İşte Cevaplar
II. Bir Tasvir Sanatı Olarak Minyatür
Minyatür sanatı farklı kültür ortamlarında, farklı dönemlerde kendine yer edinmiş bir tasvir sanatıdır. Bilinen en eski örneklerine M.Ö. 2. yüzyılda Mısır’da rastlanan, Batı’da kökeni Antik Çağ’a, Doğu’daysa İslam öncesi dönemlere kadar inen minyatür sanatı, hem Doğu hem de Batı dünyasının görselleştirme kültüründe önemli bir yer tutar. (Soylu, 2015)
Minyatür genel olarak ince işlenmiş, küçük boyutlu resimlere verilen isimdir. Minyatür ilk olarak el yazması kitaplarda, anlatılan konuların daha iyi anlaşılmasını sağlamak üzere görsel bir temsil oluşturmak gayesiyle üretilmiştir (Şimşek, 2016). Bu yönüyle belgesel bir nitelik taşıyan fakat günümüzde asıl amacından uzaklaşmış özgün bir sanat olarak varlığını sürdüren minyatürü özel kılan ise kendine has temsil biçimleridir. Minyatürde ortamlar ve nesneler merkezi perspektif kullanılmadan, optimum görünüşleri ile, derinlik, tonlama, ışık-gölge olguları gözetilmeksizin resmedilirler. (Atalay, 2012) Gerçeklikten uzak fakat bir yandan da rasyonel ve sistematik tasvir biçimi görseldeki vurguyu belirli bir noktadan ziyade resmin bütününe çeken, bu sade dille okunabilirliği maksimum düzeye çıkarmayı hedefleyen bir girişimdir. Üstüste gelen nesneler ilahi bir bakışla, gerçekte görünmedikleri biçimleriyle birbirinden ayrık olarak ardarda veya üstüste çizilirler. Figürleri birbirini kapatmayacak şekilde dizmek, geriye kalan figürleri kâğıdın üst tarafına çizmek, manzarada uzaklığı renk ve boy nisbeti yönünden belirtmemek çizmi sistematize eden kuralların başında gelir. (Binark, 1978) Resimde kişiler veya nesneler figüratif özellikleriyle, daha sembolik biçimleriyle, önem dereceleri nispetinde büyük veya küçük olarak gösterilirler (Binark, 1978). Görseldeki nesneler ve kişiler figüratif olarak resmedilmesine karşın detaylara oldukça önem verilir; desenler, objeler, hareket biçimleri en ince ayrıntısına kadar itina ile resmedilir. Minyatürün bir diğer ilgi çekici yönü ise belirli bir olayın aynı görsel üzerinde, farklı aşamalarıyla tasvir edilebiliyor olmasıdır. Bu kurgusal yönüyle minyatür kendi başına bir görsel anlatı oluşturur. Minyatür sanatının kendine has özelikleri göz önünde bulundurulduğunda günümüz mimari temsilinde ufuk açıcı özelliklere sahip olabileceği düşünülmektedir.
II. Belgesel Nitelik, Açıklayıcı Bir Görsel Olarak Minyatür
Varoluş amacıyla ele alındığında minyatürün yazılı bir metnin görsel temsilini oluşturma gayesi, mimarlık pratiğiyle örtüşmektedir. Minyatürlerin ortaya çıkış amacı el yazması kitaplardaki olayları görsel bir metin ile desteklemek ve okur tarafından anlaşılabilirliğini arttırmaktır. (Resim – 7) Nitekim mimarlar da fikirlerinin görsel temsillerini üretir ve başkalarına açıklamak üzere görselleştirmeler yaparlar.
Minyatürün sahip olduğu bu belgesel nitelik onun görsel kurgusunu ve çizim tekniğini de etkiler. Görselde objeler optimum açılarından, kendine ait bilgiyi maksimum ölçüde verebilecek düzende çizilirler. Bazı durumlarda objelerin görünmeyen yüzleri de görsel kurguya eklenerek bilgi kaynağı arttırılabilir. Yapılar genelde cephe görünüşleriyle, üzerlerindeki en ufak detayına kadar resmedilir. Öyle ki minyatüre bakan biri, içerikteki yapının hangi yapı olduğunu dahi kolaylıkla ayırdedebilir. Ortaçağ Avrupası’nda bu yöntem kullanılarak üretilen seyahat haritaları oldukça fazladır. Yapıların görünüşleri, rota üzerinde karşılaşılabilecek ayırdedici unsurlar, yabani hayvanlar minyatür tekniğiyle, bakan kişinin bilgi seviyesi ne olursa olsun anlayabileceği biçimde resmedilir ve yazılar veya bir takım çizgiler vasıtasıyla görseller birbirine bağlanır. (Resim – 8)
Minyatür sanatı işlevsel yönüyle, mimarlık temsili ile kolaylıkla ilişkilenebilir. Günümüz karmaşık yapı ve kent ilişkilerinin tasarıma katılması ve temsillerinin üretilebilmesi bağlamında minyatürün fonksiyonel yüzü farklı bir pencere aralar.
III. Bir Anlatı Olarak Minyatür
Bütüncül bir anlatı biçimi olarak ele alındığında ise minyatür sanatı, sinematografik bir düzlem üretir. Bir olayın aynı resim üzerinde farklı zamanlarda gerçekleşen aşamaları, süreçleri ve farklı yönleriyle gösterilmesi, sinematografik montaj yöntemini çağrıştırır. (Resim – 14) Eisenstein, bir araya getirilen birden fazla imajın, bireysellikleriyle sahip olduklarının daha fazlası bir potansiyeli ürettiklerine inanır. (Şentürer, 2011) Nitekim sinema, farklı sahnelerin bir araya getirilmesiyle, belirli bir konuda anlatı üretilmesini amaçlar. İki boyutlu düzlem üzerinde sinemanın potansiyelini üretme girişimi olarak minyatür görsel temsilin sınırlarını zorlar. Bu yönüyle, süreç ilişkileri ve karmaşık ortamların temsilinde tutunacak bir dal arayan günümüz mimarlığı için minyatür gözardı edilmemesi gereken bir yöntem ve temsil biçimidir.
Diğer Cevaplara Gözat
