Niyet Mektubu Nedir? 

Niyet mektubu, lisansüstü eğitim programlarına başvurmak isteyen öğrenciler tarafından istenen yazıya denir. Niyet mektubuyla başvurmak istediğiniz bölüm komitesine akademik planlarınız çerçevesinde başvurmak istediğiniz programa neden ilginiz olduğunu, o programın ve profesörlerinizin size neler katabileceğini, o programda okuyorken hangi konular üzerine çalışmak istediğinizi anlatmış olursunuz. 

Doktora gibi araştırma odaklı programlarda niyet mektubu yazarken genelde araştırma becerilerinize ve ilgileriniz üzerine odaklanmanız gerekecektir. MBA gibi daha çok profesyonel odaklı programlarda yüksek lisans yapacaksanız niyet mektubunuzda daha çok profesyonel dünyaya uyum sağlayacak iş becerilerinize ve hedeflerinize odaklanmalısınız.

Okullar Niyet Mektubunda Neleri Görmek İster? 

Programdan programa değişiklikler olsa bile niyet mektubunda aranan birkaç belli başlı elementler mevcuttur.

Araştırma Konunuz ve Profesyonel İlgileriniz 

Niyet mektubunuzda bakılacak şeylerden biri ise araştırma konunuzun ne olduğu ve programa kabul ederseniz araştırmanızı nasıl geliştireceğinizdir. Doktora ve bazı yüksek lisans programları gibi araştırma odaklı programlarda, araştırma projelerine odaklanacağınızdan bahsetmenizde fayda vardır. Daha profesyonel odaklı programlarda ise, araştırma elementleri içermediğinden daha çok başvurduğunuz programdan kabul alırsanız bu programla birlikte hangi becerilerinizi geliştirmeye odaklanacağınız ve ilgi alanlarınızın gelişiminde programın etkisinin nasıl olacağından bahsetmenizde fayda vardır.

İlgi alanlarınızdan bahsederken olabildiğince spesifik olmakta fayda var. İlginizi çeken her şeyden bahsetmek, dikkati dağınık ve karar veremiyor gözükmez istemezsiniz. Dolayısıyla, sizi heyecanlandıran bir ilgi alanı veya araştırma konusundan bahsetmeniz sizi uygun bir aday yaparken bir yandan akılda kalıcı olmanızı sağlayabilir. 

Tek bir araştırma konusuyla kısıtlanacağınızı zannedip endişelenmeyin. Kabul komiteleri, alanla iç içe oldukça öğrencilerin ilgilerinin değişebileceğinin farkındadır. Fakat, kabul komitenize bir araştırma planınızın olduğunu göstermek ve programı tamamlamaya motivasyonunuz olduğunu göstermeniz programa kabul alabilmek için gerekli olabilir. 

Alanınızdaki Çalışmalarınız Sizi Nitelikli Bir Öğrenci Yapıyor Mu?

Kabul komitelerinin niyet mektubunuzda bakacağı bir diğer element ise, alanınızda ilerleyecek kadar kalifiyeli olup olmadığınıza ait kanıtlardır. Bu spesifik ilgi alanlarına sizi ne itti? Lisans çalışmalarınızdan, alakalı iş deneyiminizden, üzerinde çalıştığınız projelerden, yazdığınız makalelerden, stajlarınızdan bahsedebilirsiniz. Spesifik örneklerle göstermeniz kabul komitenizi etkileyecektir.

Yazma Becerileriniz

Lisansüstü eğitim sırasında kompozisyon, makale ve tez yazımı gibi çokça yazma becerilerinizi pratik edeceğiniz durumlarla karşılaşacaksınız. Kabul komiteleri niyet mektubunuza bakıp lisansüstü programda başarılı olacak yazma becerilerine sahip olup olmadığınız ölçecektir. Niyet mektubunuzun açıklayıcı, kısa ama öz olması sıkıcı olmaması beklenmektedir. 

Lisansüstü Eğitim Programları İçin Niyet Mektubu Nasıl Yazılır? 

Niyet mektubunuzu yazarken dikkat etmeniz gereken 2 şey vardır: içerik (ne söylediğiniz) ve stil (nasıl söylediğiniz). Lisansüstü programlar hem içeriği hem de stili önemserler ama niyet mektubunu yazma aşamasında ilk önce içeriğe odaklanmak sonradan stilinizi değiştirmekte fayda vardır.

İşte size altın değerinde tavsiye 9  adımda Lisansüstü eğitim programları için niyet mektubu nasıl yazılır:

1. Adım: Beyin fırtınası

Niyet mektubunuzu yazarken ilk adımınız beyin fırtınası yapmaktır. Niyet mektubunuzda bulunması gereken spesifik örnekleri bulmak için öncellikle genel fikirlerlerle ve örneklerle başlamakta fayda vardır.

