokundurulduklarında (temas ettiklerinde) ısı aktarımı, sıcak olan maddedeki taneciklerin, soğuk olan maddedeki taneciklerle çarpışması ile gerçekleşir.
29. Sayfa
Isı alan maddenin taneciklerinin hızı (hareketliliği) artar.Isı veren maddenin taneciklerinin hızı (hareketliliği) azalır.
30. Sayfa
31. Sayfa
Isı Enerjisinin Maddeler Üzerindeki EtkileriIsı bir enerji çeşididir ve maddeler üzerinde 3 türlü değişiklik yapabilir. Bunlar;• Sıcaklık Değişimi• Hal Değişimi• Boyut Değişimi (Genleşme veya Büzülme)
32. Sayfa
Sıcaklık Değişimi Sıcaklığın var olmasının nedeni ısı enerjisidir. Sıcaklık, maddenin aldığı veya verdiği ısı enerjisinin bir göstergesidir. Bir madde dışarıdan ısı enerjisi aldığında yani madde ısıtıldığında, verilen ısı enerjisini maddeyi oluşturan tanecikler alır ve tanecikler bu enerjiyi hareket enerjisine dönüştürür.
33. Sayfa
Yani maddeyi oluşturan taneciklerin hareket enerjileri artar. Bu nedenle de maddenin sıcaklığı artar.Bir madde dışarıya ısı enerjisi verdiğinde yani madde soğutulduğunda maddeyi oluşturan taneciklerin hareket enerjileri azalır. Bu nedenle de maddenin sıcaklığı azalır.
34. Sayfa
Hal DeğişimiKatı, sıvı ve gaz halindeki maddelerin ısı enerjisi etkisiyle bir halden diğerine dönüşmesine hal değişimidenir. Hal değişimi olayı ısı enerjisi sayesinde gerçekleşir.
35. Sayfa
Madde hal değiştirdiğinde o maddeyi oluşturan taneciklerin sayısı ve büyüklüğü değişmez, sadece taneciklerin birbirlerine olan uzaklığı ve yaptıkları hareket değişir.
36. Sayfa
37. Sayfa
Boyut Değişimi (Genleşme veya Büzülme)Dışarıdan ısı enerjisi alan maddelerin hacimlerinde meydana gelen artışa genleşme denir.Dışarıya ısı enerjisi veren maddelerin hacimlerinde meydana gelen azalmaya büzülme denir.
38. Sayfa
Bir madde dışarıdan ısı enerjisi aldığında yani madde ısıtıldığında, maddeyi oluşturan taneciklerin hareket enerjileri artar. Taneciklerin hareket enerjileri artınca titreşim hızları artar ve tanecikler birbirlerinden uzaklaşırlar. Bu nedenle de maddenin hacmi artar yani madde genleşir.
39. Sayfa
Bir madde dışarıya ısı enerjisi verdiğinde yani madde soğutulduğunda, maddeyi oluşturan taneciklerin hareket enerjileri azalır. Taneciklerin hareket enerjileri azalınca titreşim hızları azalır ve tanecikler birbirlerine yaklaşırlar. Bu nedenle de maddenin hacmi azalır yani madde büzülür.
40. Sayfa
Maddenin Tanecikli Yapısı VE IsıSoruları
41. Sayfa
Soru 1- Güneş`ten gelen ışınlar havayı, toprağı ve çevredeki her şeyi nasıl ısıtır?2- Hava, su, toprak, çevredeki her şey nasıl ısı alır ve ısı verir?
42. Sayfa
3- Dünyanın ısınması ve soğuması sırasında ısı nasıl aktarılır?4- Isının aktarımında maddeyi oluşturan tanecilerin rolü (önemi) nedir?
43. Sayfa
5- Soğuk günlerde niçin ısıya ihtiyaç duyulur?6- Sıcak günlerde niçin serinleme ihtiyacı duyulur?
44. Sayfa
7- Resimdeki sıcak hava balonları nasıl hareket ediyor olabilir?8- Resimdeki oklar havayı oluşturan taneciklerin hareketini nasıl açıklar?
45. Sayfa
1- Maddeyi oluşturan tanecikler hareketli midir?2- Maddeyi oluşturan taneciklerin hareketleri değiştirilebilir mi?
46. Sayfa
3- Erime ve soğuma sırasında maddeyi oluşturan taneciklerin hareketleri ısı alışverişinden etkilenir mi?4- Maddenin tanecikleri hangi halde iken daha hareketlidir?
47. Sayfa
5- Isıtılan maddenin taneciklerinin hareketi nasıl değişir?6- Isıveren maddenin taneciklerinin hareketi nasıl değişir?
48. Sayfa
Sonnnnn Hazırlayan :Meltem BesteÖfkeli
49. Sayfa
beste469