Birçok beyin fırtınası yöntemi mevcut. Bazıları listeler yapmayı tercih ederken diğerleri ise gelişigüzel paragraf yazımında istediği sonuçlara ulaşabilir. Çoğu insan ise mind map çizerek veya ses kayıtları oluşturur. Aklınıza gelen her fikri ortaya koyup bunları kaydettiğiniz sürece her metot uygundur. 

Beyin fırtınası yaparken size yardımcı olacak bazı soruları aşağıda bulabilirsiniz;

Alanınızdaki Araştırma Konunuz Ve Ilgileriniz

1. Alanınızda en çok ne ilginizi çekiyor? Daha önceden araştırma yaptığınız konuları ve gelecekte araştırmak istediğiniz konular üzerine düşünüp bu soruya cevap verebilirsiniz.  

Alanınızdaki Çalışmalar ve Nitelikleriniz

1. Üzerinde çalıştığınız büyük projeler var mı? Daha önce tez yazdınız mı? Staj deneyimleriniz oldu mu? Araştırma projesi üzerinde çalıştınız mı? 

2. Herhangi bir konferansta yazdığınız herhangi bir şeyi sundunuz mu ya da yazılarınız bir yerlerde yayınlandı mı? Bunlardan bahsedebilirsiniz.

3. Eğer iş deneyiminiz varsa programınızla ne kadar ilgili? 

Başvurduğunuz programda ilginizi neler çekiyor?

1. Özellikle birlikte çalışmak istediğiniz profesörler var mı?

2. Başvurduğunuz programın araştırma konunuz veya ilgilerinize uyacak kaynakları var mı? Özel programlar veya dersler?

3. Araştırma konunuz başvurduğunuz bölüme nasıl uyum sağlayacak?

 Neden bu alanda tutkulusunuz?

1. Bu alanda tutkunuz nasıl başladı?

2. Başarmak istediğiniz hedefler neler?

3. Alanınızla alakalı ilgi çekici bulduğunuz şeyler neler? 

Bahsetmeniz gereken zayıf yanlarınız / eksik noktalar:

Başvurunuzda bahsetmeyi düşündüğünüz eksik noktalar var mı? Eğer düşük notlarla geçirdiğiniz bir dönem veya bir boşluk bulunuyorsa niyet mektubunuzda bahsedebilirsiniz. Okullar mazeret istemezler ama sizden bir açıklama yapmanızı isteyebilirler. Ailenizdeki acil bir durum veya bir hastalık söz konusu muydu? Okurken bir yandan tam zamanlı veya yarı zamanlı okumak zorunda mı kaldınız? Açıklamanız ne olursa olsun zorluklar karşısında bile başarınızı koruyabildiğinizden bahsetmenizde fayda vardır.

İlgi alanınızda bulunan bir profesörle niyet mektubunuzu tartışmak oldukça mantıklı bir fikirdir. Kabul komitesinin nelere dikkat ettiğini veya niyet mektubunuzu nasıl geliştirebileceğiniz konusunda size tavsiye verebilirler.

2. Adım : Ana hatlarını oluşturmak

Bir sonraki adımda, beyin fırtınasının ardından en etkili fikirlerinizi seçmeniz ve niyet mektubunuzun taslağını oluşturmakta fayda var. Fikirlerinizi ana hatlarıyla belirleyerek ve örneklerle pekiştirerek başlayabilirsiniz. Bu süreçte ayrıntılara takılmamaya özen gösterin. Kabataslak bir plan oluşturup devam etmenizi öneririz.

3. Adım: İlk Taslak

Üçüncü adımda önceden oluşturduğunu ana hatla birlikte ilk taslağınızı yazmaya başlayabilirsiniz. İlk taslağınızın başvuru için hazır olması gerektiğini düşünmeyin. İlk taslağınızın amacı asıl düşüncelerinizi kâğıda dökmek ve stilden çok içeriğe odaklanmaktır. İlk taslağınız için sadece ana fikirler üzerine odaklanmanız ve kelime limiti üzerine düşünmemeniz yeterli olacaktır.

4. Adım: İlk Düzenleme 

İlk taslağınızı oluşturduktan sonra ilk düzenlemenizi yapabilirsiniz. Niyet mektubunuzu düzenlerken dikkat etmeniz gereken şeylerden biri yazınızın akıcı olması ve mantık hatası bulundurmamasıdır. Ana fikirden uzaklaşmamak ve kısa, açıklayıcı ama öz olmaya özen gösterin. Niyet mektubunuz ilk düzenlemenizle muhteşem olmayabilir. Bu yüzden aşağıdaki kritik noktalara değindiğinizden emin olmalısınız;

1. Araştırma konunuz ve ilgi alanlarınız

2. Alanınızda sizi nitelikli yapan başarılarınız

3. Başvurduğunu programa neden ilgili olduğunuz

Eğer yardıma ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız, 5.adıma geçmeniz diğerlerinden geri bildirim almanız gerekebilir. 

5. Adım : Geribildirim Alın

Üzerinde çalışabileceğiniz bir taslağınız olduğuna göre artık diğerlerinden (tercihen okul kabul komitesiyle tecrübesi olanlardan) geri bildirim alma zamanı gelmiş demektir. Niyet mektubunuzu okuyabilir ve fikirlerinizi organize etmek ve niyet mektubunuzu daha iyi geliştirmek konusunda size tavsiye verebilirler. Başkalarının taslağınıza bakıp yorum yapması gayet iyi bir fikirdir. Tabii, taslağınıza bakıp size tavsiye veren herkesin tavsiyesine uymak zorunda değilsiniz. Hangi tavsiyeye göre hareket edeceğiniz kararı tamamen size kalmış.

6. Adım: Yeniden Düzenleme Yapın

Bir sonraki adımda diğerlerinden aldığınız geri bildirimlere göre niyet mektubunuzu düzenleyebilirsiniz. Bu adımda niyet mektubunuzu kabul komitesine sunacakmış gibi son düzenlemeleri yapmanızda fayda vardır. Verdiğiniz örneklerden, fikirlerinizin iyi organize edildiğinden ve etkili olduğundan emin olmalısınız. Ayrıca, alakasız konulara değinmediğinizden ve belirli ana hatlara uyarak ilerlediğinizden emin olmalısınız. Kelime sınırına uyarak düzenlemeler yapmayı unutmayın.

7. Adım: Stil Değişiklikleri 

Niyet mektubunuzun göze çarpmasını ve birçok niyet mektubu arasından dikkat çekmesini istiyorsanız, birkaç stil değişikliği yapabilirsiniz;

1. Açılış cümlelerinizin dikkat çekici olduğundan emin olun. Klişe cümleyle, genellemeyle veya sıkıcı bir cümleyle niyet mektubunuza başlamak okuyan komite üyelerinin ilgisini çekmeyebilir. Uzak durmanız gereken klişelerden birkaçı;

2. Doğrudan araştırma alanınızla ilgili değilse açılış cümlenizi alıntılardan seçmeyin. Kabul komitesi sizin düşüncelerinizle ilgili olduğu için başkalarının fikirlerinden alıntılar yapmak entelektüel açıdan sizi tembel gösterebilir.

3. “Çocukluğumdan beri, yapmak istediğim şey…” gibi bir yapıyla cümlenize başlamayın. Bu oldukça fazla kullanılmış bir açılış cümlesidir, şimdiki kişiliğiniz ve ilgili olduğunuz program hakkında bir şey söylemez.

1. Açılış cümlenize “Bilimi çok severim” veya “Avukat olmak için doğdum” gibi fazla geniş veya belirsiz cümleler kullanmaktan kaçınmalısınız. Başlangıç cümlenizden itibaren okuyucularınızı etkilemeniz gerekmektedir. Başvurduğunuz programa başvuran herkesin bilimi sevdiklerini veya avukat olmak istediklerini söylemek oldukça genel ve herkesin söyleyebileceği bir cümledir. Klişelerden kaçınmanız ve daha formal bir dil kullanmanız gerekmektedir.

2. Resmi olmayan dil kullanmaktan, kısaltmalardan ve argo kelimeler kullanmalardan kaçınmalısınız. 

8. Adım: Yeniden Geri Bildirim Alın.

İkinci taslağınızda hazır olduğuna göre, yeniden geri bildirim almak için arkadaşlarınızın fikrini alabilirsiniz. Eğer isterseniz, sadece yazım stiliniz için geri bildirim isteyebilirsiniz.

9. Adım: Son Değişiklikler

Son adımda ise, bahsetmek istediğiniz herhangi bir şey varsa onları ekleyebilir, dil bilgisi, yazım kuralları veya harf hatalarınızı düzeltebilirsiniz. Niyet mektubunuzu sesli okumakta hatalarınızı yakalamanıza yardımcı olacak ve anlamsız noktaları değiştirmenize fırsat sağlayacaktır. Son düzeltmeleri yaptıktan sonra niyet mektubunuz yollamaya hazır hale gelecektir. Bol şans!